Өлкетану бөлімі Ө Ө л л к
Жаңаарқа – дала аты (Арқаның бір бөлігі), аудан аты. Жәйрем
жүктеу/скачать 0.79 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Жұманай
| Жаңаарқа – дала аты (Арқаның бір бөлігі), аудан аты.
Жәйрем – жұмысшы кенті (поселкесі) Жаңаарқа ауд. Қарағанды обл-да. А.Сейдімбековтың айтуынша, бұл жерде раң шөп қалың, бітік өседі екен де, қой жайылымына бірден-бір қолайлы болған екен. Содан қойды «раңға жай», «жай раңға» деген сөздер әдетке айналыпты. Сол «жай раңға» «жайраңға» боп айтыла келе, жергілікті жерде «Жайраң» деген жер атына айналып кетіпті. «Жайраң» атауын орыс тілінде «Жайрам», кейіннен «Жайрем» деп бұрмалап, содан қазақша да «Жәйрем» деп жазылуы қалыптасып кете барады. Бұны халықтық этимология деп әсте айтуға болмайтын сияқты. Атаудың қолдану аясы мен қызметіне қарай қалыптасқаны анық көрінеді. Жомарт – Қарағанды облысының Жаңаарқа ауданында Жомарт деген көл бар. Ол белгілі ру атымен аталған. Жомарт – Ұлы жүз Жалайырдың Андасынан тарайды. 24 Жұманай – Қарағанды облысы, Жаңаарқа ауданындағы өзен аты. Жұман деген кісі аты, ол араб тілінде «қымбат», «асыл зат» дегенді білдіреді. Кенжебай (Кенжебайсай) – өзен. Жаңаарқа ауд. Қарағанды обл. Оның ұзындығы 76 шақырым. Басын Шұбароба аталатын таудың оңтүстігінденгі бұлақтар алып, Бескөл қыстауына үш шақырымдай жетпей тартылып қалады. Кенжебай ру атымен аталған ба, жоқ кісі есіміне байланысты аталған ба, оны дәл басып айту қиын. Қазақ шежіресі бойынша Кіші Жүз Жетіру бірлестігіндегі Тама руының бір атасы – Есенгелдіден Атамшал, Қызылқұрт, Кенжебай, Дәулеткелді ұрпақтары тарайды. Олар Жамбыл облысының Сарысу бойын мекендеген. Аты аталған өзенге жоғарыдағы ру атының берілуі әбден мүмкін Көптамасай – Қарағанды облысының Жаңаарқа ауданындағы Көптамасай өзенінің атауы Кіші жүз Жетіру бірлестігіндегі Тама руының атымен байланысты болу керек. Көптамасай атуындағы алғашқы көп бөлшегі анықтауыштық қызмет атқарса, соңғы – сай бөлшегі географиялық термин болып табылады. Қазықұрт – Қарағанды облысының Жаңаарқа ауданында Қазықұрт деген өзен ағады. Қазықұрт – Оңтүстік Қазақстандағы көне замандардан әйгілі тау атауы. Қазықұрт – көн түркілердің тайпа аттарымен байланысты қос этнонимнен құралған атау. Этим.: қаз және құрт этнонимдерінің қосарланған түрі. Қаз және құрт түркілері б. з. VII–VIII ғасырларда өмір сүрген тайпалар. жүктеу/скачать 0.79 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|