7. Сабақтың мазмұны:
-
Өз бетімен атқаратын жұмыс (аурулармен атқаратын жұмыс, тәжірибелік дағдыны меңгеру және бекіту, анамнез жинау, клиникалық тексеру және т.б.), диагностика кабинетіндегі жұмыс және т.б.
-
Оқытушымен бірге атқаратын жұмыс ( жеке немесе топпен; өз бетімен өткізген жұмыс қорытындысын талдау, аурулардың клиникалық талдауы және т.б.).
-
Негізгі және қорытынды білім деңгейін бақылау (тест, ситуациялық есептер, тәжірибелік дағдылар т.б.).
Тестілер
1. Гастродуаниттің негізгі симптомасы
а) Ентігу
-
Жоғары температура
-
Эпигастрит аймағындағы гастрит
-
Тырысу
-
АҚ жоғарылануы
2. Гастрит дамуының негізгі себебі:
а) Тума ақау
б) Жарақат
в) ЖРВИ-дан соң
г) Қабыну үрдісі
д) Құрттар
3. Қабырғалық асқорытудың бұзылысы қандай жағдаймен
байланысты
-
Замингер-Эллисон синдромы
-
Энтерокиназа жеткіліксіздігі
-
Ішек лямблиозы
-
Асқазан-ішек жыланкөзі
-
өт шығару жолдарының атрезиясы
-
Балаларда аш қарынға асқазан сөлінің көлемі:
-
5-40
-
50-10
-
60-150
-
20-250
-
80-120
5. Базальды секрецияның қалыпты мөлшері
-
5-40
-
50-10
-
60-150
-
20-250
-
200-250
6. А порцияда дуоденальді сұйықтықтың қалыпты түсі
-
Ашық-сары
-
Алтын-сары
-
Қара-жасыл
-
Қара
-
Ашық –жасыл
7. А порциясындағы дуоденальды зондтаудағы сұйықтықтың салыстырмалы тығыздығы:
-
1016-1632
-
1040-1046
-
1008-1010
-
1036-1040
-
1008-1012
8. В порциясындағы дуоденальды зондтаудағы сұйықтықтың салыстырмалы тығыздығы:
-
1016-1632
-
1040-1046
-
1008-1010
-
1036-1040
-
1008-1012
9. С порциясындағы дуоденальды зондтаудағы сұйықтықтың салыстырмалы тығыздығы:
-
1016-1632
-
1040-1046
-
1008-1010
-
1036-1040
-
1008-1012
10. Шектелген гастритте ауырсыну синдромы сипатталады
-
өт айдағыш препаратының қолданғанда ауырсынудың күшеюі
-
тамақтану кезіндегі ауырсыну
-
толқын тәрізді ауырсыну
-
тамақтанудан кейінгі ауырсыну
-
күш түсуден кейінгі ауырсыну
Ситуациялық есептер.
Есеп №1. 10жастағы бала тәулік бойына созылған ауырсынуға шағымданады.Ауырсыну тамақтанғаннан кейін күшейеді. Көп мөлшердегі құсу, одан соң жеңілдік әкеледі. Ауыз қуысындағы ащы сезімі.Іштің пальпациясында іштің кебуі және мықым аймағындағы ауырсыну байқалады.
Сұрақ:
1. Қандай ауру туралы ойладыңыз?
2. Зерттеу әдістері
Есеп №2. 12 жастағы бала. Гастроэнтрологиялық бөлімге мынадай шағымдармен түсті: іштің ауырсынуы, құсу, тәбетінің төмендеуі. Жалпы жағдайы аздап өзгерді.Терісі бозарған. Тілі ақ жабындымен жабылған,кекіру. Пальпацияда іштің аздап ауырсынуы.
Сұрақ:
1. Сіздің алғашқы диагнозыңыз?
2. Негізгі зерттеу әдістері?
Есеп №3. 9 жастағы бала түскендегі шағымдары: әлсіздік, тәбеттің төмендеуі, жүрек айну, іштің ауырсынуы. Жағдайы өзгеріссіз. Ішкі мүшелер бойынша өзгеріс жоқ. Ішкі жұмсақ, эпигастрит аймағында және кіндік үстіндегі ауырсыну.
Сұрақ:
-
Зерттеу жоспары
-
Емдеу жоспары
1. Тақырыбы: Өттің және одди сфинктерінің дисфункциясы. өт қапшығының қабыну ауруы, өт тас ауруы.
2. Оқу сағат саны – 7,2 сағат.
3. Тақырыптың өзектілігі.
Балаларда өт жолдары мен дискнизиясы барлықделиарлы жүйенің
Ауруларының 70%-ын құрайды. Бұл патологияны диагностикалауда билиарлы жүйенің аурулары созылмалы асқазанның, 12 елі ішектің және ұйқы безінің аурулары ұқсастығы қиындатады.
Созылмалы тассыз холестициттің балалардың гастроэнтерологиялық патологиялар ішінде маңызы зор. Осы патологиялық аурулардың 6,7 – 15% құрайды.
Созылмалы калькулезді холестицит балалар арасында сирек кездесетін патология болып есептеледі және барлық өт жолдары ауруларының 1% құрайды.
4. Сабақтың мақсаты:
-интерн білуге тиіс:
-
Қалыпты және патологиялық жағдайдағы балалардағы асқорыту жүйесі органдарының анатомиясы мен патологиясы;
- Балалардағы асқорыту жолдарында жиі кездесетін өттің және одди
сфинктерінің дисфункциясы, өт қапшығының қабыну ауруы, өт тас
аурулардың этиологиясы, патогенезі, негізгі симптомдары мен
синдромдары, асқынулары;
-
Асқазан-ішек жолдарының кілегейлі қабығы мен бауыр биопсиясын, полимераза байланыстыру реакциясын, иммуноферментті анализдерді, рентгенологиялық зерттеу мен компьютерлік томография, эндоскопиялық зерттеу әдістерін жүргізуге көрсеткіш;
-
Гастроэнтерогологияда қолданылатын дәрілік заттардың көрсеткіштері, қарсы көрсеткіштері мен жанама әсері;
-
Асқорыту жүйесі бойынша аурулары бар науқас балаларды диагностикалау мен емдеу хаттамасын білуге тиіс;
-интерн істей алуға тиіс:
- Асқазанды жууды;
- Дуоденальды зондтауды;
- Асқазанды зондтауды;
- Тұйық зондтауды (тюбаж);
- Өңеш-асқазанның рН-метриясы және ФГДС көрсеткішін бағалауды;
- Іш қуысы органдарын УДЗ нәтижесін бағалауды;
-
Керекті жағдайларда осы ауруларға жедел жәрдем көрсете білуге тиіс.
- Бауыр биопсиясы және асқазан-ішек жолдарының кілегей
қабығының, ифа, пур нәтижесін істеу алуға тиіс.
5. Сабаққа дайындалу сұрақтары.
Негізгі білім бойынша:
1. Балалардағы өт жолдары мен өт қабының АФЕ.
2. Бауырдың ағзадағы атқаратын функциясы , билирубин алмасу.
Осы сабақ тақырыбы бойынша:
-
Өт жолдарының дискенизия түрлері. Анықтамасы, этиопатогенезі, жіктелуі, клиникалық көріністері.
-
Өт жолдарының дискенизия кезінде науқас балаларға объективті тексерулерді, клинико-инструментальды зерттеулерді жүргізу принциптері
-
Өт жолдарының дискенизиясының диагностикасы, ажырату диагнозы емі.
6. Ақпараттық-дидактикалық блок.
Одди сфинктерінің дисфункциясы – бұл өт және панкреатикалық сөлдің Одди сфинктері арқылы ағуының бұзылысымен сипатталады.
Постхолецистоэктомиялық синдром – бұл сфинктердің жиырылу қабілетінің бұзылысымен сипатталады,ол өттің және панкреатикалық сөлдің он екі елі ішекке органикалық кедергілерсіз қалыпты ағуына кедергі жасайды.
Этиологиясы. Өт қапшығының және Одди сфинктерінің біріншілік дисфункциясы өте сирек кездеседі,орташа шамамен 10-15 % құрайды.
Өт қапшығының жиырылу функциясының төмендеуі бұлшықет массасының және оның нейрогуморалды стимуляцияға сезімталдығының төмендеуімен байланысты. Билиарлы жолдардың екіншілік дисфункционалды бұзылысы гормоналды өзгеріс,соматостатинмен емдеуде,менструация алды, жүктілік,жүйелі аурулар,глютенді энтеропатия,гепатит және бауыр циррозы кезінде көрінеді.
Патогенезі. Холецистокинин,секретин және басқа да нейропептидтердің арасындағы тепе теңдіктің бұзылысы өт қапшығы мен сфинктерлі аппараттың жиырылғыштық қасиетіне әсер етеді.Тиреоидиннің,окситоциннің,кортикостероидты және жыныс гормондарының жеткіліксіз түзілуі өт қапшығы мен сфинктерлі аппарттың бұлшықет тонусының төмендеіне алып келеді.
Клиникалық көрінісі. Одди сфиктерінің дисфункциясының негізгі симптомдары – 20 минуттан аса және 3 айдан артық уақытқа созылатын қатты және шамалы ауру сезім,диспепсия мен невротикалық бұзылыстар.Жиі іш қуысында ауырлық сезім,тұйық,ұзаққа созылатын оң қабырға астындағы жайылмайтын ауру сезім.Ауру сезім негізінде тұрақты,толғақтәрізді емес.
Классификациясы Рим 1999 ж
1. 1 билиарлы тип – оған кіреді:
-билиарлы типке тән ауру ұстамаларының
-жалпы өт жолдарының 12 мм –ден аса кеңеюі
-контрастты заттың шығарылуының 45 минуттан аса уақытқа баяулауы
-трансаминазаның қалыпты деңгейден бірнеше есе жоғарылауы
2. 11 билиарлы тип- оған кіреді:
- билиарлы типке тән ауру ұстамалары
-1 типтегі бір немесе екі критериймен сәйкес болу
3. 111 билиарлы тип- обьективтік бұзылыстарсыз тек 1 билиарлы типке тән ұстаманың болуы
4. Панкреатикалық тип – панкреатитке тән арқаға тарайтын және кеудені алға еңкейткенде басылатын эпигастралды ауру сезіммен,сарысулық амилаза мен липазаның жоғарылауымен сипатталады.
Диагностика.
*Инвазивті емес
-Ультрдыбысты зерттеу
-Гепатобилиарлы сцинтиграфия
*инвазивті
-Эндоскопиялық ретроградты панкреатохолангиография
-Одди сфинктерінің манометриясы
Емі. Емінде медикаментозы ем қолданады,ем мақсаты ауру және диспепсия белгілерін жою, асқынуы мен қосалқы ағзалардың зақымдануының алдын алу.
Одди сфинктерінің дисфункциясында майлы,қуырылған тағамдарды шектеу керек, жиі бөліп тамақтандыру.Ауру сезімін басу үшін нитроглицерин немесе холиноблокаторларды,ұстаманың алдын алу үшін инотропты спазмолитиктері тағайындайды.
7. Сабақтың мазмұны:
-
Өз бетімен атқаратын жұмыс (аурулармен атқаратын жұмыс, тәжірибелік дағдыны меңгеру және бекіту, анамнез жинау, клиникалық тексеру және т.б.), диагностика кабинетіндегі жұмыс және т.б.
-
Оқытушымен бірге атқаратын жұмыс ( жеке немесе топпен; өз бетімен өткізген жұмыс қорытындысын талдау, аурулардың клиникалық талдауы және т.б.).
Негізгі және қорытынды білім деңгейін бақылау (тест, ситуациялық
есептер, тәжірибелік дағдылар т.б.)
Тестілер
1. Өт жолдарының өзгерісіне қандай дискинезия жатады?
-
қабынулық
-
қызметтік
-
ақаулар
-
паразитарлық
-
хромосомалық
2. Гипертаниялық дискинезиядағы ауырсынудың сипаты:
-
тұйықсыздық
-
ұзақ шымшымалы
-
ұстама тәрізді
-
түнде жайылған
-
таңертең ашқарынға
3. Балалардағы жедел халециститтің салыстырмалы қатерсіз ағымын
немен анықтайды?
-
Анатомо-функциональдық ерекшеліктерімен
-
Жүйке жүйесінің жетілу дәрежесімен
-
қанмен қамтамасыз етілу ерекшеліктерімен
-
Көп жағдайда халецистит
-
Жалпы симптомдарының айқындығы
4. Өт шығару жолдарының дискенезиясы бұл:
-
өт шығару жолдарының қабыну аурулары
-
өт – тас ауруы
-
өт шығару жолдарының даму ақаулықтары
-
өт шығару жолдарының функциональды аурулары
-
өт шығару жолдарының паразитарлық аурулары
5. Дискинезия емі мынадай диетадан құралған.
-
№1 стол
-
№2 стол
-
№3 стол
-
№4стол
-
№5 стол
6. Өт жолдарының дискинезиясының негізгі формалары
-
Тасты, тассыз
-
Жедел, созылмалы
-
Гипотониялық, гипертониялық
-
Бауырлық,бауырдан тыс
-
Диспензиялық, қайталамалы
7. Тюбаждарлы тағайындауға көрсеткіш
-
өт жолдарының гипермоторлық дискинезиясы
-
өт тас ауруы
-
өт жолдарының гипомоторлық дискинезиясы
-
постхолецистоэктологиялық синдром
-
бауыр ауруы бауыр ішілік холестозбен
8. УД тексергенде созылмалы холециститтің негізгі критериін көрсетіңіз?
-
өт қапшығының деформациясы
-
өт қапшық қабырғасының қалыңдауы
-
тастың болуы
-
өттің іркілу белгілері
-
өт қабының өлшемінің ұлғаюы
9. Балалардағы жедел холциститтің негізгі себебі.
-
Тамақтану бұрылысы
-
Инфекция
-
Гипердинамия, салмақ түсу
-
Жүйке-психикалық факторлар
-
Дуоденальды-гастралық рефлюкс
10. Балалардағы өт тасы ауруының негізгі себебі
-
өтті биохимиялық тексеру
-
холецистаграфия
-
УДЗ
-
Гепатобилисцинтиграфия
-
Коппрограмма
Ситуациялық есептер
Есеп №1: Науқас Олжас, 14 жаста. Шағымдары: Шаршағыштық, жылауықтық, тітіркенгіштік, бас ауру, терлегіштік, эпигастрий және оң жақ қабырға астында ауырсыну. Ауырсыну майлы тамақ қабылдағанда және физикалық, эмоциональды күш түскенде болады. Жүрек айну, тәбетінің төмендеуі, кекіру. Қарағанда: Пальпация кезінде өт қабы аймағында ауырсыну сезімі байқалады. Дуаденальды зондтау кеінде өт мөлшері порциясы көбейген, жай ағымды, концентрленген. Қан анализінде ауытқу жоқ. УДЗ, холецистографияда - өт қабы көлеңкесі кішірейген, интенсивті, сфера формалы, зәр бөлінуі жиіленген. өт микроскопиясы және биохимиялық анализінде өзгеріс жоқ.
Сұрақтар 1) Диагнозыңыз.
2) Емі.
Есеп №2
Бала Н.15 жаста, ішінің ауырсынуына шағымданады. Ауырсыну сыздамалы,суық, ащы, қуырылған ,майлы тағамдар жеген соң 20-30 мин кейін күшейеді.Кейде ауырсыну физикалық жүктемеден кейін , ұстама тәрізді, жарты сағаттан бірнеше сағатқа дейін созылады және оң жақ қабырға астында орналасады.Балада жалпы әлсіздік пен тез шаршағыштық анықталады. Тітіргенгіш , бас аурусынуы, дене қызуының жоғарылануы, 37-37,5 с, терлегіштік, жүрек айну,ауыз қуысының ыстық болуы, құсу кекіру,тұрақсыз нәжі.Қан анализінде : лейкоз 12х10/п, ЭТЖ-20 см/с, кера, ортнер, лепин, мерфи симптомдары оң.
Сұрақ: Сіздің диангозыңыз. Зерттеу. Емдеу.
Есеп №3
Бала Ж.13 жаста. Шағымдары: аш қарынға асқазандағы ауыру сезіміне, аш және түнгі ауырсынулар. Ауыру с. Тамақтанғаннан соң 1,5-2 сағаттан соң пайда болады. Тамақ пен алмагель қабылдауынан кейін ауыру басталады.Жеңілдік әкелетін кұсулар , қыжылдар байқалады..Пальпацияда ауыру сезімі эндоскапияда 12 елі ішектің пиязшығында 1 см дейін жаралы деффекті табылған.
Сұрақ : Сіздің диагнозыңыз ,емі.
1. Тақырыбы: Панкреатиттер.
2. Оқу сағат саны: 7,2 сағат.
3. Тақырыптың өзектілігі.
Панкреатит — бұл ұйқы безінің, және өзегінің, созылмалы және жедел қабынуы, осының салдарынан бездің паренхимкасында прогрессивті склероз бездің эндо және эгзокринді функциялары бұзылады. Алиментарлы себептеріне (тамақты мөлшерден тыс көп қабылдау, жоғары-экстрактивті азық-түлектерді көп қолдану-концентрленген бульон, қою кофе сүрленген еттер, майларды, тәттілер, балғын жеміс-жидектерді көп қабылдау.) Балаларда тамаққа аллергия пайда болуына және созылмалы инфекция ошақтар болуына көңіл бөлу. Созылмалы панкреатит дамуына бірнеше басқа себептер әсер етеді: іш жарақатының асқынуларын көрсету жанұялық липидемия гиперпаратиреодизм, негізгі панкреатиктік өзектің обструкциясы (стеноз, жөтел, ісік). Ағзалар трансплантациясының асқынулары және басқалар. Жас өспірімдерде созылмалы панкреатит дамуына алкогольды қабылдау, токсикомания жиі себеп. Жіті панкреатитпен ауырғансоң 1,5-2 ай өткен соң клиникалық бақылаулар көрсеткіші бойынша ұйқы безінің инерстициалды қабыну үдерісінің созылмалы түріне өтуі байқалады.
4. Сабақтың мақсаты:
-интерн білуге тиіс:
-
Қалыпты және патологиялық жағдайдағы балалардағы асқорыту жүйесі органдарының анатомиясы мен патологиясы;
- Балалардағы асқорыту жолдарында кездесетін панкреатиттер
ауруларының этиологиясы, патогенезі, негізгі симптомдары мен
синдромдары, асқынулары;
-
Асқазан-ішек жолдарының кілегейлі қабығы мен бауыр биопсиясын, полимераза байланыстыру реакциясын, иммуноферментті анализдерді, рентгенологиялық зерттеу мен компьютерлік томография, эндоскопиялық зерттеу әдістерін жүргізуге көрсеткіш;
-
Гастроэнтерогологияда қолданылатын дәрілік заттардың көрсеткіштері, қарсы көрсеткіштері мен жанама әсері;
- Керекті жағдайларда осы ауруларға жедел дәрігерлік көмек
көрсетуді.
-
Асқорыту жүйесі бойынша аурулары бар науқас балаларды диагностикалау мен емдеу хаттамасын білуге тиіс;
-интерн істей алуға тиіс:
- Асқазанды жууды;
- Дуоденальды зондтауды;
- Асқазанды зондтауды;
- Тұйық зондтауды (тюбаж);
- Өңеш-асқазанның рН-метриясы және ФГДС көрсеткішін бағалауды;
- Іш қуысы органдарын УДЗ нәтижесін бағалауды;
-
Керекті жағдайларда осы ауруларға жедел жәрдем көрсете білуге тиіс.
- Бауыр биопсиясы және асқазан-ішек жолдарының кілегей
қабығының, ифа, пур нәтижесін істеу алуға тиіс.
5. Сабаққа дайындалу сұрақтары.
- Негізгі білім бойынша:
-
Әртүрлі жастардағы балалардағы асқорыту жүйелерінің АФЕ-рі.
-
Балалардағы асқорытудың ерекшеліктері.
- Осы сабақ тақырыбы бойынша:
1. Панкреатит. этиопатогенезін, клиникалық көріністері.
2. Панкреатиттің жіктелуі
3. Панкреатиттің диагностикасы, ажырату диагнозы.
4. Панкреатиттің емі.
6. Ақпараттық дидактикалық блок.
Панкреатит — панкреатикалық бездің ферменттерінің белсенуі мен ферменттік токсемияга байланысты ұйқы безінің қабыну-деструктивті бұзылысы.
Этиологиясы. Балалардың жедел панкреатитінің ең жиі себебіне ((30%) іштін жабык жарақаты жатады; бұл жалпы не жергілікті («соғылған бала» синдромы) болуы мүмкін (эпигастрий маңының ұрылуы, куыршақ не рульге кұлау т.б.). 25-50 %-да этиологиясы белгісіз.
Панкреато-билиарлык жолдың іштен не жүре пайда болған обструкциясынын мөні зор: бұл жалпы өт өзегінің тас, аскарида, описторхистермен бітелісі болуы ықтимал. Сиректеу бұған холедохтың дистальді бөлігі мен ұйқы безі өзегінің қысьшуы, Одди қыспағының стенозы жатып, бүл жолда сұйықтың кайтуын киындатып, гипертензия әкеледі.Панкреатиттің біразы бактериалдық және вирустык инфекцияларда, перитонит, кіндік сепсисі, отит, желшешек, паротит, гепатиттен сон дамиды. Аллергиялык, метаболикалық (Д вит. мөлшері аса кеп болғанда) генезі де бар.
Гудзенко Ж.П. (1980) панкреатит дамуына катысы бар факторларды 5 топұа бөледі: тамақтану шалалығына байланысты бездің секреторлық бұзылыстары, вирустық-бактериалдық инфекция (лар), гепатопанкреатодуоденалды жүйе ағзалары ауруларындағы реттелу өзгерістері, аллергия және механикалық жаракат.
Диспанкреатизм — ұйкы безінің функционалдық патологиясы, бұл кезде оның каблетінің бұзылыстары өтпелі, анык морфологиялык өзгерістер болмайды. Обструктивті түрінде уакытша, паренхима бұзылысы жок.
Клиникалық керінісіне кыска мерзімді ауыру синдромы, журек айнуы, іш кебуі тән, бұлар негізгі кеселдің өршуінде (әдетте, гастродуоденит) білінеді. Кейде бұл кезде өтпелі гиперамилаземия не гштерамилазурия байкалып, бездің сырткы секреторлык белгілері болмайды. УДТ-де ұйқы безінің бөліктері ұлғаяды, эхогендігі мен эхокұрамы қалыпта, көрінісі етпелі, бірақ панкреатиттің дамуына бастама болуы мүмкін.
Клиникасы. ЖП соматикалық стационарда интерстициалдық панкреатиттін бастапқы ісіну-серозды формасында кездеседі. Негізгі шағьшы іштің жоғарғы бөлігіндегі ауыру сезімі, орналасуы кіндік үсті, берілуі сол қабырға доғасының асты; журек айнуы, қүсу. Кейде асқорыту ағзалары жайынан түсініксіз шағымдары болады.
Науқас жағдайы орташа ауырлықта, жиі өзгеріссіз, сирек — ауыр. Ұстама кезінде бала мазасыз, іші ауырғаннан бүгіледі; ыңғайлы қалып іздейді; ауырсыну ішіне не бүгіліп, сол бүйіріне жатканда азаяды. Қүсу бір ретмол түрде не кайталамалы, көбіне запыран аралас, метеоризм, іш қатуы, сирек — нәжісі сұйық; тынысы беткейлі, жиі, тахикардия. Беті қуқыл, ерекше жасыл реңді; еріні күрғақ; көз астының кегеруі; тілі күрғақ, ақ не ақсүр жабынмен. Өте сирек геморрагийлер — кіші нүктелі бөртпе («кызыл тамшы» симптомы), накты орналасатын жері әрқилы; кейде кызылшаға үқсас бөртпе де кездеседі.
Дене кызуы субфебрильді не калыпта, жоғары қызыну сирек, кысқа мерзімді.
Іштің жоғарғы бөлігіндегі ауыру сезімі көбіне үстамалы түрде басталып, шаншып, жиі денені орай білінеді. Беткейлі палытаішя кезінде келденең орналаскан булшыкетгер резистенттігі кіндік астында (Керте симптомы); эпигастрий маңында белсенді бүлшықет қорғанысы; іштің сол бөлігінен жоғары, артқы сол қабырға-омыртка бағаны бүрышыңда шамалы аумақты қамыр тәрізді тіндер ісінуі білінеді. Жиі сол жақтан Георгиевский, Кач, Мейо-Робсон симптомдары аныкталып, перкуссияда ұйқы безінің проекциясы аумағында ауырсыну білінеді. (түзу, біркелкі емес).
Қосымша тексеру тәсілдеріне ЭГДС және жасанды гипотония бойындағы рентгеноскопия жатады (соңғының қосалкы жауабына 12 елі ішектің айналуы, дуоденостаз жатады). ЭГДС кейде Фатер емшегінің езгерісін (папиллит), 12 елі ішек лимфостазын («манна жармасы» симптомы), постбульбарлық бөлімде эрозия барын көрсетеді.
Ажырату диагнозы іштің көрнекті ауыруымен байқалатын кеселдермен жүргізіледі: ойық жара перфорациясы (тесілу), жедел ішек бітелісі, бауыр коликасы, жедел аппендицит, холецистит ж.б.ЖП-ке күдік — жедел жатқызу көрсеткіші. Жатқызуға дейінгі этаптық емге аналгетиктер (аналгин, баралгин) мен спазмолитиктер (но-шпа, папаверин, атропин, платифиллин) жатады.
Емі.Диета. Алғашкы 1-3 тәулік ашығу, бұл ұйқы безін мейлінше аялау кажеті (тек сілтілі арасанды аз-аздап ішуге болады). Ауыр деструктивті формасында ішуді де доғарып, тұрақты назогастралды түтік қояды (асқазанға жиналғанды сору үшін). Жағдайы жаксара диета кеңітіледі: аддында үгітілген сұлы боткасы, сосын сүт пен қатқан нан, омлет, осыдан кейін кисель, желе сүтпен, ак нан. 7-ші күннен — Певзнер бойынша М5-мәзір. Кейінірек аздап майларды, тез қорытылатын көмірсуларды шектеу (80-90 %-ға), белокты көбейту (13%-ға). Сөл, запыран қуатын тағамдар мүлдем берілмейді: таза жеміс, көкөніс, шырын, есімдік майлары; ет, көкөніс сорпасы, қуырылған, ащы тағамдар, кофе, шоколад. Табиғи фермент ингабиторлары пайдалы — жұмыртканың ағы, сүлы боткасы, соя, картоп. Диетаны қатаң ұстану 6 айға дейін; қуырылған, ащы, қышкыл тағамға рұқсат жоқ.
Медикаменттік ем.
Ауыру сезімін тыю үшін:аналгетиктер: баралгин, аналыин, трамал. Ауыр жағдайда — 2 %-тік промедол(тек морфин емес! — Одди сфинктерінің спазмын тудырады);Спазмолитиктер: папаверин, но-шпа, галидор.
7. Сабақтың мазмұны:
-
Өз бетімен атқаратын жұмыс (аурулармен атқаратын жұмыс, тәжірибелік дағдыны меңгеру және бекіту, анамнез жинау, клиникалық тексеру және т.б.), диагностика кабинетіндегі жұмыс және т.б.
-
Оқытушымен бірге атқаратын жұмыс ( жеке немесе топпен; өз бетімен өткізген жұмыс қорытындысын талдау, аурулардың клиникалық талдауы және т.б.).
-
Негізгі және қорытынды білім деңгейін бақылау (тест, ситуациялық есептер, тәжірибелік дағдылар т.б.).
Тестілер
1. Жедел панкреатит симптомдарына жатпайды:
а) арқаға иррадиацияға беретін іштің жедел ауырсынуы
б) тағамға қарай алмау
в) жеңілдік алып келетін қайталамалы құсу
г) метеоризм
д) тәбеттің жоғарылауы
-
Жедел және созылмалы панкреатитті диагностикалауда информативті б/х тексеру:
а) қан сарысуындағы амилаза
б) қан сарысуындағы липаза
в) қан сарысуындағы трипсин
г) зәрдің диастазасы
д) қан сарысуындағы диастаза
-
Жедел панкреатиттің терапиясында қолданылмайды:
а) спазмолитикалық дәрілер
б) ауырсынуды басатын препарат
в) панкреатикалық секрецияның стимуляторлары
г) панкреатикалық секрецияның ингибиторлары
д) тұз қышқылың төмендетегін препараттар
-
Ұйқы безінің жетіспеушілігінің ерте кезендегі белгілері:
а) креаторея
б) стеаторея
в) амилорея
г) амилоземия
д) амилозурия
5. Жедел панкреатитте қан анализінде болмайды:
а) лейкоцитоз
б) нейтрофилез солға ығысуымен
в) АЛТ жоғарылауы
г) гипогликемия
д) амилазаның деңгейінің төмендеуі
6. Смит-Роу бойынша қалыпты қандағ панкреатикалық ферментті табу:
а) 16-30г/сағ/л
б) 12-25г/сағ/л/
в) 14-20г/ сағ /л
г) 10-25г/ сағ /л
д) 10-15г/ сағ /л
-
Смит-Роу бойынша зәрдегі панкреатикалық ферментті анықтау:
а) 160г/ сағ /л дейін
б) 200г/ сағ /л дейін
в) 220г/ сағ /л
г) 250г/ сағ /л
д) 300г/ сағ /л
-
Панкреонекроздың асқынуларына жатпайды:
а) шок
б) бауыр жетіспеушілігі
в) бүйрек жетіспеушілігі
г) ДВС, қан ағу
д) қан диабеті
-
Панкреатиттің ең жиі симптомы:
а) бұрылу
б) Мей- Робсон
в) Кач
г) Ортнер
д) Кер
-
Сыртқы секретордық кемістік синдромына жатпайды:
а) нәжісте бейтарап май көбеюі
б) крахмал жүктемесінен соң қант қисығы жатық
в) нәжісте ет талшықтары мол
г) нәжісте крахмал дәндері көп
д) қосөркешті диабеттік емес гликемия қисығы
Достарыңызбен бөлісу: |