Емі: триоксин 1 жасқа дейін 3-5 мкг/кг. 1 жастан жоғары 2-4 мкг/кг тәулігіне, әр 3-5 күн сайын жоғарылат 10-15 мкг. Жалпы дозасы 150 мкг дейін. Бақылау терапиясын ТТг деңгейін анықтап өткізу керек 8,0 мкг/мл 1 жасқа дейін балаларда. Витаминотерапия вит В12, А, пирацетам, церебрализин, энцефабал 2 жыл бойы жүргізеді. Массаж, гимнастика, логопед ұсынылады.
7.Сабақтың мазмұны:
-
Өз бетімен атқаратын жұмыс (аурулармен атқаратын жұмыс, тәжірибелік дағдыны меңгеру және бекіту, анамнез жинау, клиникалық тексеру және т.б.), диагностика кабинетіндегі жұмыс және т.б.
-
Оқытушымен бірге атқаратын жұмыс ( жеке немесе топпен; өз бетімен өткізген жұмыс қорытындысын талдау, аурулардың клиникалық талдауы және т.б.).
-
Негізгі және қорытынды білім деңгейін бақылау (тест, ситуациялық есептер, тәжірибелік дағдылар т.б.).
Тестілер:
1. Қан сарысуындағы белок байланысуының қалыпты мөлшері:
а) 8-10 млн%
б) 4-8
в) 2,5-4
г) 10-12
д) 2-ге дейін
2. Қалқанша безі функциясының анықтаудағы балалардағы ең аз қолданылатын әдісті көрсет:
а) тиреоидты гормондардың радиоиммунды анализінің деңгейін.
б) белок байланысу йодын анықтау
в) негізгі байланысын анықтау
г) жалпы холестеринді анықтау
д) қандағы тирозинді анықтау.
3. Тероидит диагнозын нақтылау үшін ең маңызды .... диагностикалық әдісі емес:
а) қалқанша безінің эхографиясы
б) КБ нің радиоактивті йодты жұтуы
в) КБ нің Р графиясы
г) антитиреоидты антиденелерді анықтау
4. КБ-нің мына көрінісі .... дәрежеге жатады. “Жуан мойын”, қарағанда ұлғайған КБ көрінеді.
а) Iа дәреже
б) Iб дәреже
в) II дәреже
г) III дәреже
д) IV-V дәреже
5.Балалардағы эндемиялық зобқа ... тән емес.
а) эндемиялық зоб мекеніде тұру
б) қыз балаларда жиі
в) ер балаларда жиі
г) антиструминді профилактикалық жасалынбауы
д) жиі қабыну аурулары
6. Диффузды токсикалық зобтың клиникалық көріністері:
а) тероидты гормондардың жоғарылауы
б) генетикалық фон, НЛА-Вд, НЛА-Дв3 болуы.
в) Т димциттердің азаюымен
г) ТТГ гипофиздің гиперфункциясымен.
7.Базедовтың гипертиреозды сипаттауы бойынша 3 симптом тән:
а) зоб
б) бадырақ көз
в) тахикардия
г) салмақ жоғалту
д) тершеңдік
8. Қан сарысуындағы Са жалпы құрамы сау балаларда қалыпты жағдайда:
а) 9,8мг%
б) 2,8мг%
в) 4,5мг %
г) 6,5мг%
9. ПТГ қандағы Са денгейін кедесі негізгі механизімдер бойынша реттемейді.
а) Зәрмен Р экскрециясының жогарлауы.
б) Сүектін метаболикалық бузылуынын жеделдеуі.
в) Зәрмен Са экскрециясынын азаюы.
г) Ішекте Са сіңірліуінің күшеюі.
д) Зәрмен белок экскрециясының жоғарлауы.
10. Гипопаратирезға тән симптом.
а) Тетания.
б) Көз симптомдары.
в) Ішек көріністері.
г) Тері жабынының гиперпигментациясы.
11.Біріншілік гиперпаратирездын клиникалық көріністеріне жатпайды.
а) Бұлшық еттік әлсіздік.
б) Сүйектегі аурулар.
в) Сүйектердің жиі көптеп сынулары.
г) Тәбеті нашар.
д) Шөлдеу.
12. Біріншілік гиперпаратиреоздың клиникалық суреті байланысты емес.
а) Гиперкальциемия.
б) Зәрмен бірге Са және Р бөлініуінін.
в) Қанқаны өзгерісімен жұмсақ ткандердін кальцификациясы.
г)Гипергликемия.
13.Гипрпаратиреозда қан сарысуындағы органикалық емес Р құрамы төмендеген:
а) 0,8ммоль/л.
б) 2,0ммоль/л.
в) 1,5ммоль/л.
г) 3,0ммоль/л.
Ситуациялық есептер.
Есеп: 1 Бала Д. 8 жаста. Келгендегі анасының шағымдары: әлсіздік, қозғыштығының жоғарлауы. Тістерінің, шаштарынын дамуынын бұзылуы.
Объективті: терісі қалындаған .Шаштарының пигментациясы бұзылған. Балада неврологиялық симптоматика тетания түрінде айқындалған, сыртқы тітіркендіргіштерге нерв жүйесінің реакциясы бірден жоғарлаған .Клиникалы зерттеуде жалпы алақан және табан бұлшық еттерінін спазмасы, ларингоспазм, гиперестозия бөлек аймақтарда анықталған.Туссо, Хвостек, Эрба симптомдары он мәнді. Тістер жағынан түбірлері қысқа , сынулар және эмальдарында шұнқырлар. Анамінезінен:
қалқанша безіне хирургиялық операция жасалған.
Сурақ: 1.Сіздін алдын –ала диагнозыныз?
2. Емдеу жоспары .
Есеп: 2 Жоғарыдағы ауру. Лабораториялық зерттеуде Са қурамы 1,0ммоль/л-ге дейін азайған, органикалық емес Р концентрациясы
3,2ммоль/л-ге дейін жоғарылған. Вит.Д және паратиреодинмен сынамалы терепия он (+) мәнді.
Сұрақ: 1. Сіздің клиникалық диагнозыңыз ? 2.Емдеу жоспары.
Есеп: 3 15 жасар бала, шаңғы теуіп жүріп сан сүйегін сындыру бойынша
Қаңқалы керуде (скелетное вытяжение) жатқан. Иммобилизация 6аптаға созылады. Соңғы кездері ол басылып қалған, жүрек айнуы мен ішінін қатуына шағымданады. Микрогематурия пайда болған, ал АКК 150/100мм.с.б.жоғарлаған. Сіздің ғрекетіңіз
А.Психиаторды кенеске шақыру.
Б.2 күндей, ғр 2 сағат сайын АКК-өлшеу.
В.Са және креатинин қатынасы анализіне Зәрін жинау.
Г.Бүйрекке УДЗ жүргізу және тамыр ішілік пиелогамма.
Д.Тғуліктік протеинурияны жүргізу.
Сұрақ: 1. Сіздің клиникалық диагнозыңыз ? 2.Емдеу жоспары.
Есеп: 4. 12 жасар бала педиатр кеңсесіне келген. Шағымдары: мектепке үлгерімінің төмендеуімен дғретке көп сұрануына. Педиатрдың тексеруінің нғтижесі бойынша 6 айдың ішінде 2,5 кг жоғалтқан. Тыныштықта пульс жиілігі минутына 100. АКК 130/50 сынап бағанасы бойынша, қалқанша безі нормадан 2 есе ұлғайған, жорамал диагноз.
1. Тероидит Хашимото
2. КБ нің медулярлы карцинлмасы
3. ЛЗСД.
4. Ювениальды гипотиреоз
5. Тиреотоксикоз.
Есеп: 5 Ольга 11 жасар ОБА-ның стационарына мынадай шағымдармен кешліп түсті. Температурасыынң жоғарылауы, мойын аймағындағы ауырсыну, жүрек соғуы, бас ауруы, қозғыштығының жоғарылауы, көңіл күйінің тұрақсыздығы, жылағыштық агрессивті, дене салмағының төмендеуі. Акушерлік және ерте жастағы анамнезі қанағаттандырарлық, өсуімен дамуында артта қалмайды. Желшешекпен (ветряная оспа) және қызылшамен, ЖРВИ мен көп ауырады. Негізгі ауру 3-3,5 ай бұрын температурасы 38,3 дейін жоғарылаумен, мойын аймағындағы және жұтудағы ауырсыну, ангина, мойынды миозит диагнозы қойылды. Мойынға ем қолданғаннан кейін ол аймақты пальпацияда ауырсынатын, кейіннен жаға (воротник) жайылған түйін пайда болды. Температурна қайта көтеріліп бала “мойынды лимфоденит” диагнозымен госпитилазияланды. Мойынды қатты ауырсынатын ісік ішкі мүшелер паталогиясыз. Қан анализінде лейкоцитоз 13,0х10 9/л таяқша ядролы жылжу. Эндокринолог тиреоидит болуы мүмкіндігін айтты. Антибиотиктермен, преднизалонмен ем жүргізілді. Бірнеше күннен кейін ісік қайтты, 4-5 апта уақыт өткеннен кейін науқас қызда жүрек соғысы, әлсіздік, тітіркенгіш, салмағының тез төмендеуі, КБ нің ұлғаюы. Стационарға түсу кезінде тиреотоксикозға тән клиникалық симптомдар айқын көрінеді.
Сұрақ: 1. Емдеу тәсіліңіз?
1. Тақырыбы: Қант диабеті. Диабетикалық кома.
2.Оқу сағат саны – 7сағат 20минут
3.Тақырып өзектілігі.
Қант диабеті ХХІ ғасырдың ең бір ерекше проблемасы. Диабеттің І-ші және ІІ-ші түрі өсуде. ВОЗ-дың мәлімдеуі бойынша ХХІ ғасырда бүкіл дүние жүзі қант диабеті ауруына шалдығуы мүмкін. Эндокринологтың мақсаты аурудың және асқынуларының алдын-алу. Қант диабетімен ауыратын науқастардың өлімімен мүгедектілігін төмендету.
4.Сабақтың мақсаты:
- Дәрігер-интерн білуге тиіс:
- Аурудың этиопатогенез, клиника, жіктелуін. Асқазан асты безінің зақымдалу себептерін. Инсулин жетіспеушілігінің клиникалық белгілері, гипергликемия, гиперхлоестеринемия.
- қант диабетінің асқынуын
- балалардағы қант диабетінің емі
- Дәрігер-интерн істей алуға тиіс:
- қант диабетінің алдын-ала диагнозын қою.
- лабораторлық және инструментальды зерттеу нәтижелерін талдау
- қант диабетінің клиникалық клиникалық диагнозын негіздеу.
- коматозды және асқыну кезінде жедел жәрдем көрсету.
5.Сабаққа дайындалу сұрақтары.
-Негізгі білім бойынша:
-
Қант диабетінің (ҚД) 1-ші типін нақтылау.
-
Баладағы ҚД дер кезінде анықтау.
-
Балалардағы ҚД даму сатысы.
-
Балалардағы ҚД патогенезі. 1-ші түрдегі ҚД патогенезі.
-Осы сабақ тақырыбы бойынша:
-
Ажырату диагностикасы. Емі.
-
1-ші түрдегі ҚД клинико-диагностикалық критериилері.
-
Коматозды жағдайда кезек күттірмейтін көмек.
-
ҚД ерте және кешасқынулары.
-
Болжамы.
6.Ақпараттық-дидактикалық блок.
Этиологиясы:
-
Тұқым қуалайтын доменантты және рециссивті типте болуы мүмкін.
-
аутоиммунды процесс (клетка және гуморальды иммунитет қатысуы болады).
-
Психикалық және физикалық инфекциялар.
-
Қорқу.
-
Грипп және басқа инфекциялар.
-
Жоспарлы егулер.
-
Тағамдық улану.
-
Тағамданудың артықтылығы.
Көбінесе балаларда 6-8 және 11-13 жаста кездеседі.
Патогенез:
Қант диабетінің ең басты ролі, асқазан астындағы бездің инсулярлы аппаратын бұзылуында алып бетта клетканың бұзылуының қант диабетіне алып келеді. Онда инсулинді бөледі. Инсулин клетка тканьдарында көмір суды қояды.
Клетка мембранасына глюкозаның өткізіліп жетіспеушілігінің бұзылуы болады. Бауырда гликогеннің дамуы төмендейді, гликогенолиздің жоғарылау болады. Бұлшықет және бауырда гликогеннің артықтылығы жоғалады да, организмде май мен белоктың кетонденесі дамып, организмде азотпен зәр қалдығының қосылуына алып келеді. Осының нәтижесінен гипергликемия, гиперлипидемия, гиперамиацидоемия пайда болады.
Клиника:
ҚД-нің продромальды, ұзақ кезеңі болады және дамуының бірнеше сатысы бар. Клинико-биохимия диагностикасы деструкция инсулярлы аппараттың этапы байқалмайды, сол себептен бала аурудың манифесты симптомдарынан жылдам және ауыр ағымды (бурное). ҚД ауыр формасы практикада кездеспейді. Дәрігерге ҚД-нің дабитін комасы жиі кездеспейді (әсіресе, ертежастағы балалар).
ҚД-ті балаларда тез болады: полидипсия,полиурия, полифолия, азғындық, терісінің құрғауы, теріде және кілегей қабаттардың қышты (зуд), гипергликемия, глюкозурия, шөлдеу байқаусыз, кейінірек тез жоғарылайды (тәулігіне 6литр су ішеді оған полируия мен нистурия қосылады, ол кезде углеводты алмасуының бұзылуын ойлауы тиіс).
-
жоғарғы анализатордың өзгеруі (ауыр қуысының кебір және дәм сезуінің бұзылуы).
-
Глюкозурия. Зәрде қант құрамы нормада – 1 тәулігіне, ҚД бір неге дейін көтеріледі, ал декомпенсация негізінде 300г/тәул.
-
Гипергликемия, қанттың жоғарылауы 12,8-16,6ммол/л-ге дейін болуы мүмкін. Кома және комаалды кезінде 50-60ммоль/л дейін өседі.
-
Кетоенмия және ацидоз дамиды. (кетон,дисесі қалыпты жағдайда 344-851ммол/л). ҚД кезінде 860-5000мкмоль/л-ге дейін жоғарылайды.
-
Қанда щелочтың резерврасытөмендейді. 40пайызға дейін жеңілдейді. СО2-ацидоз 30-ацидоз айқын. 30пайыз төмен ауыр. Диабеттің кома кезінде резервті щелочтың бірдестені төмендейді.
-
Қанда холестерин мөлшері жоғарылайды (май алмасудың бұзылуы).
-
Гипоальбуминемия.
-
Қан сары суында альфа-глобулині жоғарылайды.
-
Нейропротеинннің бетта-фракциясы жоғарылайды (5-8пайызға дейін), қан май.
-
Қанда азот қалдығының жоғарылауы (белок, аммиак,мочевина, аминқышқылдың ерімеуінен болады).
ҚД-ның асқынулары:
Диабетті кома ол инсулин қабылдаған науқастарда дамиды.
Диагностика:
3 сатыға бөлінеді: потенциальды (немесе диабетке жақын) латентті және манифопты: потенциальды диабет ұсынады:
1. Біртұқымды егіздер диабеті.
2. Баланың ата-анасының біреуі ғана ауырады.
3. Әйел туу кезінде, тірі немесе баланың салмағы 4,5кг және жоғары.
Жіктелуі:
А.Қд-ның клиникалық классы.
Инсулин тәуелді түрі І түрі.
Инсулин тәуелді түрі ІІ түрі.
а) дене салмағы қалыпты адамдарда.
б) семіз адамдарда
в) толеранттың глюкозаға бұзылуы байқанда байланысты және синдромдармен жүктілік кезііндегі диабет.
В. Риск классы бойынша (глюкозаға толерантасы қалыпты адамдарда бірақ диабетітң тез дамуы рискінің жағарылауынан).
Толерантының глюкозаға бұрылып, толеранттық глюкозаның потенциальды бұзылуы.
1. ҚД-ның диагностикасында глюкозаның толеранттылығын анықтау. ВОЗ-дың критериясы бойынша глюкотолеранты тесін жасайды.
Глюкозаға толерантылығын стандарттық сынамамен бағалау критериясы
Капиляр канда глюкозаның деңейі (млмоль/л)
|
Дені сау
|
Қант диабетімен айқын аурулар
|
Глюкозаға толерантықтың бұзылуы
|
Аш қарыңға
|
<5.6
|
> 6.7
|
<6.7
|
Глюкозаны қабылдаған соң 120 мин. кейін
|
<7.8
|
>11.1
|
7.8-11.1
|
2. ҚД-нің радиоиммунды әдіс диагностикада бар. Инсулин мынадай әдіс пен иммунореактивті инсулин ИРН.
3. Инсулин гликемия жүргізеді. Гипер және гипоинсулинемиялық қисықтың болуы мүмкін. Инсулин гиперсекрециясын ерте диагностикасының белгілерін диабеттің клиника алды фозасында байқалды.
4. балалардағы инсулиннің антителасын анықтайды, анасы диабет ауруымен ауырады.
Асқынулары:
1.ЖҚТ зақымдауы ЭКГ-бұзылуы, миокардоз, миокардтың қысқаруының бұзылуы, қантамырлардың ангиопатиямен (төменгі аяқ бөлігіне).
2. Көру органдарының зақымдануы. ҚД-ның ауыр ретиапатиясы асқынуы. Диабеттік катаракта. Катрактының нәтижесінде жылдам көз көрмеуіне әкеп соғады. Катаракт хрусталикте жиналып соның нәтижесінде пайда болады.
3. Нерв-систоласының зақымдалуы. Аяқтың төменгі бөліктерінде полинейропатия д.п. Аурудың бірдестен п.б. әсіресе түнгі уақыттарында рефлекстердің төмендеуі байқалады, ауыру болады. Полиолв нервнің зақымдалуынан. Полинервтің емі комплекст. Бұл жерде зат алмасудың бұзылу себебінен.
4. Бүйректік зақымдалуы.
Протеинурия, микрогематурия, цилиндурия, гипостенурия, протеинурия жоғарлау себебінің базальді мембрананың өткізгіштігінің жоғарылауынан, клубочка капиларында белоктың проксимальды канальцитерді.
-
Бауырдың зақымдалуы.
Гепатамегалия. ҚД-ның алдын-алу мақсаты бойынша еміне микроиропты енгізеді, өт қышқылын айдайтын препараттан, витаминдер және амино қышқылды (метионин).
-
Терінің некрозды. Балалардағы ҚД-нің ауыр түрдегі. Мориарка синдромы (1-6 жаста). Гепатомегалия әсерінен бойдың өсуінің тежелуі (нанизм), физиологиялық және жыныс мүшелерінің дамуы деп аталды. ҚД-нің ең ауыр түрі синдром Кориарка деп аталды.
Комплекс дұрыс тағамдану, инсулинотерапия, гигиеналық, режим.
Емдік тамақтану. Тамақтандырудың ішінде белок құрамы жасына сай болу керек. Егерде салмағы жоғары болса, онда май мен көмірсуды шектеу керек, бірақ белок құрамы жеткілікті жағдайда ғана. Жануар құрамының белок 96пайыз, жалпы белок, азық-түлік: сүт, ірімшік, майлы емес ет, балық.
Көмірсу: В норма, ВЖУ тең болу керек. 1:1:4. Ауруларға ҚД-мен 1:0, 76:3:3, 0-3, 3,5. май: алдын алу үшін бауырдың функциясы бұзылмау үшін, құрамында липтропты бар азық-түліктерді тағайындау керек.
Кетоацидозға әселді шай қасықпен 3-4 рет, емін барлық кезеңінде себебі кетоацидозға ұстап тұру үшін. Фруктозаданы тағайындағандағы 0,5г/кг күніне мерзімі.
Инсулинотерапия.
Аурудың алғашқы кезеңінде нақты инсулин дозасты. әсер ететін препараттардың инсулин, моносулин. Егерде стационарға бала қант диабетінен кейін түссе, бірақ кетоацидоз, гликемия аз мөлшерде 13,9ммольл, әр тәулікте көп мөлшерде тамақ алдында тағайындайды, тау өртеу, түскі, кейін тамақ алдында 2-6ЕД инсулин бермеді. Кетоацидозбен ауыратындарға 4-5 инсулинмен тез әсер ететін уақтысы азанғы, түскі, кейінгі тамақ алдында 23мл 6сағ. Ең соңғы екі дозасы минимальды болу керек. Зәр құрамындағы қантты анықтау 9-12-ге дейін, 12с-15с-дейін, 15с-18с, 18с-21дейін, 21с-24, 24-3с, 3с-6с, 6с-9с дейін.
Инсулинотерапиялық асқынулары.
1.Гипогликемия және гипогликемиялық кома.
2. Инсулинорезистенттің
3.Инсулиннің созылмалы передозировкасы феномен.
4. Липодистрофия.
5. Инсулинге аллергиясы.
Диабеттік кетоацидоз. Кетоацидоздың шығу нәтижесі, ол кислоттың бұрылу себебі қалда кетонды жоғары болады. Кетонды дегиден көбіне толенді ветта-майны қан құрамында көбісін бірдестен диабеттік комаға әкеліп соғады. Ең үлкен себебі, диабетің кетоацидозға және комаға әкеп соғатын, туғанда гипергликемия, гипогликемия, гипофосфатемия натримен хлоридінің төмендеуі. Көмірсу қышқылының ісінуінің айрылуына әкеп соғады. Гипогликемия өсуінен бұлшықет жүйесінен әлсірейді және жоғарғы тыныс жүйесінің параличке әкеп соғады.
Коматоз алды жағдайына тән компенсациясының бұзылуы, шөлдеген және диурез жоғарылау, ауруыәлсіз тән: көңілі болмайды, мазасыз, бас ауру, тәбеттің төмендеуі, аяқ ысығанда, құсу және көңіл үрек айнуы.
Диабеттік кетоанемия комасы:
-
жиі тамыр соғуы.
-
Токсикалық тыныс алу.
-
Құсу.
-
Дегидратация, симптомдары (тері құрғауы және кілегей қабаттарында) дене салмағының төмендеуі.
-
Диабеттік румянец шекесінде, бетінде, қан айналасында.
-
Ауыз қуысынан ацетон иісінің шығуы. Рефлекстердің төмендеуі. Кей кезде псевдоперитонсольді жағдай іштің тез ауырсынуы, кездесу, жүрек айну, бауыр ұлғаюы, тахикардия, жүрек тондарының тұйықталып, систолалық шу, коллапс туындайды. Инсулин.
-
Гипергликемия жағдайынан осмоляры қан бірдестен жоғарылайды (110ммоль/л дейін гипренотрисмил 150ммоль/л жоғары кетоацидозсыз).
Емі:
-
Балалардың алғашқы алынған инсулин дозасы құрайды. 0,5-1ЕД және салмағына. Бірінші инъекция мектеп алды балаларға 10-20ЕД мектеп жасындағы балаларға 20-30ЕД.
-
Диабеттік команың ІІІ сатысында тез арада әсер ету үшін инсулин 1/3 және ½ бірінші дозасы қан тамырға. Екіншіден соң ½-2/3. үшінші инъекциясы инсулин 3-4с кейін соң1/2-1/2 екінші дозасының жалғасы. Науқасты қадағалап әр 4сағат сайын қант құрамын өлшейді. 5-6 инъекция инсулиннің 4-6ЕД.
Инсулинді 2 тәулікте 5 инъекция егеді, азанғы түскі тамақ алдында 24с және 6сағат.
Ацидозбен құрысу.
1.В/в200-400мм изоптин, р-р хлорида натрия содан соң тамшылатып, балаларға ерте жастағы балаларға 1000мл/тәулігіне мектеп жасындағы балаларға 1800-2л/тәулігіне.
Бірінші 6сағат. 5пайыз р-р глюкоза (2:1)а дальшее соотношение 1:1.
-
Айқын ацидозда 4пайыз гидрокарбонат натриясын расчет 0,2г/дене салмағына құйыңыз, қадағалап рН тексеріп тұрамыз.
-
ЖҚ –де жүрек гликозидтерін тағайындаңыз.
-
Витаминді терапия В1, В2, С.
7.Сабақтың мазмұны:
-
¤з бетімен атқаратын жұмыс (аурулармен атқаратын жұмыс, тәжірибелік дағдыны меңгеру және бекіту, анамнез жинау, клиникалық тексеру және т.б.), диагностика кабинетіндегі жұмыс және т.б.
-
Оқытушымен бірге атқаратын жұмыс ( жеке немесе топпен; өз бетімен өткізген жұмыс қорытындысын талдау, аурулардың клиникалық талдауы және т.б.).
-
Негізгі және қорытынды білім деңгейін бақылау (тест, ситуациялық есептер, тәжірибелік дағдылар т.б.).
Тестілер
1. Қант диабетіне тән:
а) құрғақтық, шөлдеу, зәрдің салыстырмалы салмағының төмендеуі
б) құрғақтық, шөлдеу, полидипсия, полиурия, глюкозурия
в) зәрдің құрамында кетонның пайда болуы, азуы, зәрдің жиі бөлінуі
г) азуы, терісінің құрғақтығы, брадикардия, тілдің ісінуі, психо-моторлы дамудың тежелуі
2. Қант диабетінің себептері:
а) тұқым қуалаушылық
б) вирусты инфекция
в) аутоиммунды
г) гемотрансфузия
3. Балаларда қант диабеті болуы тән:
а) зәрдің құрамында кетонның болуы
б) біртіндеп басталуы
в) азғындық
г) глюкоаурияның пайда болуы
д) ЖРВИ әсерінің жедел басталуы
4. Қант диабетіне … тән емес:
а) зәрдің концентрациясының тұрақсыздығы
б) энурез
в) полиурия
г) полидипсия
д) дене салмағын жоғалту
5. ҚД асқынуында … тән емес:
а) ретинопатия, катаракта
б) спленомегалия
в) полиневрит, перифнериялық нерв
г) Киммельштиль-Вильсон синдромы
д) инфекцияға бейімділік
6. ҚД еміне кіретіндер:
а) диетотерапия
б) инслинді терапия
в) физикалық ауырлық
г) аурудың ағымына өзіндік қадағалау
д) барлық аталғандар
7. Кетоацидозға бейім балаларға қолдану керек:
а) фруктоза
б) ксилит
в) сорбит
г) бал (мед)
д) қант
8. ҚД асқынулары болып төмендегілер саналмайды, біреуінен басқа:
а) кетоацидоздық кома
б) гипероосмолярлы кома
в) лактоацидемиялық кома
г) гипогликемиялық кома
д) ангиопатиялар
9. Кетаацидоздың даму себебіне жатпайды.
а) емделген диабетті
б) инсулиннің мөлшерінің азаюы немесе тоқтатылуы
в) жедел инфекциялы аурулар
г) физикалық ауыртпалық
д) психотравма
10. Диабеттік комаға тән емес:
а) болу , бастау
б) сусыздану симптомы
в) аузынан зустынын иісінің шығуы
г) бұлшықеттердің, көз алмасының гипотониясы
д) шайнау бұлшықеттердің тризмі
е) кусмауль тыныс алуы
Ситуациялық есептер.
Есеп 1 Бала С. 10 жаста. Аудандық аурухананың балалар бөлімшесіне мынадай шағымдармен келді: жөтел, дене қызуының жоғарылауы, аузының құрғауы, шөлдегіш, азуы. Анамнезінде: жағдайының нашарлауын вирусты инфекциямен байланыстырады. Емді амбулаторлы қабылдаған, эффект болмаған. Бала тез арықтап, жүдей бастаған, шөлдегіш, полиурия пайда бола бастады.
Сұрақтар: 1.Сіздің алдын-ала диагнозыңыз?
2.Сіздің диагнозыңызды негіздейтін лабораторлық зерттеу жоспарыңыз?
3. Бұл жағдайда кей маманнан кеңесі қажет?
Есеп 2. Жоғарыдағы есеп+зерттеу нәтижесі: аш қарынға гликемия 14ммоль/л, зәрде: кетондар 2+++, тығыздық салмағы 1036, глюкоза 5.
Сұрақтар: 1.Сіздің клиникалық диагнозыңыз?
2.Емдеу жоспарыңыз?
Есеп 3 Бала Б. 9 жаста. Шағымдары анасының айтуыбойынша: 1 айдан бері бала көп су ішеді, түнде жиі кіші дәретке шығады, азған, мықын аймағында шаншу тәрізді ауырсыну, жүрек айнуы, құрт әлсіздік пайда болған. Участкелік педиатрдың жолдамасы бойынша хиругрқа қаралған. “Жедел аппендицит диагнозы қойылып, операция жасалынған”. Операциядан кейінгі кезеңде жара жазылмаған, әлсіздік, шөлдеу, жиі зәр шығару күшейген.
Сұрақтар: 1.Сіздің алдын-ала диагнозыңыз?
2.Зерттеу жоспарыңыз?
3. Хирургтың тактикасы дұрыс па?
Есеп 4 Бала М. 6 жаста. Участкелік педиатр жолдамасымен келген, шағымдары: аузының құрғауы, шөлдеу, азу. Бұл белгілер 3 айдан бері бар. Ауруды вирусты инфекциямен байланыстырады. Тұқым қуалаушылығы анасы қант диабетімен ауырады.
Сұрақтар: 1. Алдын ала қойылған диагнозыңыз?
2. Зерттеу жоспары және емі?
Есеп 5. Науқас С. 10 жаста. Соңғы 3 жылдан ішінде клиникаға бірнеше рет келіп түскен, инсулиннің бөлшектік инъекциясын қабылдаған, ол қант диабетінің компенсациясына алып келген. Соңғы жылдары көру қабілеті нашарлаған, денесінің өсуі артта қалған. Жалпы жағдайы орташа ауырлықта. Бауыры қабырға доғасынан 8,0см төмен, пальпацияда ауырсынады. Аузынан ацетон иісі шығады.
Сұрақтар: 1. Сіздің диагнозыңыз?
2. Тексеру жоспары?
Есеп 6. Осы науқас+тексеру нәтижесі. Офтальмолог қорытындысы асқынған катаракта әйнек тәрізді дененің қатаюы, көру өткірлігінің төмендеуі 0,2. қандағы қант 20,6ммоль/л, кетон денелері 516ммоль/л, холестерин 7,28ммоль/л.
Сұрақтар: 1. Клиникалық диагнозыңыз?
2. Зерттеу жоспарыңыз?
3. Емі?
Достарыңызбен бөлісу: |