253
11-тақырып.
ЭКОНОМИКАЛЫҚ ЦИКЛ ЖƏНЕ ОНЫҢ ТЕОРИЯЛАРЫ
Мақсаты: макроэкономика курсында бұл тақырыптың аса
күрделі де шешімін таппаған тақырып
екендігіне көз жеткізе
отырып, циклдік толқулардың əртүрлі себептерін талқылау,
экономикалық циклдің қазіргі үлгілерін
қарастыру, сонымен
қатар, қазіргі жағдайға сəйкес циклді
мемлекеттік реттеудің
тиімді саясатын бағалау жəне отандық тəжірибеге артықшылық
бере отырып, осы тақырыпты мына сұрақтармен қорытындылау.
Дəріс жоспары:
1. Экономикалық цикл: мəні, көрсеткіштері, түрлері, себептері,
факторлары.
2. Іскерлік цикл туралы экономикалық теориялар.
Негізгі түсініктер: экономикалық цикл (ауытқымалы кезең);
тренд; экономикалық жағдаят (конъюнктура); проциклдік па-
раметрлер;
контрциклдік параметрлер; ациклдік параметрлер;
циклдің
фазалары; Китчиннің циклдері;
Жуглярдың цикл дері;
Кузнец циклдері; Кондратъевтің «ұзын толқындары»;
Самуэль-
сон-Хикс үлгісі (мультипликатор-акселератор теориясы); «Им-
пульс-таралу» үлгісі; саяси бизнес-циклдер теориясы;
нақты
бизнес-циклдер; саяси сілкіністер; ішкі жəне сыртқы сілкіністер;
мемлекеттік антициклдік саясаты; т.б.
Тақырыптың мазмұны.
Қазіргі экономикалық даму ұзақ мерзімдік динамика ре-
тінде тұрақты түрде өсу үрдісімен көрініп отырады.
Алайда
қысқа мерзімде сол экономикалық дамудың жағдайлары үнемі
көтерілу мен төмендеу толқындарымен сипатталады. Олай бол-
са экономикалық даму бірқалыпты болмайды. Макроэкономика-
лық динамиканың толқушылық сипаттағы заңдылықтары эконо-
микалық (іскерлік) цикл мəселесі ретінде қарастырылады.
