Ќазақша |
Мағынасы
|
Cor, card
Vas, angi
Sept
Dol, alg
Pres(s), ten(s)
Sed
Pyr
Aesthes
Test, vir, andr
Thyr
Myco
Chol
Cid
|
Кор, кард
Ваз, анги
Септ
Дол, ал(ъ)г
Прес(с), тен(с)
Сед
Пир
Естез
Тест, вир, андр
Тир
Мико
Хол
Цид
|
Жүректiк, кардиотониқалық, коронарлы тамырларды кеңейтушi
тамырды кеңейтушi, спазмолитик
залалсыздандырушы, антисептик
ауруды басушы, аналгетик
қысымды төмендетушi
тыныштандырушы, седативтi
ыстықты түсiрушi, антипирстик
жансыздандырушы, анестетик
аталық жыныс гармондар препараты
қалқанша безге әсер етушi зат
саңырауқ±лақшаға қарсы
өт айдаушы
микробқа , паразитке қарсы
|
Мысалы: Corvalolum, Valosedan, Apressirum, Promedolum, Selagin, Antipyrinum.
Фармокологиялық мәлiмет берушi сөздiк бөлiктер:
Латынша
| Ќазақша |
Фармокологиға қатысты мағынасы
|
Sulfa
Cillin
Mycin
Cyclin
Barb
Cain
Cort
Oestr
andr
|
Сульфа
Циллин
Мицин
Циклин
Барб
Каин
Корт
Эстр
Андр, эстр
Андр
|
Микробқа қарсы сульфаниламидтер
Пенициллиндер-антибиотиктерi
Микробқа қарсы антибиотиктер
Тетрациклиннен жасалған антибиотик
±йықтатушы-барбитураттар
жергiлiктi жердi жансыздандырушы
бүйрек үстi қабықтарының гармондары кортикостероидтар
эстрогендер-аналық жыныс гормондар
препараттары
андрогендi стероидтар-аталық жыныс
гормондар препараттары
|
Мысалы: Sulfadimezinum, Penicillinum, Streptomyzinum, Tetracyclinym,
Barbamylum, Novocainum
ІІІ. Витаминдер мен жартылай витаминдердiң тривиальдi (кәдiмгi) атаулары
Витаминдер тривиальды атаулармен және әрiптермен берiледi. Мысалы: Retinolim немесе Vitaminum A; Thiaminum немесе Vitaminum B1 ; Riboflavinum немесе Vitaminum B2.
Ал жартылай витаминдер атауларын айтқан кезде Vit- сөздiк бөлiгi қолданылады. Мысалы: Tabulettae «Prоtovitum». Егер дәрi-дәрмек атауларында as- сөздiк бөлiгi болса ферменттi препарат бар екенiн бiлуге болады. Мысалы: Desoxyidonucleasum, Collagenasum.
Ќ±рамында дәрiлiк формалар берiлген препараттар
атауларының жасалу жолдары
Егер дәрi-дәрмектер мен өсiмдiк шикiзат атаулары дәрiлiк формамен берiлсе, онда бiрiншi дәрiлiк форма атауы жазылады, содан кейiн дәрi-дәрмектер немесе өсiмдiк шикiзат атаулары iлiк септiгiнде жазылады. Мысалы: Solutio Imazini – имазиннiң ерiтiндiсi ; Linimentum Streptocidi – стрептоцидтiң с±йыќ жаѓылмасы.
Дәрi-дәрмектер жиынтығы атаулары дәрiлiк форма атауларымен берiлсе, оңда олар тырнақша iшiнде атау септiгiнде жазылады. Мысалы: Tabuletlae «Urosalum» – «Уросал» таблеткалары; Unguentum «Calendula»– «Kalendula» майы.
Дәрiлiк формаларды анықтап т±рған сын есiмдер препарат атауларында соңғы орында т±рады. Мысалы: Unguentum Hydrargyri cinereum – мырыштың с±р жаѓылмасы; Solutio Tannini spirituosa – таниннiң спирттi ерiтiндi.
Ќайнатпа жәй т±нба атауларында дәрiлiк форма мен өсiмдiк арасында iлiк септiгiнде шикiзат түрi берiледi. Мысалы: Infusum radicis Valerianсe – валериан тамырының т±нбасы.
Дәрiлiк формалар туралы қысқаша түсiнiк
Aerosolum, i n – аэрозоль
Granulum, i n – түйiршек
Gutta, ae f - тамшы
Unguentum, i n – жағылма
Linimentum, i n – с±йық жағылма (линимент)
Pasta, ae f - сығынды
Emplastrum, i n - жапсырма (пластырь)
Suppositorium, i n - балауыз
Pulvis, eris m - ±нтақ
Tabuletta, ae f - дәрумен (таблетка)
Tabuletta, obducta – қапталған дәрумен
Dragee - драже
Solutio, onis f – ерiтiндi
Suspensio, onis f - суспензия
Emulsum, i n - эмульсия
Pilula, ae f - пилюля
Tinctura, ae f – т±ндырма
Infusum, i n – т±нба
Decoctum, i n – қайнатпа
Sirupus, i m – сироп
Species, ei f – өсiмдiктер жиынтығы
Capsula, ae f – капсула
Extractum, i n - экстракт
II. Дәрiлiк заттар мен препараттардың атауларын оқыңдар
Valocordinum, cocarboxylasum, morphinum, testoenatum, finalgon, mycosolon, sarcolysinum, bicillinum, rifothyroinum, amycazolum, mammophysinum, oestronum, erythromycinum, aevitum, valosedan, diiodthyrosinum, polyoestradiolum, pharyngosept, adriamicillinum, kanamycinum, cholosasum;
Oligovitum, rifamycinum, novurit, sulfazinum, pantocidum, pyocidum, streptodecasum, norsulfazolum, urodanum, cephalexin, ceporex, adrenalinum seu epinephrinum, gonadotropinum, somatotropinum, histidinum, novocainum, haemodesum, enterodesum, haemophobinum, panangin, quadevitum;
Synoestrolum, gentamycinum, syntgomysinum, leocainum, phenobarbitalum, barbamylum, leucogenum, laevomycetinum, mycoheptinum, myelosanum, glycerinum, glucosum,asthmatinum, anaethesinum, hydrocortisonum.
III. Дәрiлiк заттардың латыншасын жазыңдар
Стрептоцид, парацетамол, гепарин, фибриноген, стугерон, панкреатин, окупресс, лидаза, апрессин, гидролизин, диклоксациллин, дикаин, корвалол, инсулин, нитроглицерин, резорцин, валидол, неодикумарин, папаверин, акрихин, пантоцид, ангиотензинамид; тетрациклин, пенициллин, хинин, брунеомицин, оливомицин, амидопирин, пиромекаин, кардиовален, ораза, рутин, роцефин.
21 - сабақ.
Тақырыбы: Етiстiктiң грамматикалық категориясы.
Сөздiк формасы, негiзi. Белгiсiздiк рай.
Достарыңызбен бөлісу: |