Оқулық Орал 015 44. Г жәңгір хан атындағы Батыс Қазақстан аграрлық техникалық



Pdf көрінісі
бет13/228
Дата29.09.2023
өлшемі7.93 Mb.
#479238
түріОқулық
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   228
Ауылшаруашылық дақылдарының аурулары

Қоршаған ортаның ластануы. Ӛсімдіктерге зиянды химиялық 
заттардың әсерінен туындайдын аурулардың алдын-алу үшін бұл 
заттардың әсеріне сезімтал ӛсімдік түрлеріне зиянды заттардың кездейсоқ 
тимеуін қамтамасыз ету қажет (егістікті ұшақпен ӛңдегенде бағытын 
мұқият анықтау, таза аппараттарды пайдалану, кӛршілес танаптарға 
желмен ығысуын болдырмау). Кейбір екпе дақылдардың гормондар мен 
гербицидтердің азғана мӛлшеріне де әсер ететінін ескеру қажет. 
Пестицидтерді шамадан тыс мӛлшерде және дақыл ерекшелігін 
ескерместен қолдануға болмайды. 
Ауыл шаруашылығында қолданылатын химиялық заттардың зиянды 
әсерімен қатар индустриалды дамыған аймақтарда ауаның ӛсімдіктерге 
улы заттармен: күкірттің қос тотығымен, күкіртті сутекпен, хлормен 
ластану жағдайлары да жиі кездеседі. Сол сияқты ӛсімдіктерге цемент 
шаңы, автокӛлік түтіні т.б. қауіпті.


18 
Ӛсімдіктердің химиялық заттармен зақымдану белгілері әдетте 
жапырақтарынан байқалады. Залалданған жапырақтар кӛбіне түсін 
ӛзгертіп қоңырайады, кейде түсіп те қалады. 
Ӛсімдіктердің сәуле әсерінен ауруы. Ӛткіш, иондаушы деп 
аталатын сәулелер (гамма сәулелер, альфа- және бета-бӛлшектер, 
нейтрондар мен рентген сәулелері) ӛсімдіктердің ӛсіп-жетілу үрдісіне әсер 
етуі мүмкін. Сәулелер әсерінен ӛсімдіктер әр түрлі мутациялық 
ӛзгерістерге ұшыратып, генетикалық ауруларға да шалдығады. 
Ҥстеме аурулар туралы тҥсінік. Инфекциялық емес аурулардың 
себептерінен туындайтын ӛсімдік бойындағы әр түрлі теріс құбылыс 
ағзаның үстеме патологиялық үрдісінің дамуын туындатады. Мысалы, 
топырақта калийдің жетіспеуі картоптың фитофтороз ауруына, дәнді 
дақылдардың тат ауруларына тӛзімділігін тӛмендетеді. Сол сияқты ауа 
райының қолайсыздығынан туындаған ӛсімдік бойындағы жарақаттар 
(аяздан, судан, жоғарғы температурадан, желден т.б.) ӛсімдік бойына 
инфекциялар 
енуіне 
мүмкіндік 
береді.


16 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   228




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет