Оқулық Орал 015 44. Г жәңгір хан атындағы Батыс Қазақстан аграрлық техникалық



Pdf көрінісі
бет151/228
Дата29.09.2023
өлшемі7.93 Mb.
#479238
түріОқулық
1   ...   147   148   149   150   151   152   153   154   ...   228
Ауылшаруашылық дақылдарының аурулары

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
110-сурет. Қара сирақ ауруына шалдыққан картоп тҥйнегі 
Ауру шалған картоп ӛсімдіктері кесел әсерінен әлicipeп, ӛнім беру 
дәрежесі
едәуір тӛмендейді. 


207 
3.5.2.3 Сақиналы шірік 
Сақиналы шірік республиканың барлық аймақтарында кездесетін, 
әcipece солтүстік және орталық облыстарда аса зиянды картоптың ауруы. 
Дерт картоп ӛсімдігінің топырақ бетіндегі де, астындағы да 
мүшелерін, барлық ӛсу кезеңдерінде залалдайды. Сақиналы шірік ауруына 
шалдыққан ӛсімдіктердің жапырағы орта жүйкесін бойлай ширатылып 
қурайды. Кеселге тән белгі – түптің бip жақты солуы, жеке жапырақтың 
немесе сабақтың қурауы. Картоп түйнегінің кесіндісінде түтіктер 
сақинасының сары түci қоңырға ӛзгергені байқалады. Дертке шалынған 
түйнекті сәл жаншыса, залалданған тұсынан (сақина бойынан) ботқа 
массасы бӛлінеді (111-сурет). 
111-сурет. Сақиналы шірік ауруына шалдыққан картоп: 
а – дертке шалынған түйнек кӛрінісі; б – дертті ӛсімдік 
Сақиналы шірік ауруының қоздырғышы – Corynebacterium 
sepedonicum Sk.et Burk. (синонимі – Clavibacter michiganensis 
subsp.sepedonicus) бактериясы. Қоздырғыш алқа тұқымдасына жататын 
ӛсімдіктердің кейбір түрлерін ғана залалдайды. Бактерия ӛсімдік бойына 
жарақат арқылы еніп, түтік жүйесінің бойымен ӛсімдік сабағына және 
түйнегіне тарайды. Ауру ӛте баяу дамып, ӛсімдік түтіктері бактериялармен 
бітеледі. Залалданған түтіктердің сауларынан сырттай айырмашылығы 
болмайды. Ауруға шалдыққан тұқымдықтың ӛнгіштігi тӛмендеп, инфекция 
столон арқылы жаңа байланган түйнектерге ӛтеді. Инфекция кесілген 
тұқымдық түйнектерден сауларына жұғады да ауру қоры болып табылады. 
Сақиналы шірік ауруына шалдыққан картоп ӛсімдігі солып, 
түйнектің сапасы тӛмендеп, шipiк aypyларына жиі шалдығады. Бұл кесел 
салдарынан картоптың ӛнім шығымы кейбір жылдары 20-40% кемиді. 


208 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   147   148   149   150   151   152   153   154   ...   228




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет