Оқулық Орал 015 44. Г жәңгір хан атындағы Батыс Қазақстан аграрлық техникалық



Pdf көрінісі
бет163/228
Дата29.09.2023
өлшемі7.93 Mb.
#479238
түріОқулық
1   ...   159   160   161   162   163   164   165   166   ...   228
Ауылшаруашылық дақылдарының аурулары

122-сурет. Тҥтікті бактериоз 
кеселіне 
шалынған 
қырыққабат жапырағы (1), 
жапырақ тҥтігінің кӛлденең 
(2) және бойлы (3) қимасы 
Ауру 
қоздырғышы 
– 
Xanthomonas campestris Dowson 
бактериясы. Вегетация кезеңінде 
бактериялар ауру ӛсімдіктен сауына жаңбыр тамшысымен, желмен, 
насекомдармен және т.б. жолдармен тарайды. Бактериялар гидатода (су 
саңылауы), леп тесігі, насекомдар (кырыққабат шыбыны) және 
механикалық жарақаттар арқылы ӛсімдік түтіктеріне енеді де, оның 
солуына себеп болады. Ылғалдылық жеткілікті дәрежеде болған жағдайда 
қоздырғыштың инкубациялық кезеңі – 10-15, кейде 30 күнге дейін 
созылады. Инфекция қоры – залалданған тұқым, ӛсімдік қалдықтары, 
тұқым және жабайы крестгүлділер. 
Tүтiктi 
бактериоз 
кеселі 
салдарынан 
ӛсімдік 
жетілмей, 
деформацияланып, тұқымдықтар сиреп, ӛнімі кеміп, қаудан мен тұқым 
сапасы тӛмендейді. 
 
4.1.7 Шырышты бактериоз 
Кесел кең таралған, оның белгісі танапта және қоймада білінеді. 
Бұл ауруға әлсіреген қауданды және түсті қырыққабаттар шалдығады. 
Кесел сулы шipік түрінде 
білініп, 
шырыштанып, 
жағымсыз иісті болады.
 
123-сурет. 
Шырышты 
бактериоз 
кеселіне 
шалдыққан 
қырыққабат 
қауданы 


222 
 
Қауданның сыртқы жапырақтары шipiп, шырыштанып, қоңырайады, 
ал құрғақ ауа райында залалданған бӛліктер кеуіп, жұқарады. Қауданның 
iшкі бӛлігі кӛбіне шipiп, ӛзегінде қуыс пайда болады (123-сурет). Мұндай 
қаудандар жетілмей, мезгілінен бұрын ӛзегінен ажырап, түсіп, жағымсыз 
иістенеді. Шырышты бактериозбен кӛбіне насекомдар әсерінен 
зақымдалған ӛсімдіктер залалданады. Сондай-ақ, оңтүстік аймақтарда кеш 
отырғызылған ӛсімдіктерде құрғақ, ыстық ауа райында байланған 
қаудандар жиі шіриді. Мұндай ӛсімдіктердің ауруы қоймада жалғасып, сау 
қаудандарға тарайды. Отырғызылған науқас тұқымдық ӛсімдіктер бірден 
солып, қурап, шipiп, жағымсыз иіci болады. 
Шырышты бактериоздың әсерінен түсті қырыққабат бас байламай, 
жапырағы солып, түсіп қалады. 
Ауру қоздырғышы – Erwinia corotovora Holland, E. aroideae Holland 
және Pseudoraonas fluoresens Mid. бактериялары. Қоздырғыш егісте 
қырыққабат шыбыны, кандаласы және басқа насекомдар кӛмегімен 
таралады. Инфекция қоры – ӛсімдік қалдықтары, ауру қаудандар мен 
ӛзектер, арам шӛптер және тұқым. Кеселдің дамуына 20-25°С температура 
және 50% ауа ылғалдылығы қолайлы жағдай туғызады. 
Жауын-шашын мол жылдары ауру қарқынды дамып, ӛнім шығымын 
едәуір тӛмендетеді. Бұл аурудың себебінен егістікте және қоймада қаудан 
ӛнімi 35-48% кемиді. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   159   160   161   162   163   164   165   166   ...   228




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет