Оқулық Орал 015 44. Г жәңгір хан атындағы Батыс Қазақстан аграрлық техникалық



Pdf көрінісі
бет175/228
Дата29.09.2023
өлшемі7.93 Mb.
#479238
түріОқулық
1   ...   171   172   173   174   175   176   177   178   ...   228
Ауылшаруашылық дақылдарының аурулары

 
4.3 Сәбіз аурулары 
4.3.1 Ақ шірік 
Ақ шірік қоймада сәбізді, ақжелкенді, ботташықты, балдыркӛкті 
залалдайды.
Ауруға шалдыққан тамыржеміс бастапқы кезде жұмсарып, суланып, 
шipидi, бірақ тамыржемісің түсі ӛзгермейді. Ауру меңдегенде тамыржеміс 
тұтас шіріп, бетін ақ ӛңез басады (137-сурет). Дерт шалған тамыржемістің 
бойында саңырауқұлақ жіпшумағынан ақ түсті, тығыз қалың ӛңез түзіліп, 
жіпшумақ бӛліктері жанасқан басқа сау тамыржемістерге таралады. Жіп-
шумақ бетінде ipi, алғашында ақ, кейін қарайатын саңырауқұлақ 
склероцийлері пайда болады. 
137-сурет. Сәбіздің ақ шірік ауруы: бастапқы кезеңде (сол жақта)
және соңында (оң жақта) 
 
Ауру қоздырғышы – Sclerotinia sclerotiorum dBy. саңырауқұлағы. 
Қоздырғыш барлық кӛкӛніс және күнбағыс дақылдарын залалдайды. 
Инфекция егістікте және қоймада склероций түрінде сақталады. Қыстап 
шыққан склероцийлерден қалта мен қалтаспоралары бар апотецийлер 
немесе жіпшелер ӛнеді. Ӛсімдіктің бастапқы залалдануы қалтаспора 
немесе жіпшемен ӛтеді. 
Вегетациялық кезеңде ауру баяу дамып, ал ӛнімді қоймаға салған 
кезде ол қарқындап, қоздырғыш тамыржемістің барлық бӛлігіне таралып, 
кесел асқынады. Уақытымен (мезгілінде) жиналмаған, солыңқыраған, 


238 
суыққа ұрынған тамыржемістер ауруға тӛзімсіз келеді. Сондай-ақ, азот 
тыңайтқыштарының артық мӛлшері кеселдің дамуына әсерін тигізеді. 
Қоймадағы жоғары температура қоздырғышқа қолайлы жағдай туғызады. 
Саңырауқұлақ 0°С температурада дами бастайды, ал 15-20°С бұл 
үрдіс қарқындай түсіп, тамыржемістің тыныс алуы жиілеп, оның едәуір 
қоры осы үрдіске жұмсалып, ауруға тез шалдығады. Танапқа 
отырғызылған ауру тамыр жемістер (тұқымдық) дамуының бастапқы 
кезеңінде шipiп, жойылады. 
Бұл кесел аса зиянды, қоймада тамыржемістер жаппай залалданып, 
шіриді. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   171   172   173   174   175   176   177   178   ...   228




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет