84
Дертке шалынған ӛсімдіктің ӛcyі баялап, масақ орнына дертті ұлпа түзіледі
(15-сурет).
Ауру қоздырғышы –
Urocystis tritici Koern. саңырауқұлағы.
Телиоспоралары бірнеше топ құрады. Бұл споралар топтары 1-5 (кӛбіне 2-
3) ұрпақ беретін орталық споралардан және олардың айналасында 5-20
(кӛбіне 10) ұрпақсыз споралар тобы орналасады (17-сурет).
Ұрпақ беруге
қабілетті споралардың пішіні шар тәрізді немесе сопақша қоңыр түсті, ал
ұрпақсыздары ашық-сары түсті.
Түзілген телиоспоралар бір айдан соң ӛнед1. Олар ұшында 2-6
цилиндр тәрізді бір клеткалы базидиоспоралар түзілген бір клеткалы
базидияға ӛнеді. Базидиоспоралар базидиядан ажырамастан ӛніп,
инфекциялық жіпшелері ӛне бастаған бидай ұрығын залалдайды.
Телиоспоралардың ӛнуіне қолайлы температура – 18-24°С, ылғалдыдылық
– 60% Табиғи жағдайда инфекцияның топырақта
сақталу ұзақтығы бір
жыл, ал тұқымда – саңырауқұлақ бес жылға дейін тіршілікке қабілеттілігін
жоймайды. Сондықтан ең басты инфекция кӛзі залалданған тұқым болып
табылады.
17-сурет. Бидай сабағының қара кҥйе ауруы: 1 – дертті ӛсімдік;
2 - ӛсімдік сабағының дертке шалынған бӛлігі;
3 – саңырауқұлақ
телиоспоралары;
4 – телиоспоралардың ӛнуі және базидиоспоралы
базидиялардың түзілуі
85
Ауруға
шалдыққан
ӛсімдіктің
ӛcyi
баялап,
жапырақтары
майдаланып,
саны
азаяды.
Бұндай
ӛсімдіктерден түсетін ӛнім мӛлшері, сау
ӛсімдіктермен салыстырғанда 5
есеге
азаяды.
Достарыңызбен бөлісу: