Б. О. Сабатаева туризм инфрақҰрылымы оқулық


Транспорт коммуникациялары



Pdf көрінісі
бет20/153
Дата06.03.2024
өлшемі2.79 Mb.
#494605
түріОқулық
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   153
suraganova turizm inf

37
Транспорт коммуникациялары
Коммуникациялар (лат. communication – ортақ етіп жасаймын, 
байланыстырамын) – байланыс жолдары, транспорт, байланыс, 
қалалық шаруашылықтың жер асты жүйесі.
Транспорт коммуникациясының негізгі түріне жатады:
1. Су коммуникациялары, оның құрамына: теңіз порттары, 
каналдар, көпірлер, теңіз вокзалдары, теңіз жəне өзен круиздері, 
жағажай инфрақұрылымы (құтқару станциялары, кабинкалар 
жəне т.б.).
2. Əуе коммуникациялары: əуе компаниялары, əуе порттары, 
авиациялық мұражай.
3. Автомобиль коммуникациялары: автомобиль жолдары, ма-
гистральдар, көпірлер.
4. Теміржол жолдары қатынастары, астарында арнайы байла-
ныс құралдарының кешені түсіндіріледі: рельстік жолдар, оның 
жоғары құрылымының конструкциялары, автомат құрылғылары, 
телемеханика, байланыс, сигнализация, вагондар, локомотивтер 
жəне т.б. жатады.
Ақпарат коммуникациялары – екі құрамдасты біріктіреді, ол 
телефон байланысы жəне компьютерлік жүйе. 
Телефон байланысы – ол массалық жəне оперативті байланыс 
түрлерінің бірі. Ол ақпарат алмасуды қамтамасыз етеді, бұның 
іске асуы үшін қазіргі заманғы дамыған телефон жүйесі жəне 
байланыс линиясы мен түйіндерді, біріктіруші телефон станция-
ларын, телефон аппараттарын біріктіреді.
Компьютер жүйелері – бұл жұмыс орындарының кешенді 
автоматизациясы, əртүрлі ақпараттық жүйелердің байланы-
сы, заманды бағдарламалық өнімді қолдану, бірегей ақпараттық 
орталықтардың ұйымдасуы жəне т. б.
Қоғамдық транспорттар – бұл жиынтық транспорттық құрал-
дарға, жолдың құралдары кіретін кешендер: рельстік жолдар, 
туннелдер, эстакадалар, көпірлер жəне жол сымдар, станциялар, 
тұрақ пункттері, тұрақтар үшін арналған орындар, депо, транс-
порт саябақтары, гараждар, сызықтық жабдықтар, диспетчерлік 
басқарулар жəне т. б. 
Жарық қаланың көріктенуінің маңызды элементі т.б. Ол 
қаланың бірегей жарықтық жəне көркем жағын құрады, ути-


38
литарлы жəне сəулетті-декоративтікке бөлінеді. Утилитар-
лы өзіне жолдардың əртүрлі жол белгілерінің, габариттердің 
жарықтандыру схемасын біріктіреді жəне ережелері мен норма-
лары болады.
Сəулеттік-декоративтік жарықтандыру ғимараттардың фа-
садын, ескерткіштерін, су атқыштарды, жарнамаларды жəне 
бірегей объектілерді ерекшелендіру үшін есте қаларлық бейнені 
жасау үшін қолданылады. 
Сумен жабдықтау халықты өндірісті транспортты су-
мен жабдықтау су құбыры арқылы іске асырылады. Су құбыры 
коммуналды жəне өндірісті болып бөлінеді. Сумен жабдықтау 
үшін судың табиғи көздері қолданылады: үстінгі (өзен, көл, су 
қоймалар) жəне жер асты (грунт сулары, бұлақтар).
Канал жүргізу бұл инженерлік құрылыс кешені, құрылғы 
жəне санитарлық іс-шаралар, пайдалану үшін: кірленген судың 
жиынтығы, тазалау жəне сарқынды суды өшіру, сарқынды суды 
су қоймаға жіберу, сарқынды суды елді мекен жоқ жерге жіберу. 
Канал жүргізу жүйелерінің құралына насосты станциялар, канал 
жүргізу құдықтары, ластанған сарқынды суды тазалауға арналған 
коллекторлар, тазалау құралдары, құбырлар жəне т. б. 
Жылумен қамсыздандыру – тұтынушылардың коммуналдық-
тұрмыстық (жылу, желдету, ыстық сумен қамту) жəне 
технологиялық қажеттіліктерін қамтамасыз ету. Жергілікті жəне 
орталықтандырылған жылумен қамту болып бөлінеді, жергілікті 
жылумен қамту жүйесі бір немесе бірнеше ғимаратқа қызмет 
көрсетеді жəне ошақтардың, су жылытуыштардың, су жылытқыш 
қазанды жылыту көзі ретінде қолданады. Орталықтанған жылу-
мен қамту жүйесі тұрғын үй кешеніне немесе өндірістік ауданға 
қызмет көрсетеді жəне өзіне қазанның жылуын қосады, жылу 
электр станциялары, геотермальдік көзін, жылу желісін жəне 
жылу пайдалануды орналастыру.
Əлеуметтік-мəдени инфрақұрылым.
Инженерлік жүйедегі басқа туристік инфрақұрылымға 
əлеуметтік-мəдени сфераның объектері кіреді, тұрғылықты 
халықтық өмір сүруін қамтамасыз етуші жəне туристерге əртүрлі 
қосымша қызмет көрсетуші ұйымдармен қатар:
- қоғамдық тамақтандыру жəне сауда мекемелері;


39
- спорттық ғимараттар;
- оқу жəне медициналық мекемелер;
- мəдени-көрініс мекемелері;
Қоғамдық тамақтану мекемелері – бұл кулинарлық өнімдерін 
өндіретін, сататын жəне оны ұйымдастыратын тұтынушы меке-
мелер мен кəсіпкер азаматтарды біріктіреді.
Мəдени-көрініс мекемелерінің құрамына: мұражай, көрмелер
театрлар, концерт залдары, шығармашылық үйлері, фестиваль-
дар, цирктер, филармониялар, түнгі клубтар, казино, биллиард-
тар жəне боулинг клубтар кіреді.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   153




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет