16.
Қырғыз(Қазақ) Кеңестік Социалистік Автономиялы Республикасының
құрылуы
Қазақ Автономиялы Социалистік Кеңес Республикасы, немесе Қазақ АКСР (қаз.
Qazaq Aptonom Sotsijalistik Sovettik Respublikasь, Qazaƣьstan) — қазіргі Қазақстан
аумағындағы РКФСР құрамындағы әкімшілік-шекаралық бірлік, Қазақ ұлттық
автономиясы. 1925 жылдың 15 маусымынан 1936 жылдың 5 желтоқсанына дейін
өмір сүрді. Бастапқыда бұл автономия Қырғыз Автономиялы Социалистік Кеңес
Республикасы (1920-1925) деп аталып келді, кейіннен 1925 жылы ҚазАКСР
орталық атқару комитетінің төрағасы "қырғыз" деген атауды "қазақ" деген
атаумен алмастыру туралы қаулысымен Қазақ АКСР-ы деп аталынды.Қырғыз
Автономиялы Кеңестік Социалистік Республикасы — 1920 жылдың 16
маусымында РКФСР құрамында құрылған автономиялы қазақ
республикасы.Республика орталығы — Орынбор қаласы.ВЦИК-тің 1921 жылғы 17
қаңтардағы Жарлығымен Омбы губерниясынан республика құрамына қазақ халқы
ертеден шоғырланған Ақмола, Атбасар, Көкшетау және Қызылжар (Петропавл)
уездері Ақмола облысы болып енді.Сондай-ақ, 1921 жылдың 1 қазанында қазақтар
шоғырланған Омбы облысының 15 ауданы да республика құрамына өтті.ВЦИК-
тің 1924 жылғы 21 қазанындағы Жарлығымен бұрын Орынбор облысынан
Башқұрт АКСР-ның құрамына өтіп кеткенТоқ-Сұран және Иманғұл аудандары
Қазақ АКСР-ы құрамына қайтарылды.1924 жылы Түркістан КСР-ның
таратылуына орай, қазақтар шоғырланған Жетісу, Сырдария, Самарқанд
облыстары Қазақ АКСР-ы құрамына кірді. Жетісу облысы аумағынан Қара-
қырғыз автономиялы облысы құрылды.1925 жылдың сәуірінде республиканын
орысша атауы Киргизкая АССР-дан Казакская АССР болып өзгертіліп, ел
астанасы Орынбордан Қызылорда қаласына көшірілді.кейіннен 1927 жылдан
бастап Алматы қаласына көшірілді.1929жылдан Астанға көшірілді
Достарыңызбен бөлісу: |