22.
Сталиндік қуғын-сүргін және оның салдарлары.
Сталин өзінің алғашқы қуғын-сүргінін 1925 жылы бастады. 1927 жылы кеңес-
британ қарым-қатынасы бұзылып, Англия КСРО-мен сауда және дипломатиялық
қарым-қатынасын үзеді. КСРО-да бұл "шетелдік интервенция" саналып,
Сталиннің бұйрығымен жаппай қудалау басталды.Бірінші кезекте шетелден елге
оралған бұрынғы мигранттар қамауға алынады. Содан кейін помещиктерді,
көпестерді, дін жолындағы адамдар, бай-құлақтарды түрмеге қамады. Ол кезде
КСРО бойынша қанша адамның түрмеде отырғаны әлі белгісіз.1928-1932 жылдары
КСРО-да жеке меншік жойылып, шаруалар күштеп ұжымдастырылды. Сонымен
бірге жаңадан құрылған колхоздар үшін егіншілердің қолындағы бәрі: жер, су, мал,
егіншілік құралдары тәркіленеді.
Тұрмысы жақсы адамдар мен орта тап "байлар" ретінде жаппай түрмеге
жабылады немесе қаңырап бос қалған аймақтарға жер аударылады.Өз еркімен
малын, ауыл шаруашылығы техникасын колхоздарға бермегендер қатаң
жазаланады. Қарсылық көрсеткендерді тіпті сол жерде атып тастайды
Ел шаруаларын қанап, оларды колхозға қосу жұмыстарын Михаил Калинин
басқарады.Лагерьлер бас басқармасының (ГУЛАГ) арнайы бөлімінің мәліметі
бойынша 1930-1931 жылдары КСРО бойынша ұжымдастыру жұмыстары кезінде
381 мың отбасы "феодал" атанып, 1 миллион 803 мың 392 адам түрмеге жабылған.
Сталиндік қуғын-сүргінге қатысты ауқымды зерттеулер жүргізген тарихшы
В.Н.Земсковтың деректері бойынша 1930-1940 жылдар аралығындағы
ұжымдастыру кезеңінде КСРО-да 2,5 миллион адам түрмеге қамалса, 1930-1933
жылдар аралығында 600 мың адам қайтыс болған.
Бейресми деректер бойынша ұжымдастыру кезеңінде бжалпы 4 миллион шаруа
қуғын-сүргінге ұшыраған
Достарыңызбен бөлісу: |