Қашықтықтан оқыту түрі қазіргі заман телебайланыс жүйесін пайдаланумен көзделген мақсаттарға қол жеткізуге мүмкіндік береді.
Пəнаралық оқу – сыбайлас білім салаларындағы пəнаралық жəне пəнішілік байланыстарды іске асыруға бағытталып, біріктірілген оқу пəндерін меңгеруді көздейді.
Педагогика оқытудың кемшілігі жоқ түрін жалықпай іздейді.
Оқытуды ұйымдастыру формасы дегеніміз белгілі бір тәртіп пен режимде жүзеге асырылатын мұғалім мен оқушылардың келісілген іс-әрекетінің сыртқы көрінісі. Олардың әлеуметтік шарттылығы бар, дидактикалық жүйелердің дамуына байланысты пайда болады және жетілдіріледі. Оқытудың ұйымдастыру формалары әртүрлі критерийлер бойынша жіктеледі: оқушылар саны; оқу орны; оқу сабақтарының ұзақтығы және т.б. Бірінші критерий бойынша оқытудың жаппай, ұжымдық, топтық, микротоптық және жеке түрлері бөлінеді. Мектептік және мектептен тыс формалар оқу орнына қарай ерекшеленеді. Біріншісіне мектептегі сабақтар (сабақ), шеберханадағы, мектептегі тәжірибе алаңындағы, зертханадағы жұмыс және т.б., ал екіншісіне үйдегі өзіндік жұмыс, экскурсия, кәсіпорындардағы сабақтар және т.б. жатады. Оқу сабақтарының ұзақтығына қарай-классикалық сабақ (45 мин), жұптық сабақ (90 мин), жұптық қысқартылған сабақ (70 мин), сондай-ақ ерікті ұзақтығы «қоңыраусыз» сабақтардеп ажыратылады.
Мектептің даму тарихында ұйымдастырудың бір немесе басқа формасына басымдық берілген оқытудың әртүрлі жүйелері белгілі: жеке-топтық (орта ғасыр мектептерінде), өзара оқыту (Англиядағы Белл-Ланкастер жүйесі), оқушылардың қабілетіне қарай сараланған білім беру (Мангейм жүйесі), Бригадалық оқыту (20-жылдардағы кеңес мектебі), американдық «Трамп жоспары», оған сәйкес оқушылар уақытының 40% үлкен топтарда (100-150 адам) өткізеді, 20% шағын топтарда (16-15 студент) және уақыттың 40% өздік жұмысқа бөлінген.
Елімізде де, шетелде де ең кең тарағаны ХХ ғасырда пайда болған оқытудың сыныптық-сабақ жүйесі үш ғасырдан астам уақыт бойы дамып келеді.
Оның сұлбасын неміс педагогы И.Штурм сызған, ал теориялық негіздерін тәжірибелік технологияда дамытып, іске асырған Я.А.Коменский.
Оқытуды ұйымдастырудың сыныптық-сабақ формасы келесі белгілермен ерекшеленеді:
шамамен бірдей жастағы және дайындық деңгейіндегі (сынып) оқушылардың тұрақты құрамы;
әр сынып өзінің жылдық жоспары бойынша жұмыс істейді (оқуды жоспарлау);
оқу-тәрбие процесі бірінен соң бірін жалғастыратын, бір-бірімен байланысқан жеке бөліктер (сабақ) түрінде жүзеге асырылады;
әр сабақ тек бір ғана пәнге арналған (монизм);
сабақтардың тұрақты кезектесуі (кесте);
мұғалімнің жетекші рөлі (педагогикалық менеджмент);
оқушылардың танымдық әрекетінің әртүрлі түрлері мен формалары қолданылады (белсенділіктің өзгермелілігі).
Оқытуды ұйымдастырудың сыныптық-сабақ формасы негізгі болып табылады. Оған қоса, қазіргі мектепте басқа да формалар қолданылады, олар басқаша аталады - көмекші, мектептен тыс, сабақтан тыс, үйдегі, дербес және т.б. Оларға: консультациялар, қосымша сабақтар, брифингтер, конференциялар, үйірме және сыныптан тыс жұмыстар, үйірме жұмыстары, сыныптан тыс оқу, оқушылардың үйде өзіндік жұмыстары және т.б. , мектеп кооперативтері, туған өлкеге саяхаттар, стадиондар мен спорт алаңдарында спорттық жарыстар және т.б. Оқушылардың қызығушылықтары бойынша үйірме сабақтарын оқытуды ұйымдастырудың көмекші сабақтан тыс формалары деп атауға болады.
Достарыңызбен бөлісу: |