Педагогикалық институты аманжол күзембайұлы еркін әбіл тарихнам а



бет85/124
Дата19.03.2023
өлшемі0.67 Mb.
#470947
1   ...   81   82   83   84   85   86   87   88   ...   124
Kuzembayuly-A-Abil-E-Tarikhnama

Бартольд В.В. Собрание сочинений в 9 томах. М., 1963–77.
 Радлов В. В.Из Сибири (страницы дневника», Перевод К.Д.Цивиной и Б.Е.Чистовой .М.,1989.
Левшин А.И.Описание киргиз–казачьих или киргиз–кайсацких гор и сте­пей. Алматы. Санат. 1996
Ш.Ш. Уәлиханов. Көп томдық шығармалар жинағы. I том / 2 басылым – Алматы: «Толағай групп», 2010. – 376 бет.

Х. XX ҒАСЫРДАҒЫ ЕУРОПА ТАРИХНАМАСЫ



  1. Еуропа қоғамындағы рухани күйзеліс.

ХІХ ғасырдың басында Батыс Еуропа мемлекеттерінде рухани күй­зеліс көрініс тапты. Индустрияның одан әрі дамуы капиталистік қа­ты­нас­тар­ды жаңа деңгейге көтерді. Мұның өзі қоғамдағы әлеуметтік жағдайды шиеленістіріп, жұ­мыс­шы табын революциялық қозғалысқа итермеледі. Еуропа қоғамында тұрақсыздық пайда болды. Осыған де­йін­гі ғылымда үс­тем­дік еткен позитив­истік ілім дағдарыстың алдында тұр еді.
ХХ ғасыр тарих ғылымы үшін өте ауыр уақыт болды. Ғылымның пәні, он­ың мазмұны, тақырыптары және зерттеу әдістері қайта-қайта өз­ге­ріс­терге ұш­ы­рап отырды. Мұның өзі тарих ғылымын дағдарысқа ұшырат­ты. Ғылымның эм­пи­ри­калық деңгейі мен теориялық постулат­тары ара­сын­да пайда болған қа­рама–қайшылықтар жиі–жиі методо­логиялық пікір­та­ластың тақырыбына ай­нал­ды.Әлбетте тарих ғылым­ы­ның дағдарысы өткен ХІХ ғасырдағы тарихи танымның жедел дамуы­ның нәтижесі еді. Жинақталған эмпирикалық ма­те­риал теориялық тал­дауды қажет етті.
ХІХ ғасырдағы тарих ғылымының парадигмалары ХХ ғасырдағы ғы­лым­ның қажеттілігін өтей алмайтындығын көрсетті. Ғасырдың алғашқы ши­регінде тарих ғылымы философиядағы позитивизм бағытының ықпа­лы­нан шыға ал­мады. Екіші дүниежүзілік соғыс қарсаңында, әсіресе соғыс жыл­дары позити­визм бағыты қатты сынға ұшырады.
Тарихтың қоғам санасы екендігі баршамызға белгілі. Сондықтан оның дағ­дарысының әлеуметтік маңызы бар. Қоғамда пайда болған барлық про­бле­маның шешімін табатын батыс өркенитіне сенімсіздік туды. Тіпті та­рих ғылым ретінде қоғамға қажет пе мәселе күн тәртібіне қойылды.
Тарихи танымның негізгі ұстанымдарын қайта қарау қажеттілігін ту­дыр­ған ХІХ ғасырдың аяғы мен ХХ ғасырдың басындағы жаратылыс­тану ғылым­дарының жетістіктері еді. Физика ғылымындағы А. Эйнш­тейн­нің арнайы салыстырмалылық теориясы әлемге жаңа көзқарас тұрғысынан қа­рауға мәжбүрледі. Ғалымдар кеңістік пен уақыттың ара­сын­дағы органи­калық бай­ланыс материя қозғалысының салыстырмалы екендігін түсінді.
Осы уақытқа дейін жинақталған тарихи материал әртүрлі мемлекет­тер мен халықтардың даму жолы әрқилы екендігін көрсетті. Әр халық­тың өз даму жол­дары бар, оларды бір заңдылықтың аясына сиғызуға болмайды де­ген қорытын­ды жасалды.
Тарихи білім салыстырмалы. Тарихтағы ақиқат таным субъктісіне, та­рих­шының шығармашылық ерекшеліктеріне байланысты. Позитивис­тердің тарихи білім де жаратылыстану білімі сияқты нақты деген тезистері күмән туғыза бас­тады.





  1. Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   81   82   83   84   85   86   87   88   ...   124




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет