Микробиологиялық көрсеткіштерін анықтау

Мұқият спиртпен процедураны өткізгеннен кейін фиксирленген бөлшектерді 6-12 сағат хлороформды спирт қоспасына салып қояды. Хлороформмен өңделген объект парафинды жақсы сіңіріп алады. Хлороформ бөлшектерге 48 сағатқа дейін қалдыра беруге болады, ол жұмсақ әсер етеді.

Біртіндеп және жақсы сіңу үшін 35-40 °С температурада 2-3 сағатқа қою қажет. Қағаздан жасалған қорапшаға құяды, парафин толығымен қатқан кезде шеттерін қиып, қорапшадан алып тастайды да қатырылған парафинды блоктарды кесуге дайындағаннан соң, микротомда қалыңдығы шамамен 5-10 мкм-ды құрайтындай етіп кеседі. Қатырылған қиықтарды Анферов әдісі бойынша шыныларға жабыстырады да шыныдағы парафинді ерітіп тек зерттелетін өнім қалады, оны мироскопиялық препараттар көмегімен 120 есе және 15 000 есе Жапонияның JEOL Technics Ltd фирмасының JSM-6390 сканерлеуші электронды микроскобында үлкейтіп, суретке түсіреді.

Ортаның белсенді қышқылдылығын (рН) иономер ЭВ-74 аспабында, екі электродты ерітіндіге батырып, аспап шкаласындағы мәнді ескере отырып, потенциометриялық тәсіл арқылы анықтадық.

Суы бар (қатынасы 1:10) ерітіндіні (сулы сығынды), 20 °С температурада 30 минут бойы тұндырғаннан кейін ұсақталған өнімнен дайындадық.

Еттің ылғалұстағыштық қабілеті, %

,

(10)

Еттің ылғалбөлінгіштік қабілеті, %

,

(11)

мұндағы, В – өлшемдегі ылғалдың жалпы массалық үлесі, %;

а – май өлшегіштің бөліктерінің бағасы; а = 0,01 см³;

n – май өлшегіштің шкаласындағы бөліктер саны;

m – өлшемнің массасы, г;

ЫБҚ – ылғал байланыстырғыш қабілеттілігі.

Пенетрациялау – бұл өнімге әртүрлі форма мен пішіндегі бөгде денелердің енуі арқылы, өнімнің физика-химиялық қасиетін анықтау тәсілі.

Бұл үшін зерттелетін фаршты цилиндрлі ыдысқа (банкаға) шпателмен нығыздап жайдық. Фаршта қуыс қалмауы керек, беткі жағы ыдыстың шетімен бірдей, тегіс болуы қажет.

Өлшегіш басы бар «Конус» инденторын ұяшыққа орналастырып, бұранданың көмегімен бекіттік. Жүктеме диапазонының тетігін алынатын жүктеме шамасына сай етіп орналастырдық. Зерттелетін фаршты дайындадық. Оны индентордың өсі бойынша үстелге орнаттық. Аспаптың жұмыс істеу тәртібін бердік. Бұл үшін санды тетіктердің бірін бастық. Бұл кезде индикаторда сандық ретке сәйкес келетін екі мәнді сан пайда болды. Санды тетіктерді баса отырып, «4 жалпы» жұмыс істеу ретін енгіздік. Поршенді өлшеуіш басы бар ұяшыққа бұранданың көмегімен бекіттік. Жүктеме диапазонының қосқыш тетігін алынатын жүктеме шамасына сәйкес орнаттық. Зерттелетін фаршты дайындадық. Фаршы бар цилиндрді үстелге поршеннің өсі бойынша орнаттық. Ары қарай жұмыс істеу тәртібін жоғарыда айтылғандай етіп бердік. Қысымды өлшеу шегі (1,56÷15,6)·105 н/м². Тұрақты қысымда тепе-теңдік күйге жету үшін максималды уақытты 180 с етіп алдық. Содан кейін жүктемені алып тастап, үлгінің қайта орнына келу кинетикасын зерттедік. Өлшеу кезінде аспаптың жадына автоматты түрде жазылып жатқан параметрлер экраннан көрінді. Бұдан кейн өлшеудің барлық мәліметтері компьютерде өңдедік.

Ығысудың шекті кернеуін мына формула бойынша анықтадық:

,

(12)

мұндағы,

F – жүктеме мәні, Н;

h – конусқа тиеудің жалпы тереңдігі, м;

К – биіктікте конустың бұрышына тәуелді α конус константасы.

Биіктікте тең α бұрышы бар аспаптың конусына қолданылатын константа, мына формула бойынша есептейміз:

,

(13)

мұндағы α – конус ұшындағы бұрыш.

Конустың ұшындағы бұрыш 45 º тең, бұдан басқа ұшындағы бұрышы 60 º қосымша индентор дайындалды.

Модерленген ротационды РВ-8 вискозиметрі жартылай сфералы түбі бар коаксилды- цилиндрлі вискозиметрге жатады. Осы аспаптың көмегімен түп әсерін ескереді. РВ-8 вискозиметрінде қозғалмайтын сыртқы стаканда ішкі ротор айналады. Ротордың максималды айналу жиілігі 110 с-1. Тұрақты жүктемеде ротор құлайтын жүктердің әсерінен айналады.

Тұтқырлық тиімділігін мына формула бойынша анықтадық:

,

(14)

,

(15)

мұндағы k – аспап константасы;

m – роторды айналдыратын жүк массасы, кг;

N – вискозиметр роторының айналу жиілігі.

Рецептураны оңтайландыру аминқышқыл құрамын Excel көмегімен компьютерлік үлгілеу жолы арқылы шығарадық. Көп компонентті ет өнімдерінің аминқышқыл құрамын үлгілеу нәтижесінде ауыстырылмайтын аминқышқыл құрамын теңесуге жақын рецептура алуға болады. Оңтайландыру критериясы ретінде ФАО/ВОЗ эталоны қабылданған ақуыздық жиынтықтың аминқышқыл құрамының минимальды ауытқу критериясы қолданылды.

Қазіргі көзқарас бойынша өнім энергетикалық құндылығы төмен болуы керек ақуыз-май қатынастарын ақуызды көбейту жағына қарай ықпал жасадық, яғни оңтайландырудың негізгі тапсырмасы ақуыз мөлшерін көбейту.

Ақуыз құрамы бойынша рецептура оңтайландыруын шешу барысында әр компоненттегі ақуыздың жалпы мөлшерін білу қажет - С₁, С₂, С₃. Сонда тұтас функциясы қарастырылатын компоненттерге жүйелі түрде тәуелді болады:

,

(16)

Яғни, жүйелі бағдарламалау тапсырмасы бар.

Өнімдегі ауыстырылмайтын аминқышқыл мөлшері бойынша:

,

(17)

Мұндағы: аi,j – j-компонентінде, г/100 г;

Бұл әдіс диализді өнім реакциясынан гидролиз сферасынан үздіксіз жою пепсин мен трипсиннан тұратын протеиназ жүйесінің зерттелетін нысанының ақуызды заттарына біртіндеп әсер етуімен қорытындыланады. Ақуыздың қорытылу жылдамдығын 1,08-10 с аралығында сағаттық интервалды диализаттарда ақуыз гидролизі өнімдерінің жиналуы бойынша анықтадық. Бұдан ақуыз гидролизі өнімдерінің мөлшерін Лоури әдісі бойынша анықтадық және шартты белгімен өрнектедік. Ақуыз өнімдерінің қорытылу дәрежесі жайлы пепсин мен трепсин өнімінің үлгісін өңдеуден кейінгі протеин мөлшерінің әртүрлілігі жайлы айтып өттік. Гидролиз өнімдерінің топтасуын Лоури түрлі-түсті реакциясы бойынша анықтадық және шартты бірлікпен өрнектедік (1 г құрғақ затқа мкг тирозин).

МӨЖ орындау бойынша әдістемелік нұсқау магистрант онымен танысқан сәттен бастап, осы пәнді игеру процесін оңтайлы ұйымдастыра алатындай етіп құрастырылуы керек. Әдістемелік нұсқауды жасау кезінде курстың кейбір бөлімдерін магистранттың өздік жұмысы ретінде оқып шығуы керек екенін ескерген жөн. Әдістемелік нұсқаудың құрамына мыналар кіреді:

- пәнді оқуға қажетті уақытты жоспарлау және ұйымдастыру бойынша кеңестер

- ОӘК материалдарын пайдалануға арналған ұсыныстар

- әдебиеттермен жұмыс жасауға арналған ұсыныстар

- емтиханға дайындалуға арналған кеңестер

Пәнді оқыту өзара байланысты үш формалардан – дәрістерден, оқытушының бақылауымен аудиторияда өткізілетін магистранттардың өздік жұмыстарынан (ОМӨЖ) және магистранттардың өздік жұмыстарынан тұрады. Ең маңызды форма дәріс болып табылады, ол пәннің маңызды және қиын меңгерілетін бөлімдерін қарастырады; нақты тәжірибелер орындау және олардың нәтижелері бойынша негізді қорытындылар жасау әдістерін анықтайды. Күрделілігі және оқу-әдістемелік, әдебиеттермен қамтамасыз етуге арналған ең қолайлы материалдар МӨЖ және ОМӨЖ түрінде беріледі. МӨЖ және ОМӨЖ нақты тапсырмалар бойынша күнделікті және міндетті түрде орындалады және оқытушының жіті бақылауында болады.

МӨЖ және ОМӨЖ орындау кезінде негізгі және қосымша әдебиеттер қолданылады.

4.2 Магистранттардың білімдерін ағымдағы және қортынды бағалау үшін берілетін рефераттар тізімі

- Ғылыми зерттеулерді жүргізу әдістері

- ҚР ғылымды ұйымдастыру бойынша нұсқаулық құжаттармен танысу

- Ғылыми ұйымдар сайты бойынша Интернетте жұмыс істеу

- Ғылыми-техникалық ақпараттар көзі

- Ұсынылатын өнертабысқа өтініштер және басқа да құжаттар құру

- Патенттік құжаттармен танысу

- Зерттеу қорытындыларын статистикалық зерттеу әдістері

- Технологиялық процестерді моделдеу

- Жаңа технологияны енгізудің экономикалық тиімділігін есептеу

- Ғылыми зерттеудің экономикалық тиімділігін есептеу.

4.3 ҚР ғылымды ұйымдастыру бойынша нұсқаулық құжаттармен танысу

4.4 Ғылыми–техникалық ақпараттар көздері

4.5 Патенттік құжаттармен танысу

4.6 Технологиялық процестерді модельдеу

4.7 Ғылыми зерттеулердің экономикалық тиімділіктерін есептеу әдістері

4.8 Ғылыми зерттеулерді ұйымдастыру әдістері

4.9 Ғылыми зерттеулер сайттары бойынша Интернетпен жұмыс істеу

4.10 Ұсынылатын өнертабысқа өтініштер және басқа да құжаттар құрастыру

4.11 Зерттеу нәтижелерін статистикалық өңдеу әдістері