Педагогический мир Казахстана. №3(92) – февраль, 2023
50
Дауыс қою техникасы
Абилтаева Индира Жалгасовна
"Қонаев қаласының білім бөлімі" ММ
"Балалар шығармашылық жəне жазғы демалыс орталығы" МКҚК
вокал жетекшісі
Сабақтың мақсаты: Оқушының музыкалық қабіле-
тін əрі көркемдік талғамын дамытып, музыкалық
деңгейін көтеріп, ан айтуға деген сүйіспеншілігін
арттыру. Болашақта мəдениетті азамат болып өсуін
қалыптастыру біздің тəрбиелік мақсатымыз.
Білімділік міндетіміз: Вокалдық талаптарына сай
демді дұрыс алу, қоңыржай үнділікті сақтап айту,
сөзін ашық, айқын айтылуы (дикция), яғни дикция-
ның анық болуын, мəнерлеп орындауға дамыту, əн-
нің мазмұнын тыңдаушыға жеткізе білуі, дауыс-
тарды бір-бірімен үйлестіріп, интонациясының
таза, əнді жинақы дауыспен айту негізгі міндетіміз
болып саналады.
Сабақ жоспары:
• Ұйымдастыру кезеңі.
• Денені босатуға арналған жаттығулар.
• Артикуляциямен жұмыс жүргізу жаттығулары.
• Тыныс алу жаттығулары.
• Дауысты қыздыруға арналған жаттығулар (рас-
певка)
• Жаңа шығарманы талдау.
• Əнді нақышына келтіріп, тыңдаушыға жүрекпен
жеткізіп орындау.
• Қорытынды .
• Сабақ барысы:
Ұйымдастыру кезеңі.
Қайырлы күн құрметті ұстаздар! Көңіл-күйлеріңіз
қалай?
Бүгінгі ашық сабағымызға қош келдіңіздер! Ашық
Сабағымыздың тақырыбы: «Дауыс қою техни-
касы»
Оқушы: Саулетбек Балым 2-сынып
Сабақтың мақсаты: Оқушының музыкалық қабіле-
тін əрі көркемдік талғамын дамытып, музыкалық
деңгейін көтеріп, ан айтуға деген сүйіспеншілігін
арттыру. Болашақта мəдениетті азамат болып өсуін
қалыптастыру біздің тəрбиелік мақсатымыз.
Білімділік міндетіміз: Вокалдық талаптарына сай
демді дұрыс алу, қоңыржай үнділікті сақтап айту,
сөзін ашык, айқын айтылуы , яғни дикцияның анық
болуын, мəнерлеп орындауға дамыту, əннің мазмұ-
нын тыңдаушыға жеткізе білуі, дауыстарды бір-бірі-
мен үйлестіріп, интонациясының таза, əнді жинақы
дауыспен айту негізгі міндетіміз болып саналады.
Əн айтуда ең алдымен денені босату есебінде жат-
тығулар жасаймыз. Денені ұрғылау арқылы ұйық-
тап жатқан денені оятамыз, яғни сергіту жаттығу-
ларынан бастаған жөн. саусақтарымызды массаж
жасау арқылы ұйқы мыйының оянуына жақсы əсер
етеді. Орнымызда тұрып секіреміз, билейміз, ол
алдағы сабағымызға көңіл қосуымызға септігін ти-
гізер сөзсіз.
Вокалды тениканы жетілдіру үшін, көп деген жұ-
мыстар атқарамыз. Соның ішінде аса мəн беретіні-
міз жаттығулармен жұмыс. Əдетте вокалдық жат-
тығулар əнді орындау алдында іске асырылады.
Артикуляция —дегеніміз дұрыс сөйлеу тілін қа-
лыптастыру. Алдымен дыбысты дұрыс айта білу,
жəне оны нақты шығаруына көмектесу. Бастысы
дикцияның жақсы, нақты болуы, сөздерді анық
сөйлеумен байланысты. Артикуляциялық аппа-
ратқа иек, ауыз, тіс, тіл, жақ, таңдай, тамақ, жатады.
Соған байланысты жаттығулар жасаймыз.
-Ауыз қуысының бұлшық еттерін дамытуға арнал-
ған жаттығу түрлерімен жұмыс.
-Таңдай қағамыз.
-Жақпен жұмыс жасаймыз, ерін, мұрын, қас, тіл,
таңдай, иекпен жаттығу жасаймыз.
-Əр əріптерге жаттығу жасаймыз.
Демді дұрыс алу.
Əнші үшін ең бірінші дем алу яғни тыныс алу жол-
дары өте маңызды. Күнделікті өмірде демді өкпе-
мен алатын болсақ, ал əн айтуда демді ішпен ала-
мыз (диафрагма)толыққанды орныққан кезде ғана
кез келген көлемді шығарма орындау оңайға түседі.
Себебі, ішпен алған демнің дауыс күші болады
опора, демді ұзақ жеткізеді.
Əн айтуда ең алдымен баланың тұрысына назар ау-
дарамыз. Тұрысымыз дұрыс болмаса дыбыстары
дірілдеп шығады, дыбыстары таза болмайды, да-
уыс күші болмайды.
Дауысты қыздыруға арналған жаттығулармен жұ-
мыс.
Ауызға ыстық картошка салғанда ауызымыз күл-
генде таңдай көтеріледі. Əн айтқанда осы таңдайды
көтеріп айтуымыз дұрыс соны естен шығармаймыз.
-Стаккато ми-и-и-и-е
-Легато мии-иии-иии-иии-е төменге қарай нон ле-
гато.
-Цепное дыхание дегеніміз не? Дыбысты үзбей
айту. Жаттығу крещендо деменуэндо айтамыз. Раз-
до-ле-мае
Жаңа əн: «Цвети земля »
Достарыңызбен бөлісу: |