Сұраншиев Ж.Ә. «Ветеринарлық вирусология» пэоәК

3.2. Зертханалық-практикалық сабақтардың тізбесі 
Модул
ь 
ат
ауы
Тақырып атауы 
Зертханалық сабақ тапсырмасы 
О
қыт
у 
әді
сі
К
өле
м
і, 
сағат
А
пт
а 
Жалпы
в
ирусо
логи
я 
Вирустармен жұмыс 
істеу кезіндегі қауіпсіздік 
техникасы 
Құрамында вирусы бар материалмен жұмыс 
істеуге қойылатын талаптар. Вирусологиялық 
зертхана құрылымы. Вирустарды сақтаудың 
негізгі әдістері. 
Тапсырманы 
орындау, 
ауызша 
сауалнама 
2 
1 
Вирусологиялық 
зерттеуге қажетті 
патологиялық 
материалдарды алу, 
тасымалдау және 
дайындау 
Патологиялық материалдарға қойылатын негізгі 
талаптар. 
Органдардың 
ұлпаларынан, 
шайындылар мен қырындылардан, нәжістен, тері 
жарақаттарынан 
құрамында 
вирусы 
бар 
суспензияларды дайындау.
Тапсырманы 
орындау, 
ауызша 
сауалнама
2 
2 
Вирустардың тіршілік 
ету формалары. 
Вирустарды вириондары 
және жасуша ішілік 
денешіктері бойынша 
анықтау 
Жануарлар организмінде вирустардың тіршілік 
ету 
формаларын 
зерттеу; 
вирустарды 
вириондары мен жасушаішілік денешіктері 
бойынша анықтау әдісімен танысу 
Тапсырманы 
орындау, 
ауызша 
сауалнама
2 
3 
Вирустарды өсіру. 
Зертханалық 
жануарларды 
вирусологияда қолдану 
Зертханалық жануарларға қойылатын талаптар. 
Зертханалық жануарларды күту, ұстау және 
таңбалау 
(белгі 
салу). 
Зертхана-лық 
жануарларды жұқтыру әдістері. Зертханалық 
жануарлар организмінде вирустардың көбеюі 
нәтижесінде байқалатын белгілер, оларды жарып 
сою 
Тапсырманы 
орындау, 
ауызша 
сауалнама
2 
4 
Тауық эмбриондары 
және оларды 
вирусологияда қолдану. 
Тауық 
эмбриондарындағы 
вирустардың 
индикациясы
Тауық 
эмбрионының 
құрылысы. 
Тауық 
эмбриондарын жұқтыруға дайындау. Тауық 
эмбриондарына 
экспериментальды 
жолмен 
жұқтыру әдістері. Вирустар көбейген тауық 
эмбриондарының 
белгілері. 
Тауық 
эмбриондарын 
ашу 
және 
вирусы 
бар 
материалдарды алу. 
Тапсырманы 
орындау, 
ауызша 
сауалнама
4 
5-6 
Жасуша өсінділері және 
оларды вирусологияда 
қолдану. Вирустарды 
жасуша өсінділерінде 
өсіру және жасуша 
өсінділеріндегі 
вирустарды анықтау 
Вирусология 
тәжірибесінде 
қолданылатын 
жасуша өсінділері. Жасуша өсінділерін сақтау. 
Вирустарды жасуша өсінділерінде өсіру. Жасуша 
өсінділеріндегі вирустарды анықтау әдістері. 
Алғашқы трипсинделген жасуша өсінділерін алу 
тәсілі. 
Тапсырманы 
орындау, 
ауызша 
сауалнама
4 
7-8 
Жек
е в
ирусо
логи
я 
Вирустық ауруларының 
зертханалық балауында 
қолданылатын 
серологиялық реакциялар 
Гемагглютинация (ГАР), Гемагглютинацияны 
тежеу 
(ГАТР), 
Вирустарды 
бейтараптау 
реакциясы (ВБР), Диффузиялық преципитация 
(ДПР). Комплементті байланыстыру (КБР). 
Комплементті ұзақ байланыстыру (КҰБР). 
Иммунды флуоресценция (ИФР) реакциялары 
Иммунды ферменттік талдау (ИФТ). 
Тапсырманы 
орындау, 
ауызша 
сауалнама
4 
9-10 
Вирустық ауруларының 
молекулалы-генетикалық 
балауы 
ДНҚ – зонд. Полимеразалық тізбекті реакция 
(ПТР). ПТР қойылым жолы (биологиялық 
материалдардан ДНҚ бөліп алу; ПТР қою; 
электрофорез немесе гибридизациялы-
ферменттік детекция).
Тапсырманы 
орындау, 
ауызша 
сауалнама
2 
11 
Құтырық пен шешек 
вирустарының 
зертханалық 
диагностикасы 
Ауру қоздырғыштарының сипаттамасы. Шешек, 
құтырықтың зертханалық диагностикасы 
Тапсырманы 
орындау, 
ауызша 
сауалнама
2 
12 
Ірі қара мал, жылқы,қой, 
шошқа мен құстардың
вирустық ауруларының 
қоздырғыштары 
Ірі қара мал, жылқы, қой, шошқа мен құстардың
вирустық аурулары қоздыр-ғыштарының жалпы 
сипаттамасы 
және 
олардың 
зертханалық 
диагностикаласы 
Тапсырманы 
орындау, 
ауызша 
сауалнама
6 
13-15 
ПӘН БОЙЫНША БАРЛЫҒЫ 
30 

3.3. Пән бойынша СӨЖ тапсырмаларын орындау және тапсыру кестесі 
№ 
Модуль 
атауы 
Тақырып атауы 
БӨЖ тапсырмасы 
Тапсырманы 
бақылау формасы 
Тапсырманы 
өткізу мерзімі 
1 
2 
3 
4 
5 
6 
1 
Жалпы
в
ирусо
логи
я 
Құрамында ДНҚ бар 
вирустар тобына 
сипаттама 
Сипаттама беру 
Ауызша сауалнама, 
конспект 
1-3 
2 
Құрамында РНҚ бар 
вирустар тобына 
сипаттама 
Сипаттама беру 
Ауызша сауалнама, 
4-6 
3 
Вирустарды өсіру 
Сипаттама беру 
Ауызша сауалнама 
7-9 
4 
Жек
е в
ирусо
логи
я 
Құрамында ДНҚ бар 
вирустар тудыратын 
аурулардың 
қоздырғыштары 
сипаттамасы, 
биология, таралуы, 
диагностикасы және 
алдын-алу 
Ауызша сауалнама 
10-12 
5 
Құрамында РНҚ бар 
вирустар тудыратын 
аурулардың 
қоздырғыштары 
сипаттамасы, 
биология, таралуы, 
диагностикасы және 
алдын-алу 
Ауызша сауалнама, 
конспект 
13-15 
4. Оқытудың негізгі формалары мен әдістері 
Дәрістер көрнекілік материалдарды және техникалық құралдарды қолдана отыра 
жүргізіледі. Зертханалық сабақтар тапсырмаларды орындау зертханалық жұмыстарды жүргізу, 
міндеттерді шешу түрлерінде өткізіледі. Зертханалық сабақта бақылау жұмыстары ауызша 
сауалнама түрінде қабылданады. СӨЖ және БОӨЖ әр аптаның соңында оқытушының берген
тапсырмасына сәйкес тақырыптар бойынша реферат, ауызша сауалнама немесе жазбаша 
конспект түрінде қабылданады. 
5. Әдебиеттер тізімі 
Негізгі әдебиеттер: 
3. С.Е. Ермагамбетова, Ж.С. Киркимбаева, Б.К. Бияшев, Ж.К. Тулемисова. 
Ветеринариялық вирусология. Учебное пособие. Алматы, 2013 ж. 
4. Микробиология және вирусология. Ж.К. Төлемісова, Г.Т.Касенова, Б.Мұзапбаров.- 
Алматы. 2015. 
5. Бұлашев А.Қ., Сұраншиев Ж.А., Әкібеков Ө.С. Ветеринариялық микробиология және 
вирусология. Астана, 2017. 206 б. 
6. Омарбеков О.Е. Ветеринариялық вирусология. Оқу құралы. Семей, 2016 ж. 
7. Орынтаев К.Б., Отарбаев Б. Ветеринариялық вирусология. Практикум. Алматы, 2020. 
8. С.Е. Ермагамбетова, Ж.С. Киркимбаева, Б.К. Бияшев, К.Б.Бияшев, К.Б.Орынтаев, 
Д.А.Сарыбаева, А.Е.Жолдасбекова, Е.Б.Шаяхмет, Жуманов К.Т. Ветеринариялық вирусология 
Ветеринарная вирусология Veterinary virology. Алматы 2020.
9. Елеусизова, А.Т. Ветеринариялық микробиология және вирусология: Оқу-әдістемелік 
құралы. - Қостанай: А. Байтұрсынов атындағы ҚМУ, 2016. - 100 б. 
10. Ж.Ә. Сұраншиев, Ө.С. Әкібеков, Х.Ж. Жұмабаев. Вирусология: оқу құралы, 
«С.Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық зерттеу университеті» КеАҚ баспасы, Астана, 
2023. -104 б.

жүктеу/скачать 4.8 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: