Жұптарыңның жазған ше шен дік сөзі мен әң гі месіне ре цен зия  дайындаң дар. 5

ТА БИ ҒАТ
ЖӘ НЕ ЭКО ЛО ГИЯ
ШЕ ШЕН ДІК СӨЗ ДЕР
Бұл бө лім де сен дер:
• та би ғат ты ая лау, та би ғат му зей ле рі, «Жа сыл ел» бағ дар ла ма сы,
эко ло гия мә се ле лері ту ра лы ақ па рат тар мен та ны са сың дар;
• адам мен та би ғат ара сын да ғы бай ла ныс, тұр мыс тық қал дық тар
мә се ле сі ту ра лы пі кір ал ма са сың дар;
• айт ыс пен сы ни пі кір дің өзін дік ерек ше лі гі ту ра лы бі ле сің дер;
• та би ғат қа бай ла ныс ты ше шен дік сөз дер дің идея сын анық тап, ма­
ғы на сын ажы ра та сың дар.
• көр кем де гіш құ рал дар ды пай да ла нып, та би ғат та қы ры бын да
шы ғар ма шы лық ба ғыт та ғы тап сыр ма лар мен жұ мыс
жасайсыңдар.
Біз та би ғат тың өзін қай та тү ле те тін ұр-
пақ пыз. Жер, су, ауа – адам ба ла сы на 
мұ ра бо лып ке ле жат қан мол қа зы на… 
Әр бір ағаш ты, әр бір бұ тақ ты, жал ғыз 
дән ді де ыж да ғат ты лық пен сақ тау, 
қам қор бо лу – бас ты мін дет тің бі рі.
Ыбы рай Жа қаев
VІІ 
БӨ ЛІМ

192
§1.
 
Та би ғат – тір ші лік кө зі
1.
Су рет тер ге қа рап, та қы рып қа бол жам жа саң дар. 
2.
Мә тін дегі негізгі ақ па рат ты анық таңдар. Мә тін де кө те ріл ген мә се-
ле ге сы ни тұр ғы да ба ға бе рің дер.
Ақ шырақ! Жырлайын сенi жақсылап
Ал ма ты ға ал ғаш та ба ны мыз ти ген де, қа лың өс кен ағаш қа 
қай ран қа ла тын едік.
Бай зақов кө ше сі нен ен ді са лы нып жат қан Каз ГУ қа ла-
шы ғы на дей ін аққай ың ара сы мен жүр ген де, са на мыз ға 
өз-өзі нен өлең құй ыла тын… Сөз арасында айта кетсек, ақын 
өлеңдерiнiң iшiнде ұшырасатын «жапырақ жүрек жас 
қайыңға», «аршалар мен шыршаларға» қарағанда, бiз үшiн 
бозқараған анағұрлым биiкте тұратын…
Алматыға кел мей тұр ған да, осы қа ла да инс ти тут бі тір ген 
Кла ра апа мыз дың сту де нт тік қош та су альбо мын қа рай тын-
быз. Та бақ тай қос бет те гі қарт про фес сор лар мен дип лом 
ал ған жас тар дың бар мақ тай су рет те рі емес, ақ бас тау мен 
би ік те рек тер әс пет те ген Ал ма ты кел бе ті ын тық тыр ған. 
Иә, дәу лер жа зу жа за тын қа рын даш тай тым би ік те рек тер 
ша һар ға кі ре бе ріс жолдың бой ын да өсе ді екен.

193
Түп теп кел ген де, алып қа ла да ал ғаш қар сы ал ған көк 
те рек те, кө ше кез ген ақын дар дың жыр ла ры нан жиі ұшы-
ра са тын аққай ың да емес, Ал ма ты да ғы ең жақ сы кө ре тін 
аға шы мыз басқа болып шықты. Қайсы? Пан фи лов шы лар 
пар кін де гі сая сын да сан сыз сыр сақ тал ған қарт емен дер ме? 
…Май дан гер ақын Жұ ма ға ли Саин ге тие сі лі шет кі кө -
ше нің жол ара лы ғы на қа тар егі ліп, күз де бар мақ тай қы зыл 
же міс те рі до ма лап жа та тын до ла на ма?
Жел тоқ сан кө ше сі нен өр леп, Ти ми ря зев кө ше сі не бұ ры-
лар тұс та ғы қа тар ласа өс кен қа лың мой ыл ма? Ба ла ке зі міз де 
мой ыл дың же міс те рі күз де уыл жып піс кен де, уыс тап асай тын 
едік. Көп же сең, ті сің ді қар мап қа ла тын қа сие ті бар…
Әл де Жел тоқ сан кө ше сі нің қар сы бе тін де гі жө ке ағаш та-
ры ма? Ол гүл шаш қан да үй ме лейтін қа лың ара ны айт саң шы! 
Гү лі нің күл те сін са лып іш кен шай дың дә мін айт саң шы! ..
(Қай нар Ол жай)

жүктеу/скачать 6.15 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: