Тақырып №1. Бас,бет,ауыз қуысы, хирургиялық аурулары мен жарақаттары
жүктеу/скачать 169.73 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Менингококты инфекцияны емдеу жолы.
- Менингококкты инфекцияны алдын алу.
| Шиқан сыздауық (фурункул). Шиқан терінің жүнді, түкті жерінде пайда болады. Алтын түстес немесе ақ түрлі стафилакокк микробы терідегі жүннің түбіне, қуыс-қуысына еніп алады да, содан барып қабыну процесі басталады. Жүннің әр тал түбінен басталған қабыну май безіне шауып айналасындағы ұлпаларды да қабыну шалдықтырады. Шиқанның адам денесіне шығуна көбінесе жеке гигиеналық ережелерді сақтамағандықтан және терінің созылмалы аурулары әсер етеді. Кейбір жағдайда диабет, жұқпалы аурулар, анемия шиқанның шығуна әсер етеді.
Клиникалық белгілері: Аурудың терісінің түпкі жерінде қатты түйін пайда болады (инфильтрат), терісі қызарған, қолмен ұстағанда ауру сезімі пайда болады. Түйіннің төбесінде түсі сарғыштау дақ болады. Инфильтрат айналасындағы ұлпалар шіру жағдайына жеткенде іріңге айналады. Сол жерден іріңнің көзі ашылып, ар жағынан шіріген ұлпалар /некроз/ мен ірің аға бастайды. Ақыр аяғында некроз /стержень/ түсіп, орны үңірейіп қалады, біраздан соң грануляциялық ұлпалар пайда болып, жараның орны тыртық болып бітеді. Емдеу: Шиқанға және көршиқанға берілетін ем жан – жақты болу керек. Сондықтан жергілікті және жалпы емдер қоланылады. Егер де бетке шықса ауруды төсекке жатқызу керек, хирургиялық стационарда емделген әлдеқайда жақсы. Шиқанның төңірегін спиртпен, 2 пайыз салицил ерітіндісімен, йодпен сүртуге болады. Жылулық шамдар, грелка, ультра күлгін сәулесі, УЖЖ сәулелері емдеуге әсерін көрсетеді. Кейбір жағдайда шиқанның төңірегіне лидокаинге антибиотиктерді қосып салуға болады. Асқынған шиқанды және көршиқандыемдеу үшін жалпы емдер қолдану керек. Ол үшін ауру көп қозғалмау керек, көбінесе төсекте жату тиімді. Араласқан түрде әртүрлі антибиотиктер / вена тамырына/, сульфаниламидтер және улану дәрежесін азайтатын дәрілер қолдану керек. Егер де көршиқан созылмалы түрге айналса, 5-10 мл аурудың қанын өзіне құю /гемоауто – трансфузия/, гаммаглобулин жіберіп отыру керек. Менингит Менингококкты инфекция-менингококкпен шақырылатын және клиникалық формаларының әр түрлі: назофарингит және сау тасымалдаушыдан жайымалы формаларына дейін — менингококкцемия (септицемия), менингит және менингоэнцефалит түрінде өтетін жедел жұқпалы ауруы. Менингококты инфекция қоздырғышы –менингококк-грам-теріс диплококк Neisseria meringitis. Эндотоксин бөледі.Берілу жолдары –ауа тамшылы, контагиоздық индексі 10-15. Барлық аурулар оқиғаларының 70-80 %-ы үш жасқа дейінгі балаларға келеді. МИ кезінде летальділік ақыр 6-10% құрайды. Ену қақпасы мұрын, жұтқаншақтың шырышты қабаты. Қан ағысымен менингококк теріге, буындарға, бүйрек үсті бездеріне, бас миына енеді. Менингококк ену орнында тамырлардың перифокальды зақымдануымен бактериальды тромбтар түзілуін шақырады. Инкубациялық кезең 2-ден 10 күнге дейін. Менингококкты инфекцияның ең жиі варианты жедел назофарингит болып табылады және ол көбінесе жеңіл немесе орташа ауырлықта өтеді: Науқастар басының ауырсынуына (жиі маңдай-төбе аймағында) тамағының қаңсуына, мұрын бітелуіне, ауыр жағдайларда бастың айналуына, бұлшықеттердің ауырсынуына, тері гиперестезиясына шағымданады. Науқастардың көбінде дене қызуы 37,1-38,5 0С дейін жоғарылайды, одан жоғары сирек болады. Қызба ұзақтығы жиі 1-3 күндей, ал субфебрилитет 5-7 күнге дейін болады. Менингит қалтыраудан, дене қызуының 39-40 0С ге дейін жоғарлауынан жедел басталады. Өте сирек жағдайда дене қызуы қалыпты болады. Науқастар басының ауырсынуына, қайталамалы құсуға шағамданады. Беттің гиперемиясы, қимылдардың қозуы көзге түседі (кішкентай балаларда өткір, монотонды айғай). Тітіркендіргіштердің барлық түрлеріне сезімталдығы жөғарлаған. Менингиальды симптомдар тез пайда болып айқыңдалады: шүйде бұлшықеттерінің тартылуы, Кернинг, Брудзинский симптомдары және с.т.б. Басында есі сақталады, кейін есеңгіреу, сопор, кома жағдайларымен ауысады. Бір қатар жағдайларда бас-ми нервтері: көз қимылдатқыш, бет, есту нервтері зақымдалады. Мұндай ошақтық симптомдардың байқалуы менингоэнцефалит дамығанын көрсетеді. Соңында, ауыр ағымында бағаналық симптомдар: қарау парезі, нистагм, конвергенция, қимыл бұзылыстары пайда болады. Моно-және гемиплегия дамуы мүмкін. Менингококкты инфекцияның бұл формаларында өлімнің негізгі себебі- мидың ісінуі мен домбығуы болып табылады. Менингиттің клиникалық диагнозы ликвордың мәліметтерімен дәлелденеді. Менингококкты менингитте тұнық ликворда санауға келмейтін нейтрофилдер есебінен айқын плеоцитоз байқалады- олардың құрамы 60-90% -ға жетеді. Менингококкты инфекцияның жайылмалы формасына негізінен ауыр өтетін менингококкцемия жатады, оның негізінде буындардың, жүректің, бүйрек үсті бездерінің, терінің зақымдалуымен, тамырішілік тромбокоагуляциямен, токсемиямен жүретін қоздырғыштың гематогенді жайылуы жатыр. Ауру жедел басталады ( науқастардың бірқатары аурудың басталған уақытын айтады) және қарқынды ағыммен сипатталады. Қалтыраумен бірге дене қызуы 39-40 0С ге дейін жоғарылайды, жүрек айнуы, басының ауырсынуы, құсу, шаршау сезімі пайда болады. Ең тән клиникалық белгі бөртпе аурудың 5-12 сағаттарында пайда болады және негізінен бөксе, санда, балтырда, қолдарда, қабақтар аймағында орналасады. Ауыр жағдайларда бөртпе «жұлдызды аспанға» ұқсап бетте және денеде кездеседі. Менингококкцемияда геморрагиялық бөртпемен қоса басқа да гаморрагиялық көріністер: склераларға, конъюктиваларға, жүрек бұлшықетіне, бүйректер паренхимасына, бүйрек үсті бездеріне және ми затына қан құюлулар, асқазан мен жатырдан қаң кетулер, макрогематурия болуы мүмкін. Гемодинамика бұзылыстары - жиі, әлсіз пульс тез анықталып, артериальды қысым төмендеп, диурез азаяды. Диагнозды зерттеудің лабораторлы әдістерімен дәлелдеу қажет. Менингококкты инфекцияның лабораторлы диагностикасы бактериологиялық зерттеулерді: мұрын-жұтқыншақ шырышын, қанды, ликворды себуді жүргізуден тұрады. Менингококк қоршаған ортада тұрақсыз екенін есте сақтау керек. Сондықтан материалды алған соң, қоректік ортаға сеуіп термостатқа қою қажет. Тура бактериоскопия әдісін және серологиялық реакцияларды (кезекпелі иммунды электрофорез әдісі мен геммаглютинация реакциялары) қолдануға болады. Жалпы қан анализінде лейкоцитоз нейтрофильді жылжумен, ЭТЖ жөғарлауы Менингококты инфекцияны емдеу жолы. Стационар жағдайында емдеу. Төсектік тәртіп. ( жайылмалы формалары) Этиотропты ем-бензилпеницеллин тұздары 500 мың Б кг-ға тәулігіне, әрбір 3 сағат сайын, ауыр жағдайларда және кеш госпитализацияда 800 мың Б-т 1 млн Б кг-ға тәулігіне. Менингококкцемияда пенициллин дозасы 200-300 мыңБ кг-ға дене салмағына тәулігіне құрайды. Дегидратационды ем-осмодиуретиктар маннит (0,5-1,5 гр кг-ға дене салмағына тәулігіне); лазикс 1-3 мг/кг/тәулігіне калий препараттарымен бірге. Менингитте пенициллінді алу критерийлары болып табылады: ликвор санациясы (бақылаулы цитоз 1 мл-де 100 клетка лимфациттер басымдылығымен). Антибактериальды емнің орташа ұзақтығы 7-10 күн. Инфекционды-токсикалық шок дамығанда бірнеше перифериялық көктамырларға ағынмен сұйықтық енгізіледі ( РҚЕБ жағдайында ). Инфекционды-токсикалық шок емінде, гормональды емнің маңызды да зор. Инфекционды-токсикалық шоктың I дәрежесінде-преднизолон 2-5 мг/кг/тәулігіне тәуліктік тәртіпті сақтамай беріледі, дексазон 0,2-0,3 мг/кг. Инфекционды-токсикалық шоктың II дәрежесінде-преднизолон дозасы 10-15 мг/кг/тәулігіне дейін, дексазон 0,5-1,0 мг/кг жоғарлайды. Инфекционды-токсикалық шоктың III дәрежесінде-преднизоло 20 мг/кг/, дексазон 1,0 мг/кг. Артериальды қысым тұрақты болғанға дейін допаминді минутада 5-10 мкг/кг дозада береді. ДТҰ синдромында-гепаринді 100-200 Б/кг/тәулігіне (1-ші фазада), 2-ші фазада 50-100 Б/кг/тәулігіне+жаңа мұздатылған плазма беріледі. Тырысуға қарсы ем жүргізіледі-седуксен 0,1 мл/кг (бір реттік доза), ГОМК-натрий оксибутираты –20% ерітінді 50-100-150 мг/кг есебімен (бір реттік доза). Менингококкты инфекцияны алдын алу. Жайылмалы формасы бар науқасты клиникалық сауығудан кейін және антибиотиктерді алғаннан кейін 3 күн өткен соң, мұрын жұтқыншақ шырышын 2 күндік интервалмен 2 реттік бактериологиялық зерттеуден кейін шығарады. Жергілікті формасы бар науқасты 7 күн ішінде санациялайды (пероральды эритромицин 40 мг/кг/ тәулігіне немесе ампицилин 100 мг/кг/тәулігіне) және клиникалық сауығудан кейін және мұрын жұтқыншақ шырышын 1 реттік зерттеуден кейін шығарады. Қатынаста болғандарды 10 күн бойы бақылайды. Ошақтарда қатынаста болғандарға гамма-глобулин енгізізеді (0,2 мл/кг бір рет). Менингококкты инфекциядан кейінгі реконвалесценттерді балалар мекемелеріне мұрын жұтқыншақ шырышын 2 реттік зерттеулер теріс болғанда жіберіледі, анализді 2 күндік интервалмен жүргізеді, антибиотиктерді алғаннан кейін 3 күн өткен соң және стационардан шыққаннан кейін 5 күн өткен соң бір рет анализді алады. Менингит және менингоэнцефалит реконвалесценттері шыққан соң, 2 жыл бойы неврологта бақыланады. ИТШ емі. ИТШ І дәрежелі. Препараттар көктамырға еңгізіледі. Преднизолонның алғашқы 1/2 тәуліктік дозасы енгізіледі: (ТД – 10 мг/кг, 1/2 гидрокартизонға ауысады), 12,5 мг/кг (25 мг/кг тәулігіне). Солукортеф – к/т-ға. Гепарин к/т-ға, ТД – 200 – 300 Бірлік/кг, 4 қабылдауға. Левомицитин сукценаты 25 мг/кг бірретке (100 мг/кг тәулігіне – 4 енгізуге). Реополиглюкин глюкозамен к/т-ға тамшылатып 50 – 80 мл/кг, С вит, ККБ К+ препараттары, 2% трентал 2 мг/кг гидрокарбонат натриймен, 10% глюкозамен 50 мл; Жүрек прапараттар. Дегидратация – 1% лазикс – 3 – 4 мг/кг/ тәулігіне, 3 – 4 қабылдауға, 2,4% эуфиллин – 0,1 мл/кг, 1 мл жасына (Б.Д.) Оксигенотерапия, симптоматикалық ем. ИТШ ІІ дәрежелі. Препараттар бір көк тамырға енгізіледі. Преднизолонның ½ тәуліктік дозасы (ТД – 30 мг/кг), яғни түскенде – преднизолон 15 мг/кг, гидрокартизон 25 мг/кг, дексазон 0,75 мг/кг (1,5 мг/кг тәулігіне). Гепарин 300 – 400 Бірлік/кг, 4 қабылдауға к/т-ға. Левомицитин сукцинаты 25 мг/кг бір ретке (100 мг/кг тәулігіне – 4 енгізуге) Реополиглюкин к/т-ға ағынмен 100 – 200 мл жасына байланысты АҚ қалыптаспаса – допамин, мезатон. Қ/т тамшылатып 80 – 100 мл/кг (альбумин, реаполиглюкин, глюкоза), С витамині, ККБ, калий препараттары, 2%ентал – 2 – 3 мг/кг/тәулігіне глюкозамен, бикарбонат натрий 2 – 3 мл/кг. Жүрек препараттары. Протеоза ингибиторлары контрикал 500 – 1000 Бірлік/кг Б.Д. тәулігіне 2 – 3 рет. АҚ тұрақтанғанда – лазикс, эуфиллин, Бас ми ісінуі болғанда – 15% маннит – 1 г/кг тәулігіне. Оксигенотерапия, симптоматикалық ем. ИТШ ІІІ дәрежелі. Препараттар бір уақытта екі көктамырға енгізіледі: І – көктмырға: Гормондар – преднизолон 50 – 70 мг/кг тәулігіне, солюкортеф – 100 мг/кг, дексазон – 205 мг/кг; 1 енгізуге: преднизолон 12 – 15 мг/кг, дексазон 1,75 мг/кг, Гепарин 300 – 4000 Бірлік 1 кг тәулігіне, 4 қабылдауға, Левомицетин сукцинаты 25 мг/кг, тәуліктік 100 мг/кг 4 енгізуге; ІІ – көктамырға: Рефортан к/т-ға ағынмен – 200 – 300 мл/кг; к/т-ға тамшылатып – 100 – 120 – 150 мл/кг; Бикарбонат натрий (сода) – 2 – 3 мл/кг; Жүрек препараттары; Контрикал, гордокс 500 – 1000 АТЕ бір реттік доза тәулігіне 3 – 4 рет; Бас ми ісінуі болғанда 15% маннит – 1 г/кг тәулігіне, Оксигенотерапия, симптоматикалық ем. жүктеу/скачать 169.73 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|