Тоо кызылорда оқу орталығЫ «аsu kz» «Ішкі аурулар» пәнінен
жүктеу/скачать 1.75 Mb.
|
| Даму кезеңі:
инфильтрациялану; ыдырау; басқа мүшелерге тарау; сіңу; тығыздану; тыртықтану. Клиникасы: Кейде ешқандай шағым болмайды, кездейсоқ рентгенологиялық зерттеулер арқылы табылады. Алғашқы кезеңде – әлсіздік, тез шаршау мазалайды, тәбеті төмендейді, науқас көп терлейді, сосын арықтайды. Кешке қарай субфебрильді 37 – 38°С температура болады, кейін құрғақ немесе кілегейлі – іріңді қақырықпен жөтел, көбінесе таңертеңгілік, кейде түнде мазалайды, артынан қан қақыру мен ентігу қосылады. Қарағанда: тері бозарады, көзі жалтырайды, бетінің ұшы қызарады. Пальпацияда - лимфа бездері ұлғаяды. Перкуссияда – дыбыстың бәсеңдеуі немесе қорапша дыбыс естіледі. Аускультацияда – кавернозды туберкулез кезінде ылғалды сырыл, қатқыл немесе амфора тыныс естіледі. Қанда – нейтрофильды лейкоцитоз, лимфоцитоз (қалыпты жағдайда -19-37%), ЭТЖ . Қақырықта – эпителий тіндері көп, туберкулез таяқшасы, эластикалық талшық көп болады. Қақырықты флотация әдісімен жинайды. Rграфия – өкпенің жоғары бөлігі зақымдалған, ошақтар қараяды. Кейінірек өкпелік жүрек және өкпе-жүрек жетіспеушілігі дамиды, сонымен қатар ісіктер, бауыр ұлғаюы, цианоз қосылады. Асқынулары: туберкулезді плеврит, өкпеден қан кету, бронхоэктаз, өкпе – жүрек әлсіздігі, басқа мүшелердің амилоидозы. Диагностикалық мақсатпен Манту сынағы жасалынады – тері ішіне жасайды (0,1 мл туберкулин ерітіндісін 1:10 000 салады). 72 сағаттан кейін қарайды. Егер қызару көлемі 5 мм-ден асса, сынақ «оң» деп есептелінеді, адамды туберкулезге тексереді. Манту сынағының нәтижесі бойынша келесі топтар анықталады: біріншіреттік оң мәнді реакциямен анықталған адамдар күдікті немесе 6мм түйіншекпен оң мәнді реакциясымен анықталған адамдар 20мм – ден аса түйіншекпен гиперергиялық Манту реакциясымен анықталған адамдар. Осы топтағы адамдар туберкулезге қарсы диспансерге міндетті түрде тексерілуі қажет. Емі: емдік – сақтау тәртібі (арнайы ауруханаларда); диетотерапия (белокты, каллориялы, витаминмен, микроэлементпен) емдеу; қымызбен емдеу (күніне 2 л қымыз ішу); климатотерапия – таза ауада серуендеу(20 минуттан 10 сағатқа дейін ); арнайы ем – туберкулезге қарсы препараттар. Негізгі және резервтік түрлері болады. а) Негізгі препараттарға – тубазид, изониазид (фтивазид), пиразинамид, метазид, ларусан, самозид, ПАСК (парааминосалицил қышқылы), стрептомицин жатады. б) Резервті түрі – рифампицин, этамбутол. симптомдық ем (жөтелге қарсы дәрілер, қақырық түсіретін дәрілер, қан тоқтататын, жүрек – қан тамырларын жақсартатын препараттар). коллапсотерапия – плевра қуысына ауа жіберу. хирургиялық ем – өкпенің зақымдалған бөлігіне резекция жасау. сан-курорттық ем (Қырым, Кавказ, Көкшетау) Бүкіләлемдік Денсаулық Сақтау ұйымының нұсқауы бойынша туберкулезді анықтау және емдеу тәжірибесіне тікелей бақылаулы қысқа мерзімді химиотерапия - ДОТS бағдарламасы енгізіледі. ДОТS бағдарламасы біздің елімізде 1998 жылдан бері қолданып келеді.ДОТS – Directli (тікелей), Observed (бақылаулы), Treatment (емдеу), Short (қысқа мерзімді). Науқас емді ұзақ уақыт алады, яғни 6 айдан -2 жылға дейін (резистентті түрлерінде) және үзіліссіз болуы қажет. «Бірінші қатардағы» туберкулезге қарсы препараттарға изониазид, рифампицин, пиразинамид, этамбутол, стрептомицин жатады. «Екінші қатардағы» препараттар резистентті түрлерін емдеуге қолданады – офлоксацин, каприомицин, этионамид, циклосерин, ПАСК. Ем бірнеше препараттарымен жүргізіледі (4-5 препарат). Ем бақылаулы болу керек, препараттардың біреуін ішіп, біреуін ішпеуге, басталған курсты уақытша тоқтатуға болмайды. ДОТS схемасын бұзған жағдайда – дәрілік резистенттілікке әкеледі. Ем бастағаннан кейін 2-3 ай кейін микобактериялардың қақырықпен бөлінуі тоқтайды, басқа белгілер де жойылады. Дәрілерді дұрыс қабылдамаған жағдайда ем нәтижесіз болады. жүктеу/скачать 1.75 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|