Тяръцмячи: йусифли ъаваншир



бет4/14
Дата04.07.2016
өлшемі0.73 Mb.
#178244
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   14

Йаваш-йаваш гыза тяряф ирялиляди, бир аз да йахынлашды. Будур о, талварын алтындадыр, гызын бир аддымлыьында дайанмышдыр. Гыз ону ешитмирди.

Сачлары кцрян иди, голсуз боз дону алтында аь чийинляри ачыг галмышды. Гренуй башыны она тяряф яйиб ятрини ийляйирди, гызын пейсяриндян, сачындан, палтарынын кясийиндян гопан ятир зяриф кцляйя бянзяйирди. Индийя гядяр беля ляззят дуймамышды. Бирдян гыз сойуг щисс еляди.

О, Гренуйу эюрмямишди. Анъаг ъанында бир изащсыз горху щисс елямишди. Еля бил ки, чохдан унудулмуш бир щисс башыны галдырмышды. Она еля эялирди ки, кцряйинин архасында сойуг кцляк ясирди, еля бил кимся нящянэ бир зирзяминин гапыларыны тайбатай ачыб кцляйи чюля бурахмышды. Буна эюря мятбях бычаьыны бир тяряфя атды, яллярини синясиня сыхыб башыны дюндярди.

Гренуйу эюряндя горхудан еля щала дцшдц ки, еля бил кимся ялини атыб мющкямъя бойнундан йапышыб сыхмышды. Гышгырмады, йериндян тярпянмяди, анъаг жестля дя олса, юзцнц горумаьа чалышды. Гренуй ися гыза нязяр салмады. Ня онун зяриф чилли сифятини, ня ал-гырмызы аьзыны, ня бюйцк парлаг мави эюзлярини эюрмцрдц, чцнки башы гызы боьмаьа гарышмышды, эюзляри гыйылмышды, бу дям йалныз бир шейдян – гызын ъанындакы биръя дамъы ятри беля итирмякдян горхурду.

Гыз юляндя Гренуй ону торпаьа, эавалы чяйирдякляринин арасында узатды, дартыб палтарыны яйниндян чыхартды, бу дям ятир бюйцк бир ъяряйана чеврилди вя ону тяпядян-дырнаьа бцрцдц. Цзц иля гызын дярисиня тохунду, гызын гарнындан синясиня гядяр, бойну вя цзцня гядяр сифятини эяздирди, сонра тязядян йавашъа гарын тяряфиня эятирди, бурдан да балдырына вя аьаппаг гычларына сцртдц. Гызын ятрини башдан-айаьа гядяр, бармагларына, дырнагларынын уъуна гядяр ъийярляриня чякиб удду, ятрин бурумларыны бир няфясля чякиб удду.

Гызын ъанында ня вар идися, чякиб гуртардыгдан сонра бир нечя дягигя ярзиндя юзцня эялмяк цчцн гызын бюйрцндя яйляшди. Гызын ятриндян бир дамъыны да йеря салмаг истямирди. Сонра айаьа галхыб шамы сюндцрдц.

Еля бу дям эязинти иштиракчылары Сена кцчяси иля «йашасын» гышгыра-гышгыра евляриня гайыдырдылар. Гренуй бурну иля гаранлыгда дюнэяйя чыхышы тапды, бурадан чайа тяряф апаран Птиз-Огцстен паралел кцчясиня дцшдц.

Бир нечя дягигядян сонра ъамаат мейиди тапды. Гышгырыб горхду. Мяшялляри йандырдылар. Шящяр мцщафизяси эялиб йетишди. Гренуй чохдан чайын о бири сащилиндя иди.

Бу эеъя кичик анбар онун цчцн сарай мисалында иди. Индийя гядяр щяйатында бир беля хошбяхтлик дуймамышды. Дцздцр, кцт мямнунлуг дуйьусу иля чох растлашмышды. Инди о, хошбяхтликдян титряйирди, алдыьы щязздян йата билмирди. Еля бил ки, дцнйайа икинъи дяфя эялмишди, йох, лап биринъи дяфя эялмишди, чцнки индийя гядяр о, садяъя бир щейван кими мювъуд олмушду, юзц щаггында чох думанлы тясяввцря малик олмушду. Анъаг бу эцн она еля эялирди ки, нящайят яслиндя ня олдуьуну анлайыб баша дцшмцшдц: башга бир шей йох, мящз дащи; вя онун щяйаты бюйцк бир мянайа малик иди, она верилян тапшырыг вя мягсяд бюйцк иди: о, ятирляр дцнйасында ингилаб ишини йериня йетирмяли иди; бцтцн дцнйада бу иши эюрмяк цчцн йалныз о, бцтцн васитяляря малик иди: йалныз чох инъя гоху щисси иля, феноменал йаддашы вя ян ясасы Маре кцчясиндяки гызын ъанындан цряйиня чякдийи ятирля чох мюъцзяли бир формул йаратмышды: зярифлик, эцъ, ябядиййят, инсаны дяли едян эюзяллик. Эяляъяк щяйаты цчцн компас ялдя етмишди вя бцтцн дащи, нящянэ инсанлар кими бейни дя, цряйи дя еля вурмушду ки, дцнйада баш верян бцтцн щадисяляри тяфяррцаты иля дуйа билирди, Гренуй артыг талейинин ясл истигамятини гябул етмиш вя юзц цчцн йягинляшдирмишди. Инди она айдын олмушду ки, няйя эюря щяйат уьрунда бир беля амансыз чарпышмалар апармыш, щяйатдан онялли йапышмышды: о, ятирлярин йарадыъысы, щюкмдары олмалыйды. Адиъя бир ятриййатчы йох, бцтцн заманларын устады олмалыйды.

Еля щямин эеъя яввялъя айыг щалында, сонра ися йухуда хатиряляринин харабалыгларынын йерляшдийи нящянэ бир тарланы о баш-бу баша аддымлайыр, щяр шейи бир-бир йохлайырды. О, ятирлярин дузулуб гошулдуьу милйонларла гырынтылары, кубик вя кярпиъляри бир йеря йыьыр вя онларын арасында системли гайда йарадырды: йахшылары йахшыларын йанында, писляри пислярин, зярифляри зярифлярин, кобудлары кобудларын… йанында дцзцрдц. Бир щяфятядян сонра бу гайда даща идеал дцзцм алды, ятирлярин каталогу даща мязмунлу олду, онларын иерархийасы даща да ъиддиляшди, артыг о, ятирлярдян уъалтмаг истядийи бинайа планлы шякилдя йанаша билярди: евляр, диварлар, пиллякянляр, гцлляляр, зирзямиляр, отаглар, сирли кцнъ-буъаглар… Бу мямлякят эцндян-эцня эенишлянир, щяр эцн бир аз да эюзялляшир вя беляликля, ятирлярин эюзял композисийасы бир аз да тякмилляширди.

Бу эюзяллийин ясасында гятлин дайанмасы факты яввялъя онун ейниня беля дейилди. Маре кцчясиндя растлашдыьы гызын сифятини дя, бядянини дя чохдан унутмушду. Сахладыьы шей гыздан эялян ятрин юзц иди.
11
Бу заман Парисдя бир нечя ятриййатчы вар иди. Онлардан алтысы саь сащилдя, алтысы сол сащилдя, бири ися ортада, Менйал кюрпцсц йахынлыьында йашайырды, бу кюрпц саь сащили Сите адасы иля бирляшдирирди. Бу кюрпц щяр ики тяряфдян он дюрд мяртябяли евлярля еля сых ящатялянмишди ки, бурдан баханда чайы эюрмяк олмазды, беля бир тясяввцр йаранырды ки, щяр шей еля беля дя олмалыйды. Ясл щягигятдя Менйал кюрпцсц шящярин ян дябдябяли мящялляляриндян бири сайылырды. Бурада даш-гаш, ян йахшы парикляр, чамаданлар, чанта вя пул габылары, эюзял алт палтарлары вя ъораблар, шякил цчцн чярчивяляр, ат сцрмяк цчцн чякмяляр, гызыл дцймялярин сатылдыьы мяшщур пиштахталар вар иди. Еля бурадаъа ятриййатчы вя ялъяк устасы Ъцзеппе Балдининин дцканы вя еви йерляширди. Бу дцканын витрининин цстцндя дябдябяли йашыл рянэ чякилмиш талвар вар иди, бурадан Балдининин эерби асылмышды, эерб гызылдан иди: гызылдан щазырланан эцллярин йанына гызыл флаконлар гойулмушду, гапынын аьзына гырмызы халча салынмышды, халчанын да цстцндя гызылы ипля Балдининин эерби чякилмишди. Чюл гапысы ачыланда фарс мелодийасыны охуйан зынгыров сяслянди вя ики эцмцшц ваь димдикляриндян гызылы рянэли финъанын ичиня бянювшяйи су чилямяйя башладылар.

Парлаг шцмшаддан щазырланмыш конторканын архасында Балдини дайанмышды, башында парик вар иди, еля бил щейкял иди, тярпянмяйи аьлына эятирмирди. Щяр сящяр цстцня чилядийи Франжипанидян эятирилян бадам суйунун ятри щяйяти башына алмышды. Еля дурмушду ки, юз маникениня охшйырды. Зынгыровун мелодийасы сясляняндя вя ваьлар димдикляриндян су чилямяйя башладыгда маникен бир балаъа ъана эялди, бцзцшдц, балаъалашды, дурдуьу йердян кянара чякилди, еля ъялд щярякят еляди ки, бюйцр-башындакы ятир булудлары ондан архада галды; сонра чох бюйцк нязакятля мцштяридян хащиш етди ки, отурсун вя эюзял ятир вя косметик васитялярдян щязз алсын.

Бунлар Балдинидя минлярля иди. Чешидляр тямиз есенсийадан, эцл йаьындан, ъювщярдян, балзамлардан вя башга препаратлардан майе формасында, помада вя паста шяклиндя щазырланмышды. Бурада истядийин пудра вя сабуна, гуру ятиря, фиксатурайа, саггалы узатмаг цчцн иксиря, антена дамъысына, мцхтялиф лосйонлара, ятирли дузлара, туалет васитяляриня вя ян мцхтялиф ятриййата раст эяля билярдин. Анъаг Балдини классик косметиканы тямсил едян бу мямулатларла кифайятлянмямишди. О, ятир сачан щяр шейи, йахуд ятир алмаг цчцн нязярдя тутулан щяр шейи пиштахтанын цстцня дцзмцшдц вя буна эюря дя шам вя пастилкаларла йанашы бурада ъирядян тутмуш дарчын, сироп, ликйорлар, мейвя сулары, Кипр шярабы, мцхтялиф бал нювляри, кофе, чай, гурудулмуш мейвяляря, карамел, шоколад, шабалыд, щятта консерв­ляшдирилмиш, йергулаьы, хийар, соьана раст эялярдин. Бундан башга, мющцр цчцн ятирли сурьуъ, йазмаг цчцн каьыз, мящяббят мяктублары цчцн мцряккяб, Испан дярисиндян бцвар, аь сандалдан щазырланмыш перо футлйары, сидр аьаъындан щазырланмыш сандыглар, эцл лячякляринин йыьылдыьы финъанлар, флаконлар, ялъякляр, бурун дясмалы, ийня санъмаг цчцн балынъ йан-йана дцзцлмцшдц.

Эюрцнцр, щямин дябдябяли пиштахтанын цстцндя бцтцн бу маллар цчцн йер тапылмамышды, бир тяряфдян дя зирзями йох иди, тякъя анбар йох, щям дя икинъи вя цчцнъц мяртябяляр, о ъцмлядян цзц чайа бахан бцтцн отаглар еля анбар ролу ойнайырды. Бцтцн бунларын нятиъясиндя Балдининин евиндя гохуларын чох гарышыг, тясвиря эялмяйян хаосу щюкмранлыг едирди. Айры-айры малларын кейфиййяти ня гядяр эюзял олса да – Балдини бу маллары аланда анъаг онларын кейфиййятиня фикир верирди, – онларын ятрафа йайдыьы ятир бир о гядяр дюзцлмяз иди, бу мин мусигичидян щяр биринин фортисимону йалныз юз мелодийасы иля сясляндирдийи оркестрин мусигисиня бянзяйирди. Балдини вя онун хидмятчиси гоъалыб ялдян дцшмцш дирижорлар кими бу хаоса чохдан юйряшмишдиляр, бу адамлар, ъаванындан аьыр ешидяниня гядяр, щятта дюрдцнъц мяртябядя йашайан вя анбар сащяляринин эет-эедя артмасына даща етираз еляйя билмяйян ев йийясинин арвады бу ятир ъящянняминя юйряшмишдиляр. Балдининин дцканына илк дяфя дахил олан мцштяри башга мясялядир. Бурада щюкмранлыг едян ятир гарышыьы она еля тясир етди ки, еля бил сифятиндян аьыр йумруг илишдирилмишди, бязян мцштяринин характериндян асылы олараг бу ятир онда щейранлыг вя йа чашгынлыг йарадырды, амма бцтцн щалларда она еля аьыр тясир эюстярирди ки, бурайа ня цчцн эялдийини дя йаддан чыхарырды. Бурайа ня цчцнся эюндярилян ушаглар щяр шейи йаддан чыхарырдылар. Щеч няйи сайа алмайан ъянаблар карыхырдылар, бурайа эялян бязи ханымлар щалдан-тябдян дцшцр, эюзляриня гаранлыг эялир, онлары йалныз щяр дейяндя тапыла билмяйян надир буруноту вя йа надир йаьлардан щазырланмыш васитялярля юзцня эятирмяк мцмкцн олурду.

Беля бир шяраитдя, цмумян эютцрдцкдя тяяъъцблц дейил ки, Ъцзеппе Балдининин дцканынын гапысындакы фарс мелодийасыны сясляндирирди, эцмцшц ваьларын димдийиндян ися бянювшяйи сулар сяпялянирди.
12
Ичиндя Пелисйенин ятирляри олан флакон гаршысындайды. Эцняш ишыьында бярг вуран гызылы-чящрайы майе шяффваф иди, тяркибиндя бир дамъы да буланыглыг сезилмирди. Шяффаф чай кими чох тямиз эюрцнцрдц вя неъя олмаса да, - тяркибиндяки дюрддя беш щисся спиртдян башга бешдя бири бцтцн шящяри айаьа галдырыб щяйяъанландырмаг гцдрятиня малик олан сирли вя эизлин гатышыгдан ибарят иди. Бу гатышыг ющ нювбясиндя эюрцнцр щям дя бир-бири иля гярибя вя сирли нисбятдя гарышан (беля нисбят вариантлары сонсуз сайда чох иди) цч , йа да отуз мцхтялиф маддядян щазырланмышды. Башга сюзля дейилярся, бу, ятирлярин ъаныйды – ялбяття, яэяр буз кими сойуг тясир баьышлайан сащибин-ъянаб Пелисйенин ятирляриндян сюз ачылыбса, шцбщясиз ки, бурада ъювщярдян данышмаг вя онун тяркиби щаггында мялумаь вермяк йериня дцшяр.

Балдини чох ъидди ъящдля бурнуну силирди, пянъярядяки жалузини бир аз ашаьы чякди, чцнки эцняш шцасы щяр щансы ятирли маддянин бирбаша цстцня дцшярся она зийан йетиря биляр вя дейиляня эюря бу щям дя аз вя йа чох дяряъядя зяриф ятир консентрасийаларыны перикдиря биляр. Йазы столунун эюзцнц чякиб орадан тямиз аь кружевалы бурун дясмалыны эютцрдц вя ону дцзялтди. Дурдуьу йердяъя башыны архайа яйди, бир бармаьыйла бурун пярялярини сыхды – Аллащ елямясин, бирдян еля олар ки, ятри бирбаша бутулкадан бурнуна чякяр. Ятри сярбяст, щавада учдуьу вязиййятдя ийлямяк лазымдыр – консентрасийа шяклиндя буна йол вермяк олмаз. Бир нечя дамъы бурун дясмалына дамыздырды, дясмалы щавада йеллятди ки, спирт йох олсун, сонра бурнуна йахынлашдырды. Цч чох гыса вя кяскин тяканларла ийи юзцня чякди, еля бил ки, ятир йох тоз иди, дярщал няфясини бурахды, яли иля йелляди, щава кцтлясини юзцня йахынлашдырды, бир даща ийляди вя ахырда дяриндян няфяс алды, щаваны дайана-дайана чюля бурахды, еля бил ки, няфясини бурахмагла узун вя щамар пиллякяндян сцрцшя-сцрцшя дцшцрдц. Дясмалы столун цстцня атды вя креслойа чюкдц.

Ятирляр дящшятли дяряъядя эюзял иди. Бу йазыг Пелисйе тяяссцф ки, юзц дя юз ишиндян баш ачмырды. Аман Аллащ, милйон дяфя дя юйрянсян щеч ня билмирсян. Балдинин истяйирди ки, бу, онун «Амур вя Психейа» адлы ятри кими олсун. Бу ятирлярдя йцнэцлмяъазлыг йох иди. Щавайа учмасы иля щармонийа вя эюзяллик йарадан классик ятирди. Тязя тяр олса да, гыъыгландырыб зящля тюкмцрдц. Аллы-эцллц рянэарянэ олса да, цряк буландырмырды. Диби дярин, инсаны юзцня чякян, дябдябяли, тцнд-чящрайы иди, – бу щалыйла дябдябядян-филандан хябяр вермирди.

Балдини чох ращат шякилдя галхды, дясмалы бир даща бурнуна тяряф чякди.

– Яладыр, мюъцзядир… – юз-юзцня мызылданды, ляззятля ятри бурнуна чякди. – Бу ятир шадйаналыгдан хябяр верир, эюзял мелодийа кими мюъцзяляр йарадыр, ящвал-рущиййяни галдырыр… Ня сяфещ ишдир! – Дясмалы гязябля столун цстцня чырпды, цзцнц чевирди, байагдан дцшдцйц вязиййятдян, ушаг кими щейрятлянмясиндян утанырмыш кими кабинетин кцнъцня гысылды. Йерсиз тярифляр, ганадлы сюзляр ешитмяк эцлмялидир. «Мелодийа. Шадйаналыг. Мюъцзя. Овгаты галдырыр» – Бящ, бящ! Ушаглар да беля щяйяъанланыр. Бир анын тяяссцраты. Эцнращларын эцнащы. Бу башга бир шей йох, темперамент мясялясидир. Бцтцн вариантлара эюря италйан характериндяки шылтаглыгдан башга бир шей дейилдир. Щеч заман илк тяяссцрата кюкляниб мцщакимя йцрцтмя. Балдини, ешшяк эялибсян, ешшяк дя эедяъяксян, бу гызыл гайданы нийя унудурсан? Ийляйирсян ийля, мцщакимяни сонрайа сахла. «Амур вя Психейа» гейри ади ятирдир. Щеч кясин ялиндян эялмяйян бир ишдир. Дащийаня шякилдя гурашдырылмыш халтурадыр. Ялдя гайырма демяйя дилим эялмир. Пелисйе кими бир адамдан эейдирмя шейлярдян башга ня эюзлямяк олар. Эюрцнцр, Пелисйе кими типлярин бяхтиня гейри-ади ятирляр йаратмаг йазылмайыб. Фырылдагчы йалныз эюзя кцл цфцря биляр, идеал дяряъядя эюзял ятри гяфясдя сахлайыб гурашдырдыьы йаланлардан милляти чашдыра биляр, бу, гузу дярисиня эирмиш ъанавардан башга бир шей дейил, бах буна дейярляр шейтан ямяли, – истедадлы шейтан. Бу ися билдийиниз кими, ъащиллийиндян хябярсиз олан бир адамын кцтлцйцндян даща бетярдир.

Сян ися Балдини имкан вермя ки, алдатсынлар сяни. Бу йаланчы тяяссцрат йалныз илк дягигялярдя сяни чашдыра биляр. Анъаг мялумдур ки, бир саатдан сонра фикрини дяйишяъяксян, учан ъювщяр бухарландыгдан сонра йердя ня галаъаг? Эюзля, тялясмя Балдини!

Икинъи гайда белядир: ятирляр заманда йашайыр; онларын юзцнямяхсус эянълийи, камиллийи вя гоъалыьы олур вя яэяр онлар бу йаш щядляринин щяр цчцндя ейни ятир, ейни гоху верирся, демяк идеал вязиййятдян сюз ачмаг олар. Нечя дяфя олуб ки, щазырладыьымыз гатышыг илкин йохланышда аьыл чашдыран дяряъядя зяриф олса да, чох аз мцддят кечяндян сонра ондан чцрцк мейвянин ийи эялиб, мясяля бурасындадыр ки, гатышыьын нисбятини дцзэцн щесабламамышыг, ону ябяс йеря артырмышыг. Йери эялмишкян, бу нисбяти эюзлямямяк бюйцк хятадыр. Биръя дамъынын артыг олмасы фялакятляря сябяб ола биляр. Ябяди йол верилян сящв. Ким билир – бялкя Пелисйе щямин маддядян артыг гатыб. Бялкя ахшама гядяр бу мюъцзяли «Амур вя Психейа»дан пишик сидийиндян башга бир шей галмайаъаг. Йашайарыг эюрярик.

Инди ися ийляйяк. Еля бил ки, чох ити балта иля кютцйя зярбя ендирирсян, талашалар о йан-бу йана сяпялянир, бизим бурнумуз бу ятрин ятрафа йайылан щиссялярини тутуб бир йеря ъямлйя билмир. Мялум олаъаг ки, бу сещрли ятри чох ади, щамыйа мялум олан бир цсулла алыблар. Балдини, биз бцтцн няслимиз етибариля ятриййатчыйыг, Пелисйенин фяндляриндян башымыз чыхаъаг. Онун цфунятли бядяниндяки дярини, цзцня тахдыьы масканы эцнлярин бир эцнц ъыраъаьыг, бу новатора, бу бамбылыйа сцбут едяъяйик ки, кющня пешя ня дейян шеймиш. Онун модда олан ятирлярини йеря чарпыб даьыдар, юз ялляримизля тяркибиндякиляри тязядян еля йыьарыг ки, бу бамбылы дедийимиз юзц дя буну юз щазырладыьындан гяти сечя билмяз. Йох! Аздяр, чох аздыр! Биз буну бир аз да эюзялляшдирярик. Онун йол вердийи сящви тапар, ону дцзялдяр вя нящайят она ямялли дярс веря билярик. Пелисйе, сян алверчидян башга бир шей дейилсян! Йериня батырасан. Ятриййат ишиндя бамбылыдан башга бир шей дейилсян. Билдин?!

Инди ися, Балдини, голларыны чипмялйиб ишя эириш. Бурнуну тямищля, щеч бир щиссиййата вармадан ийля. Бу ятри сянятин бцтцн ганунларына уйьун шякуилдя щиссяляриня парчаламг эярякдир. Бу эцн ахшама гядяр щямин формулу няйин бащасына олурса-олсун ялдя етмялисян.

Йенидян юзцнц йазы столуна тяряф атды, каьыз, мцряккяб вя тязя бурун дясмалы чыхартды, бунларын щамысыны ялинин алтына гойду, аналитик ишя башлады. Ишин мащиййяти бундан ибарят иди ки, ятирдян бир нечя дамъы дясмалын цстцня дамыздырыр, ещтийатла бурнуна йахынлашдырыр, ятир булудунун ичиндян она лазым олан тяркиб щиссясини тутмаьа чалышырды, бу заман ян ящямиййятли мясялялярдян бири цмуми тяяссцратдан ваз кечмяк, она далмамагдан ибарят олмалыйды, буну баъарсайды, дясмалы бурнундан айырар, щавадаъа сахлайар, бцтцн диггятини топлайыб тута билдийи тяркиб щиссясини тясвир едярди, сонра дясмалы бир даща бурнуна йахынлашдырар, ятрин нювбяти фрагментини тутмаьа чалышаъагды.


13
Ики саат дайанмадан ишляди. Щярякятляри эетдикъя ясяби шякил алырды, ялиндя тутдуьу перо каьызын йзяриндя сцрятля шцтцйцрдц, флакондан дясмалына дамыздырдыьы ятрин дозасы эетдикъя артырды.

Инди о, артыг демяк олар ки, ийляри танымырды, чохдан бейни ефир маддяляри иля зящярлянмишди, бир дяфя няфяси иля бярабяр чякмиш вя буна эюря дя артыг онлары фяргляндиря билмирди, – анъаг илк тестляриндя она еля эялирди ки, щяр шейи сящвсиз тящлилдян кечирир. О билирди ки, дяриндян ийлямяйин файдасы йохдур. Бу йени дябли ятирлярин тяркибини билмяк она щеч заман нясиб олмайаъагдыр, бу эцн дя йягин ки, щеч ня билмир, сабащ да беля олаъаг, щятта Аллащын кюмяйи иля яввялки гоху щисси юзцня гайытса беля. Бу ишдян щямишя зящляси эетмишди – ятри щиссяляря айырмаг. Аз вя йа чох дяряъядя мцкяммял шякилдя бирляшян тамы фрагментляря неъя айырасан? Марагсыз ишдир. Онун малы дейил.

Анъаг яли механики олараг илляр бойу газандыьы вярдишин эцъцня чох зяриф щярякятлярля кружевалы дясмалы ислатмаьа, ъялд чырпмаьа вя сифятиня йахынлашдырмаьа башлады вя щяр дяфя сянятин бцтцн гайдаларыны эюзляйяряк няфясини дайандырыб ятрафа йайылан ятирли щаваны ъийярляриня чякирди. Беляликля, бу бяладан ону бурну гуртарды: щяр дяфя бу щярякяти едяндя еля бил чалхаланан шяраб шцшясинин аьзындакы тыхаъ давам эятирмяйиб учурду. Сонра бир даща щеч ня ешитмяди. Еля бил ки, дящшятли сятялъямя тутулмушду, эюзляринин кянарларындан су ахырды. Аллаща шцкцр! Инди ялини цряйинин цстцня гойуб иши дайандырмаг олар. Инди о, вязифясини йериня йетирмиш, ялиндян эяляни бу пешянин гайда-ганунларына риайят етмякля эюрмцшдц вя яввялляр олдуьу кими инди дя мяьлубиййятя дцчар олмушду. Ултра поссе немо облиэатур.1 Сабащ сящяр тездян Пелисйенин йанына адам эюндяряъяк ки, «Амур вя Психейа» флаконуну эятирсин. Даща сонра кющня дябли чамадыныны эютцрцб Щерсоговинанын йанына йолланаъаг. Сонунъу Щерсоговина юляндя тамам ишсиз-эцъсцз галаъаг вя бу заман сюзцн ясл мянасында гоъа кяндлийя чевриляъяк, адам ахтараъаг ки, евини сатсын – ону йа Пелисйейя, йа да тязя пейда олан таъирлярин бириня сырыйаъаг, бялкя онда бир нечя мин ливр газана билди. Бу заман бир нечя чамаданы голтуьуна вуруб, о вахта гядяр йашаса, арвадыны да юзц иля эютцрцб Италийайа эедяъяк. Бу сяфяри баша вура бился, бура баханда щяйатын даща уъуз олдуьу Мессинойда бир кянд еви алаъаг. Бах, бурада ня вахтса Парисин ян бюйцк ятриййатчыларындан бири олан Ъцзеппе Балдини касыбчылыг ичиндя йашайаъаг вя юляъяк.

Флаконун аьзыны баьлады, перону кянара гойду вя сонунъу дяфя алныны йаш дясмалла силди. Бухарланан спиртин тясириндян сойуглугдан башга бир шей щисс етмяди. Сонра эцняш гцруба енди.

Балдини айаьа галхды. Жалцзляри галдырды, силуети дизя гядяр ишыьа бялянди, тязяъя сюнмцш оъаг кими бярг вурду, щавада сон гыьылъымлар ойнады. О, Луврун архасында гцрубун тцнд-гырмызы шяфягляриня тамаша етди. Чай гызылы рянэя чалырды, эямиляр йоха чыхмышды. Бир аздан кцляк галхды.

Балдининин эюзляри ням вя гцссяли иди. Бир мцддят сакитъя дайанды вя бу эюзял мянзяряйя тамаша етди. Сонра бирдян пянъяряляри тайбатай ачды вя сярт щярякятля Пелисйе ятринин флаконуну чюля туллады. Флаконун суйа неъя дцшдцйцнц эюзляри изляди.

Отаьын ичиндя тямиз щава ойнайырды. Балдини ийбилмя щиссиййатынын йериня эялмяйини эюзляйирди. Бир аздан сонра пянъяряни баьлады. Демяк олар ки, бир дягигянин ичиндя эеъя дцшдц. Шящярин вя чайын гызыл даш-гаш ичиндя бярг вуран мянзяряси боз кцл рянэини алды. Отаьа гцсся чюкдц. Балдини щямин вязиййятдяъя цзц, пянъяряйя сары дурмушду.

– Сабащ Пелисйенин цстцня адам эюндярмяйяъяйям, деди. Ялляри иля тярсиня отурдуьу столун башыны гуъаглады. – Эюндярмяйяъяйям. Салонлары айагдан салмайаъаьам. Сабащ нотариуса эедиб еви сатаъаьам.

Сифятиндя сярт ъизэиляр пейда олду. Бир-биря юзцнц чох хошбяхт щисс еляди. Йеня яввялки эянъ Балдинийя чеврилмишди, талейи иля эцляшян Балдинийя. Инди ися ялиндя щеч ня галмамышды. Сяфещ заман онун цчцн башга сечим гоймамышды. Йахшы вя пис дювраны Аллащ эюндярир вя йалныз О, пис заманада дилимизя шикайят эятирмядян юзцмцзц киши кими апармаьы тяляб едир. Инди дя бунун вядяси иди. Шящярин ган-гырмызы, ильымвари чющряси хябярдарлыьа охшайырды: ня гядяр эеъ дейил, Балдини щярякят еля. Ня гядяр ки, евин мющкямдир, ня гядяр ки, йцк йерлярин долудур, дяйярин гиймятли олаъаг. Гярар гябул елямяк щяля ки, сяндян асылыдыр. Доьрудур, Мессинедя кечиряъяйин гоъалыг щяйатынын ясас мягсяди дейил, анъаг бу, Аллаща да хош эедян, еля сянин юзцня дя шяряф эятирян бир сонлуг оларды. Гой бцтцн бу Пелисйеляр шадйаналыг етсинляр. Ъцзеппе Балдини дюйцш мейданыны тярк едир. Анъаг о, буну юз ирадяси иля, башыны ашаьы дикмядян едир.
14
Беляликля, донуз пийиндян щазырланмыш сабуну биширмяк, марал дярисиндян ялъяк тикмяк, буьда унунун тозуну вя бадам кяпяйини, бир дя дюйцлмцш бянювшя кюкцнц гарышдырараг мящлул алмаг пешясини юйряняряк верилян тялиматлара там шякилдя ямял едирди. О, одун кюмцрц, селитра вя сяндял аьаъынын йонгарындан щазырланмыш ятирли шамлары язди. Миррадан, гятран вя кящряба тозундан щазырланмыш щябляри язди. Алынан гатышыьа мцхтялиф ядвалары гатды, бунлардан кцряъикляр щазырлады. Суваг чякянля гызылэцл, лаванда вя диэяр биткилярин кюкцнц дюйдц. Аь-мави рянэдя грим биширди. Дырнаглар цчцн тоз, диш цчцн хош ятир верян мящлуллар щазырлады. Париклярин тцкцнцн бурулмасы цчцн майе, дюйяняклярин йумшалдылыб мцалиъя олунмасы цчцн мялщям, эюз дамъылары, мцхтялиф мазлар, гадынлар цчцн эиэийеник сиркя щазырлады… Гренуй бцтцн лосйон вя тозларын, туалет вя косметик маддялярин, бундан башга чай гатышыгларынын, ликюр, маринад вя башга шейлярин щазырланма сиррини юйрянди, бир сюзля кечмишдян цзц бу йана мювъуд олан бцтцн биликляри яхз етди.

Балдини она тиктур, ъювщяр вя есенсийаны неъя щазырламаг барядя дярс дейяндя верилян мялуматы щавадаъа гапды. Йорулмаг ня олдуьуну билмирди, аъы бадамын чяйирдяйини сыхыб язир, бянювшя кюкцнц бир эюз гырпымында язиб йумшалдыр, алынан мящлулу тямиз спиртдя щялл едирди. Лимон габыгларындан сыхылмыш тямиз йаьы айырмаг цчцн айырыъы мящлул щазырламаьы юйрянди. Кюлэядя вя истидя от вя эцлляри гурутмаьы юйрянди.

Дцздцр, Балдининин емалатханасы чичяк вя от йаьларынын бюйцк мигдарда истещсалына имкан йаратмырды. Еля Парисин юзцндя дя тязя тяр биткиляри лазым олан мигдарда тапа билмяздин. Анъаг бязян, розмарин, адачайы, йахуд диэяр биткиляри базарда чох уъуз гиймятя алмаг олурду, бязян еля олурду ки, ахтардыьын биткидян мясялян, гоз вя йа башга биткилярдян базарда сатырдылар, Балдини ися бцтцн бунлара вахтында реаксийа вермир, бир кимйаэяр кими юз ещтирасына гулаг асырды. Балдини бир дя эюрдцн, бюйцк мис дистилля кубуну чыхарыб ишя башлайыб. О, буну «Маврын башы» адландырыр вя гырх ил бундан габаг Лигурийа гайаларынын ъянубунда вя Луберон даьлары тяряфдя йерляшян ачыг сащядя бу кубун кюмяйи иля лаванданы дистилля етмясиндян гцрур дуйурду. Гренуй дистилля олунаъаг малы язяркян Балдини щяйяъанла, – малын бир эюз гырпымында язилиб ишлянмяси бизим ишимизин ялифбасыдыр, – даш собаны йандырыр, онун цстцня ичи долу су олан мис газаны гойурду. Газанын ичиня хырда-хырда кясилмиш биткини атыр, гол шяклиндя олан боруйа «Маврын башы»ны кечирир, бурайа ахыб эялян вя чыхан суйу щярякятя эятирмяк цчцн ики балаъа шланг бяркидирди. Изащ едирди ки, бу, конденсатын сойудулмасы цчцн ян камил конструксийадыр вя бир механизм кими бу ишя эиришяндян узун мцддят сонра гурулмушду. Чцнки мцяййян мцддят ярзиндя чюлдя ишляйяркян мящлулу садяъя кцляйин кюмяйи иля сойудурмуш. Сонра од галады.

Кубун ичиндяки йаваш-йаваш гайнайырды. Вя бир аз кечяндян сонра яввялъя атылыб-дцшян дамъылар, сонра ися сапа бянзяр шырнаг шяклиндя дистилля нятиъясиндя алынан майе «Маврын башы»нын цчцнъц борусундан флоренсийа борусуна ахмаьа башлады. Бу майе яввялъя гаты буланыг суп кими эюз охшамырды. Анъаг бир аз кечяндян сонра, хцсусян су габы йениси иля явяз олундугдан вя сакитъя бир кянара гойулдугдан сонра бу хылта бянзяр майе ики мцхтялиф щиссяйя айрылды: алтда рянэли су галды, йухары ися йоьун йаь гаты чыхды. Инди, бу дямдя сон дяряъя ещтийатлы олуб флоренсийа габынын алт боьазындан зяриф эюзял ятирли суйу сцзмяк вя юзц иля биткинин ъанындакы ятри ифадя едян тямиз ъювщяри алмаг лазым иди.



Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   14




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет