Тяръцмячи: йусифли ъаваншир



бет7/14
Дата04.07.2016
өлшемі0.73 Mb.
#178244
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   14

О чулу чийниня атыб чюля чыхды. Инди орда сящяр иди, февралын сонунун битмякдя олан сящяри. Эцняш парлайырды. Торпаг ням даш, мамыр вя су ийи верирди. Кцляк артыг анемонларын зяриф ятрини эятирирди. О эцнцн алтында гызышмаг вя тямиз щава удмаг цчцн маьаранын эиришиндя йеря отурду. О щяля дя гачдыьы цфуняти хатырлайанда вя кцряйиня йайылан ляззятли истидян титряйирди. Щяр щалда, йахшы ки, бу дцнйа щяля вар, ян азы гачмаг цчцн. Тунелдян чыхыб щеч бир дцнйа эюрмямяк щядсиз дящшятли оларды! Ня ишыг, ня гоху – анъаг бу дящшятли цфунят, дахилдя, ятрафда, щяр йердя...

Шок эетдикъя кечирди. Горху мянэяняси йаваш-йаваш ачылырды вя Гренуй юзцнц даща инамлы щисс етди. Эцнортайа йахын о йенидян сойугганлы олду. О сол ялинин шящадят вя орта бармагларынын арха тяряфини бурнуна йахынлашдырыб, бармагларынын арасындан няфяс алараг, йаз щавасынын рцтубятли, анемонларла гарышыг ятрини удурду. Бармагларындан щеч бир ий эялмирди. Овуъуну чевириб ичини ийляди. Ялинин истисини щисс етди, амма ий сезмяди. Онда о кюйняйинин ъыр-ъындыра чеврилмиш голуну чырмалайыб бурнуну дирсяйинин бцкцшцня йахынлашдырды. Билирди ки, бу о йердир ки, инсанлар юзляри кими гохуйурлар. Амма о щеч бир ий щисс етмяди. Ня голтуьунун алтындан, ня айагларындан вя мцмкцн гядяр йахын яйилдийи ъинсиййят органындан щансыса бир гохунун эялдийини щисс етмяди. Бу гейри-ади иди! О, бир нечя милдян башга инсанын гохусуна эюря таныйа билян Гренуй бир овуълуг мясафядян юз ъинсиййят органынын ийини щисс едя билмирди! Буна бахмайараг, о ващимяйя дцшмяди, амма сойуг башла фикирляшиб юз-юзцня деди:

- Иш мяндян щеч бир ий эялмямясиндя дейил, ахы щяр шейин юз гохусу вар. Иш йягин ондадыр ки, мян юз ийими щисс етмирям, чцнки дцнйайа эюз ачдыьым андан щяр эцн мян юзцмц ийлямишям вя буна эюря дя мяним бурнум юз ийими гябул етмир. Яэяр мян юз ийими, йа да щеч олмаса онун бир щиссясини юзцмдян айырыб, бир аз йадырьайыб вя бир мцддятдян сонра она гайыда билсяйдим, онда юз ийими вя демяли юзцмц щисс едя билярдим.

О, чулу вя палтарларыны вя йа палтарларындан ня галмышдыса, ону, бу ъыр-ъындыры, яски-цскцнц яйниндян чыхартды. О бунлары яйниндян йедди ил иди ки, чыхармырды. Онлар, башдан-айаьа онун ийини юзляриня чякмяли идиляр. О онлары маьаранын габаьында неъя эялди йеря атыб чыхыб эетди. Вя будур, йедди илдян сонра йенидян даьын башына галхды. Орада эялдийи эцн дурдуьу йердя дайаныб, бурнуну гярбя тяряф тутду вя кцляйин онун чылпаг бядяниня дяймясиня имкан верди. Щавасыны о гядяр дяйишмяк, гярб кцляйи, йяни дянизин вя рцтубятли чюллярин гохусуну о гядяр ъанына чякмяк истяйирди ки, бу кцляк онун бядянинин гохусуну цстялясин, о, Гренуй вя онун палтарлары арасында гоху цчцн тяля йарансын, онда о неъя гохудуьуну айдын щисс едя билярди. Вя юз ийинин бурнуна мцмкцн гядяр аз дцшмяси цчцн иряли яйилди, вар эцъц иля бурнуну кцляйя гаршы, яллярини ися эерийя узатды. О суйа тулланмаьа щазырлашан цзэцчцйя бянзяйирди.

Бахмайараг ки, эцняш щяля чох аз исидирди, бир нечя саат ара вермядян бу олдугъа эцлмяли вязиййятдя галдыгдан сонра онун ишыг цзцня щясрят галмыш, сохулъан кими аьаппаг дяриси лангуст дяриси кими гырмызымтыл олду. Ахшама йахын йенидян маьарайа тяряф дцшдц. Артыг узагдан юз пал-палтарыны эюрдц. Бир нечя метр галмыш бурнуну тутду вя йалныз палтарларына лап йахынлашдыгдан сонра бурахды. Балдининин йанында юйряндийи кими проб эютцрмяк истяди: щаваны ичиня чякиб кичик тяканларла бурахмаьа башлады. Гохуну тутмаг цчцн щяр ики яли иля палтарларын цстцндя зынгырова бянзяр бир шей дцзялдиб бурнуну, дил кими онун ичиня салды. Юз палтарларындан шяхси гохусуну алмаг цчцн ялиндян эяляни етди. Амма онлардан щеч бир ий эялмирди. Онлардан минлярля башга ийляр эялирди. Даш, гум, мамыр, гатран, гырьы ганы, щятта узун илляр бундан габаг Сцлли йахынлыьында алдыьы колбасанын ийи беля айдын щисс олунурду. Палтарлар сон йедди-сяккиз илин ий эцндялийи иди. Вя тякъя онун юз ийи, бу палтарлары щямишя, яйниндян чыхармадан эейян шяхсин ийи бу эейимдян эялмирди.

Вя онда бир балаъа горхду. Эцняш батды. Гаранлыг дибиндя йедди ил зцлмятдя йашадыьы лаьымын эиряъяйиндя чыр-чылпаг дайанмышды. Сойуг кцляк ясирди вя о донмушду, амма донмаьыны щисс етмирди, чцнки онун дахилиндя якс сойуг, даща дягиг десяк, горху вар иди. Бу онун йухуда щисс етдийи, истянилян йолла цстцндян силиниб атылмалы вя гачылмалы олан ийрянъ горху, юз ийиндян боьулмаг горхусу дейилди. Онун инди щисс етдийи юзц щаггында щеч бир шей юйряня билмямяк горхусу иди. О щямин горхунун якси иди. Ондан гачмаг мцмкцн дейилди, она доьру эетмяк лазым иди. Щятта бу кяшф дящшятли олса беля, мцтляг онун гохусунун олуб олмадыьыны юйрянмяк, дягиг юйрянмяк лазым иди. Щям дя бу дягигя. Еля инди.

Лаьыма гайытды. Артыг бир нечя метрдян сонра ону зцлмят гаранлыг ящатя етди, амма олдуьу йери ян парлаг ишыгдакы кими мцяййян едирди. О ян азы мин дяфя бу йолу кечмишди, щяр бир аддым, щяр бир дюнэя она таныш иди, щяр бир сталактити, щяр хырда чыхынтыны щисс едирди. Йолу тапмаг чятин дейилди. Чятини дяниз кими эетдикъя даща ири дальаларла онун цстцня эялян клаустрофобик йуху щаггында хатирялярля мцбаризя апармаг иди. Амма эери чякилмирди. Йяни, о билмямяк горхусу иля билмяк горхусуна гаршы мцбаризя апарырды вя галиб эялирди, чцнки сечиминин олмадыьыны билирди. Лаьымын чынгыл галаьы йцксялян йериня чатанда, щяр ики горху ону бурахды. Щисс етди ки, сакитдир, аьлы айдындыр, бурну ися нештяр кими итидир. Саллаьы отуруб ялляри иля эюзлярини юртду вя ийлямяйя башлады. Бу йердя, бу дцнйадан узаг даш гябирдя йедди ил узаныб галыб. Яэяр дцнйанын щансыса бир йериндя онун ийи олмалы идися, о йер бура иди. Йаваш-йаваш няфяс алырды. Диггятля йохлайырды. Он беш дягигя саллаьы отуруб галды. Йаддашы щеч вахт ону алдатмырды вя йедди ил яввял бу йердян щансы ийин эялдийи дягиг йадында иди: бу даш вя рцтубятли шортящяр сяринлик гохусу иди вя бу тямизлик бура щеч бир ъанлынын айаьынын дяймядийиндян хябяр верирди… Бурдан инди дя ейниля щямин ий эялирди.

О тамамиля сакит, анъаг йаваш-йаваш башыны йелляйяряк бир гядяр дя отурду. Сонра дюнцб яввялъя яйиляряк, лаьымын щцндцрлцйц имкан веряндя ися дикялиб чыхыша тяряф – тямиз щавайа чыхды.

Лаьымдан чыхыб ъыр-ъындырыны эейди (башмаглары щяля бир нечя ил бундан габаг чцрцмцшдц), хуръуну чийниня атды вя щямин эеъя Плон-дц-Канталы тярк едиб ъянуба эетди.
25
Эюрцнцшц чох дящшятли иди. Сачлары дизинядяк, йаьлы саггалы ися эюбяйинядяк узанмыышды. Дырнаглары гуш ъайнаьына бянзяйирди, ял вя айагларынын ъыр-ъындырын юртмядийи щиссяляриндя дяри чянэя-чянэя сойулмушду.

Онун гаршысына чыхан илк адамлар – Пйерфор шящяри йахынлыьында чюлдя ишляйян кяндлиляр – ону эюрян кими гышгырашараг гачмаьа башладылар. Шящярин юзцндя сенсасийайа сябяб олду. Йцзлярля инсан она тамаша етмяк цчцн йыьылырды. Бязиляри онун гачаг олдуьуну дцшцнцрдцляр. Башгалары дейирди ки, бу ясл инсан дейил, о инсанла айынын гарышыьы, щансыса мешя йыртыъысыдыр. Бир кечмиш дянизчи билдирди ки, бу океанын о тайында олан Кайеннадан эялмиш вящши щиндуйа охшайыр. Ону мерин йанына эятирдиляр. Бурада о, топлашанларын щейрятиня сябяб олса да, юз савадыны эюстяриб, аьзыны ачды вя кифайят гядяр гарышыг вя йюндямсиз ифадялярля – ахы бу онун йедди иллик фасилядян сонра дедийи илк сюзляр иди, - амма там айдын шякилдя данышды ки, о сяйащят едян уста кюмякчисидир, она гулдурлар щцъум едиб, маьарайа апарыб вя йедди ил орада ясир сахлайыблар. Бу вахт ярзиндя о ня эцн ишыьы, ня инсан цзц эюрцб, эюрцнмяз ялин гаранлыыьа салладыьы зянбилдян йейиб вя нящайят, ону оьурлайан вя хилас едянляр щаггында щеч ня юйряня билмядян нярдиван васитясиля азад олунуб. Бу ящвалаты она эюря уйдурмушду ки, бу она щягигятдян даща инандырыъы эюрцнцрдц вя ящвалат доьрудан да даща инандырыъы иди, чцнки беля гулдур щцъумлары Оверни, Ланэедок даьлары вя йа Севеннада тез-тез баш верирди. Щяр щалда, мер садялювщлцкля бу щадисяни протокола салды вя онун щаггында шящярин лен сащиби вя парламентин Тулузадакы цзвц маркиз де ла Тайад-Еспинаса мярузя етди.

Бу маркиз артыг гырх ил иди ки, сарай щяйатына мараьыны итирмиш, Версалы тярк едиб юз мцлкляриня чякилмиш вя юмрцнцн галан щиссясини елмя щяср етмишди. Торпаг сащиблийи вя кянд тясяррцфаты мящсулларына бцтцн верэиляри ляьв етмяк, щямчинин даща чох йохсуллара зярбя вуруб вя бунунла да, онлары юз игтисади фяаллыгларыны даща ъидди инкишаф етдирмяйя мяъбур едяъяк якс пропорсионал эялир верэиси тятбиг етмяк тяклифлярини иряли сцрян динамик милли игтисадиййат щаггында бюйцк ясяр онун гяляминя мяхсус иди. Юз брошцрасынын уьурундан илщамланыб он беш йашындан он йашынадяк оьлан вя гызларын тярбийяси щаггында трактат йазды, сонра ися експериментал кянд тясяррцфаты иля марагланмаьа башлады вя буьа спермасынын мцхтялиф от нювляриня кючцрцлмяси йолу иля сцд алмаг цчцн щейван-битки ъцтляшдирмя мящсулу, сцдверян чичяйя бянзяр бир шей алмаьа ъящд эюстярди. Яввялъя от сцдцндян Лионда Елмляр академийасынын «дадына эюря кечи пендириня бянзяйян, амма бир аз аъы» кими тяйин етдийи пендир щазырламаьа имкан вермиш бязи уьурлар ялдя етди. Амма чюлляря щектолитрлярля тюкцлян буьа спемасына сярф олунан бюйцк хяръляр цзцндян тяърцбялярини дайандырмалы олду. Буна бахмайараг, аграр-биоложи проблемлярля мяшьул олмасы онда тякъя торпаьа дейил, цмумиййятля йеря вя онун биосферайа мцнасибятиня мараг йаратды.

Сцдверян чичяк йетишдирилмяси иля баьлы тяърцбяляри битирмямиш гаршысыалынмаз щявясля торпаьа йахынлыгла щяйатилик арасындакы асылылыглар щаггында бюйцк ясяр йазмаьа башлады. Онун тезисиндя дейилирди ки, щяйат йалныз йердян мцяййян узаглыгда инкишаф едя биляр, чцнки йер юзц даима флуидум летале адланан даьыдыъы бир газ бурахыр ки, о да щяйати гцввяляри боьур вя эеъ-тез онлары тамамиля ифлиъ вязиййятиня салыр. Она эюря дя, бцтцн ъанлы варлыглар бюйцмя йолу иля йердян узаглашмаьа чалышыр, йяни онун ичиня батмыр, яксиня бой атыб ондан араланырлар; еля ейни сябябдян онлар юзляринин ян гиймятли щиссялярини йухарыйа доьру истигамятляндирирляр: буьда – сцнбцлцнц, чичяк – гюнчясини, инсан – башыны; вя буна эюря дя, гоъалыг онларын гяддини яйиб йенидян торпаьа тяряф яйяндя, онлар мцтляг летал газын тясири алтына дцшцр ки, сонунда даьылма просеси сайясиндя юзляри дя юлдцкдян сонра бу газа чеврилирляр. Маркиз де ла Тайад-Еспинасс Пйерфордда щяйатынын йедди илини маьарада, тамамиля даьыдыъы елемент – торпаьын ящатясиндя кечирмиш фярдин пейда олдуьуну ешидиб бярк севинди вя Гренуйун дярщал онун йанына, лабораторийайа эятирилмясини ямр етди вя бурада диггятля мцайиня етди. О ашкар етди ки, щяйатилик нязяриййяси яйани сурятдя тясдиг олунур. Флуидум летале Гренуйа о гядяр тясир эюстяриб ки, онун ийирми беш йалы бядяни гоъалара хас даьылма яламятлярини бцрузя верир. Йалныз Гренуйун ясирликдя оларкян – Тайад-Еспинасс беля изащ едирди, – йердян узаг биткиляр, ещтимала эюря чюряк вя мейвялярля гидаланмасы онун тяляф олмасынын гаршысыны алыб. Маркиз щесаб едирди ки, инди Гренуйун сящщятинин яввялки вязиййятини йалныз Тайад-Еспинасын кяшф етдийи витал щаванын вентилйасийа апаратынын кюмяйи иля флцидин радикал чыхарылмасы йолу иля бярпа етмяк олар. Беля апарат онун Монпелйедяки шящяр гясринин анбарында дуруб вя яэяр Гренуй юзцнц нцмайиш обйекти кими маркизин сярянъамына верярся, маркиз няинки ону йер газы иля чаряси олмайан зящярлянмядян хилас едяр, щям дя хейли мябляьдя пулла да мцкафатландырар…

Ики саатдан сонра онлар каретдя отурмушдулар. О юз тапынтысына еля севинирди, ону савадлы кцтляйя тягдим етмяйя еля тялясирди ки, о заман йолларын бярбад щалда олмасына бахмайараг, Монпелйейядяк олан 64 мили ъями ики эцня гят етдиляр, чцнки гоъа йашына бахмайараг, маркиз файтончу вя атлары шяхсян гамчыламаг имканыны ялдян вермир, чилля вя ресорлар тез-тез сырадан чыханда ися юзц шяхсян онларын тямириндя иштирак едирди. Амма Гренуйа бир дяфя дя олсун каретин гозласындан енмяйя имкан вермядиляр. О, юз ъыр-ъындыр палтарларында, тамамиля ням торпаг вя эил щопмуш чулуну башына чякиб файтончунун йанында отурмалы иди. Сяйащят заманы ону чий мейвя кюкцйля йедирдирдиляр. Маркиз бунунла йер флциди иля зящярлянмяни даща бир мцддятя идеал вязиййятдя консервляшдирмяк истяйирди.

Монпелйейя чатанда Гренуйу дярщал юз сарайынын зирзямисиня йерляшдирмяйи ямр етди вя тибб факцлтясинин, Ботаника ъямиййяти, Кянд тясяррцфаты мяктяби, Кимйа-физика бирлийинин, Масон тяшкилатынын вя шящярдя олан онларла диэяр елми ъямиййятлярин цзвляриня дявятнамя эюндярди.

Вя бир нечя эцндян сонра – даьлардакы сыьынаъаьыны тярк етдикдян дцз бир щяфтя кечмишди, - Гренуй Монпелйе университетинин акт залында тахта сякидя, илин сенсасийасы кими тягдим олундуьу чохсайлы кцтля гаршысыныда дурмалы олду.

Юз мярузясиндя Тайад-Еспинасс ону летал торпаг флциди нязяриййясинин дцзэцнлцйцнцн ъанлы сцбуту кими характеризя етди. Методик олараг ъыр-ъындыры Гренуйун яйниндян чыхарараг, маркиз чцрцдцъц газын нцмайиш олунан субйектин бядяниня тясиринин неъя дящшятли еффект вермясини изащ едирди: газын вурдуьу зядялярдян галан йара вя чапыглара диггят йетирин; бах бурда, синясиндя ися бюйцк ал-гырмызы газ карсиномасы вар; дяри бцтцнлцкля чатлаг-чатлагдыр; щямчинин скелетин донгар вя бирляшмиш айаг бармаглары шяклиндя ачыг-айдын флцидал яйилмяси дя эюз габаьындадыр. Дахили органлар: далаг, гара ъийяр, аь ъийярляр, юд кисяси вя щязм йолу – аьыр зядяляниб ки, буну да ифразат нцмуняляринин анализи ясаслы сцрятдя сцбут едир; нцмуняляр нцмайиш олунан субйектля йанашы тахта сякинин цстцндяки ляйяндя топланыб вя истяйян щяр кяс онлара баха биляр. Бурадан беля нятиъя чыхыр ки, щяйати гцввялярин йедди иллик флуидум летале Таилладе зящярлянмясинин сябяб олдуьу ифлиъ о дяряъядя инкишаф едиб ки, хариъи эюрцнцшц артыг инди сезиляъяк деэенерасийа яламятляри бцрузя верян субйект щяйатдан чох юлцмя доьру йюнялмиш мяхлуг кими мцяййян олуна биляр. Буна бахмайараг, мярузячи вентилйасийа терапийасынын витал пящризля ялагядя тятбиги васитясиля сяккиз эцн ярзиндя там саьалма яламятляринин ялдя олунмасына чалышаъаг. Иштирак едянляр верилмиш прогнозун уьуруна ямин олмаг вя торпаг флциди нязяриййясинин доьрулуьунун шцбщясиз сцбутуну алмаг цчцн бир щяфтядян сонра бура дявят олунурлар.


26
Мярузя бюйцк мцвяффягиййят газанды. Елмли кцтля мярузячини эурултулу алгышларла мццкафатландырды, сонра ися тянтяня иля Гренуйун дурдуьу тахта сякинин йанындан кечди. Онун щядсиз бахымсыз вязиййяти, чапыглар вя сыныгларын изляри еля дящшятли тяяссцрат йарадырды ки, щамы ону саь икян чцрцмцш вя мящвя мящкум олунмуш щесаб едирди, амма о юзцнц там саьлам вя эцълц щисс едирди. Елмили ъянаблардан бязиляри башы чыхан кими ону таггылдадараг мцайиня едир, юлчцр, аьзына бахыр, эюз гапагларыны галдырырдылар. Диэярляри онунла данышараг маьарадакы щяйаты вя индики ящвалы иля марагланырдылар. Амма о, макриздян алдыьы тялимата ъидди ямял едяряк, суаллара йалныз боьуг хырылты иля ъаваб верир вя бу заман щяр ики яли иля аъизаня сурятдя боьазыны эюстяряряк, флцидум летале Таилладе артыг онун гыртлаьыны бярк зядялядийиня ишаря едирди.

Нцмайиш сона чатдыгдан сонра, Тайад-Еспинасс йеня дя ону йыьышдырыб евиня, юз сарайынын анбарына эюндярди. Орада тибб факцлтясинин бир нечя сай-сечмя щякимляринин иштиракы иля ону витал щава дяйишмя апаратына – йяни бир-бириня сых кечирилмиш шам аьаъы лювщяляриндян ибарят кичик анбара йерляшдирди. Дамындакы чох щцндцр соруъу бору васитясиля анбара летал газдан тямизлянмиш щава дахил олур, ишлянмиш щава ися дюшямядяки дяри вентил васитясиля чыхырды. Бцтцн бу гурьу эеъя-эцндцз боруйа бирляшдирилмиш вентилйаторларын фасилясиз щярякятдя олмасына нязарят едян хидмятчиляр дястяси тяряфиндян ишя салынырды. Беляликля, Гренуй даим тямиз щава ахыны иля ящатя олунур, диварда щава бурахмаг цчцн ачылмыш икитайлы гапы васитясиля ися она щяр саатдан бир торпагдан аралыда олан мящсуллардан щазырланмыш пящриз йемякляри: эюйярчин булйону, тораьай паштети, вящши юрдяклярдян рагу, аьаъларда битян мейвялярдян щазырланмыш мцряббя, буьданын хцсуси щцндцр нювляриндян чюряк, пиреней шярабы, даь кечиси сцдц вя сарайын чардаьында сахланмыш тойугларын чалынмыш йумуртасындан крем верирдиляр.

Бу мцалиъяви дезинфексийа вя ревитализасийа курсу беш эцн давам етди. Бундан сонра маркиз вентилйаторлары сахламаьы ямр етди вя Гренуйу ванна отаьына кечирди ки, бурада ону бир нечя саат исти йаьыш суйундан ибарят ванналарда исладыб вя нящайят Анд даьларындакы Потоси шящяриндян эятирилмиш гоз йаьы гарышыьы олан сабунла башдан айаьадяк йудулар. Онун ял вя айаг дырнагларыны тутдулар, доломит ящянэиндян ибарят зяриф тозла дишлярини тямизлядиляр, цзцнц гырхыб, сачларыны кясиб дарадылар, буруб пудраладылар. Дярзи, чякмячи дявят етдиляр вя Гренуй яйниня тикилмиш аь жаболу вя манжетляриндя аь бцзмя щашийяси олан кюйняк, ипяк ъораблар, камзол, шалвар, мави рянэли мяхмяр жилет вя гара дяридян тоггалы гяшянэ айаггабы алды ки, онларын саь тайы онун шикяст айаьыны баъарыгла эизлятди. Маркиз юз ялляри иля Гренуйун чопур цзцнц аь талкла киршанлады, додаг вя йанагларына кармин (ал-гырмызы бойаг) вурду вя йандырылмыш ъюкя кюмцрцндян олан йумшаг карандашла гашларына ямялли-башлы няъиб форма верди. Сонра о, она юз шяхси садя бянювшя ийи верян ятриндян вурду, бир нечя аддым чякилиб бахды вя юз щейранлыьыны ифадя етмяк цчцн узун мцддят сюз тапа билмяди.

- Ъянаб, - нящайят сюзя башлады, - мян юзцм юзцмя щейранам. Дащилийим мяним юзцмц дя сарсытды. Ялбяття ки, мян юз флцидал нязяриййямин дцзэцнлцйцня щеч вахт шцбщя етмямишям, бу мцмкцн дейил; амма онун практик терапийада беля йахшы тясдиг олунмасы мяни щейрятя эятирир. Сиз вящши щейван идиниз, мянся сиздян инсан дцзялтдим. Бу ясл илащи йарадыъылыгдыр. Еля ися иъазя верин мцтяяссир олум! Бах о айнайа йахынлашын вя юзцнцзя бахын! Сиз щяйатынызда илк дяфя инсан олдуьунузу биляъяксиниз, хцсуси вя йа мцстясна, йа да эюркямли олмаса да, там нормал инсан. Йахынлашын айнайа, ъянаб! Юзцнцзя бахыб мяним йаратдыьым мюзцъядян щейрятлянин!

Щяйатында илк дяфя Гренуйа «ъянаб» дейя мцраъият етдиляр. Айнайа йахынлашыб бахмаьа башлады. Индийядяк щеч вахт эцзэцдя юзцня бахмамышды. О эцзэцдя эюзял мави эейими, аь кюйнякли вя ипяк ъораблы бир ъянаб эюрдц вя тамамиля инстинктив олараг беля бязякли бяйлярин гаршысында олдуьу кими йерядяк тязим етди. Амма эейимли-эечимли ъянаб да яйилди вя Гренуй йенидян дикяляндя эейимли-эечимли ъянаб да ейниля щярякят етди вя сонра щяр икиси йерляриндя донуб, эюзлярини бир-бириня дикдиляр.

Гренуйу щамындан чох онун беля инанылмаз нормал эюрцнмяси факты сарсытды. Маркиз щаглы иди: алчаг бойлу, бир гядяр яйри-бюйцр, щеч ня ифадя етмяйян цзц, - сюзцн гысасы, о минлярля диэяр инсанлар кими эюрцнцрдц. Яэяр инди кцчя иля эетсяйди, щеч кяс онун архасынъа дюнцб бахмайаъагды. Щеч о юзц дя йолда онун инди эюрцндцйц кими эюрцнян бир адама раст эялсяйди, она фикир вермязди. Ялбяття ки, яэяр бу гаршыдан эялян адамдан айнадакы ъянаб вя айнанын габаьында дайанмыш юзц кими бянювшядян башга щеч бир гоху эялмядийини щисс етмясяйди.

Амма ъями он эцн бундан яввял кяндлиляр ону эюряндя гышгырышыб гачырдылар. О заман юзцнц еля индики кими, инди ися эюзлярини йумуб, еля о заманкы кими щисс едирди. Бядянини ящатя едян щаваны ъийярляриня чякди вя пис ятрин, мяхмярин вя айаггабыларынын йени дярисинин ийини щисс етди; о ипяйи, киршаны, чякилмиш помада, Потосидян эятирилмиш сабунун зяиф ятрини ийляди. Вя бирдян анлады ки, ону нормал инсана чевирян ня эюйярчин булйону, ня дя вентилйасийа иля чыхарылан щогга дейил, мящз бу дябли эейимляр, сач дцзцмц вя кичик косметика щийляляридир.

Эюзлярини гырпыб ачды вя эюрдц ки, айнадакы ъянаб да санки ону о гядяр дя ийрянъ щесаб етмядийиня ишаря едирмиш кими, она эюз вурду вя онун карминля рянэлянмиш додагларындан йцнэцл тябяссцм гачды. Вя Гренуй да айнадакы ъянабын, инсан кими эейинмиш, маскаланмыш, гохусуз фигурун онун хошуна эялдийини щисс етди; щяр щалда она еля эялди ки, маска мцкяммял щала эятирилярся, о ятраф алямя онун, Гренуйун щеч вахт ъцрят етмяйяъяйи тясири эюстяря биляр. О фигура башы иля ишаря етди вя онун башыны тярпятмякля она ъаваб веряряк, эизлинъя бурун дешиклярини шиширдийини эюрдц…


27
Нювбяти эцн – маркиз она ян ваъиб позалар, щярякятляр вя рягс паларыны юйрядирди – Гренуй эуйа ки, тянэняфяслик тутмасындан тамамиля зяифляйиб дивана йыхылараг, башэиъяллянмя сящняси ойнады.

Маркиз юзцндян чыхмышды. О, гуллугчуларын цстцня баьырараг, дярщал йелпик вя дашына билян вентилйаторлары эятирмяйи тяляб етди вя гуллугчулар ямри йериня йетирмяйя ъуммамыш, маркиз Гренуйун йанында дизи цстя чюкяряк, ону бянювшя ятри верян ял йайлыьы иля йеллямяйя вя йенидян галхмасыны, щеч олмаса инди юлмямяйи, яэяр мцмкцндцрся, бириси эцнядяк эюзлямясини хащиш етмяйя, аз гала йалвармаьа башлады, якс щалда летал флцид нязяриййясинин эяляъяйи ъидди тящлцкя алтына дцшяъякди.

Гренуй гыврылыр вя бурулур, юскцрцр, инилдяйир, щяр ики яли иля йайлыьы юзцндян узаглашдырыр вя нящайят олдугъа драматик бир шякилдя диванда ашараг, отаьын ян узаг кцнъцня сыхылыр.

Вя Тайад-Еспинас тякъя йайлыьы дейил, щям дя ейниля бянювшя ятри верян камзолу да пянъярядян чюля атдыгдан сонра, Гренуй юз тутмасыныын сянэимясиня имкан верди вя даща сакит сясля данышды ки, о, ятриййатчы кими, онун сяняти иля мяшьул олан инсанлара хас олан щяссас ийбилмяйя маликдир вя щямишя, хцсусиля дя саьаларкян, бязи ятирляря олдугъа кяскин реаксийа верир. Мящз хош гохулу чичяк олан бянювшянин ятринин онун цчцн дюзцлмяз олмасыны ися маркизин ятринин тяркибиндя йцксяк фаиздя бянювшя кюкцнцн олмасы иля изащ едя биляр, о ися юз йералты мяншяйиня эюря Гренуй кими летал флцидя мяруз галмыш бир фярдя зярярли тясир эюстярир. Еля дцнян, илк дяфя ятри она вуранда, о тамамиля бищуш олду, бу эцн ися кюкцн гохусуну икинъи дяфя дуйанда о юзцнц еля щисс етди ки, санки ону итяляйиб эерийя, йедди ил кечирдийи дящшятли боьанаг торпаг гуйуйа салдылар. Йягин, онун тябияти зоракылыьа гаршы гийам едиб, о буну башга ъцр ифадя едя билмир, чцнки маркизин мящаряти она флциддян тямизлянмиш щавада щяйат бяхш едиб, о бир даща мянфур флцидин тясириня дцшмякдянся, еля йериндяъя юляр. Инди дя кюкдян дцзялдилмиш ятир йадына дцшяндя онун бцтцн ичи сыхылыр. Амма о тамамиля яминдир ки, маркиз бянювшя ятринин там йох олмасы цчцн она юз ятрини щазырламаьа иъазя верся, онун гцввяляри дярщал юзцня гайыдар. Онун тясяввцрцня щава кими йцнэцл, йердян узаг ингридийентлярдян – бадам вя портаьал суйу, евкалипт, шам ийняляринин йаьы вя сярв йаьындан ибарят ятир эялир. Палтарына ъяями бир нечя зярря, бойнуна вя йанагларына ъями бир нечя дамъы вурса, о щямишялик индиъя дцшдцйц шиддятли тутмадан сыьорталанмыш олаъаг…

Бизим ращат охунмаг цчцн васитяли нитгля вердикляримиз яслиндя чохсайлы хырылты, щычгырты вя боьулма тутмалары иля гырылан, титрямя, яллярини йеллямя вя ифадяли эюз сцздцрмяляри иля мцшайият олунан йарымсаатлыг пялтяк чярянчилик иди. Маркиз бярк сарсылмышды. Ону изтираб симптомларындан чох щимайясиня эютцрдцйц адамын аьыллы дялилляри инандырды. Ялбяття ки, бу бянювшядян дцзялдилмиш ятир иди! Йеря дящшятли дяряъядя йахын, щятта йералты мящсул! Чох эцман ки, о узун илляр ярзиндя истифадя етдийиндян, артыыг она йолухмушду. Онун щеч аьлына да эялмирди ки, бу ятир ону эцнбяэцн юлцмя йахыглашдырырды. Щям подагра, щям пейсяринин кейимяси, щям ъинсиййят органынын сцстлцйц, щям бабасил, щям гулаьындакы кцй, щям дя чцрцк диш, шцбщясиз ки, цмунятли бянювшя кюкцндян зящярлянмянин нятиъясидир. Бу аьылсыз инсанъыьаз, отаьын кцнъцня гысылмыш бу мискин ися она щягигяти ачыр. Маркиз чох мцтяссир олду. О йахынлашыб ону галдырмаг вя юз *** синясиня сыхмаг истяди. Амма щяля дя бянювшя ийи вермясиндян ещтийатланды вя она эюря дя бир даща гуллугчуларыны сясляйиб, евдян бцтцн бянювшяли ятирляри чыхартмаьы, сарайын щавасыны дяйишмяйи, юз палтарларыны ися витал щава апаратында дезинфексийа етмяйи вя Гренуйу хярякдя шящярин ян йахшы ятриййатчысынын йанына апармаьы ямр етди. Гренуй да тутма сящнясини ойнамагла еля буна наил олмаг истяйирди.

Монпелйедя ятир истещсалынын гядим яняняляри вар иди вя сон заманлар рягиб шящяр олан Грасла мцгайисядя бир гядяр зяифлямясиня бахмайараг, шящярдя щяля дя бир нечя йахгы уста – ятриййатчы вя ялъякчи йашайырды. Онлардан ян щюрмятлиси, Рунел адлы бириси, сабун, сцртмя йаьлар вя ятирлярля тяъщиз етдийи маркиз де ла Тайад-Еспинасын аиляси иля ишэцзар ялагялярини нязяря алыб мцстясна аддыма – юз ателйесини бир саатлыьа хярякдя эятирилмиш гярибя парисли уста кюмякчисиня вермяйя разы олду. Бу сонунъу щеч бир изащат динлямядян, няйин щарда олдуьуну билмяк истямяйиб деди ки, юзц баш чыхарар вя няйин щарда олдуьуну тапар вя емалатханайа эириб гапыны баьлады вя орада там бир саат кечирди, бу арада ися Рунел маркизин ишляр мцдири иля мейханайа эетди вя бир нечя стакан шяраб ичдикдян сонра, онун бянювшя суйунун нийя эюря мювъцд олмаг щцгугуну итирмяси щаггында сющбятляри динлямяли олду.



Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   14




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет