1. Өндірістік орындардың технологиялық сызбасына

Цехтар шығындары бойынша шығынның өзгеруін есептеу:

а) Еңбекті қорғау шығындары:

( 1300*30 ) – ( 1300*20 ) =13000

б) Ағындағы жұмыс және қондырғы құрамы:

706853.2/10 =70685.3

в) Ғимараттардың және жасақтардың ағындағы жөндеуі :

750776.3*0.01 = 7507.76

Газ тазалау бөліміне кететін жалпы шығындар.

Кесте-16.

№	Шығын түрлері	Шығын бағасы, теңге	%
1.	Ғимарат құрылысына кететін шығын	750776.3	23
2.	Қондырғыға кететін шығындар	706853.2	21.6
3.	Еңбек ұйымының жалақысы	1408800	43.1
4.	Электр энергиясына кететін шығындар	384030.5	11.7
5.	Еңбек қорғау шығындар	13000	0.3
	Барлығы	3263460	100

Кірпіш күйдіру цехы қоршаған ортаға , яғни атмосфераға газ тастамалары үшін жыл сайын 521350.1 теңге/жыл айып пұл төлейді.

Шығындарды ақтау жылын анықтаймыз:

1457629.5/521350.1 = 2.7

Барлық бөлім бойынша есептеулер нәтижесінде техника-экономикалық көрсеткішінің жалпы 17-кестесіне толтырылады.

Техника-экономикалық көрсеткішінің жалпы кестесі. Кесте-17.

Дипломдық жобада қарастырылып отырған газ тазалау қондырғылары өндіріске қойсақ , онда ол өндірістік кәсіпорын айып пұл төлемейді. Өйткені газ тастамалары тазалау қондырғыларынан тазаланып , қоршаған ортаға , адам денсаулығына зиянын тигізбейді. Яғни атмосфераға мемлекетік талаптарға сай таза газдар шығарады. Газ тазалау бөліміне кеткен шығынды өндірістік кәсіпорын 2.5-3 жылда шығынын ақтайды.Осы жылдан бастап өндірістік кәсіпорынға пайда түседі.Түскен пайданы өндіріс қажеттіліктеріне жұмсайды.

1. Құрылыс районы – қ. Шымкент

2. Өндірістік өрт қауыптілігі бойынша «В» категориясына жатады.

3. Жылыту үшін есептік қыстық температура

4. Сыртқы ауа температурасы: - 20 ⁰ С

а) Суық тәуліктерде – 15 ⁰ С

б) Бес күндік суық –13 ⁰ С

5. Қар жауын – шашынның салмағы – 65 кг/м³

6. Құрылыс районының сесмикасы – 1 балл

7. Жердің тоңазу қайтымдылығы

8. Жел бағытының қайтымдылығы (ақпан, шілде) Кесте- 18.

Жел бағыты	С	СШ	Ш	ОШ	О	ОБ	Б	СБ
Р	6	12	23	21	9	11	10	8
L	48	96	184	168	72	88	80	64

9. Ғимараттың өртке төзімділік дәрежесі – ІІ

10. Ғимарат – қондырғы класы – ІІ

11. Жылдық жауын – шашын – 486 мм

12.Салыстырмалы ылғалдылығы , % :

ақпан – 72;

шілде – 33.
8.2. Технологиялық процесс

Өндірістік процесс материалдардың қозғалуы кәсіпорын территориясы бойынша цех арасында және цех ішінде оларды, яғни материалдар қозғалыс, оларды қоймада немесе цехтарда сақтау кезінде өңделетін материалдар қозғалысы, оларды қоймада немесе цехтарда сақтау кезінде өңделетін материалдың сапалы өзгеруін қарастырады. Технологиялық процестер өте алуан түрлі. Кірпіш күйдіру цехыда құрылымына кіреді.Кірпіш күйдіру процесі кезінде ауаға, яғни атмосфераға улы газдар бөлінеді. Бұл газдарды тазалау - арнайы газ тазалау қондырғыларында залалсыздандырады. Шикізаттың технологиялық процесі бастапқы материалдың химиялық құрылысының , физикалық қасиетінің өзгеруін және жылумен шаңның және газдардың бөлінуімен көрінеді.

Кеңістікке және адамдар үшін жұмыс кеңістігіне қойылатын негізгі технологиялық талаптар: таза денсаулыққа зиян жағдай туғызу, цех кеңістігіндегі қажетті жарық кеңістігін сақтау үшін жарық режимі және шу дрежесін қажетті қамтамасыз ету үшң ақукустикалық режимді сақтау . [19]
8.3. Көлемді – жоспарлы шешімдер

Гау тазалау бөлімі бір кеңістікті ұяшықтан тұрады. Мекеменің бөлімінің биіктігі 7 м , ені 6 м , ұзындығы 12 м. Бұл секция газ тазалау қондырғылары үшін қарастырылған. Газ тазалау бөлімінің тор өлшемі 6х6 м.

Ғимараттың негізгі конструктивті элементтері – қабырғасы қыштан , қалыңдығы 380 мм , жабын плиталар пайдаланған. Жабын плиталарының ені 1.5 м , ұзындығ 6 м.

Корпустың ұзындығы бойынша эелементрі ұзындығы корпустың беріктілігін қамтамасыз етеді. Өзінің салмағымен қоса ұзындығына әсер ететін жел күшіне төтеп береді. Бұл элементтерге жататындар: жабатын бөлігін қоршап тұратын фундаментті конструкциялар және арнаулы байланыстар.

Ғимарат корпусының негізгі элементтері ригелдер бағаналары, кедергі плиталар және байланыстар. Деңгей аралық кедергілер ретінде қатты көлденең байланыстар жатады. Олар корпус элементтері арасындағы көлденеңді күшті таратады және ғимарат корпусының барлық элементтерінің біріккен кеңістік жұмысын қамтамасыз етеді.

Ғимарат өлшемі 6 х12 м, қабырғасы қыштан соғылып, төбесі темір бетон балкасымен жабу шешілген. Балка үстіне қабырғалы плиталар пайдаланылған. Қажетті жарықтылыққа жету үшін өндірістік ғимаратты 2 деңгейде барлық параметрі бойынша 3 метрден терезесі Мем.Ст.125.06 – 01 стандарты бойынша ойықтарды ағашты терезелі блоктормен толтырады.

Ішкі су әкететіні бар, 12 % тиісті руберойд жабынды рулон қолданады. Өндірістік ғимараттардағы едендер грунт бойынша түрі және конструкциясы көрсетілген норма бойынша таңдалады. [19]

Газ тазалау бөлімі үшін дарбаза ПР – 0,5 – 56 сериясы бойынша автоматты басқарыларды, өлшемі 3х2 м.
8.5. Өртке қарсы шаралар

Газ тазалау бөлімін жобалау сатысында соғылатын объектілердің өрт қауіпсіздігін қамтитын шаралар қарастырылуы қажет. Өрт кезіндегі мекеменің беріктігі, өрттің даму ауданын шектсу, оның одан әрі дамуын, таралуын болдырмау, өрт тұғызатын көздерді өшіретін инженерлік қондырғыларды, жабдықтарды пайдалану. Барлық осы талаптар құрылыстық нормаларда және ережелерде қарастырылған.

Құрылыс материалдары мен конструкциялар жану деңгейіне байланысты 3 топқа бөлінеді: өртенбейтін материалдар; қиын өртенетін материалдар; өртенетін материалдар.

Барлық бөлмелер және құрылыстар жарылу және өртену қаулі бойынша 5 категорияға бөлінеді: А, Б, В, Г, Д. Өрт қауіпсіздігі бойынша берілген газ тазалау бөліміні В категориясына жатады. [18]

Сондықтан автоматтандыру әрекеттерін басты мақсаты өндірістегі өнімнің сандық , сапалық жағын арттырумен қатар адамның және техникалық құрылымдардың қызмет атқаруына дұрыс та қажетті жағдайлар жасау , ғылыми – техникалық прогрестердің жетістіктеріне сай басқарудың технологилық және техникалық деңгейін ірдайым дамыиып отыру болып табылады.

Жобадағы тапсырма бойынша шешімін тапқан іс – шаралар , негізінен жоғарыда автоматтандыру мәселесінің қойылымында қозғап өткен бағытта орындалуын көздейді.

Кірпіш күйдіру цехынан шығатын газдарды тазалауды автоматтандыру іс – шараларына келетін болсақ бақылауға , реттелуге , сикнал беруге тиісті көрсеткіштер ретінде тазалау процесінің дұрыс жүруін сипаттайтын параметрлер алынған. Оларға келесі параметрлер жатады : [20]

• 
  шығатын газдардың температурасы ;
  
• 
  шығатын газдардың шығындары ;
  
• 
  шығатын газдың қысымы ;
  
• 
  шығатын газдардың концентрациясы ;
  
• 
  циклон қондырғысындағы газдың қысымы ;
  
• 
  циклон қондырғысынан шыққан газдың температурасы ;
  
• 
  шаң бункерінің деңгейі ;
  
• 
  сорғыштағы судың қысымы ;
  
• 
  РЖС қондырғысындағы газдың температурасы ;
  
• 
  РЖС қондырғыдағы газдың қысымы ;
  
• 
  айналмалы бакты жууға кететін судың шығыны ;
  
• 
  айналмалы бактың деңгейі ;
  
• 
  желдеткіштен шығатын газдың концентрациясы ;
  
• 
  желдеткіштен шыққан газ қысымы .
  

• 
  Ақпаратты алғашқы өңдеу ;
  
• 
  Үздіксіз бақылау ;
  
• 
  Көрсеткіштер мәндерін белгілі уақыт аралығында тіркеп отыру ;
  
• 
  Параметр ауытқуларын жедел түрде автоматты реттеу ;
  
• 
  Автоматты басқару ;
  
• 
  Технологиялық режимнің бұзылуына әкеліп соқтыратын параметрдің шектен тыс назарына жеткізіп отыру.