3-мавзу: риск омиллари ва турлари


Тармоқ рискини таҳлил қилган бевосита қуйидаги омилларни ҳисобга олиш лозим



бет6/11
Дата02.05.2024
өлшемі0.75 Mb.
#500336
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11
12-мавзу. Бизнесда таваккалчилик

Тармоқ рискини таҳлил қилган бевосита қуйидаги омилларни ҳисобга олиш лозим:

  • корхонанинг аниқ вақт ичида бошқа тармоқ билан солиштиргандаги ўз тармоғи доирасидаги фаолияти;
  • давлат иқтисодиёти билан солиштирган корхона ўз тармоғидаги фаолиятини қанчалик муҳимлиги;
  • корхонани ўз тармоғидаги бошқа корхоналар билан натижаларини фарқи.
  • Инновацион риск

    • Инновацион риск- бу янги товар ва ҳизматларни ишлаб чиқарувчи ва бозорда кутилмаганда улар учун талабнинг йуқолишини юзага келтирадиган риск натижасида зарар кўриш эҳтимолидир.
    • Инновацион риск қуйидаги холларда пайдо бўлиши мумкин:

    • аввал ишлаб чиқарилган товар ва хизматларни ишлаб чиқариш усулларидан фойдаланилганда. Ушбу инвестиция корхонага то у ушбу технологиянинг ягона эгаси бўлиб олгунча вақтинчалик юқори фойда келтириб туради. Ушбу ҳолатда корхона фақатгана битта ишлаб чиқарган товарига бўлган талабни нотугри бахолаш тавакклчилигига дуч келиши мумкин:
    • янги товар ёки хизматни эски техника-технология асосида ишлаб чикариш.

    Эҳтимол қилинаётган фойда тақсимотини
    тавсифловчи эгри чизиқ.

    Таваккалчиликни бошқариш қуйидаги фаолиятларни ўз ичига олади:

    • Таваккалчиликни аниқлаш, таҳлил қилиш ва унинг даражасини баҳолаш;
    • Таваккалчиликни огоҳлантирувчи тадбирларни ишлаб чиқиш, уни минималлаштириш ва суғурталаш тадбирларини белгилаш;
    • Таваккалчилик оқибатида кўрилган зарарларни қоплаш ва корхонани тиклаш йўлини излаш.

    Таваккалчиликни бошқаришда асосан икки усул қўлланилади:

    Таваккалчиликни пасайтириш усуллари қуйидагилардан иборат:

    • Қарор қабул қилиш муқобиларини ва таваккалчилик даражасини обдон экспертизадан ўтказиш;
    • Таваккалчиликнинг муайян даражасини белгилаш (лимитлаш), яъни муайян қарорни қабул қилиш билан боғлиқ бўлган ҳаражатлар суммасини ўрнатиш;
    • Қарздорнинг мажбуриятларини бажарилишини таъминлаш учун турли-туман кафолат ва қарз операцияларидан фойдаланиш.
    • Таваккалчиликни диверсификациялаш, яъни:
    • Корхона капиталини турли фаолиятларга инвестициялаш (12 тадан кам бўлган компания тавсия этилади);
    • Турли кўринишидаги қимматли қоғозларга инвестиция қилиш (8–20 кўриниш маъқул сон ҳисобланади);
    • Инвестиция портфели таркибини оптималлаштириш (1/3 катта фирмалар, 1/3 ўрта ва 1/3 кичик);
    • Товар етказиб берувчиларни (камида 2 та, агар 3–4 та бўлса янада яхши бўларди) кўпайтириш;
    • Бозорнинг бир қанча сегментларига товар ва хизматларни сотиш, яъни истеъмоллар категорияларини, мижозлар ва турли регионларни қамраб олиш;
    • Қадрли молларни турли жойларга саралаш ва ҳоказо;
    • Юқори даражадаги фойда олиш, таваккалчилик хавфини ошириб юборишни назарда мўлжал олиш;
    • Кутилиши мумкин бўлган зарар олдини олиш ва уни аниқлашнинг самарали назорат қилиш тизимини қўллаш.


    Достарыңызбен бөлісу:
    1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11




    ©dereksiz.org 2024
    әкімшілігінің қараңыз

        Басты бет