4 – тәжірибелік сабақ. Өнім сапасын эксперттік бағалау Сабақ мақсаты



бет1/4
Дата10.11.2022
өлшемі36.95 Kb.
#464495
түріСабақ
  1   2   3   4
4-тәж жұмыс Квалиметрия


4 – тәжірибелік сабақ. Өнім сапасын эксперттік бағалау
Сабақ мақсаты: Өнім сапасын эксперттік бағалау әдісін , есептеу әдістемесін үйрету және есептер шығару
Тапсырма 1. Төменде келісілген пікірлерге бағалауға арналған деректер берілген.
3 – кесте.

Сараптама объектісінің нөмірі

Сарапшылардың берген бағалары

Ранг жиынтығы

Ранг қатары

Ранг жиын-ң орт.ариф.мәні

Ранг жиын-ң орта мән. ауытқу-н анық-у

Орташа ауытқудың квадраты




1

2

3

4

5




Q5 < Q3< Q2< Q1< Q6< Q4< Q7
Сараптама объектісінің нөмірі арқылы кему реті бойынша Ранг қатарын тұрғыздым










1

4

6

4

4

3

21

4,2

10

1

2

3

3

2

3

4

15




3

-5

25

3

2

2

1

2

2

9




1,8

-11

121

4

6

5

6

5

6

28




5,6

8

64

5

1

1

3

1

1

7




1,4

-13

169

6

5

4

5

6

5

25




5

5

25

7

7

7

7

7

7

35




7

15

225


Анықтау керек:
1. Әр эксперттің берген бағасы бойынша Ранг жиынтығын есептеу, өсу немесе кему реті бойынша ранг қатарын тұрғызу (3-кесте, 3-бағана)
Ранг бойынша орналастыру әдісі
Сапаны бағалау нәтижелерін сарапшылар үлгілерді ранг бойынша орналастырған қатар түрінде ұсынады.
Сапаның қорытынды сандық бағаларын анықтау:

  • барлық бағаланатың объектілерге ерікті түрде нөмір берілерді.

  • Сарапшылар объектілерді реттілік квалиметриялық шкаласына сәйкес ранг бойынша орналастырады.

  • Сарапшылармен құрастырылған ранг қатарлары салыстырылады.

Сапаны бағалау нәтижелерін сарапшылар үлгілерді ранг бойынша орналастырған қатар
түрінде ұсынады.
Сапаның қорытынды сандық бағаларын анықтау:
 барлығ бағаланатың объектілерге ерікті түрде нөмір берілерді.
 Сарапшылар объектілерді реттілік квалиметриялық шкаласына сәйкес ранг бойынша
орналастырады.
 Сарапшылармен құрастырылған ранг қатарлары салыстырылады.
Мысалы: 7 сараптық объектілері туралы 5 сарапшы өсу реттілік шкаласы бойынша ранг
қатарларын құрастырды:
№ 1 сарапшы – Q5 < Q3< Q2< Q1< Q6< Q4< Q7
№ 2 сарапшы – Q5 < Q3 № 3 сарапшы – Q3 < Q2< Q5< Q1< Q6< Q4< Q7
№ 4 сарапшы – Q5 < Q3< Q2< Q1< Q4< Q6№ 5 сарапшы – Q5 < Q3< Q1< Q2< Q6< Q4< Q7
Объектінін ранг қатарындағы орны оның рангы деп аталады. Өсу шкала қатарында рангтың
сандық мәні 1-ден m-ге өседі (m – бағаланатын объектілердін саны).
Берілген мысалда m=7.
1. Сараптық бағалау объектілердің әрқайсысына рангтарының қосндысы анықталады:
Қарастырылған мысалда:
Q1 : 4+6+4+4+3= 21
Q2: 3+3+2+3+4= 15
Q3: 2+2+1+2+2= 9
Q4: 6+5+6+5+6= 28
Q5: 1+1+3+1+1= 7
Q6: 5+4+5+6+5= 25
Q7: 7+7+7+7+7= 35
2. Рангтардың қосындылар негізінде талдап қорытылған қатар құрайды:
Q5 < Q3< Q2< Q1< Q6< Q4< Q7

2. Ранг жиынтығының орташа арифметикалық мәнін анықтау , Ранг жиынтығының орта мәнінен ауытқуын анықтау, Орташа ауытқудың квадратын есептеу.


3. Сараптама объектісінің салмақтылық коэффициентін анықтау

Көрсеткіштердің (ақаулардың) салмақтылық коэффициенттері мына формуламен анықталады:





мұндағы – k сарапшы анықтайтын i-ші көрсеткіштің (ақаулардың) салмақтылық нөмірі,


n – көрсеткіштер саны (ақаулар), N – сарапшылар саны.
Сонда,
= =0,15
= = =0,11
= = =0,06


= =
= =
= = =0,18


= =
4. Сарапшылармен бекітілген пікірлердің келісімділігін, яғни конкордация коэффициентін анықтаңыз.

Конкардация коэффициентін анықтау:


Сараптық бағалардың дәлділігін сарапшылар пікірлерінін келісімділігі бойынша анықтайды.
Комиссияға кіретін сарапшылардың бағаларының дәл келу дєрежесі сараптаудың сапасын
сипаттайды жєне конкордация коэффициентімен көрсетіледі:

Мұндағы S – S әрбір объектінін рангтерінін немесе балдарының орташа арифметикалық мәнінен ауытқулары квадраттарының қосындысы; n – сарапшылардың саны m – бағаланатын объектілердің саны.


Рангтердін олардын орташа арифметикалық мәнінен (Рср) ауытқұлары квадраттарының қосындысы (S) төмендегі формула бойынша анықталады:

- i- объектіне j-сарапшымен берілген баға (рангпен)
- i- объектіне j-сарапшымен берілген баға (рангпен)
- рангтердін орташа арифметикалық мәні

Конкордация коэффициентінін формуласынын толық жазуы:





W=0 – абсолютты келіспеушілік


W= 1 – пікірлердін толық дәл келуі

Сондықтан,


Қарастырылған мысалда рангатардың орташа арифметикалық мәні


=
Рангтердін орташа арифметикалық мәнінен ауытқулар квадраттарының қосындысы

.
Конкардация коэффициентінің мәнін анықтау:

W= =0,9




Достарыңызбен бөлісу:
  1   2   3   4




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет