«арнайы педагогика және түзету психологиясы»
жүктеу/скачать 1.6 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Қазақстандағы мүмкіндігі шектеулі балаларға арналған мекмелер мен үкіметтік емес ұйымдар.
| 15-дәріс.Тақырыбы: Дамуында ауытқулар бар балаларға психологиялық-педагогикалық жетекшілік ету жүйесіндегі психологиялық кеңес берудің мазмұны мен ұйымдастырылуы
Жоспар: 1. «Психологиялық-педагогикалық сүйемелдеу» және «психологиялық кеңес беру» ұғымдарының мәні. 2. Даму ауытқуы бар балаға психологиялық-педагогикалық сүйемелдеу жүйесінде психологиялық кеңес берудің бағыттары. 3. Психологиялық-педагогикалық диагностика мен кеңес берудің әдіснамалық негіздері. 4.Психодиагностикалық тексерудің қағидалары, міндеттері және әдістері. Қазақстандағы мүмкіндігі шектеулі балаларға арналған мекмелер мен үкіметтік емес ұйымдар. Қазіргі кезде Қазақстан Республикасының мүмкінділігі шектеулі балаларды әлеуметтік беимдеумен айналысатын тәжірибеден өткен коптеген мекемелер үшін « ерекше балаларды» қоғамға біріктіру жүйесінің ары қарай дамуының ғылыми іргетасының қалануы өзекті мәселенің бірі болып табылады.Бұл жерде мүмкүншілігі шектеулі тұлғаларды әлеуметтік беймдеудің алғашқы сатыларының аспектілері қызығушылық тудырады. Қазіргі таңда мүмкүншілігі шектеулі тұлғаларға деген қоғамның көз қарасы өзгерген сайын оларды әлеуметке беймдеудің көптеген түрлері қарастырылуда.Кейінгі он жылдықта бүкүл әлемде сонымен қатар тәуелсіздік алған біздің елімізде де мүмкүншілігі шектеулі балаларға деген көмек корсету жүйесі түбегейлі өзгеріске ұшырап деинституализация жағына қарай бет бұрды. Мұндай ілгерілеу процестері мүгедек балаларды қоғамға және білім ордасына біріктіру, яғни интеграциялау қажеттілігімен сипатталады. Бұл процестер төңірегінде интернат жүйесінің, жұмысы арнайы білім беру жүйесінің өзгеруінің тиімділігін қамтамасыз ететин заңнамалық база қалыптастырады. ҚР «Білім туралы» Заңындағы 6 бапқа сәйкес: «Білім беру саласындағы жергілікті өкілді атқарушы органдардың құзіреті – мүмкүншілігі шектеулі тұлғаларда оңалтуды және әлеуметтік беймдеуді қамтамасыз ету» туралы айтылады. Арнайы педагогикада жаңа тенденциялардың дамуын мүмкіншілігі шектеулі тұлғалар медициналық, педагогикалық және әлеуметтік сипаттағы кешенді көмек алатын мекемелердің көбеюімен байланыстыруға болады. Мұндай балалардың ұзақ уақыт бойы оңалту орталықтарында болуы күнделікті өмірде өз- өзіне қызмет етуде қолданылатын әлеуметтік беймдеудің ең қарапайым және күрделірек дағдыларын меңгеруіне әсерін тигізеді. Мүгедек балаларды қоғамға қосудың екі жолы бар екенин атап өтуге болады. Алғашқысы, мүгедек балаларды қоғамға қосуды және қоғамның мүгедек балаларды өздеріне қабылдауға деген дайындығын қарастырады.Біздің мемлекетімізде бұл жағдай енді қолға алынып келеді.Ал екіншісі,мүмкіншілігі шектеулі тұлғалардың қоршаған ортаға бейімделуін қарастырады.Басқа сөзбен айтқанда мүмкіншілігі шектеулі тұлға қоғамға қосылудың обьектісіне айналады,яағни олардың әлеуметке үйлесімді түрде ену мүмкіншіліктерін шектейді.Қоғмға қосудың бұл екі жолы мүмкіншілігі тұлғаларға көмек көрсету жүйесінің дам тарихымен тікелей байланысып ө көрінісін табады.Шетелде мысалы,Ресейде мүмкіншілігі шектеулі тұлғалардың дамуын бағалау үшін неміс педагогы және психологы Х.С.Гюнсбург ұсынған «социограмма» әдістемесін қолданады.Ол әдістеме бақылау картасынан және сауалнамадан тұрады,оған 181 сұрақ кіреді. Бұл әдістеменің күрделілігі бойынша 2 түрі бар. Бірінші түрі баланың ең қарапайым дағдыларының дамуын бағалауға бағыталған.Екінші түрі мүмкіншілігі шектеулі тұлғаның күрделірек дағдыларының дамуын бағалауға бағытталған. Әдістеме дағдылардың дамуын бақыаудың 4 негізгі сферасын қарстырады.Өз-өзіне қымет ету, қабылдау және сөйлеу тілі, әлеуметік бейімделу және моторика. Осы «социогрмма» әдістемес арқылы мамандарда, ата- аналарда баланың даму деңгейі туралы жан – жақты мәлімет алады. 2.Нашар естититін балаларды қазақ тіліне оқыту әдістемесі педагогикалық ғылымдар құрамына кіреді. Бұл ғылымдар бір обьектіні – оқыту тәрбиелеу процесінің заңдылықтарын зерттейді. Арнайы мектетегі қазақ тілін оқыту әдітемесі белгілі бір мағынада жалпы мектептегі қазақ тіліне оқыту әдістемесіне жақын келеді. Нашар еститін мектебінде тілге оқыту оқушыларды ойлау және сөйлеу тілінің дамуы, коррекциямен тығыз байланыста және нақты тәжірибелік бағытты иеленеді. Нашар еститін балалардың сөйлеу тілін дамыту қазақ тілі бойынша бағдарламаның өтуіне байланысты тек арнайы сабақтарда ғана емес мектептегі басқа да оқыту, тәрбиелеу процестерінде, оқу жоспарының әр түрлі пәндер бойынша сабақтарда, сабақтан тыс уақытта іске асырылу керек. Аталған мәселені зерттеу үшін, оның аналитикалық тұрғыда қарау керек. Ол үшін педагогикалық жұмыстың екі бағытын бөліп қарастырайық. Олардың біреуіне тілдік қарым- қатынас, ойлау құралы ретінде тәжірибелі меңгеруді шешетін міндет кіреді. Олардың сипатына сөйлеу тілін түсіну және қолдана білуге үйрету кіреді. Нашар еститін балалардың өдеріне бағытталған сөзіді түсінуін дамыту мұғалімнің оқушыларға және қарапайым нұсқаулар беруден басталады. Ол қарапайым синтаксистік конструкциядағы қабылданатын фазаларды саралауға, түсінуге көмектеседі. Басында балалардан жауапты реакция талап етілмеиді. Кейіннен балалар түсінгендерін өдерінің белсенди сөйлеу тілдерінде қолдана бастайды. Нашар еститін балаларды тілге оқыту негізіде дефекталогиядағы маңыды міндеттердің бірі мүмкіндіктер шектеулі балаларды әлеуметтік ортаға енгізу жүйелі жүзеге асырылады. Әр түрлі деңгейдегі ПМПК іс-әрекетін ұйымдастыру. ПМПК мамандарының қызметтік міндеттері. ПМПК іс-әрекетін реттейтін нормативтік құжаттар. ПМПК-дағы тексеру рәсімі (процедурасы). ПМПК құжаттамасы. ПМПК-дағы клиникалық тексеру. ПМПК-дағы психологиялық тексеру. ПМПК-дағы педагогикалық тексеру. ПМПК-дағы логопедиялық тексеру. Негізгі әдістер және әдістемелік материал. ПМПК-дағы сурдопедагогикалық тексеру. ПМПК-дағы тифлопедагогикалық тексеру. ПМПК-дағы әлеуметтік-педагогикалық тексеру. Балаларға ерте көмек көрсету жүйесінің даму тарихы және қазіргі жағдайы. Мүмкіндігі шектеулі ерте және мектеп жасына дейінгі баланың дамуы: заңдылықтары және болуы мүмкін ауытқулары. Арнайы мектепке дейінгі мекемелерде ерте және мектепке дейінгі балаларға психолого-педагогикалық көмекті ұйымдастыру. Ерте және мектепке дейінгі жастағы балаларға психолого-педагогикалық көмекті диагностикалық қамтамасыздандыру. Ерте және мектепке дейінгі жастағы балаларға психолого-педагогикалық көмектің технологиялары. Ерте және мектепке дейінгі жастағы балаларға психолого-педагогикалық көмектің жеке және топтық бағдарламаларын құрастыру. Кеңес берудің негізгі принциптері мен стратегиялары. Арнайы және инклюзивті білім беру жүйесінде мұғалімдерге кеңес беру. жүктеу/скачать 1.6 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|