Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі т. М. Мендебаев, Е. С. Асқаров
Тотальдық сапа менеджменті жҥйесі мен принциптері (TQM)
жүктеу/скачать 3.11 Mb. Pdf көрінісі
|
| 8.2. Тотальдық сапа менеджменті жҥйесі мен принциптері (TQM)
Сапаға қол жеткізу аумағындағы белгілі ғалымдар Бове мен Тилл ТQМ әрекеттеріне: «Жалпыға ортақ сапаны басқару – бҧл жалпыға ортақ сапаға әкелетін басқару тәжірибесі мен сапаға ҧмтылдыруға негізделген ҧйым философиясы, яғни сапа – бҧл ӛндірістік процестің қандай да бір сатысында іздеп табатын немесе қосуға болатын нәрсе емес, сапа ҧйымның болмысы », – деп анықтама береді TQM әрекеттері жоғары деңгейде ХС ИСО 9004:2000 стандартында келтірілген. Ол сапа жҥйесін пайдалану бойынша әдістемелік нҧсқау болып табылады. ХС ИСО 9001:2000 тҧтынушы сҧраныстарын қанағаттандыруға арналған талаптардың минимумынан тҧрады. Бірақ 9000 сериялы ИСО стандарттары мен TQM концепциясы арасында бірқатар айырмашылықтар бар (8.1-кесте). 199 TQM-ның 9000 сериялы ИСО стандарттарынан негізгі айырмашылығы – TQM жҥйесі сапаны басқарудың заманауи әдістерінің шыңы болып табылады және қандай да бір деңгейге қол жеткізілген жағдайда бҧйым сапасын кӛтеруге бағытталады. Ал 9000 сериялы ИСО стандарттарын енгізу қандай да бір нәрсені дҧрыс емес жасау ықтималдығын тӛмендетуге бағытталады. 8.1-кесте. ИСО стандарттары мен TQM концепциясы арасындағы айырмашылықтар ISO 9000 TQM Белгілі бір тҧтынушыға фокустың қажеттілігі жоқ Белгілі бір тҧтынушыға фокус Корпоративтік стратегияға интеграцияланбаған Компанияның интеграцияланған стратегиясы Техникалық жҥйе мен процедураларға фокус Философияға, қҧралдарға және әдістемелерге фокус Барлық қызметкерлерді тарту міндетті емес Барлық қызметкерлерді тарту қажеттілігін кӛрсетеді Ҥздіксіз жақсартуға фокусталмайды Ҥздіксіз жақсару мен TQM синонимдер болып табылады. Нәтижесінде TQM ҥздіксіз және аяқталмайтын сапаға саяхат болып кӛрсетіледі Сапаға жауапкершілік анықталуы және қҧжат бойынша рәсімделуі тиіс, бірақ кӛбінесе, сапаға жауапкершілік сәйкес бӛлімшелерге тапсырылады, мысалы сапа бӛлімі Әрбір қызметкер сапаға жауапты Бӛлімшелерге фокустың мҥмкіндігі Барлық бӛлімшелерді, функцияларды және деңгейлерді ҧйымдастыру Негізінен статикалы болып табылады Процесс пен мәдениетті ӛзгертуге тырысады TQM теориясының дамуына американдық ғалымдар мен басқарушылар Эдвардс В. Деминг, Джозеф М. Джуран және Филипп Б. Кросби ҥлкен ҥлестерін қосты. Олар сапаға ҧйым деңгейінде қол жеткізу қажеттілігін тҥсіндірді. Ӛздерінің кӛптеген жҧмыстарын тәжірибеде тексеріп, тамаша нәтижелер алды. Мысалы, соғыстан кейінгі Жапонияда Э. В. Деминг пен Д. М. Джуран жҥргізген сапа жҥйесін жасау бойынша семинарлар мен практикумдар осы елде сапаны қамтамасыз етудің ең ҥздік жҥйелердің бірін жасап шығаруға және әлемнің кӛптеген елдерінде даңқы жайылған ӛнім шығаруға мҥмкіндік берген маңызды факторлардың бірі болды. Ф. Б. Кросби кӛптеген атақты компаниялардың бас менеджері болды, оның басқаруымен бҧл компаниялар бизнесте ҥлкен жетістіктерге қол жеткізді, мысалы, ITT телекоммуникация саласындағы американдық гигант. Э. В. Демингтың сапа тҧжырымдамаларының ең бастысы: ауытқулар, шынайы емес ауытқуларды іздеу және оның себептерін шығару процестері әрқашан болып тҧратындығын мойындау болып табылады. Егер процесте экстремалдық ауытқулар туындаса, бҧл болжамды едәуір қиындатуы мҥмкін, яғни ҧйымға жеткізушілерден тҧрақсыз жеткізулердің әсерін минимумға дейін 200 жеткізу ҥшін кӛбірек персоналдар, шикізаттар мен материалдар қажет болуы мҥмкін. Деминг жҧмыстарында кӛбінесе, процестерге, жҥйелер мен статистикаға, әсіресе, сәйкессіздіктің пайда болу себептерін табу ҥшін статистикалық әдістерді пайдалану бойынша сапаны жақсартуға кӛп кӛңіл бӛлінсе, Джуран әрбір менеджердің тікелей сапаны жоғарылату бойынша жҧмыс істеу қажеттілігін кӛрсетеді. Осы ғалымдар ҧсынған сапаға қол жеткізудің негізгі принциптерін қарастырайық. жүктеу/скачать 3.11 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|