Пар.
Құжат №
_
Қолы
_
_
Күні
_
Пар._
13
ИТК г.Алматы 1302000 Автоматтандыру және Басқару
Анықтама бойынша Зеебек эффекті – спайлар
арасындағы темпреатура
градиенті болған кездегі екі әрыңғайлы өткізгіштерден тұратын жабық
тізбекте токтың пайда болуы.
1,6 Температура датчиктері
Қолданылатын термотүрлендіргіш типіне байланысты кеңейту термометрі, ,
манометрлі термометрлер, кедергі термометрлері, термоэлектрлі
түрлендіргіштер және сәулелену пирометрлері болып бөлінеді.
1.1 кестесі. – Өлшеу құралының және температура
бақылауларының ең көп
тараған өндірістік құралдары
Температураларды өлшеудің жанама және жанамасыз әдістері бар. Бірінші
жағдайда аспаптың сезімтал элементі өлшеу объектісімен сенімді
жылулықты жанасу қамтамасыз етілуі керек: бұл жерде температураны
өлшеудің жоғарғы шегі қолданылатын сезімтал элементтердің ыстыққа
беріктігі мен химиялық тұрақтылығы шектелген. Ал
аспаптың сезімтал
элементін 15 өлшеу объектісімен сенімді жылулықты жанастыру қиын
болған кезде, өлшеудің жанамасыз әдісі қолданылады. Термометр деп
температураның белгілі функциясы болып табылатын, оны сигналға
түрлендіру жолымен температураны өлшеуге арналған құрылғыны (аспапты)
атайды. Әрекеттену принципіне тәуелді температураны
өлшеуге арналған
аспаптар келесі топтарға бөлінеді:
1. Кеңею термометрлері, әрекеттену принциптері температураға тәуелді
сұйықтың көлемінің (сұйықтық) немесе қатты денелердің (биметалдық және
дилатометриялық) сызықтық мөлшерлерінің өзгеруіне негізделген. Мұндай
термометрлермен өлшеу шегі —190-ден +600 °С дейін құрайды.
2. Манометрлі термометрдің термобаллоны өлшентін ортаның химиялық
әсеріне төзімді арнайы болаттан немесе латуннан дайындалған цилиндірден
тұрады. Термобаллон диаметрі 5-30 мм аралықта, ал ұзындығы 60-500 мм.
Пар.
Құжат №
_
Қолы
_
_
Күні
_
Пар._
14
ИТК г.Алматы 1302000 Автоматтандыру және Басқару
Манометрлі серіппемен термобаллонды
байлагыстыратын капилляр, ішк
і диаметрі 0,1-0,5 мм болатын болат немесе мыс түтікшеден тұрады.
Капиллярлы түтікше ұзындығы пайдалану талаптарына байланысты 60 м –ға
дейін болуы мүмкін. Термопардың негізгі жетіспеушілігі – маңызды
инерциондық болып табылады (қарапайым арматурада жылулық инерция
көрсеткіші бірнеше минуттарды құрайды). Қазіргі уақытта аз инерционды
термопаралардың құрылыстары белгілі, оларда жылулық инерция көлсеткіші
5 с аспайды.
Манометрлік термометрлердің әрекеттену принципі,
өлшенетін ортаның
температурасына тәуелді тұйықталған жүйедегі газдың немесе сұйықтың
қысымын өлшеуге негізделген. Манометрлік термометрдің принципиалдық
сұлбасы 2 суретте кескінделген. Өлшенетін ортаның температурасы
термобаллоннан 1, капиллярлық құбыршадан 7 және манометриялық
серіппеден 2 тұратын терможүйемен қабылданады,
жәнеде қысымның
өзгеруіне түрленеді. Бұл кезде манометрлік серіппенің еркін ұшы тяга 6, тісті
сектор 8, шестерня 5 арқылы көрсететін тілді 3 шкала бойынша 4 қозғалтады.
Термобаллон тот баспайтын болаттан, ал капилляр — мыс немесе ішкі
диаметрі 0,15—0,5 мм болат құбыршадан жасалған. Капилляр ұзындығы 60 м
жетеді. 17 Термометрдің терможүйесі жұмысшы затпен толтырылады:
газбен, сұйықпен немесе сұйықтың оның қаныққан буымен қоспасымен.
Газдық, сұйықтық және конденсацияланған манометрлік термометрлер
болып бөлінеді.
1.7 сурет – Манометрлік термометрдің принципиалдық сұлбасы
Достарыңызбен бөлісу: