Қазақстан республикасыныњ денсаулық сақтау министрлігі қараѓанды мемлекеттік медицина академиясы абдакаликов м. К., Зинин а. М., Джубаналиев е. З

№ 11 Д Ә Р І С

Шабуыл жауды жою және маңызды аймақтарды иелену мақсатында қолданылады.

Оның жауды қолда бар барлық қару-жарақты қолданылып жеңу, жау орналасқан аймаққа әскерлердің жылдам еніп олардың күштерін жою және техникалар мен қару-жарқтарды қолға түсіріп, әтүрлі обьектілер мен сол аймақтың белгілі аудандарын басып алуда.

Шабуыл әскердің соңғы шабуылға өту кезінде және жеңіске жету мақсатында ұзақ немесе қысқа уақыттағы қорғаныстан кейін жүргізілуі мүмкін қойылған міндет пен жағдайда байланысты шабуыл келе жатқан немесе кеткен жаудан қорғануға арналған шабуыл полкі жаумен тікелей қақтығысу жағдайынан шығуға, шұғыл қорғану мен тереңнен қозғалуға бағытталған.

Шабуыл келе жатқан жауға қарсылас күрес жолмен ал кеткен жауға оның ізіне түсу жолымен жүргізіледі. Шабуыл тек қарапайым қару жарақты қолдану мен немесе таңдаулы арнайы қару жарақты қолдану мен өткізілуі мүмкін.

Барлық жағдайда шабуыл жоғары темппен немесе шапшандықпен тоқтаусыз күндіз түні күш көрсетумен кең түрде жауға құрсау салу мен айналып кетуі қолдануымен жүргізілуі тиіс.

Бид –да мед Оның басты күшіне бағытталған 1-нші және 2-нші дивизия эшелондар ал жеке т.б жалпы әскери резервті.

Болып жатқан шайқаста медициналық қызмет көрсетудің шартты іс-әрекеті қару жарақпен жабдықталған күресте жаңа мықты жабдықтардың шығуына әскердің моторлануы мен күрестердің сипатының өзгерісіне байланысты өзгеріске ұшырады және қиындай түсті жоғары темппен кең медициналық қызмет көрсету өзіне жүктелген талаптар мен бірге жүреді, оны орындау шабуылда бөлімдер мен бөлімшелерді медициналық қызмет көрсету мен қамтамасыз ету тапсырмасының нәтижелі шешімдердің маңызды факторының бірі болып табылады.

Барлық медициналық бөлімше мен бөлімдері жоғары жылдамдықты, тез арада орын ауыстыруды меңгере білуі тиіс.

Бөлімдер мен бөлімшелер күшті қарсыластық көрсету немесе жаумен тікелей шайқасу үшін шабуыл жасайды, жаудың қорғанысын жекеше брондалған немесе комбинирленген әскери тәртіп бойынша бұзады және әртүрлі әскери және ұрыс алдындағы тәртіп бойынша маневрлі әскери іс-әрекеттер жасайды. Бұл кезде үнемі тактикалық және медициналық жағдай өзгеріп отырады. Осы жағдайлар қажеттіліктерді керек етеді, біріншіден жоспарлау жәе медициналық қамтамасыз етеді. Екіншіден медициналық қызметтің әскерді үздіксіз және қатал түрде басқарудан қызмет бастығының білімі мен оның кез-келген жағдайдан шығып кетуін қамтамасыз етеді.

Шабуылдың жоғары темпі, әскери іс-әректтің маневрлі сипаты, қарсылас жаудың ОМП қолдануы мен санитарлық шығынның болуы медициналық бөлімшенің әскерге жақындауын қажет етеді. Бұл емдік эвакуациялық және басқа шарлардың жүргізілуі үшін сонымен бірге бір жерде ұзақ уақыт медициналық пунктің жұмыс істеу жағдайын тудыру үшін қажет жоғары әскери дайындық кезінде бар болуын қадағалайтын және кенеттен туатын тапсырмалардың шешімі үшін сонымен қатар жаудың ОМП қолдану зардаптарының ликвидациясы үшін қолданылатын медициналық қызметтің заттары мен резервті күшті қажет етеді, қарсы шабуыл жасағанда әскерлер толық қамтылмаған, тек жаудан босаған жерлерді басып кіреді. Сол кезде тұрмыстық фондтар жолдар, көпірлер т.б шектеусіз бұзылыстарымен медициналық қызмет көрсетудің жұмысы қиындай түседі. Аймақ санитарлық - эпидемиялогиялық тұрғысынан қолайсыз болуы мүмкін, ал оның көп бөлігі жұқтырылған ОВ,РВ және БС болып табылады. Бұл сол уақытта медициналық бақылау жүргізу қажеттілігін арнайы эпидемияға қарсы және әскерлерге алдын алу шараларын жүргізілуін көрсетеді, әскерлерді әскери техникамен қамтамасыз етілуі, шабуылдың жоғары темпі,санитарлық шығын науқастар мен жаралылардың жиынын, олардың жасырын паналарының тез арада көбейуіне алып келеді.

2 тарау. ШАБУЫЛ КЕЗІНДЕ ПОЛКТІК САНИТАРЛЫҚ ШЫҒЫНЫ
Шабуыл кезінде медициналық қызмет көрсетудің жұмысына санитарлық шығынның сипаты және көлемі, құрлымы жер көрсетеді. Сондықтан жоспарлау кезінде және медициналық қамтамасыз етуде қателіктер мен санитарлық шығынға үлкен көңіл аударылады. Қарсы шабуыл кезінде санитарлық шығынның көлемі белгілі жағдайларға байланысты және соғыс қимылының шиеленісуі деңгейі сипаты және қару жарақтарды қолдана отырып қиратқан жердің масштабы бойынша анықталады.

Атқыштар полкі ВОВ тәсілі бойынша қарсы шабуыл кезінде 1 күнде жеке құрамнан орташа 8-12 % жарлыларды жоғалтты. Соғыс қимылдары кезінде қарсы жаудың оперативті қорғанысына олар 2-3 есе аз болды. Негізгі күшті соққы беруге бағытталған полкта шығын көп болады.

Қарсы шабуыл кезінде жауға тек қарапайым қару-жарақтарды қолданғанда болатын санитарлық шығын ВОВ кезеңіндегі орташа күнгі санитарлық шығынның жоғарғы деңгейде болады және полкта жеке құрамның санынан 12-18 % құрауы мүмкін.

Жауға қарсы ауыр түрде зақым келтіретін заттарды қолданған жағдайда полктің санитарлық шығын көлемінің ұлғаюы мүмкін және көптеген факторларға тәуелді:ядролық оқ-дәрілердің күші мен санына, жылу түріне химиялық шабуылдың тәсілдері мен масштабында тұтқиылдың деңгейі мен ОВ қасиетінде полктің әскери тәртібі мен оның жеке құрамының қорғау деңгейінде жергілікті жағдайына жәнет.б.

Санитарлық шығын көлемінің анықталуы жалпы шығынның бағасын анықтайды және оның құрылымын көрсетеді. Ол тікелей медициналық көмек көрсетудің маңызы мен көлеміне әсер етеді. Ұлы Отан соғысында жарақат алуы (1-2%), көкірек(7-10%) немесе (2-4%); кейде (5%),қол(85-45%),аяқ(28-85%). Барлық жарақаттың 50% жуығы сүйек зақымдалуы болып табылады. Жиі болған травмалық шок 10-12% кездеседі.
3 тарау. ШАБУЫЛҒА ДАЙЫНДЫҚ ӨТКІЗУ КЕЗІНДЕГІ МЕДИЦИНАЛЫҚ ҚЫЗМЕТ КӨРСЕТУ ШАРАЛАРЫ
Шабуылға дайындық өткізу кезінде медициналық қамтамасыз етуді жоспарлау іске асады, басты тапсырмалар қойылады, қарсы күш көрсетуде дайындық өткізіледі және медициналық қызмет көрсетудің заттары мен полктің медициналық қызмет көрсету шараларына дайындық жүргізіледі.Полктің медициналық қызмет көрсету заттары мен күшіне дайындық жүргізілуіне қамтамасыз етіледі:

-жаралылардан және науқастардан ИП-ны босату;

-медициналық қызмет көрсетуде комплекттеу және транспорттық заттармен полктің медициналық қызмет көрсету бөлімшелерін қамтамасыз ету;

-жеткіліксіз медициналық жабдықтарды толықтыру қажетті запастарды құру және медициналық техникаларды даярлау;

-НМС-тың басқарушымен заттарды қабылдау, қабылданған шешімге байланысты өзінің күшін және заттарын тарату арнайы резерв құру;

-белгілі аудандарда медициналық қызмет көрсетудің күші мен заттарын топтастыруды ұйымдастыру;

-алдағы шабуылда бөлімдердің медициналық қызмет көрсетуді олардың тапсырмасының есебімен мақсатқа бағыттауды даярлау.

Шабуылға дайындық кезінде полктің жеке құрамының арасында

-жеке құрамға бірінші медициналық көмек көрсету әдістер мен,аурудың және зақымдалуына алдын алу шаралары;

-инфекциялық ауруларды қоздырғыштарына жеке құрамның жоғары сезімталдығын өткізетін шаралары;

-жеке құрамның іш-киімдеріді ауыстырып отыруын және дезинфекция, дезинфекциялық өңдеу жүргізілгенде медициналық бақылау жүргізу;

-бастапқы аудандарда медициналық қамтамасыз етілуі;

-шабуыл кезінде жауға қарсы ұрыстарды;

-ұрыс кезінде және шабуылда медициналық қамтамасыз етілу.

Бастапқы аудандарда медициналық бөлімдер мен бөлімшелер ұрыс алдында дайындық жүргізіледі және жеңіп шығуға тұрақты дайындық өткізіледі,МП бөлімшелер өзінің бөлімшелері орналасқан аудандарда көшіріледі.

Бастапқы аудандарда жаралылар мен науқастар медициналық көмек көрсетеді:

Алғашқы және дәрігерге дейінгі –МП бөлімдерінде және батальоендерде квалифицерленегени көмек жағын жердегі емдеу бөлімдерінде, ал эвакуация медициналық қызмет көрсетуден жоғары тұратын бөлімдерде транспорттық заттар қолданумен өткізіледі.

Алғашқыда медициналық бөлімдер мен бөлімшелердің қозғалысы баяулайды және қалаларда алыстатылған жерді иемденеді.

Әскерлердің шабуылға шығу кезінде науқастар мен жаралыларға алғашқы медициналық көмекті атқыштар санитарлық және санитарлық инструкторлық роталар тікелей әскери машиналарына көрсертіледі. Науқастар мен жаралылар орналасқан жер белгілі белгілер мен белгіленеді. Науқастар мен жаралылар жинау санитарлық трансопрттық және арнайы жабдықталған заттардың көмегі мен қозғалыстағы МП-мен бірге және колонаның соңында жүргізіледі.

Массалық СП пайда болу кезіндегі шабуылда науқастар мен жаралыларға алғашқы медициналық көмек өзіндік және қосымша көмек көрсету тәртібі бойынша көрсетіледі, шабуылға шығатын медициналық құрамның бөлімдері медициналық құрамның бөлімдері, медициналық қызмет көрсету ОЛППП. ОМП арқылы іске асырады.

Алғашқы дәрігерлік және квалифицерленген медициналық көмек көрсету үшін полк қозғалысының маршрутына немесе олардан жақын орналасқан медициналық бөлімдер мен бөлімшелер қолданылады қажеттілікте немесе осы мақсатта полк қозғалысы медициналық қызмет көрсету заттары мен күшін жұмылдырады. Сондықтан бірінші кезекте авто байлам жасау МПП тұрады. Шайқастың басында санитарлық – инструктор рота командирінің жанынан табылады, ал санитарлық тасмалдаушылар әскери тәртіп үшін ИПБ ротасын өзінің баталонның 1-нші эшелонына көшіреді.

Жаудың қорғанысын бұзу кезінде және шайқаста брондалған әскери тәртіппен ИПП полктің 1-ші эшелон жылжиды және жағдайда байланыста жасақталады.

Бұл жағдайда ұрыстың басында алғашқы дәрігерлік көмек көрсету үшін авто байлам жасақталады және шабуылдың басында жасақталған ИП –ның басқа бөлімдері қолданылады.

Брондалған әскери тәртіпте шабуылда науқастар мен жаралыларға алғашқы медициналық көмек әскери машиналардан көрсетіледі. Алғашқы көмек көрсетілген соң науқастар мен жаралылар әскери машиналар мен түсіріп, паналатады және он жерге жақсы белгіленген белгі қояды. Санитарлық тасымалдаушылар ротаның әскери тәртібін қадағалайды, науқастар мен жаралылар іздестіреді олрады ИПБ көшіру машинасына жинайды немесе тікелей ИПБ-ға әкеледі, санитарлық тасымалдаушылардың қозғалысының маршруты олардың шоғырланған барлық жерлегі науқастар мен жаралылар іздестіреді қамтамасыз етуі керек жеке құрамның санитарлық тасымалдаушылар көмек қажет ететін науқастар мен жаралылар алғашқы көмек көрсетеді.

Шабуыл кезіндегі комбинерленген әскери тәртіпте мотоатқыштар бөлімшесінен науқастар мен жаралыларға алғашқы медициналық көмекті атқыштар – санитарлық және санитарлық инструкторлық роталары, медициналық құрамының санитарлық тасымалдаушылары көрсетеді. Брондалған әскери тәртіп бойынша шабуыл кезде ұрыс даласынан науқастар мен жаралыларды әкету мен жинау жүргізіледі. НМС полкі бөлімше көп шығынға ұшыраған жерлерде, іздестіру қиын болған жерлерде науқастар мен жаралыларды қосымша іздестіру жұмыстарын ұйымдастыру. МПБ алдын ала белгіленген батальеонның әскери тәртібіне жылжиды науқастар мен жаралыларға дәрігерге дейінгі көмек көрсетіледі,пана болатын жерге оларды жинайды немесе оларды тасымалдаушы заттармен қамтамасыз етеді. МП батальоны жаралылардың жиналған жері туралы НМСП-ға хабарлап отырады науқастар мен жаралыларды бөлімшеден МПП-ға эвакуациясын НМСП ұйымдастырады.

Шабуыл кезінде МПП өзінің тапсырмасын орындап отырады.Периодты түрде ауысып отыруы шабуылдың темпіне науқастар мен жаралылардың санына жері мен орналасуына эвакуациялық жолдардың жағдайында және т.б жағдайларда тәуелді болады.МППполктің 1- эшелон бөлімшесін 12-15км-ге қалмауы тиіс МПП ауысуы үшін жаралылар мен науқастар ОмедБ эвакуация жасайды немесе орнында оған тасымалданады эвакуацияның бұзылуы екзінде МП-дан полк командирінің рұқсаты мен науқастар мен жаралылар ОмедБ дейінгі эвакуацияда медициналық құрамның бақылауында қалады және өзімен бірге тасымалданады науқастар мен жаралылардың саны мен жері туралы НМСП тез арада НМСД-ға хабарлап отырады МПП ауысу кезінде науқастар мен жаралыларға дәрігерге дейінгі көмек көрсетуді үздіксіз жалғастырып бұзбауы тиіс.

Шабуыл кезінде тікелей шайқасу жағдайынан қорғанушы

Жаудың медициналық қамтамасыз етілуі.

Шабуылдың алғашқы кезінде тікелей шайқасу үшін қорғанушы жау жұмылған күш пен полктің медициналық қызмет көрсету заттарын құрады МП бөлімі мен бөлімшенің көшірілуі үшін максималды инженерлік қару жарақтар және т.б бөлімшенің бөлімінің алдын ала ауысуға белгіленген паналар қолданылады НМС ауысатын және ауысқан полктардың ауысу кезеңінде әскерді медициналық қамтамасыз етуді ұйымдастырады.

Ұйымдастыру кезінде барлау жүргізуді медициналық қамтамасыз етуді қажет деп есептейді:

-барлау жүргізуді тудыру жағдайы (нәтижелі дамыған шабуыл қарсыласу ұрысы немесе жаудың басылып қалуы нәтижесінде)

-Барлау тәсілдері (фронтпен, жол бойында жаудың параллелді шегіну бағыты аралас)

-бақылауды үздіксіз күндіз - түні,кез келген ауа райында жол бойында параллелдік шегіну бағытын қолданып жүргізілуі.

-қиын тапсырма рейдті қатарды авангардтын кең түрде қолдану, сонымен бірге әуе десанттар мен қолдану (десантты штрумдық бөлімше)

Полктің барлауға өткені туралы хабарды алғаннан кейін НМС полкі медициналық қамтамасыз ету ұйымына шешім қабылдайды ерекше көңіл бөлінеді:

-медициналық қызмет көрсету дайындығы бойныша полктің медициналық қамтамасыз етуге жасалатын шаралары

• 
  полк колонасы медициналық қызмет көрсету бөлімшесінің жері мен анықталған тапсырмасы олардың көшірілуі мен жұмыстағы тәртібі;
  
• 
  ТВД және рейді әскер қатарын медициналық қамтамасыз ету ұйымы;
  
• 
  Барлау жүргізу кезінде науқастар мен жаралылардың эвакуациясының ұйымы.
  

Қарсы ұрыста полкті медициналық қамтамасыз ету ұйымы қажет деп есептеледі.

-қарсы ұрыстың туу жағдайы (маршы жүргізгенде шабуыл дамыған кезде контракт жүргізгенде әуе және теңіз десанттары жайған кезде)

-қарсы ұрыстың мінездемелік сипаты (оның ұйымының шектелген уақыты инициативті ұстап қалу мен қоршап алуы бірден және баяу жағдайдың өзгерісі, әскери қимылдардың қысқартылуы т.б

-ұйым және қарсы ұрысты жүргізу

-жауына өрт жарылғыш заттарды қолданудың сипаты

-тылдың қамтамасыз ету ұйымы

-қарсы ұрыстың басында медициналық қызмет көрсету полкінің жағдайы мен құрамы

-медициналық қызмет көрсету алдында қойылған тапсырмалар және медициналық қамтамасыз ету ұйымы бойынша жоғары тұратын НМС бұйрықтары.

Қарсы ұрыста медициналық қамтамасыз ету дайындық кезіндегі негізгі шаралар бөлімдерінің шаршыға шабуылға немесе контракты қатысу кезінде қолданылады. Полк командирі мен қабылданған шешім бойынша қарсы ұрыста медициналық қамтамасыз ету ұйымы дәлелденеді. Медициналық қызметтің негізгі күшеюі авеангард және полктің негізгі күшімен қамтамасыз етілуіне болады. Авангард және ТВД жоғарыда тұратын НМС заттарымен күшейеді. Сондықтан ПО батальон құрамында автобайлам және санитарлық тасымалдаушы заттар мен күшеюі мүмкін авангард батальон құрамында санитарлық тасымалдаушы заттармене және алғашқы дәрігерлік көмек көрсету үшін қолданылатын заттар мен күштермен, ал ТВД алғашқы дәрігерлік көмек көрсету үшін қолданылатын заттар мен күштерден күшеюі мүмкін, санитарлық эпидемиологиялық барлау жүргізу үшін маршруттың қозғалыс мен ПО белгіленген аймақтарда медициналық қызмет көрсету полкі СЭЛ дивизияның заттары мен күш арқылы күшейеді. Шабуылда белгілі жағдайлардың есебімен тереңнен шығу сияқты қарсылас ұрыста МЛП әскери бөлімшенің қорғанысының астында орналасады ПО медициналық пункті немесе авангард шабуылында оның басты күші әскерге жақын болуымен жасақталады қарсылас ПО ұрыстың басталуымен полктің медициналық бөлімшесі жол бойында тоқтайды; санитарлық-транспорт науқастар мен жаралылардың эвакуациясы үшін ПО әсер көрсеткен ауданда бағытталады. НМС полкі бұл уақытта полк командирінің шешімі негізінде қарсылас ұрыста медициналық қамтамасыз ету ұйымына өзінің шешімімен табады.

Дегенмен табиғаттың бір қатар шарттық элементтер сол аймақтарды және сол аймақтың экономикалық даму ерекшеліктері жай әскери дайындықпен салыстырғанда және әскери іс-қимыылдардың ерекше түрін қолданылуы талап етеді, олар арнайы соғыстық техникаларды, қару-жарақтарды т.б заттарды.

Осы көрсетілген факторлар әскердің медициналық қамтамасыз етілуін, медициналық қызметтің жеткіліктігін және оның жеке құрамның арнайы дайындығын айқындайды.
1 тарау. ЕМДІК-ЭВАКУАЦИЯЛЫҚ, САНИТАРЛЫ-ГИГИЕНАЛЫҚ ЖӘНЕ ЭПИДЕМИЯҒА ҚАРСЫ ҰЙЫМДАРДЫҢ ӘСКЕРИ ІС - ҚИМЫЛДАРДЫ ТАУЛЫ ЖЕРДЕ, ДАЛАДА, ОРМАНДА ЖӘНЕ СОЛТҮСТІК АЙМАҚТАРДА ЖҮРГІЗІЛГЕНДЕГІ ҰЙЫМДАСТЫРУ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ
Таулық ландшафтар жер шарының бүкіл табиғи аймақтарда бар,әскери іс-қимылдар континентальды театр территориясында шектелген.

Таудың жолдары нашар өткізеді және жібереді, тек қана бір жақты қозғалыс транспортты түрі бар. Медициналық қозғалыс бөлімі және бөлімшелер әскери бөлім тәртібінен қарағанда жолға жақын орналасуға ыңғайланады.

Әскери іс-қимылдар кезінде орташа биік және биік таулы аймақтарда тегіс жерге қарағанда санитарлық шығын әрине аз болады, бірақ әртүрлі жарақаттар жарылыстардың нәтижесінде «екінше ретті снарядтармен» жарылғанда саны жоғарылайды. Қатардан жеке құрамның массалық шығуы мынаған байланысты: күндік офтальмия күйіктер, таулық аурулар, физикалық және психикалық зорығу және жарақаттар.

Жабық жерлер жарақат алған адамдарды соғыс майданында табуға қиындық тудырады. Сонымен қатар орта және биік таулы аймақтың климатына байланысты бірінші медициналық көмекті қысқа уақытта тез арада көрсетуді талап етті. Жергелікті жерлердегі жарақат алғңан жауынгерлерді іздегенде сол жерді толығымен сүзіп шығуды қажет етеді.

Жарақат алғандарды және жарақаттанған жауынгерлерді іздегенде оларды белгілеу үшін және әкету үшін «Роза» типті радиопеленгационды құрылымдар қолданылуы тиіс. Өздеріне көмек көрсету 35-45 % және одан жоғары өседі.

Бүкіл санитар атқыштар берілетін нәрселерден басқа таулы аймақта жіптер,ілгіштер, блоктар беріледі.Қиын жететін жерлерде алу үшін МПБ, МПП, ОмедБ табельді комплектер берілуі тиіс. Осы комплектер мен жарақаттанғандарды носилкаларда жоғары шығару және төмен түсіру іске асады,кейде отырғызып 200м биіктікке, сонымен қатар 200м арақашықтықта дейін жарақаттанғандарды отырғызып және носилкада транспортировкалау жүзеге асады. КИРТ жұмысы 3 адаммен орындалады. Жәшіктегі комплекттер массасы 67,2 кг болады.

Таулы жерлерде жазықпен салыстырғанда 30-50%-ке жарақаттанғандар саны жоғары болады және олар соғыс майданынан алып кетілуі тиіс. Сонымен қатар тауда манитар жүк тасушылардың жұмыс істеу қабілетті, оның жылдамдығы 0,5-1 км сағ-қа дейін төмендейді.

Әсіресе таудың жарынан жарақаттармен көтерілу және түсіру ерекше қиындықты тудырады. Медициналық бөлімшелер жеке құрамның күшейген қажет етеді. Долиналардағы жалпақ қырдағы және жардағы соғыс майданынан жарақаттанғандарды алып кету унифицерленген жүк тасушылар іске асырылады.

Қатаң-қиылған жерлерде соғыс алаңынан жарақаттанғандарды алып шығу негізінен арқаға салып, қолмен немесе арнайы жүк тасушылармен олар 3-4 солдат болуы керек,оларды командир өзі таңдап, олардың жұмысын ұйымдастыру эстафет тәсілімен іске асуы керек.

Ең алдымен жоғары өтімділікпен автомобилдер, ал тар жерден- соғылатын транспорт өтеді.

Жарақаттанғандарды транспортттың бір түрі нен екінші түріне артқан жерде арнайы сай келетін медициналық пункт болуы керек, ал ол болмаса санитарлы-атқыштар пункті жұмыстарын ұйымдастыру қажет.

Бөлімшелік медициналық пунктерде және бірінші эшелон бөлігімен медициналық заттар мен және транспортпен толық қамтамасыз етіп тұруы керек.

Күш және киімдік заттар, тамақ және медициналық қызмет ұжымы нәтижесінде демалу пункті жасалынады, ол жерде эвакуацияланып жатқан жарақат жауынгерлер және аурулар тамақ және медициналық көмек қабылдай алады.

Бүкіл медициналық бөлімшелер жылдың қай кезде болса да жылытқыш прибор және жылу сонымен қатар жарақатты жылытатын заттар алып жүруі тиіс.

Полктан қимыл жасайтын баталон сонымен бірге жеке отрядтар тактикалық ауалық десанттар фельдшер мен дәрігерлер көмекпен қамтамасыз етілуі тиіс, сонымен бірге эвакуацияға арналған заттармен басты күштер бөлек қимыл жасайтын полкта ОмедБ медициналық взводы бөлінеді.

Бір жол бағытта әскери іс-әрекеттерді жүзеге асыру екі және одан да көп полктармен ПМП іске асуы кезекпен болуы мүмкін.

Қарауыл және ПМП қорғанысы және жарақаттылар транспортында ережені сақтау керек. Жазық далада әскердің жеке құрамына және әсер ету күшіне мыналар әсер етеді:

-жолдың нашар болуы және топырақ үстінде жүру қиындық тудырады және әртүрлі тасты аймақтар

-ашық жерлерде тұрған жерін анықтау қиын

-күн радиациясының үлкен әсері

-ауаның жоғары температурасы, топырақты қарулық техниканы қыздырады

-бір тәулік ішінде температураның өзгері тұруы

-жиі болатын шаң тозаңдар

-көптеген жерлерде су көзі болмауы құрылыс материалы және жанар май жоқ болуы

Белгілі бір дәрежеде жеке құрамына әсіресе жарақаттанғандарға және науқастарға улы жыландар қауіп төндіреді, сонымен қатар көп аяқтылар.

Бұл жазық далада өте көп тышқандар бар. Олар эпидемиялық аурулардың қорда тұрған тасмалдаушылары болып табылады.

Жазық далада жүрген ол тереңнен кең фронта және қарсыластық тылына алып шығатын жолына түседі. Жазық далада жүру қиын болғандықтан кең фронта жүруге тура келеді.

Тыл бөлімдер сонымен қатар медициналық бөлімдер су көздері бар жерге жақын жүреді.

Бұл жазық далада радиоактивті зақымдану жоғары дәрежеде болады,себебі жарылыс кезінде ұшқыш шашыраған радиоактивті заттар құмда таста, ойпаттарда сақталып қалады.

Ұзақ уақыттағы жоғары температура ауаның техниканың құмның сыуымен алып келіп әскердің жеке құрамындағы күн өтуі және ыстық өтуі мүмкін.

Қыс уақытындағы төмен температура ауаның топырақтары мұздауына алып келеді,суықпен байланысты әртүрлі аурулар дамуы мүкін.

Жазық далада жарақаттанғандар табу өте қиын және бұл мақсатта механизмделген заттарды да дұрыс пайдалана алмайды.

Сонымен бірге ыстық күндер жарақаттыларды аз уақыт ішіде таппаса олра күннің ыстығынан-ақ қайтыс болады,ең бірінші күн өтуімен. Тез табуын жылдамдату үшін қазіргі заманғы манитар-инструктордың жарақаттың жайын табуы және оларды жақсылап белгілеу керек.

Ұрыс болған жерді қарауға жерді қарауға командир арнайы жауынгер тағайындайды. Бірінші медициналық көмек көрсетерде жаралыны су ішкізіп, күн өтуімен сақтау керек. Егер жаралыны соғыс майданынан алып шығу бірден мүмкін болмаса,оның астындағы құмның жоғары қабатын алып тастау керек, ыстық тұрмау үшін. Жаралыларды жинау оларады соғыс майданыннан шығару өте қиынға түседі, себебі санитарлы көлікті қолдана алмайды, санитарлы автомобильдер МПБ-на да жақындай алмайды. Осыған байланысты жаралыларды ұзақ жер болса да тасығышпен апаруға тура келеді. Ауа және топырақ ыстық болғандықтан және жазық жерде жүру қиын болғандықтан тасығыштарға физикалық ауырлық көп түседі.

Олардың жұмысын жеңілдету үшін тасуды эстафеталық түрде жүргізу керек. (200м)

Бұл аймақтарда ядролық қаруды қолданғанда жарылыс болғанда ликвидациялау өте қиындық түседі. Жарылыс кезінде аспанға ұшқан топырақ сол ауданда жауып қалады, құтқару жұмысын қиындатады және ең бірінші жаралыларды табу қиындатады.

Жазық даланың топырағы бөлек-бөлек жерлерде медициналық эвакуация өте қиынға түседі, жоғары сападағы тасымалдау транспортпен авиацияны, оның ішінде тік ұшақты қажет етеді. Жай жерге қарағанда жазық даладағыларға медициналық заттар көп кетеді.

Транспорттық ұшақ және тік ұшақтар заттарды дивизияны қоймаларды тасымалдайды. Бұл заттарды алып келгенде соң қайтарда олар жаралыларды алып қайтады.

Медициналық пункттердің, ОмедБ, ОМО-ң жазық аймақтарда жұмысы өте қиын.

Жергілікті ресурстардың жетіспеушіліктері медициналық жұмысты өте қиындатады, сол үшін материалды алдын-ала дайындатады.

Палаткаларды 1-2 м тереңдікте қазып жасайды, себебі ол қарсыластардан қорғайды және температураны төмендетеді. Температураларды төмендету үшін палаткаларды арнайы күн сәулесімен өткізбейді жапқыштармен жабады. Егер мүмкіншілік болса әртүрлі желдеткіштермен пайдалану керек. Күн ыстық күндері медициналық жұмыскерлердің жұмысқа қабілетті жақсы болу үшін құрамының кезекпен істеп және демалуын реттеп отыру керек.

ПМП, ОмедБ(омо)жұмыстарында негізгі қиыншылықтар судың және жанармайдың жетіспеуінен туындайды. Сондықтан да оларды су көздеріне жақын жерде немесе әскери құрамның сумен қамтамасыз етілетін жеріне орналасуы керек. Суды тасымалдауға арнайы транспорт түрі тағайындалуы керек,ал оны сақтауда –ыдыстар. Сонымен қатар суды өте аз мөлшерде қолдануға да дайын болу керек, сусыз санитарлық өңдеу түрі болуы керек. Жылыту приборлары сұйық жанармаймен іске асырылуы керек және ол орталықтанған болуы керек.

Жазық далада жеке құрамның денсаулығын және соғысқа деген қабілеттілігін бір деңгейде ұстап түру үшін оларды сумен және тамақпен жеткілікті дәрежеде қамтамасыз етуі керек.

Орманды жерлерде соғыс алаңы жол жағасы болып табылады, дегенмен көбінесе жылжитын жерлерде болады. Орманды ашық жерге қарағанда басыр кіру баяу жүреді. Ал орманды жерде қорғаныс арнайы негізгі аудандарын қорғаумен жүреді. Орманда анықтау реттеу, яғни транспорттық заттарды сонымен қатар медициналық бөлімшелерді басқару қиынға түседі.

Сонымен бірге жабық жер әскерге тығылып жақындауға дайындалып алуға мүмкіндік береді. Бұл жерде құрылыс материалдарын қолдану арта түседі, себебі жол, баспана салуға қажет. Орманда ядролық қару қаупі азаяды. Бірақ бір төнетін қауіп өрт болса, тоқтату өте қиын, оның зардабы болып буға улану, күйіктер болып табылады.

Орманды батпақты аймақтарда әскери іс әрекеттерді жүзеге асырғанда тұмау ангина жөтел т.б табиғи ошақты аурулар дамуы мүмкін.

Орманды жерде жарақаттанғандарды тауып оларды жинау өте қиынға түседі. Табуды яғни жарақаттанғандарды іздеуде 2 рет жүргізіледі. Кейде іздеуге арнайы дайындалған иттер қолданылады.

ОЛП-да жаймен салыстырғанда көп күш және қажетті заттар көп кетеді,ал медициналық қызмет әрине көп қажет. Сондықтан жарақаттыларды көбінесе қолмен, тасығыштар мен тасымалдайды. Ал ұзақ жерге жеткізу үшін эстафеталық әдіс қолданылады. Санитарлық транспорт посттармен әскери бөлімшелерге максималды жақын орналастыру керек. Тасымалдау транспортты үшін атарбалар қолданылады. Бірақ әр жердің бейімделуі әртүрлі болғандықтан жергілікті ерекшеліктері болады.

Қазіргі заманғы орманнан медициналық транспорт ол верталет везход болып табылады. Орман жолының нашарлығына байланысты транспорттың қозғалыс жылдамдығы төмен болады және ол көп керек.

ПМП -ға аранайы көңіл бөлу керек,әсіресе аяқ-қолы сынғандарды дұрыс тасымалдауға көңіл аудару.

Әскери шабуыл кезінде орманда, тылда қарсыластың арнайы тобы қалуы мүмкін. Медициналық эвакуация кезінде қорғаушылар жеткілікті болу керек.

Орманды батпақты жерде соғысу физикалық күшті көп қажет етеді,ол тәуліктік рационды калориялығын арттырады. Күн салқын кезде аурулардан негізгі алдын алу, ол киім аяқ киімнің таза болуы гигиеналық талаптарға сай келуі керек. Солтүстік аймақтарда өте қиынға түседі,жеке құрамның денсаулығына зиянды әсерәне тигізеді.Ауа ылғалдылығына және жел соғуы жоғары болғандықтан ауруға тез шалдығады.

Төмен температура ұзындығының булануын төмендетіп, оларды ұзақ уақыт ұстап қалады. Жаралылар суықтан сақтану үшін окопқа түседі,олардың көбісі үсіп ауырып өледі.

Медициналық қызметкерлер жеке құрамды күшейтеді, арнайы іздегіш жасақ құрады. Түнде арнайы құрамдар көмек береді, сонымен қоса иттермен де үлкен көмек келеді. Жгут қойылған жер жылы боглуы керек. Жарақаттыларға ыстық шай және жылы сусын беру керек. Медициналық қызметкерлер өзімен арнайы жылытқыш құралдар алып жүруі керек. Сондықтан көлік жарақаттарды суықтан қорғайтын арнайы заттармен жабдықтайды.

Жолда медициналық эвакуация демалыс жасайды, сол жерде жарақаттылар жылынып, демалып, ыстық тамақ ішіп медициналық көмек ала алады.
2 тарау. ТҮНГІ УАҚЫТТА ӘСКЕРИ ІС-ӘРЕКЕТТЕРДІ ЕНГІЗУ МЕДИЦИНАЛЫҚ ПОЛКТЫ ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ
Әскери қимыл тереңдегі және ені тура күндізгі уақыттай болады. Бірақ санитарлық жоғалтулар күндізгімен аз болады. Ядролық және химиялық қаруды байқаусызда қарсылықтың қолдануы түнгі уақытта моралдық әсері жоғары болады. Түнгі уақыттағы соғыс физикалық күшті өте көп қажет етеді, энергия шығыны артады. Көру шектелуі нәтижесінде түнгі уақытта соғыс майданында жаралыларды табу қиынға түседі. Олар сондықтан алғашқы медициналық көмекті ала алмай содан қайтыс болып кетеді. Түнде бір-бірімен байланыс қиындайды.

-түнде жаралыларды тауып, жинау және эвакуациялау төмендейді, санитарлы көліктік заттардың жылдамдығы төмендейді.

-медициналық пункте ОмедБ және көліктік заттармен эвакуациялау жаралылар мен ауруларды қорғаудағы күшейту керек.

-маневрдің қиындауы және күшпен медициналық қызметтік заттарының басқаруының қиындығы.

- ПМП әскерге максималды жақын болуы.

-медициналық қызмет бөлімінің қосымша арнайы жаралыларды табуға арналған заттармен қамтамасыз ету,әртүрлі медициналық эвакуациялық белгілер қою т.б.

-қалталық және акумуляторлық жарықпен немесе жеке түнгі көретін приборлар т.б

-автомашиналардың айналмалы жарық түсіретін ізденгішпен жабдықталуы

-арнайы көрсеткіштерді алдын ала дайындау

-әртүрлі жарық шығарғыш құралдарды пайдалану

-жаралыларды жинаған жердегі арнйы жарық приборы

-эвакуацияның екі маршрутына белгіленеді

-түнгі көру құралдары

-МСБ медициналық қызметкерлерін заттармен және күштермен жабдықтау

-қарауылдар күшейеді

-медициналық эвакуация этапында көп уақыт кетіп қалады.

-ОЛП-ға көп күш және зат бөлу.

Қорытынды

МСП медициналық қамтамасыз етілуі әскери іс-әрекешілердің медициналық құрамына байланысты. Қандай қиыншылық болса да, медициналық құрам қалай тапсырманы шешуіне де байланысты.

№13 ДӘРІС
ҚОЗҒАЛЫС КЕЗІНДЕГІ ӘСКЕРДІҢ МЕДИЦИНАЛЫҚ ҚАМТАМАСЫЗ ЕТІЛУІН ҰЙЫМДАСТЫРУ
Кіріспе
Жоғары маневрлі әскери қозғалыстар жағдайында әскери әрекеттер рөлі өскен әсіресе маристорды.

Әскердің тасымалдау темір жол, теңіз және ауа транспортты немесе комбинерленген әдіспен жүргізіледі Белгілі бір топтар мен бөлімдерді дереу тасымалдау үшін әуе транспортты қолданылады. Полкта теміржол теңіз әуе транспортпен тасымалдау кезінде жиналу алдында бастапқы район белгіленген теміржол станциялар кейін түсіріп, орнығатын жер белгіленеді. Бастапқы район және шоғырланатын район арақашықтықты 10-15 км болу керек. Жиналу алдында бір эшелон мен еретін бөлімшелер жорамалданған районға шығарады қозғалып орнығатын районға түседі, олар жиналу жерімен 3-5 км жерде бекітіледі.

Тәуліктің екінші жартысында ауысқанда 2 сағат демалыс беріледі. Тәуліктің аяғында күндізгі демалыс беріледі. Қазіргі соғыста әсіресе оның бастапқы кезінде көп жағдайда әскери марш ұрысты алдын ала байқайды.

Ол кезде жорық тәртібі былай құрылады.

-перевод отряд;

-жорық күзеті;

-қозғалыстағы қамтамасыз ету отряды

-басты күштер клонасы

-тыл мен бөлімшенің техникалық қамтамасыз ету колонасы.

Машиналар арасының дистанциясы 25-50 м Авангардтың басты күштері ден арақашықтығы 20-30м Жарық қозғалысы 5-10 км МСП 1-2 бағытта қозғалады.

Маршруттар арасындағы арақашықтық 3-5 км себебі кіші немесе орташа нейтронды қарулар 2 колона бірден істен шығаруы мүмкін. МСБ арасындағы дистанция 2-3 км. Автокөліктің тәуліктің қозғалысы –400км. Араласта-300км Рыбалконның танктік армиясы майдандағы марштар кезінде тәулігінде 300-500км жүріп өткен.

Реттеу пунктері әр 3-4 сағат жүрістен кейін қолданылады. Марштағы МСП колонасы құрлысының схемасы студенттерге көрсетіледі.

Марштағы МСП-ны медициналық қамтамасыз етуді ұйымдастыру.

А)Ұрыс қозғалыстары медицина қызметтің жұмысы мен мақсаттар анықтайтын негізгі фактор

-Жорық тәртібін маршрут саны мен жағдайын орнату;:

-Қарсыластың негізгі заманғы қаруды оның ішінде жаппай қыру қаруын қолдану қаупін бақылау;

-Марш кезінде ауқымды зақымданған радиактивті және химиялық уланған жерледі өту қажеттілігі;

• 
  санитарлы эпидемиллогиялық қаупі белгісі мүлдем жоқ аудандар өту қажеттілігі;
  
• 
  -медициналық қызметтік шоғырланған күші мен жабдықтарын тереңірек орналастырып, ПМП қозғалысы кезінде медициналық қамтамасыз етуді өздігіне шеше алуы;
  
• 
  Жеке құрамның физикалық және нервті психикалық қажуы;
  

Әскерді медициналық қамтамасыз етуді ұрыс басталмастан бұрын медициналық қызметтің күштері мен жабдықтарының орналасуы көп әсерін етеді.

Б) Санитарлық шығын мүмкіндігі

Маршта санитарлы шығындар көп толқымалы түрде болады. СШ саны көп факторлы байланысты қозғалыс келе жатқан колонасы анықтауы; колонаға ЖҚҚ қолдануы әуеден соққылау жеке құрамның қарсылас шабуылына дайындығы және шабуыл кезінде оның жылдам қозғалыстары; жердің жағдайы метрологиялық жағдайлар.

Қозғалыстағы колоналардағы қарсылас соққыны қарапайым қарумен және ЖЖҚ қолданып біздің әскердің алға жылжуын тежеп не мүлдем тоқтатады. СШ-ҰОС кезіндегі тәжірибе қару - жарақтар қаза тапқандар тәулігіне полктың жеке құрамының 0,1%-ін құрады. Қазіргі соғыста: 00-0,1% -тен ХҚ орта калибрен 100-120 адам демек 0,1-0,2% құрайды. Қарсы ұрыста 00-3-5-10%-дан; ХҚ –20-25%; ХҚ және токсикон3-5% аурулар 0,1-0,3%дейін.

Орта есеппен марш кезінде СШ сандық құрамның 0,5-1% құрайды. Қарсылас ұрыста СШ белгілері жағдайда байланысты бірақ шабуыл кезіндегі СШ жуықтау келеді.

В) Марш қозғалысын ұрыстан бұрын медициналық қамтамасыз етуді ұйымдастыру маршты медициналық қамтамасыз етуді ұйымдастыру анықталады.

-марш кезінде әскер міндеті мен олардың жорықтағы тәртібі;

-әскер маршы болатын жердің жағдайлары;

-қарсылас қолданылатын шабуыл қаруларында;

-ауа райы жолдар транспорттың күйіне;

-жыл және тәулік мезгілінде;

-маршрут қозғалысының бойында емдеу мекемелерінің болуы

Жеке құрамның физикалық және санитар эпидемиялық жағдайында.

Г) Медициналық барлау ұйымдастыру

Ол маршрут қозғалысында өткізіледі (тұрақтайтын жерелер күндізгі және түнгі демалыс сонымен қатар марш жүргізу кезінде әскердің баратын жолдары)

Медициналық барлаудың міндеттері:

-райондардың сан гиг жағдайын зерттеу;

-МП тұрақтауы мүмкін жерлерді таңдау;

-Маршрут қозғалысы бойына жақын емдеу мекемелерін табу;

-жеке құрамның инфекциялық аурулар мен күдіктілер контакта болдырмау шараларын ұйымдастыру;

Авангард пен хабарлау отрядын күшейту үшін барлау кезінде медициналық қызмет басшысының шешімімен МПП дәрігерлер мен фильдштер көмекке беріледі.

Д) Санитарлы -гигиеналық және эпидемияға қапсы шаралар ұйымдастару.

Санитарлы -гигиеналық шараларға алдымен кіретіндер марш өткізу мен ұйымдастару кезінде гигиеналық талаптарда орындау. Медициналық қызмет бұл кезде тұрақтау жерін және демалу орындары ұйымдастыру жолдарының дұрыстығын бақылайды. Үсіну мен қызып кету (авто көлік жабдықтары тент жылуымен және демалу жерінде жылыту пунктен қою арқылы) жеке құрамды РЗ,УЗ уланған жерлерден өткенде қорғау, жеке құрамның жеке бас гигиенасы сақтауы, инфекциялық аурулар изоляциясы территория сыртында манитарлық контроль жүргізу. Маршрут бойында санитар-эпидемиялық жағдайды анықтаудың барлық шаралары қолға алынады (медицина және әскери барлау мәліметі жергілікті денсаулық сақтау мүшелерінің мәліметі бойынша).

Е) Емдеу эвакуациялық шараларды ұйымдастыру

Полктың медициналық қызметтің басшысы қарсылас ұрысында маршты медициналық қамтамасыз етуде медициналық қызметтің күші мен жабдықтарын дұрыс орналастыру керек. Себебі қарсыласқан ұрыс кезінде жараланғандар мен науқастар медициналық көмек көрсету үшін. Марш кезінде жаппай санитарлық шығын болғаны (медицина қызмет күші мен жабдықтарын колона бойында таратуын схема жүзінде көрсетіп түсіндіріледі)

Бөлімшенің медициналық қамтамасыз етуіне айрықша көңіл бөлу керек, өйткені оларды хабарлау отрядта немесе жорық күзетінде бағыттайды. Хабарлау отрядты жорық күзеті медицина құрамымен толықтырылады. Егер бұл бөшлімше баталоьнмене комплекте алғашқы дәрігерлік көмек көрсету үшін ПМП дәрігері беріледі, егер ротаға бөлінсе дәрігерге дейін алғашқы көмек көрсету үшін фельдшер бөлінеді.

Дайындау кезінде өткізіледі.

-жараланғандар мен науқастар анықтап оларды ОмедБ немесе басқа емдеу мекемесінде эвакуациялау;

-ПМП-ны жаралылар мен науқастардан босату;

-Медициналық қызметті күшін және жабдықтарын комплектеу;

-Жоғарыда тұрған медициналық қызметтің басшысына күш пен жабдықтар алу;

-Жорық күзетін медициналық құраммен жабдықпен транспортпен жиын жабдықтарын күшейту;

Қарсылас ұрыс алдында марш кезінде медициналық қызметінің басшысы қозғалыс бағытын картадан белгілеп қарсыласпен кездесу рубежін және ЖҚҚ қолдану мүмкін оны анықтау, алдын ала медицина пунктен тұрағын анықтау.

Жаралылар мен науқастарға дәрігерлік көмек көрсету үшін басшының шешуімен бойынша медициналық қызметінің дивизиясы уақытша медпунктегі өзгереді. Олар артиллерия инженерлік және әскери жабдықтау бөлімінің күші мен жабдықтары арқылы тұрақтайды. Олардың саны марш ұзақтығымен анықталады.

Маршта ВМП орнығуы ПМП өз бөлімдері соңынан үздіксіз қозғалып отыруын қамтамасыз етіп, ұрыс басталғанда уақытында тұрақтауға мүмкіндік береді. ВМП колонадағы жаралылар мен науқасарды қабылдау үшін арналып, бірінші дәрігерлік көмек көрсетіліп, келесі эвакуацияға дайындалады. ВМП құрамына дәрігер,1-2 санитар инструктор және санитар кіреді. Олар алғашқы дәрігерлік көмек көрсетуде сияқты медициналық жабдықтармен және санитарлы транспортпен қамтамасыз етеді.

Дер кезінде медициналық көмек көрсету үшін ВПМ керек рубежге жеткенде тұрақтап сол себепті олар көбінесе авангард соңынан еріп отырады. ВМП тұрақтан жерден дивизияның басты күші өткеннен шешімі бойынша жақын маңдағы емдеу мекемесіне немесе ОмедБ дивизиясына орналастыру ұйымдастырылады.

Марш кезінде:

Марш кезінде МПБ өзінің әскери батальонның соңынан еріп, ал МПП басты күштер колонасы оған уақытында көмек көрсету үшін қажет. МПП-да ОмедБ жаралыларды эвакуациялауға қажетті жабдықтар болады. Қарсылас ЖҚҚ қаруын қолдануда болжағанда сол жерге барлық күштер мен жабдықтар колоналарға орналастырып қан қоймай санитарлық шығын көп жерге шоғырлану.

Марш кезінде алғашқы медициналық көмекті өзіне және бір біріне көмектесу арқылы атқарады. Бұдан кейін жаралыларды сан транспорт ВМП –ге эвакуациялайды. Қарсылас полк бөлімшесінің колонасы ЖҚҚ-ын қолданғанда ұрысқа жарамдысы қозғалысты жалғастырады. Жаппай санитарлық шығын ошақтарында көмектесу жұмыстары ОЛП күшімен жүргізіледі олардың құрамында аман қалған мен пунктер кіреді. Жаралылар эвакуациясы жақын маңдағы емдеу мекемелері немесе армия ОМО тұрақтанған жеріне жеткізеді.

Ұрыс жүріп жатқан жерге НМС келгенде әскери жағдайда сәйкес медициналық қамтамасыз етіледі.

Ж) Басқаруды ұйымдастыру

Колоналардан белгілі бір арақашықтықта медициналық қызмет күші мен жабдықтарының орналасуы бөлімшелердің біркелкі ұрысқа түспеуі қарсылас ұрыстардың жылдам өзгеруі барлық мүмкін жағдайларды қарастыруды талап етеді. Медициналық қызметінің басшысы осы жағдайларды алдын ала ойластырылып, өзінің қол астындағылармен ақылдасып, соған сәйкес әр жерге медицина пунктедді орналастыру қажет және дәл келетін бұйрықтар болу керек. Өйткені, ұрыс кезінде белгілі бір жағдайларда байланыстар ұйымдастыру бұзылып медицина қызметкерлері өздігімен шешім қабылдауда тура келеді.

Медицина қызметің басшысы мен қол астындағы арасында байланыс бұзылғанан сол себепті байланысты басшылығы хабарлаушылар сан көлік айдаушыдан жеңіл жараланғандар есебіне жүзеге асырылады.

Ұрыс кезінде және маршта медицина қызметін басқарудың қиындығын ескере отырып, шешімді қысқа уақыт ішінде қабылдауға байланысты медицина қызметтің басшысы марштың ең жақсы информацияланатын жеріне орналастыруы қажет.

З) Темір жол тасымалы кезінде медициналық қамтамасыз ету

Полкта теміржол тасымалы кезінде транспорттары арқылы тиелеу алдында бастапы район бегіленіп, қосымша жолда тиеленіп түсірілетін станциялар белгіленеді. Бастапқы район мен шоғырлану райын арасы 10-15 км болуы шарт. Бір эшелон мен жүретін бөлімше тиелеу алдында тікелей келесі районға шығады, түсірілген соң жиналу районына тиелеген жерден 3-5 км қашықтықта орналастырылады.

Полктың теміржолмен тасымалы әскери эшелон мен жүргізіледі. 2 әскери эшелонға тасымалдау кезде ұйымдастырылған әскери бөлім беріледі.

Полк медицина қызметтің теміржол тасымалы кезіндегі қызметті жол ұзындығына тасымалдаушылардың эшелондарда орналастыру ерекшелігіне алдын-ала медицина көмек көрсетудің қиындығы мен анықталады.

Медициналық қамтамасыз ету әскерді тасымалдау кезінде бастапқы район мен шоғырлану райондары барлап, онда санитар – гигиена эпидемияға қарсы және емдеу эвакуациялық шараларды жүргізу керек.

Медицина барлау кезінде медициналық мекемелер анықтап, оларды тасымалдаушы әскердің мүддесінде пайдаланып, сонда медицина пунктарды орналастыруға болады.

Әскерді жинау кезінде эшелонға ілесіп жүре алмайтын науқастар анықталады, оларды жақын маңда емдеу мекемелеріне орналастырылады, ал медициналық қызметті барынша қажет күш пен жабдықтармен қамтамасыз етіледі, уақытша санитарлы транспорт тұрақты құрылады. Жақын маңда азаматтың немесе теміржол емдеу мекемесі болмаса, жедел сол жерде медициналық пунктар құрылады.

Бөлімшенің жеке құрамы санитарлық өңдеуден өтіп қажет болса, вакцинация жасалады. Асханада істейтін адамдар бактерия тасымалдаушылар тексеруден өтеді. Тасымалдау алдында полктің медицина қызметінің басшысы санитар - гигиеналық және эпидемияға қарсы шаралар жүргізілгендігі туралы эшелонның маршруттық қағазына тіркейді.

Тасымалдау алдында эшелонның санитарлық жағдайын тексеріп, онда медициналық пунк пен изометрды орнату керек.

Тиелеу районында барлық медициналық шараларды ұйымдастыру кезінде жауапты медицина қызметтің офицерлері тағайындалады.

Тиелеу және түсіру районында алғашқы медициналық көмек өзіндік және бір біріне көмек ретінде, ал дәрігерге көмек – тиелеу районыда ПСТ-да басқа медициналық көмек түрін көрсету үшін жаралыларды жергілікті емдеу мекемесінде және уақытша мед пунктерге жөнелтеді.

Жолға шыққанда жаралылар мен науқастарға медициналық көмекті ұйымдастыру мен санитарлық бақылау эшелон дәрігеріне жүктеледі. Эшелонда пайда болған жаралыларды дәрігер эшелон басшысына хабарлауды қажет және әскери комендант арқылы оларды әскери немесе азаматтық емдеу мекемелеріне бағыттайды.

Дер кезінде инфекциялық ауруларды анықтау үшін медициналық қызметті эшелонда жеке құрамды сұрастырады. Анықталған науқастар дереу анықталып, олар изоляцияға алынып, жақын маңдағы емдеу мекемесіне тапсырылып, эшелонда эпидемияға қарсы шаралар жүргізіледі. Инфекциялық ауру туралы оқиғаны дәрігер эшелон бастығына хабарлауы керек. Эшелонда инфекциялық аурудың қаулап кетуі және аса қауіпті инфекциялар ауру оқиғасы тіркелсе, әскер фронтының қолбасшысының шешімі бойынша әскери эшелон тоқталып, барлығы әскери немесе азаматтық денсаулық сақтау күштері құрған обсервациялық пункте тексеріледі.

Егер әскери эшелонның жеке құрамынан біреу өлген болса, онда мәйіті жақын маңдағы әскери госпитальға жібереді.

Теміржол тасымалы кезінде медициналық қызметін басқаруды ұйымдастыруды түсіру станциясына медициналық жабдықтар келмегенге дейінгі кезде ескере отырып, орындайды. Осы мақсатта бірінші эшелонының офицерлер штабының тобында медициналық қызметтің офицерлері болуы қажет, себебі оның міндетіне армияның медициналық қызметінің басшысымен байланыс орнату керек.

Біздің лекцияда біз тек медициналық қамтамасыз етуді ұйымдастырудың негізгі жақтарын қарастырудың және медициналық қызметтің әсіресе біздің жерлердегі әскери театрлардың орындалу ерекшеліктерінде аса көңіл аудардық. Мұның бәрі әскери кездегі ӘК медициналық қамтамасыз етілуі туралы терең білім алуды қажет етеді, локальды конфлектердің көрінісімен қарулы кішігірім конфликтер көрінісін білуді қажет етеді. Барлық осы моменттер кезекті семинарлық сабақта бекітіліп отырылады.

№ 14 Д ӘРІС

Кіріспе

Құрметті студенттер! Сіздер бұрынғы естіген дәрістерде Мотоатқыш танк полк дивизиясында медициналық қызмет туралы оқыдыңыздар. Енді осы дәрісте сіздермен танысамыз әскери майдананың негізгі күшімен бірлестігі.

Медициналық қызмет әскери майдандағы құрылысын түспеу үшін қазіргі кездегі әскер деген не? Майдан деген не екенін түсіну керек.

Қазіргі кездегі әскери ол бірлестіктің негізгі оның өзі бірнеше бірлестікпен тұрады. Ол дивизия әр түрлі әскери бөлімдермен арнайы әскери бөлім оперативті шұғыл тапсырманы орындау үшін.

Майдан деген қаруландыру күші бірлестігінің оперативтік - стратегиялық бірлестік. Әскердегі негізгі құрамы бірнеше жүз мың адам ал майдан да 1,5 миллион және одан да артық адам.

1 тарау. МЕДИЦИНАЛЫҚ ҚЫЗМЕТТІҢ АРМИЯЛЫҚ БӨЛІМІНІҢ КҮШІ МЕН ЗАТТАРДЫҢ ҚЫСҚАША СИПАТТАМАСЫ МЕН МІНДЕТТЕРІ
Медицина қызметіндегі армия звеносының күші мен жағдайларының есебі мен қысқаша мінездемесі.

Қазіргі кездегі медицина қызметіне мынадай тапсырмалар беріледі.

• 
  Медицина қызметінің негізгі құрамын күштің санитарлық транспорт эпидемияға қарсы құралдар.
  
• 
  Бөлімдермен бірлестігі әскери қызметтегі жаралы мен ауруларды медициналық пункпен жалпы аударудың санитарлық райондық эвакуация істеуге көмек және олардың ішіндегі аурулар мен жаралыларды жағдайларына қарай медициналық көмек көрсетуі керек.
  
• 
  Жаралы мен ауруларға бөлек медициналық отрядта дәрігерлік медициналық көмек дәрігерге дейінгі көмек және жүре алмайтын аурулады уақытша госпиталға жатқызу.
  
• 
  Жеңіл жаралылар және жеңіл жарақаттанғандар ауруларды мезгілінде емдеу 5-10 тәулік
  

жүктеу/скачать 1.97 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: