Қазақстанның көшпелілік мәдениеті қазақ халқының мәдени мұрасының маңызды бөлігі ретінде
жүктеу/скачать 42.15 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Орындаған: Әбденса Іңкәр Қабылдаған: Мархаба Әділ
- Сабақтың мақсаты
- Кіріспе. Негізгі бөлім: -Көшпелілер мәдениетінің ерекшелігі; -Рухани мәдениетттің даму ерекшеліктері;
Семей қаласы 2023 ж. Сабақтың мақсаты: ежелгі Қазақстанның архаикалық мәдениетін зерттеу. Көшпенділік ұғымдарын, көшпенділер мәдениетінің типологиясын талдау. Жоспар: Кіріспе. Негізгі бөлім: -Көшпелілер мәдениетінің ерекшелігі; -Рухани мәдениетттің даму ерекшеліктері; Қорытынды. . КІРІСПЕ«Қазақстанның көшпелілік мәдениеті-қазақ халқының мәдени мұрасының маңызды бөлігі ретінде» Көшпелілердің өмір салты қазақтың рухани әлемінде, дүниетанымында, әдет-ғұрпы мен дәстүрінде қалыптасқан. Қазақ мәдениетінің ұзақ даму тарихында бай рухани мұра қалыптасты. Көптеген көшпелі халықтар сияқты, қазақтардың да мифтер, аңыздар, ертегілер, эпостар, шежірелер арқылы өзіндік қалыптасқан мәдениеті бар. Көшпелілер өздерінің мәдени дәстүрлерін қызғыштай қорғады және іс жүзінде басқа этностар мәдениетінің ықпалына жол бермеді. Қазақстанның ежелгі және ортағасырлық көшпелі халқының мәдени мұрасы - ата-бабалардың көптеген ұрпақтары бізге қалдырған материалдық және рухани құндылықтардың тұтас қазынасы. Осы ұлы мәдениеттің көптеген элементтері қазіргі қазақ және басқа түркі этностарының өмірінің негізін құрады. Олардың бірнешеуі отырықшы мәдениеттер мен өркениеттердің мәдени кодекстің ажырамас бөлігі ретінде еніп, олар үшін ежелгі дала тарихымен байланыссыз «өзіндік» мұраға айналды. Сонымен қатар, көптеген ғасырлар бойы отырықшы елдердің тарихшылары мен философтары қала мен дала арасындағы берік байланысты ғана емес, сонымен бірге көшпелі өркениеттің өмір сүру мүмкіндігін басқаша, бірақ олармен тең дәрежеде, қоғамды ұйымдастырудың нұсқасы ретінде жоққа шығарды. Осы орасан зор және баға жетпес кешенді заманауи жағдайда зерттеу көшпелі мәдениеттің тамырларын, осы мәдениеттің барлық элементтері пайда болған жер - Еуразияның Ұлы Дала Белдеуінің табиғатын білмей-ақ толықтай дұрыс ұйымдастырылмайды. Осыған орай, Қазақстан Республикасының көшбасшысы Н.Ә.Назарбаев сөйлеген сөзінде орынды атап өтті: «Жапония – Күншығыс елі. Корея - таңғы сергектіктің елі. Нидерланды - қызғалдақтар елі. Қытай - аспан империясы. Ал Қазақстан - ұлы дала елі. Ұлы дала, мәңгілік көк аспан. Біздің елімізді біріктіретін туымыздың түсі» деген болатын. Көшпелі өркениеттің бастауларына және оның Азия далаларының табиғатымен байланысына үндеу климаттық ортаның қоғамға әсерін және оның өмірінің негізгі аспектілерін объективті бағалау үшін қажет. Көшпелілердін рухани мәдениетінің өз даму ерекшеліктері бар . Ол көшпелілердiн тiршiлiк карекетінін , тұрмысының ерекшеліктерінен туындайды . Кейбiр батыстык зерттеушілер : « Көшпелілер өз бетінше мәдени кундылықтар жасауға кабiлетсiз , олар тек басып алған отырыкшы халыктардын мәдениетiн кабылдайды . Ал отырықшы халыктардын мәдениеті оларға көне мәдениет болып кала береді >> , дейді . Бұл - мулде кате пiкiр . Көшпелілер өз тұрмыс - әрекетіне лайыкты мәдениет қалыптастырган . Көшпелiлердiн материалдык мәдениетi көшi - конга ыңгайланып жасалған . Мұндай таза кешпелi мәдениет үлгiлерiне бiз жиналмалы , жыгып - тiгуi отс женiл киiз уйдi , ер - тұрман , ат әбзелдерiн , терiден , ағаштан жасалган бесiгiн , баска да турмыстык заттарын жаткызамыз . Көшпелілердiн рухани мәдениетi тiптен бай . Көшпелілерде табигатка негiзделген дуниетаным , акынжандылык , киялшылдык , туптеп келгенде , шығармашылықпен ойлау жуйесi катты дамыды. жүктеу/скачать 42.15 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|