Бұл менің өмірімде болды, Мен кейде ауырып қаламын. Анам мені емдейтін дәрі-дәрмектердің бірі-бал. Бір стақан сүтке бір қасық бал араластырып, мен: бал дегеніміз не
жүктеу/скачать 63.93 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 1.Негізгі бөлім: 1.1.Балдың шығу тарихы жайында
- Ара балының бөлінуі
- Табиғи балдың түрлері
|
Кіріспе Бұл менің өмірімде болды, Мен кейде ауырып қаламын. Анам мені емдейтін дәрі-дәрмектердің бірі-бал. Бір стақан сүтке бір қасық бал араластырып, мен: "бал дегеніміз не? Ол өз тарихын қайдан алады және аралар оны қалай "жасайды"?» Менің ойымша, бал-бұл дәмді өнім, бірақ анам бұл дәрі екеніне сенімді және ол тек тамақ үшін ғана емес, сонымен қатар дәрілік мақсаттарда да кеңінен қолданылады. Сондай-ақ, сирек кездесетін орыс ертегісі: "мен сонда болдым, бал-сыра Іштім!"Бұл қандай Бал? Онда адамдарға оның пайдасына сенімділік беретін ерекше не бар? Бәріне барлық осы мәселелермен, мен заглянул энциклопедиясына, және бірінші нәрсе оқыдым, болды міне осындай анықтау: "Бал-бұл негізінен бал гүлдерінің балшырындарынан жұмыс істейтін аралар шығаратын және олар жем ретінде пайдаланатын тәтті сиропты зат. Адамның құнды азық-түлік өнімі.» Бал деген не екенін толығырақ, мен осы таңғажайып және пайдалы өнімге арналған жұмысымда зерттеп, қарастыруды шештім. Менің идеямды анам қолдады. Ол менің басты көмекшім болды. Балдың пайдасын зерттеу және адамның балды қолдануымен танысу-менің зерттеуімнің мақсаты. Бал-эволюциялық жолдың басында оған ұсынылған адамға табиғаттың ең жақсы сыйы, содан бері көптеген елдер мен халықтар мәдениетінің маңызды бөліктерінің біріне айналды. Балдың кәріптас түсті тұтқыр сұйықтық екенін бәрі біледі, ол өте дәмді және өте пайдалы. Бұл таңғажайып өніммен жақынырақ танысқандар оның ерекше қасиеттері мен мүмкіндіктерімен таң қалдырады. Бұл ғажайыптың кішкентай қанатты өндірушілері бал арасы Apis mellifera L. табиғаттың ерекше құбылысы ретінде таң қалдырады. Ара шаруашылығының барлық өнімдерінің ішіндегі ең маңыздысы-халық арасында үлкен сұранысқа ие бал. Әрине, әр тұтынушы жоғары сапалы бал сатып алуды жөн көреді. Бірақ дәмі мен хош иісі бойынша балдың сапасын анықтау өте қиын. Балдың табиғи екенін білу үшін оны талдау қажет. 1.Негізгі бөлім: 1.1.Балдың шығу тарихы жайында Археологтардың зерттеуіне сүйенсек, аралар алғашқы адамдардың пайда болуына дейін 56 миллион жыл бұрын пайда болған дейді. Ежелгі мәдени ескерткіштердің сақталу негізінде алғашқы адамдар балды тәтті,нәрлі өнім ретінде қолданған екен. Испания мемлекетінің Валенсия мекенінде табылған ежелгі ескерткіште адамның балды алып жатқаны бейнеленген. Адамның балды аралар арасынан алып жатқан таңбасы тастарда бейнеленіп,сақталған екен. Балдың ғажайып қасиетін алғашқы адамдар да өте бағалаған. Барлық уақытта әр халық оны емдік мақсатпен қолданған. Египет папирустарында 3000 жыл бұрын ауруды емдеу, аурудың алдын алу мақсатымен қолданылған деген жазбалар сақталған. Ежелгі қытай және үнді жазбаларында да балдың ғажайып,ең керемет қасиеттерге ие екендігін көрсеткен.Үнді құдайы Вишну лотос гүлінде қонып отырған бал арасы бейнесінде бейнеленген екен. Ежелгі үндістер,бал адамға зор ғанибет сыйлап, денсаулығын нығайтып,жастықты сақтайды деп санаған.Ежелгі Грецияда бал «жастықтың сусыны» деп, табиғаттың керемет сыйы деп есептеген. Олар құдайға құрбандыққа бал жағылған жемістерді қойған, бұл құдайға мәңгілік өмір береді деп сенген.Ұлы грек математигі Пифагор, өзінің ұзақ жасауының себебі осы балды жиі қолданғандықтан деген.Сол сияқты белгілі ойшыл, философ Демокрит те, өзінің 100 жасауының,денсаулығының мықтылығы балды пайдаланудан деп айтқан.Ресейде бал жайлы 945 жылдың Лаврентьев жазбаларында айтылған екен. Бірақ тағам түрінде емес,сусын ретінде көрсетілген. Осыдан бір жарым ғасыр бұрын Өскеменнің іргесіне алғашқы араларды әкеліп, қолға ұстай бастаған. Сол себепті Шығыс Қазақстан облысы Орталық Азия аймағында омарта шаруашылығының отаны саналады. Елімізде өндірілетін балдың 80 пайызға жуығы Шығыс Қазақстанның үлесінде.Табиғи бал гүлді, аралас, құлаған және араласқан болуы мүмкін. Балдың құрамы оны алатын аймаққа байланысты. Гүлді бал аралардың өсімдік балшырындарын өңдеуі арқылы алынады. Бұл монофлора (бір өсімдіктің гүлінен) және полифлора (бірнеше өсімдіктердің гүлдерінен). Гүлді монофлерлі балдардың ішінде ең көп таралған: Акация бал. Ол ақ акация гүлдерінен жасалған. Оның түсі ақтан алтын сарыға дейін. Бұл балдың өте нәзік дәмі мен хош иісі бар. Баяу кристалданады. Ең жақсы сорттардың біріне жатады. Балдың хош иісі әлсіз, кейде мүлдем жоқ. Қораптан алынған бал гүлді бал сияқты жиналады, бірақ контейнерге оралған кезде "құлаған бал"деген жазу жасалады. Аралас бал гүлді немесе құлаған балдың қоспасынан тұрады. Әдетте мұндай бал жинау орнында аталады: тау, шабындық, дала, орман. Қорытынды: мен аралар қарапайым адамнан әлдеқайда бұрын пайда болғанын білдім, ал балдың өзін ата-бабаларымыз дәмді өнім ретінде де, түрлі аурулардың емі ретінде де сәтті қолданды. Өсімдіктің бір түрінен жиналған бал «бір шырынды», ал бірнеше өсімдік түрінен жиналған бал «көп шырынды» деп аталады. Оны өсімдіктің түріне қарай атайды. Қазақстанда әр ұядан орта есеппен жылына 15 кг-ға дейін, жекелеген тәжірибелі бал ара өсірушілер 180 кг-ға дейін бал жинайды екен. Ара балының бөлінуі: Негізінен, ара балы бір шырынды және көп шырын дыболып бөлінеді. Бір шырынды бал – тек өсімдіктердің бір түрінен ғана жиналған шырын. Оны өсімдіктердің түріне қарай – қара-құмық балы, жөке ағашының балы деп,неше түрлі атайды. Көп шырынды бал – өсімдіктердің бірнеше түрінен жиналған шырын. Оны табиғи бал беретін өңірлерге байланысты дала балы, тау балы, бақ балы деп ерекшелейді.Табиғи балдың түрлері: Өмірде табиғи балды ажырату оңай емес. Қантты бал араны қант шырынымен қоректендіру арқылы алынады. Сатушылар оны табиғи балға араластырып сатады. Бұл орайда табиғи, жасанды балды ажыратуға ешқандай анализ көмектеспейді. Жасанды балдың құрамында қант, қант крахмалы, ұн, желім, гипс болады. Оның кейбірін үй жағдайында анықтауға мүмкіндік бар. Ол үшін бір стақан қайнаған су аласыз да оған балды араластырасыз (Бір стақан суға жарты стақан бал). жүктеу/скачать 63.93 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|