334
Сүлеймен қарақшы
жеттi. Әр сотталушы бiр-бiр табақ алып, үлкен темiр ошаққа
кезекпен жылжып, жақындай түстi. Темiр ошақтағы қазан
басында бүгiн тамақты бөтен адам құйып тұр.
Сабы ұзын
ожауын ары-берi сiлкiлеп, кезектегiлерге айқайлап-айқайлап
қояды. Сүлеймен ошаққа жақындағанда, төр жаққа көз тастады.
Төрдегi үстел үстiнде түрi бөтен үшеу отыр. Құдай салмасын,
пойыздағы Аркашаның дәулiгi мыналардың жанында түк емес.
Үшеуi де қауға сақалды. Әрқайсысының
иықтарына екi кiсi
мiнгендей. Жандарында тұрған бiреулердiң бойлары отырған
олармен бiрдей-ау. Сүлеймен iрi денелi кiсiлердiң қаншауын
көргенiмен, дәл мыналардай ерекше жаратылысты адамдарды
көрген емес. Ойпырай, осындай да дәу адамдар болады екен-ау.
Оған қоса түрлерiн айтсайшы. Адам емес, бет-аузын түк басқан
қорқынышты жын-шайтанға көбiрек ұқсайды.
Олар отырған үстел үстi күнде жалаңаш болатын. Бүгiн мата
төсеп қойыпты. Әлгi үшеу алдарындағыны қарпып жеп отыр.
Үлкен-үлкен сүйектердi жұлмалап, асап жатыр.
Жанындағы
бiреулер олардың сүйектерi мен шай-суларын ауыстырып, әлекке
түсуде.
Күнде бұл уақыттағы тамақ кезiнде асхана iшi айқай-шуға,
дабырласа сөйлескен дауыстарға толушы едi. Бүгiн бәрi тым-
тырыс. Сораптап iшiлген сорпаның дыбысынан басқа ештеңе
естiлмейдi. Тамақ құюшы кiшкене бойлы адам ғана анда-санда
шаңқ-шаңқ етедi. Қара Ибанның мысы басып тастағандай,
қазақтардың да бiрде бiрi дыбыс шығармайды.
Қазақтар тобының алдындағы Сүлеймен
екiншi лектiң
соңынан тамақ құюшыға жақындап келiп, бос табағын ұсынды.
Тамақ құюшы сорпаның тек суын ғана құйды.
— Әй, қоюын қоса құй, — дедi Сүлеймен қазан түбiн нұсқап.
— Ей, Микай, Бекмырза, қайда кеттiңдер? Түсiндiрсеңдершi
мынаған. Қоюын құйсын.
Ешкiм сөзiн аудармады. Сүлеймен ары-берi қарады да:
— Әй, нәлибай. Қоюын нәлибай, — дедi тағы тамақ құюшыға
бұрылып.
Анау Сүлейменнiң айтқанын осы жолы ұқты ма, бас бармағын
екi саусағының арасына тығып, бұған қарата безеп-безеп қойды