АЗОТ
1772 ж. Резерфорд
1.Құрамы 2.Құрылысы
+7N14 ІІ период :
V топ, негізгі топша : N : N:
2 ,5 :
1s2 2s2 2p3
N N
3.Табиғатта таралуы: 4.Алынуы:
Органикалық зат 1)Өндірісте:→ ауадан→азот
т опырақ Чили селитрасы
2) Зертханада:
АЗОТ
а) 3CuO+2NH3→3Cu+3H2O+N2
ә) NH4NO2→N2↑+2H2O
б)NaNO2+NH4CI→N2+NaCI+2H2O
белок 18% ауа 78% Үнді селитрасы
5.Физикалық қасиеттері: 7.Химиялық қасиеттері:
Г Т N2 N+3, N0 ,N+1 ,N+2, N+3, N+4, N+5
А И Mr=28 +О2
З У Dауа=0.95 2NO+Q
tқайнау=196 0C N2 +Н2
+ 1V H2O→0.0154 V N2 2NH3+Q
+Li
Li3N
7.Негізгі қосылыстары: 8.Қолданылуы:
азот
NO, NO2, N2O5 NH4CI қышқылын
↓ ↑ нитрид алу алу инертті орта
АЗОТ
HNO3 N NH4OH
↓ ↑ цианид аммиак
KNO3, NaNO3 NH3 алу синтездеу
салқындатқыш ауа 78% тыңіайтқыштар
жүйеде
АММИАК
1.Құрылысы: Алынуы:
Н Н 1) Өндірісте: N2 + 3H2 → 2NH3
̤ │ t=400-5000C
HN: H―N p= 30-100мПа
̈ │ катализатор: алюминий және
H H калий оксиді қосылған темір ұнтағы
2)Зертханада:
2NH4CI+Ca(OH)2 CaCI2+2H2O+2NH3↑
Молекула пішіні-пирамида
N
●
H
H
H
3 .Физикалық қасиеттері: 4. Химиялық қасиеттері
Г Т NH3 t0С
С А И Mr=17 N20+3H2
З У Dауа=0,59 +O2
+1V H2O→700 V NH3 2N20+H2O-2
NH3 (газ) NH3(сұйық) +O2 (Pt кат)
4N+2O-2+6H2O
N-3H 3+1 +H2O
NH4OH
+НСІ
NH4CI
+Н2SO4
NH4HSO4 , (NH4)2SO4
Қолданылуы:
тұрмыста
салқындатқыш азот
АММИАК
жүйеде тыңайтқыштары
азот қышқылы медицина
қопарғыш зат дәнекерлеуге
Аммоний тұздары
Аммиак+қышқыл→аммоний тұздары
NH3+H+→ NH4+
NH4+ + NO3- NH4+ +NO2 2NH4++CO32- NH4++CI- 3NH4++PO43- 2NH4++SO42- 2NH4++S2-
↑ ↑ ↑ ↑ ↑ ↑ ↑
NH4NO3 (NH4 )NO2 ( NH4 )2CO3 NH4CI ( NH4 )3PO4 ( NH4 )2SO4 ( NH4 )2S
↓ t0 С ↓ t 0С ↓ t 0С ↓ t0С ↓ t0С ↓t 0С ↓ t 0С
N2O N2 2NH3 NH3 3NH3 2NH3 2NH3
+ + + + + + +
2H2O 2H2O CO2 HCI H3PO4 H2SO4 H2S
+
H2O
АЗОТ ҚЫШҚЫЛЫ
1.Құрылысы: 2.Алынуы:
|
1) Өндірісте:
NO NO2 HNO3
2) Зертханада:
NaNO3+H2SO4 NaHSO4+HNO3
|
3.Физикалық қасиеттері: 4.Қолданылуы:
С Т HNO3 бояғыш зат
Ұ И Mr=63 целлюлоид қопарғыш зат
Й У tқайнау=86 0C
Ы Д
Қ + Н2О→ериді
дәрі-дәрмек тыңайтқыш
фотопленка патша
сұйығы
5.Химиялық қасиеттері:
индикатор
Н++NO3-
4NO2↑ +O2↑+2H2O
Me(NO3)n+H2O
HNO3 Me(NO3)n+H2O
H2SO4+2NO
H3PO4+5NO
CO2+4NO2+H2O
NaNO3+CO2↑+ H2O
HNO3
концентрлі
сұйытылған
өте сұйытылған
Ca,Mg,Zn
Fe,Cr,Ni
Pb,Cu,Hg,Ag
Fe,Cr,Ni
Ca,Mg,
Zn
Pb,Cu,Hg,Ag
Ca,Mg,Zn
әрекеттес-пейді
NO
NO2
концентра-циясына байланысты
NO2, NO,
N2O, NH3
N2O,N2
NO
NH3
Au,Pt,Os,Ir
әрекеттеспейді
АЗОТ ҚЫШҚЫЛЫНЫҢ ТҰЗДАРЫ
нитраттар
NaNO3, KNO3,NH4NO3
селитралар
қатты кристалдық заттар,
суда жақсы ериді
Алынуы: Химиялық қасиеттері:
Me(NO3)n NaNO2 +O2
HNO3 Me(NO3)n+H2O Me(NO3)n MeO+NO2+O2
Me(NO3)n+H2O MeO+NO2+O2
NH4NO3 Me+NO2+O2
NH4NO3 Me+NO2+O2
Бұл технологияны іске асыру тиімді болу үшін тірек белгілерін пайдаланудың кезеңдерін, тәсілдерін және принциптік түрде методикалық шешімдерін білу қажет. Олар мыналар:
1.Теорияны сыныпта оқыту:
тақта алдында көрнекіліктерді, техникалық оқу құралдарын пайдаланып түсіндіру;
түсті бояулармен безендірілген тірек конспектісі арқылы қайталау;
оқушылардың өз конспектілері бойынша дербес жұмыс жүргізуі;
конспектіні блок түрінде жаппай баянды ету.
2.Үйде орындалатын өзіндік жұмыс:
конспектіні пайдаланып мұғалімнің түсіндірген оқу материалын еске алу;
оқулық арқылы материалдарды қайталау;
кітапта оқығанды конспектімен салыстыру;
конспект арқылы оқулықтағы материалды айту;
тірек конспектіні жатқа айту;
конспектіні жазбаша жазып, конспект түпнұсқасымен салыстыру;
қажет болған жағдайда ата-ананың көмегін пайдалану.
3.Алғашқы қайталау − конспектіні жаппай бақылау арқылы меңгеру:
барлық оқушылар есте сақтағанын қайталайды;
оқытушы орындалған жұмыстарды тексереді;
сол мезгілде магнитофонға жазу арқылы сұрау жүргізіледі;
ауызша сұрау.
4.Тірек конспектісін ауызша айту:
5.Екінші мәрте қайталау, қорыту және жүйелеу:
оқушылардың өзара бақылауы;
бақылаудың барлық түрлерін қолдану;
оқушылардың бір-біріне көмегі;
ойын элементтерін пайдалану.
Осы технологияны қолдану барысында бақылауға көп назар аударылады, оқушының алған әр бағасы білім парағына ендіріледі және ол мәліметтер барлық оқушыларға белгілі болады.
Сонымен бұл технологияны оқыту өте тиімді, әрі ұтымды. Оқу материалын оқушының жүйелі есте сақтай білу дағдыларын қалыптастыруға ерекше ықпал етеді, яғни танымдық маңызы зор. Бұл–мәселенің бір жағы. Бұл технологияның тәрбиелік мәні де ерекше:
әр оқушыны күнделікті еңбекке баулиды;
танымдық іс-әрекет қалыптасады;
оқушыларда өз қабілеттілігіне сенімділік пайда болады;
жауапкершілік, шыншылдық, жолдастық сияқты қасиеттер қалыптасады.
Әдебиеттер
1.Унт И.Э. Индивидуализация и дифференциация обучения. –М.,1990.
2.Шаталов В.Ф. Опорные конспекты по кинематике и динамике. –М.,1989
3. Шаталов В.Ф. Педагогический поиск. –М. ,1980
3.4 Топтап оқыту технологиясы.
Топтап оқыту технологиясының мақсаты, міндеттері және теориялық-методологиялық негіздері.
Топтап оқыту технологиясының принциптері.
Топтап оқыту технологиясының құрылымы.
Химия пәнін оқытуда топтап оқыту технологиясын қолдану.
Топтап оқыту технологиясының негізін 1918 жылы А.Г.Ривин салған, теориялық негізін жасаған В.К.Дьяченко. В.К.Дьяченконың айтуынша осы технологияның құрылымы әр түрлі формада болуы мүмкін: топ, жұп және дербес. Мұнда топтап оқыту басым болады. Топтап оқыту тәсілін сынып-сабақ, дәріс-семинар, деңгейлеп оқыту, дидактикалық ойындар, жобалау әдісі және т.б. , яғни оқу процесінің барлық түрінде қолдануға болады. Топтап оқытудың тағы бір ұтымды жері, мұнда дербес оқытумен де, ұжымдық оқытумен де ұштасып жатыр. Екі озық технологияның элементтерін әр уақытта іске асыруға болады.
Топтап оқыту технологиясының мақсаты:
Достарыңызбен бөлісу: |