Дәріс 1. Инклюзивті білім беру ортасының теориялық негізделуі
1.2."Инклюзивті білім беру ортасы" ұғымы тұтастай алғанда білім беру ортасының ерекшелігін көрсететін туынды ұғым болып табылады. Инклюзивті білім беру ортасын анықтауда біз екі түрлі тәсілді анықтай аламыз.
Бірінші тәсіл инклюзивті білім беру ортасы балалардың белгілі бір санаттарының білім беру қажеттіліктеріне бағытталған, мүмкіндігі шектеулі балалар. Бұл тәсілдің өкілдері білім беру ұйымында баланың мүмкіндіктерін жаңартатын осындай бейімделу ортасын құру қажеттілігі туралы айтады. Бұл ретте жасалатын жағдайлар балалардың ерекше білім беру қажеттіліктеріне сәйкес келуге тиіс.
Бейімделген білім беру ортасы: сыныптардың қолжетімділігін, "кедергісіз" орта құруды; ыңғайлы қолжетімділікті қамтамасыз етудің техникалық құралдарын (ассистенттік құралдар мен технологиялар); оқыту және әлеуметтендіру үшін түзету-дамытушы пәндік ортаны; жұмысқа қабілеттілігін қалпына келтіруді, сауықтыруды, мүмкіндігі шектеулі білім алушылардың психофизикалық ерекшеліктері мен мүмкіндіктерін ескере отырып, негізгі жалпы білім беру бағдарламалары негізінде бейімделген, әзірленген бағдарламалардың болуын болжайды.
Екінші тәсіл (С.В. Алехина, Е. В. Самсонова, М. Ю. Перфильева, С. А. Прушинский, В. К. Чернявская, С. А. Ярмакеева) инклюзивті білім беру ортасын білім беру процесінің барлық субъектілеріне жеке ұйым жағдайында өзін-өзі тиімді дамытуға мүмкіндік беретін білім беру ортасының түрі ретінде анықтайды. Бұл тәсілдің ерекшелігі қоршаған ортаны әр нақты баланың қажеттіліктеріне бейімдеу қажет. С. В. Алехина өзінің "мүмкіндігі шектеулі балаларға арналған инклюзивті білім беру" атты мақаласында "инклюзивті білім беру ортасы баланың жеке басын дамытуға бағытталған және оның бірегейлігін, бірегейлігін және белгілі бір жастағы бірлескен (ойын, оқу), бірлескен іс-әрекетті ұйымдастыруда әртүрлі қажеттіліктерді жүзеге асыру құқығын мойындайтын әдіснамаға негізделген" деп атап өтті. балалар өмірінің әлемі"
"Инклюзивті білім беру ортасы білім алушыларды оқытуға, тәрбиелеуге және олардың тұлғалық дамуына құндылық қатынасының жүйесімен, олардың бұқаралық жалпы білім беру ұйымдарындағы тыныс-тіршілігін қамтамасыз ету үшін ресурстардың (құралдардың, ішкі және сыртқы жағдайлардың) жиынтығымен және білім алушылардың жеке білім беру стратегияларына бағытталуымен сипатталады.
1.2.
Инклюзивті білім берудің негізгі идеясы - баланың білім беру жүйесіне қосылуға дайын болуы емес, жүйенің өзінің кез-келген баланы қосып алуға дайындығында. Яғни, барлық педагогтар мен ата-аналар инклюзивті білім беруді – жалпыға білім беру мектебі мен балабақшаға ашық есік ғана емес, сонымен бірге білім беру нәтижесіне жауапкершілік деп түсінулері тиіс. Оның сапасы ЕББҚ балалардың білім алу қажеттіліктеріне байланысты ұсынылатын қызметтердің сай болуына тәуелді. Инклюзивті білім беруде ЕББҚ бала білімдерді жалпыға білім беру стандартында қалыпты балаларға қатысты қарастырылған мерзімде меңгеруі тиіс екендігін ескеретін болсақ, онда мұндай бағыт психофизикалық даму деңгейі бойынша жасына сай немесе оған жақын балаларға ғана қатысты қолданылады. Н.М.Малофеев бойынша, инклюзивті білім беруді ұйымдастыру мектепке дейінгі кезеңде ең нәтижелі. Білім беру ұйымдары оларға адекватты жауап беруі үшін, нәтижелі білім беру стратегияларын іздеп, модельдеп, келешекте тәжірибеге енгізу үшін сипаттама берулері керек.
Инклюзивті бағыт ЮНЕСКО бойынша келесідей мағынаға ие:
- мектеп жасындағы барлық балалар толыққанды білім беру процесіне белсенді қатысады;
- сапалы мектептік білім алуда барлық балалардың мүмкіндіктері тең;
- барлық балалардың ерекшеліктеріне қарамастан, бірге оқуға мүмкіндіктері бар;
- барлық балалар бірге өмір сүруге үйренулері керек;
- инклюзивті бағыт инклюзивті қоғамның дамуы мен оның жетілуінің негізі.
Достарыңызбен бөлісу: |