110
Мар ке ти нг тің мик ро ортасы – ұй ым ға нақ ты не ме се болашақта қы зы-
ғу шы лық та ны та тын, оның мақ сат та ры на қол жет кі зу
қа бі ле ті не әсер ете тін
адам дар то бы. Мар ке ти нг тің мик роор тасы шар тты түрде мынадай ірі топ тар ға
бө лі нуі мүм кін:
• жаб дық тау шы лар
– фир ма мен оның бә се ке лес те рі не нақ ты тау ар лар мен
қыз мет тер ді өн ді руге қа жет ті ма те ри ал дық ре су рс тар ды қам та ма сыз ете-
тін фир ма лар
мен же ке тұл ға лар;
• маркетингілік дел дал дар – кә сі по рын ның өнім де рін тұ ты ну шы лар ара-
сын да та ра туға кө мек те се тін фир ма лар;
• қар жы инс ти тут та ры – мә мі ле лер ді қар жы лан ды ру ға не ме се кә сіп кер лік
тәуе кел дік тер ден сақ тан ды ру ға кө мек те сетін банк тер, не сие, сақ тан ды ру,
ин вес ти ция лық ком па ния лар, бро кер лік фир ма лар жә не бас қа да ұй ым дар,
фир ма лар.
• мем ле кет тік ме ке ме лер – мем ле кет тік бюд жет тен
қар жы лан ды ры ла тын
кез кел ген ұй ым. Мем ле кет тік ме ке ме лер кә сі по рын ның қыз ме ті не үлесін
қо са ала ды жә не тіп ті өзінің тап сы рыс та ры ның бір бө лі гін осы фир ма ларға
орын дата ала ды.
• аза мат тық топ тар – тұ ты ну шы лар ұй ым да ры, эко ло гия лық топ тар, кә сі п-
одақ тар, қо ғам дық қоз ға лыс тар, ұлт тық ұй ым дар.
Мар ке ти нгілік мик роор та жағ дай ын тал дау кә сі по рын жұ мыс «өрісінің»
па ра мет рлерін ба ға лау ға мүм кін дік бе ре ді. Мұн дай тал дау дың не гіз гі мақ-
са ты – фир ма бай ла ныс орнатқан ауди то рия қыз ме тін ің күш ті жә не әл сіз жақ-
тар ын анық тау, бұл тау ар лар ды да мы ту жә не та ра ту үшін ст ра те гия лық жә не
так ти ка лық әре кет тер ді жос пар лау ға мүм кін дік бе ре ді.
Далалық маркетингілік зерт теу әдіс те рі:
•
сау ал на ма;
• ба қы лау;
• тәжірибе;
• сараптамалық ба ға.
Сау ал на ма – адам дар дың ұстанымын тү сін у не ме се
кез кел ген мә се ле
бойынша анықтама алу үшін олар ға сұрақ қою. Бұл әдіс ті да лалық зерт теу-
лердің 90%-і пай да ла на ды. Сау ал на ма ау ыз ша не ме се жаз ба ша бо луы мүм кін.
Ау ыз ша жә не те ле фон мен алы на тын сау ал на ма
–
сұх бат деп атала ды.
Жаз ба ша
сау ал на ма ға
қа ты су шы лар
сау ал на ма
парақшаларын
( анкеталарды) тол ты рып, қа жет ті ме кен жай ға жө нел те ді. Бұл жағ дай да, не гі-
зі нен, жа бық
сұ рақ тар пай да ла ны ла ды, қа ты су шы лар бе ріл ген нұс қа лар дың
бі рін таң дай ды. Сұхбаттың мына талаптарға сай алынғаны жөн:
• не гіз гі талап тар (сұ рақ тар қа ра пай ым, ай қын, анық, бей та рап бо луы ке рек);
• сау ал на ма лар ды құ ру қа ғи да ла ры (қа ра пай ым нан күр де лі, жал пы дан
арнайы сұрақтарға дей ін және т.б.);
• жаз ба ша сұх бат кезіндегі кері байланыс процентін кө те ру (ын талан ды ру,
ілеспе хат, сау ал на ма жі бе ргендігі ту ра лы те ле фон мен ес кер ту, жа уа бы на
ар нал ған жа бық кон верт, ди зайнының тартымдылығы, мөл шерінің шағын
болуы);
• сұх бат бе ру ші лер мен жұ мыс.
Достарыңызбен бөлісу: