Кіріспе зерттеудің ӛзектілігі

3 
КІРІСПЕ 
Зерттеудің ӛзектілігі. Тӛлен Әбдікұлы – қазақ әдебиетіне 60-70-жылдары 
келген жазушы.Жазушының шығармалары адамгершілікке, ізгілікке, мейірімге, 
еңбексүйгіштік сынды қасиеттерге арналған. Т.Әбдікұлы тұлғаның екіге 
бӛлінуі сынды психологиялық мәселені де қозғаған. «Оң қол», «Парасат 
майданы», «Тозақ оттары жымыңдайды» атты шығармаларында тұлғаның екі 
ойда болуы, екі тұлғада ӛмір сүруі кӛрініс табады. Тұлғаның екіге жарылуы 
туралы жазылған шығармаларынан соң, автор біраз сынға да ұшыраған. 
Автордың «Әке», «Ақиқат» повестері мен «Қайырсыз жұма», «Бассүйек», «Жат 
перзент» сынды әңгімелеріндегі «жалғыздық» философиясының мәтіндегі 
кӛрінісі мен идеясы анықталады. 
Автордың «тұлғаның екіге жарылуы» құбылысы 1970-жылдары жазылған 
«Оң қол» әңгімесінде кӛрініс тапты. Әңгіме жарыққа шыға салысымен 
сындарға ұшырап, бірақ кейіннен ӛзінің оң бағасын алды. Сол кезден бастап 
Тӛлен 
Әбдікұлы 
шығармаларының 
кӛркемдік 
ерекшелігі, 
ұлттық 
құндылықтары зерттелді. Тӛлен Әбдікұлы сол кезден бастап әдебиеттану 
ғылымының ӛзекті тақырыптарының біріне айнала бастады. Әсіресе, Тӛлен 
Әбдікұлы шығармаларындағы «тұлғаның екіге жарылуы» тақырыбы - ХХ 
ғасыр мен ХХІ ғасырдың басты зерттеу нысанына айналды. 2002 жылы шыққан 
«Парасат майданы» әңгімесі де «тұлғаның екіге жарылуы» тақырыбына 
ғалымдарды қайта айналдырып әкелді. «Парасат майданы» әңгімесі негізіндегі 
постмодернистік бағыт жайлы Амангелді Кеңшілікұлы, Мауленов Алмас 
сынды 
ғалымдар 
еңбек 
жазды. 
Бұл 
жұмыста 
Тӛлен 
Әбдікұлы 
шығармаларындағы автор-оқырман-кӛркем мәтін концепциясының негізінде 
талдау жасалынады. Тӛлен Әбдікұлы - қазіргі оқырман қауымның ұсыныс 
қамтамасыз етіп жүрген бірден бір жазушы. Халықтың сұранысындағы 
автордың жазу стилін, оқырманға ұсыну жолдарын, мәтінді құрастыру 
ерекшелігін ашып кӛрсету - бұл жұмыстың негізгі мақсаты. Қазіргі таңда ӛзекті 
талқыланып жүрген жазушының ӛзіне тән ерекшеліктерін ашуымыздың ӛзі бұл 
тақырыптың ӛзекті тақырыптардың бірі екенін айқындауда. «Т.Әбдіков 
прозасындағы баяндау тәсілі мен стилі», «Т.Әбдікұлы шығармаларының 
мәтініндегі тілдік ізденістер», «Кӛркем шығармадағы автор табиғатына 
қатыстытеориялар», 
«Т.Әбдікұлының 
шығармаларындағы 
авторлық 
идеялардың кӛрінісі», «Автор-мәтін-оқырман», «Оқырман түрлері мен оқырман 
назары» деген тақырыптарға топтастырылған жұмыс нақты дәлелдермен 
бекітілген.