Тоқ құралдарындағы ұшқынның пайда болу қауіпін бағалау

Мұнай базаларының техникалық алға жылжуы сұйық қоймалардың көлемінің, құбырлардың диаметірінің, айдау жылдамдығын және технологиялық процестердің қосымша операциялардың үлкею жолымен келеді. Еңбек өндірісін жоғарлату мақсатында және қауіпті қол жұмысын болдырмау мақсатында технологиялық процестерді механизациялау және автоматизациялау қаралған. Ол СНиПом 2.11.03-93 «Мұнай және мұнай өнімдерінің қоймалары. Өртке қарсы нормалар" тарауында қаралған. Мысалы: Электрондық ысырмаларды қашықтықтан басқарумен ашып жабады.

Мұнай базаларында технологиялық процестерді механизациялау және автоматтандыру сұйық қойма паркінде тоқ құрылымдарының көп болуына байланысты. Егер берілген өрт қауіпсіздік шаралары толық іске аспаса, ол жанғыш ортаның көбеюіне және өрт көзінің пайда болуына себеп болады.

1992 жылы мамыр айында сұйық қойманың мұнай айдау паркінде екі жарылыс болған жараылыс алдында кезекші бригада тоқтың ысырмаларын диспечерлік орыннан өлшеу құрылымы арқылы басқарған. Жарылыс нәтижесінде КИПиА будкасы бұзылған, құдықтың жабдығы және 0,5 ккм радиусында орналасқан ғимараттардың терезелері сынған. Жарылыстан кейін мұнай өртенген. Сұйық қоймадағы алты механикалық және гидравликалық клапандар еріп кеткен, бірақ от сұйық қоймалардың ішіне кірмеген. Өрт өз уақытында сөндірілген

Өрттің салдары мұнай айдау кезіндегі көлемінің көбеюі және мұнай базасының технологиялық сызбасындағы өзгерістерге байланысты. Демалу аппаратынан жанармай буынаң үлкен көлемде шығу себебінен өрт шыққын. Осындай жағдай болдырмау мақсатында кезекші будкілерді және оператор бөлмелерін жарылыс болу қауіпі бар аумақтан алыс алып кету мақсатында жасалу керек.

5 бөлім. Жанар-жағармай қоймасының аймағындағы мұнай өнімдерінің жайылу қауіпінің сарапталуы.

Мұнай өнімдеріне күнделікті тасу және сақтау жағдайында жоғарға ағу қасиеті тән. Сол себептен ыдыстан және құбырдан шыққаннан кейін жінішке қабатпен қоршаған ортаға жайылады. Қарапайым есептеудің көрсетуінде жер бетіндегі сұйық қойманың бұзылу кезінде жайылудың және кірленудің көлемі өте үлкен болады.) қабаттың 10 см қалыаындағы – 1 га мұнайөнімінің әрбір 1000 тоннасына)

Тез жанғыш сұйықтықтың жан-жақа жайылуы өрттің тез болуына әсер етеді. Оның көлемі жайылудың көлеміне тең, ал өрт көптеген адам өліміне және оңдау жүргізетін адамдардың жарақаттарына әкеледі. Өрт қауіпсіздігі өте зор. Себебі өрт жағдайында жөндеу жұмысын жүргізуге мүмкіндік болмайды.өрттен болатын шығынның көлемі өп болады.Жанатын және жанбайтын сұйық қоймалардан лақтырылған және аққан мұнай өнімдері өрт кезеңіндегі ең қауіпті жағдайға жетеді. Бұл жағдайлар өрттің тез таралуына көмектеседі және өрт сөндірушілерге үлкен қауіп тудырады.

Қауіпті апаттың сыртқа таралуын мұнай өнімдері сұйық қойма паркінде жайылған кезде құбырларды бұзады және технологиялық тәртіптің барысын өзгертеді. Сұйық қойманы тазарту және жуу кезінде жұмыстар дұрыс жүргізілмесе, ол өрт қауіпіне әкеледі.

Егер мұнай өнімдерінен адамдардың жауапкершілігі өзінен және технологиялық дұрыс өткізбеуінен сұйықтық шығып кетсе, ол қоршаған ортаны ластайды. Осындай жағдайды болдырмау үшін сұйық қоймадағы механикалық мықтылықты сақтау керек.

Қайнаған болаттан жасалған СТ-3 сұйық қоймалары тез бұзылады, егер кері қызу болса және дәнекерленген тегістерде қуаттың концентраттары болса. Қысқы кезде сұйық қойманың корпусы оның түбімен қосылған жері топырақпен қымталуы керек. Бұзылған сұйық қоймалардан және құбырлардан мұнай өнімдері ағып кетпеу үшін канализацияларға тез ағып кету жағдайын жасау қажжет.

ҚНжЕ 2.11.03-93 « Мұнай және мұнай өнімдерінің қоймасы. Өртке қарсы қоймалардың нормасына» сәйкес ір жер бетіндегі сұйық қоймалар құм үйшігімен және қабырғалармен қоршалуы қажет. Әр қоршаудың биіктігі төгілетін сұйықтың көлемімен биіктігінен 0,2 метр жоғары болу шар, бірақ 10000 м3 көлемі бар қойма 1 метрден жоғары болмауы керек.

Сұйық қойманың қабырғасынан қоршаған қабырғаға дейінгі ара қашықтық 3 метрден аз болмау қажет. Сол кезде сұйық қойманың көлемі 10000 м3 болады.

Осы берілген нормативтік талаптарға сай сұйық қойманың сыйымдылығы мына теңдікке келу керек:

Мұнда:

һогр-сыртқы қоршаудың биіктігі;

hогр-сыртқы қоршаудың төгілген сұйықтықтан жоғары тұруы

Fобв-жердің көлемі;

Fi-әр сұйық қойманың көлемі;

n-сұйық қойманың саны.

Көтерілулердің биіктігін және сұйық қойманың көлемін есеаптейік:

Көтерме жасау мына нормаларға сәйкес өткізіледі:

Fф=4000м2 > Fтр=3670м2

һобв=1.5м >hобв= 1,4м.

Тәжірибенің көрсетуі бойынша бірден басталған өрт тез өшеді және кейде тез жайылып кетеді. Бір технологиялық аппараттан екінші аппаратқа өтеді, сыртқа шығады және көрші өндірістік құрылымдарға , құрылыс ғимараттарға шауып үлкен өртке айналып, адамдардың өліміне әкеледі.

Біздің елімізде болған өрттердің саны көп емес. Ол өрттің ортақ санының 0,2% дейін жетеді. Сол себептен өрттің алдын алу мақсатында профилактикалық жұмыстар жүргізу қажет. Өрт тез жайылады, егер технологиялық процесте басталған өртке жағдай болса.

Өрттің тез жайылу себептері жанғыш заттардың және материалдардың болуы, технологиялық құрылымдардың бірімен бірі байланысып тұруы.

6 бөлім. Мұнай құю терминалындағы жабдықтар мен өрт пен жарылысқа қарсы құрылғыларды орнатудағы өрт қауіпсіздігіне арналған профилактикалық іс шаралардың жоспары.

6.1.1. Бірінші және екінші атмосфералық тоқтың пайда болуынан сұйық қоймалардағы қорғаныс шараларының бағалануы.

Тікелей және электростатикалық пен электромагниттік атмосфера тоқтарының құбылыстары сұйық қойма мен сұйық қойма паркіндегі өрт пен жарылыстың пайда болуының бірден бір себебі болып есептелінеді. Көп жағдайда атмосфералық тоқтың пайда болуы ең күшті тұтанудың көзі болып табылады. Егер олардан қорғану шараларын жұргізбесе іұтегі және сырттағы жанғыш заттар өртеніп кетеді.

Сұйық қойманың беті металл қақпақпен жабық болған жағдайда,тікелей найзағай түссе сұйық қойманың қабырғалары қызып ,өздігінен жанатын қоспалар немес сұйық қоймалар жанады.

Металл қақпақтар тек қақпақ қалыңдығы 4 миллиметрден төмен болған жағдайда ғана еруі мүмкін. Максимум қызу 1-2 секундтан кейін ғана пайда болады. Суретте найзағайдан жарақаттанған жердің максимум қызуы көрсетілген. Бұл сурет найзағай түскен кезде аппарат қабырғаларының мықтылығын сақтап қалу үшін және сұйық қоймаларға найзағай түскен кездегі өрт қауіпсіздігін бағалау үшін өте қолайлы.

Сурет 6.1.1

Сонын ішінде өртке қауіпті және найзағайдың тікелей түсуін өзіне тура қабылдайтындар қатарына темір бетоннан жасалынған сұйық қоймалар жатады.

Қақпақтарының жұқалығы 4 мм ден төмен болатын сұйық қоймаларды және демалу қақпақтарын,жеке, көлемі 200 м ден төмен болатын сұйық қоймаларды найзағай сәулесінің тікелей түсуінен сақтау үшін оларды жертөлелерде, яғни жер астында сақтау керек.

Темір қақпақтардың өздігінен жануы оның қалыңдығы 8 мм дейін болған жағдайда болуы мүмкін. Сондықтан көптеген жағдайда оларға найзағай қабылдауыш құралдар орнатып отырады. Олар олардың өздігінен тұтануын

сақтап тұрады. Найзағай қабылдауыш демалатын қақпақтары бар сұйық қоймаларғада көп жағдайда орнатылады. Олар сұйық қоймадан шығатынбу-әуә жанғыш қоспанын жанып кетуін сақтап отырады.

ПУЭ ге сәйкес сұйық қойма парктері, төгу эстакадалар, сорғы және басқада өртке және жарылысқа қарсы мұнай базасының орнатпалары жарылысқа қауіпті аумақ болып есептеледі. Олар В-1Г класына кіреді және найзағай қабылдауыш орнатуға тиім екінші категориялы гимарат пен құрылғылар тобына да кіреді.

Найзағайға қарсы құрал таңдаған кезде оның биіктігін, көршілес ғимараттар арасындағы орналасуын және көптеген қосымша факторлар назарға алынады..

1жыл ішінде 3000 м көлемі бар найзағайдан қорғалмаған сұйық қоймаға түсетін найзағайдың түсуін орташа есеппен алатын болсақ , онда бізде мынандай есеп шығар еді:

N=(S+6h_x)(L+6h_x) ^. n ^. 10^-6 =(15,194+6 ^. 12)(15,194+6 ^. 12) ^. 1 ^. 10^-6=0,0076
Мұнда:

S-қорғауға алынған нысанның көлемі;

L-қорғауға алынған нысанның ұзындығы;

h-нсыанның ең үлкен ұзындығы.

№1 қорғауға алынбаған сорғыға бір жыл көлемінде түсетін найзағайдың түсуін есептеп көрейік:

N ең төменгі түр болғандықтан ол барлық найзағайдан қорғалуға тиісті Б түріндегі Б түріне қолданылуы керек.

Міндетті түрде найзағай қабылдауыштың биіктігін өлшеп отыру керек. Барлық қоймалар найзағайдың тура түсуінен қорғанған жағдайд болу міндетті.

3000 м көлемі бар сұйық қоймалар

Б түріндегі найзағайдан қорғайтын аумақтағы ғимараттардың қоғаныс биіктігі мен қорғаныс аумақтарының биіктігі:

Найзағай қабылдауыш құрал сұйық қойманың станционарлық қақпағында орналастырылған болғандықтан, оның көлемі мынаған тең болады:

Һм=һ-һх=17.36-11.32=6.04 м
3000 м көлемі бар сұйық қоймада орналасқан найзағай қабылдағыштың ұзындығы нормаға сәйкес болады. Себебі олар есеп бойынша сәйкестендіріліп жасалынған.

400 м көлемі бар сұйық қоймалар.

Найзағайбұрып жібергіш құралдың қажетті ұзындығын анықтайық:

h=(R_x+1,63 ^. h_x)/1,5=(3,985+1,63 ^. 8,25)/1,5=11,62 м

h₀=0,92 ^. h=0,92 ^. 11,62=10,69 м

R₀=1,5 ^. h=1,5 ^. 11,62=17,43 м

h_м=h – h_x=11,62 – 8,25=3,37 м

400 м көлемі бар сұйық қоймада орналасқан найзағай қабылдағыштың ұзындығы нормаға сәйкес болады. Себебі олар есеп бойынша жасалынған сейкестіктен көбірек.

Қорытынды: найзағайдан қорғайтын құрылғыларды есептеп есебін шығарған уақытта, біз сұйық қоймалардың сенімді сақталып қорғаныста тұрғанын байқадық. Олар Б зонасындағы найзағай бұрып жібергіш құралдың көмегімен қорғалып тұр.

6.1.2.Мұнай өнімдерін қайта ауыстырып құятын №1 сорғыш станциясындағы жасалынған найзағайдан қорғайтын құралдың тәжірибесі.

«Инструкции по проектированию и устроиству молнезащиты знадий и сооружении» негізіндегі талабына сәйкес сорғы арқылы қайта ауыстырып құятын мұнай өнімдері В-1А класындағы жарылысқа қауіпі бар аумаққа қіреді. Олар II категориялы найзағайдан қорғау аумағына алынған. Себебі сорғыш 10 с/ж найзағай түсетін аумаққа кіреді. Сорғыш аумағы жоспар бойынша 8х12х5 м құрайды.

Найзағай бұрып жібергіштің N қорғаныс аумағы келесі формуламен анықталады:

N=(S+6һх)(L+6hx) n 10=(8+6 5)(12+6 5) 1 10=0.0016

N=0.0016<1 аумағындағы найзағай бұрып жібергіш Б типінде болу керек.

Найзағай бұрып жібергіштің қажетті биіктігі таңдау бойынша анықталады. Ол кезде S/2=2.5

Формула бойынша анықтайық:

Rcx=Rx=1.5(h-hx/0.92)=1.599-5/0.92)=5.35м

Ro=1.5 h=1.5 9=13.5 м
Ho=0.92 h=0.92 9=8.28 м
Rcx=5.35м >S/2=2.5 м болғандықтан, онда найзағай бұрып жібергіштің биіктігі дұрыс алынған.

6.2.1. №1 сорғының қақпағында орнатылған еселенген найзағай қабылдағыштың сақталу зонасындағы схемасы.

ПУЭ теміржол эстакадасының талабына сәйкес ашық түсті мұнай өнімдері В-1Г класының зонасында орналасқандықтан жарылысқа қауіпті аумақ болып есептеледі. Оларға нормативті қорғаныс аумақтары да қарастырылған темір жол эстакадасының биіктігі 72 м,ал темір жол жолдарының жалпақтығы 5 м.

1. 
   Найзағайдана болуы мүмкін шығындардың сақталу аумағын анықтайық:
   

N=0.0048 < 1 болған жағдайда найзағай бұрып жібергіштің қорғанысы Б типінде болу керек.

2. 
   Найзағайдың бұрып жібергіштік қажетті биіктігін анықтайық.
   

H=(Rx+1.85h x) /1.7= (23+1.85 6)/1.7=20.08м

Ho=0.92h=0.92 20.8=18.45 м

Найзағай бұрып жібергіштің аумағының радиусы мынаған тең:

Ro= 1.7 20.8=34.1 м

Автоцистерналарға құюға арналған эстакадалар

1. 
   Найзағайдана болуы мүмкін шығындардың сақталу аумағын анықтайық:
   

N=(S+6h x) (L+6h x) n 10 = (27+6 5,5) (36+6 5,5) n 10 =0,00394

2. 
   Найзағай бұрып жібергіштің қажетті биіктігін анықтайық
   

H=(Rx+1.85h x) /1.7= (14+1,85 5,5) /1.7=14,3м

Ho=0.92h=0.92 14,3=13,16 м

Найзағай бұрып жібергіштің аумағының радиусы мынаған тең:
Ro= 1.7 14,3=24.31 м
Теміржол эстакадасының ортасында биіктігі 15 м болатын жалғыз найзағай бұрып жібергіш орнатады.


6.2. Жанғыш ортаны жою

ЖЖМ қоймасында жанғыш ортаны жою үшін газды қалыпта сақтап отыратын системалар қажет. Олар сұйық қоймада өрт болған жағдайда өрттін алдын алады немесе олардың жануын тоқтатып атмосфераға лақтырып жіберіп отырады. Құбыр өткізгіштің системасына негізгі коллектор мен өткізгіш құбырлар кіреді. Олар сұйық қоймалрды негізгі коллектормен байланыстырп отырады. Әрбір құбыр өткізгіште өрттін алдын алып отыратын құрылғылар орнатылып отырады.

Үлкен және кіші дем кезінде туындайтын жоғалты\уларды болдырмау үшін ісініп кетпейтін қақпақтарды пайдалану қажет. Олар тарелкелердің ісініп кетпеуін және буларды атмосфераға пайдао\лы шығуын к\қамтамассыз етеді.

НКДМ қақпағы келесі негізгі тараптардан және бөліктерден тұрады: тәрелке, келте құбыры мен ерді байланыстырып тұратын төменнен бөлектенген фторопластық қабықшамен,мембранамен төменгі және жоғарғы бөліктерінің еренемен арасындағы қысылған дискілермен және реттеуіш жүргектен. Дөңгелектер және тәрелкелер баумен байланыстырылған. Шатырында саңылау орналастырылған. Оған надмембранааралық камера арқылы атмосферадан хабар кеп тұрады. Мембраналармен жанармай бағаналарының 0,4-,06 мм жұқалығымен кезіп алынған маталарынан жасайды. Олар икемділігін -501*С температурада сақтап тұрады. Бекітпелердің ауытқуын бодырмау үшінпружина мен демпфер орнатылған. Сыртқы қапталында ашылмалы өртке қарсы тосқауылдар қойылған. Жайлылық және қызмет көрсету үшін қақпақ бүйіріндегі мок қақпағымен жабдықталған.

Қақпақ былай жұмыс жасайды. Сұйық қоймада вакум пайда болғанда мембрананың камерада да дәл сондай вакум пайда болады. Вакумның ең маңызды есебіне жеткен уақытта тораптың массасы мен тәрелке атмосфералық қысымның төменгі қабатының мембранасы мен тәрелкенің жоғарғы бөлігіне теңестіріледі.

Вакуумның есеп негізінің көтерілген жағдайында тәрелкелер жоғарыға көшіріледі және газ сұйық қойма мен атмосфераны бір-бірімен байланыстырады. Вакумның көлемін қысқартқан жағдайда есеп тәрелкесі ерге түсіріледі және қақпақты жабады.

Сұйық қоймада қысым жасалынған кезде мембранааралық камерада да дәл сондай қысым көтеріңкі қысыммен пайда болады және тәрелкені ерге жақындататын күш пайда болып, ол ауа кіргізбейтін бекітпелерді жақсарта отырып кеңейтіледі. Мембранааралық камера қысымы бір мезгілде мембрананы жұп дискімен жоғарыға көтеруге талпынады. Өртке қарсы бөгеттердің қақпақтары шығынның көбеюі арқылы өседі және мембранааралық камераның қысымын қосымша күш жасап алады. Олар тәрелкені көтеруге жүктеледі. Күз және қыс айларында қатып қалу қауіпіне байланысты өртке қарсы бөгеттердің құндақтарын шешіп тастайды. Ол арнайы астарлармен ауыстыруға қажет. Олар мембрана асты камерасының тіреуіші жұмыс кезінде қысымда болған жағдайында сақтап тұрады.

Демалу құрылғыларының жұмыс жасау тәртібінің ортақ қысым себебінен буынудан сақтау үшін оның мықтылығының қысымы 15 МПа болуы қажет.

Поршен сорапының жұмыс жасау кезіндегі қысымның көтерілуінен сақталу үшін әр сорапқа суландыру мүшелерін орнықтыру қажетр. Олардың үстіне қақпақтар орналастырылу керек. Қақпақтар қысымның МПа дәрежесіне жеткен кезде оның жұмысын өзіне қарай қалыптастырады.

Қыс кезінде жағымсыз қысым жағдайында құбырларды мұзданудан және тығындалудан сақтау үшін жер беті құбырларын жылы сақтап , қаптау қажет.

Жұмыс кезінде поршен сорғыларын гидравликалық аққыдан сақтау үшін әр сорапқа қоршау сызықтарын орнату керек. Олардың үстіне қақпақтарда орналастырған дұрыс. Олар сараптаудың жұмысын өзіне қарай орналастырады.

Сораптарды теңселуден сақтау үшін оларды ауыр іргетасқа орналастырады. Және оларды әрдайым қадағалауда ұстап жұмыс істемей қалған уақытта себебін анықтап отырған жөн.

Найзағай кезінде атмосфералық тоқтан сақтау үшін цистерналардың қақпақтарын қатты жапқан дұрыс.

Құбырдың ішіндегі сұйықтықтын тұтануын азайту үшін релаксациялық ыдыстарды пайдалану керек. Олар құбырлардың кеңейуі жерлерінде пайда болған. Ол құбырлардың ішінде темір пластырлар мен ішектер орналастырылған.

Статикалық тоқтың зарядтарын жинақтамау үшін барлық технологиялық құрылғыларды жерге қосу қажет. Темір ұштары бар резеңкелік төгу-құю штангаларын сыммен және темір троспен жерге қосқан дұрыс болып есептеледі. Ол шлангтарды ұшынан орап отыру керек. Тоқ зарядтарын бұрып жіберу үшін төгу –құю жеңдер жанармай мен майға қарсы резеңкеден жасалынады.

Құю цистерналарды механикалық соққыдан үйкелуден сақтау үшін жәй , ақырын құю қажет. Эстакада арасында цистернаны тоқтату үшін мыстан жасалынған ағаш төсеу пайдаланылады. Цистерналардың төгу-құю құралдарын қосқан жағдайда және цистерналардың қақпағын жапқан кезде соққыдан сақтау қажет.

Тік тұрған сұйық қоймаданмұнай өнімдерін алған жағдайда механикалық және статикалық жарқырау автоматты ПСР-4 құралды орнатады. Осындай құралмен алынған сынаманың құрамы сұйық қоймадағы мұнай өнімінің құрамына дәл сәйкес келеді. Сынама сұйық қоймадан өнімді төкпелі-құймалы кезінде төгу құбырынан сынама алатын ыдысқа ағызу кезінде алынады. 1 метр мұнай өнімінің сынама көлемі 150см 3 қа жақын. Сынама алынатын құрал жоғарғы қақпақ , сынама алатын бағана және сынама төгетін тораптан тұрады. Жоғарға қақпақ сұйық қойманың төбесінде орналасқан. Олар сынама бағанын бекітуге және сұйық қойманың газ аумағына жеткізуге арналған. Құралдың кезеңін сынамалы баған құрайды. Олар тікелей сынаманың таңдауына және мұнай өнімдерінен негізгі массаны бөлуге арналған. Сынама торабының негізгі элементі қақпақтық бөлік. Бұл сынама құбырларының бір немесе ек қалыпты жабық қақпағын бір – бірімен байланыстыруына арналған. Сынаманы мына жолдармен алады. Пневножүйеде станционарлық қол ауа сорғы арқылы 0,63 МПа қысым жасалады. Соның нәтижесінде юарлық қалыпты жабық қақпақтар ашылады және мұнай өнімдері сынама бағанасына түсе бастайды. Бағана толып болғаннан кейін мына өнімдердің қысымы жүйесі 0 деңгейіне дейін түсіп кетеді. Оснының нәтижесінде қалыпты қақпақтар жабылады және сұйық қоймадан бөлініп кетеді. Қақпақ тұтқасын басқа кезде құйма сынамасы арнайы ыдысқа құйылады. Жартылай автоматтық сынама жердің сұйық қоймасының жұмысын оңайлатады және жұмыс жағдайын жақсартады. Құрылғының жұмысы ешқандай тұтану көзін пайда қылмайды. Бірақ бұндай сынамалардың сұйық қоймасымен байланысөртке қауіпті. Себебі жоғарғы қақпақпен төменгі монтаждық фланеу сұйық қоймаға еріп жабысып қалады. Қол операциялар кезінде механикалық жарқыраудың алдын алу үшін, мысалықұрылғыларды жөндеуде, сұйық қоймаларын мұнай өнімдерінің сынамаларын алу кезінде , жарқырауға қарсы құралдарды қолдану керек.

Күкірт темірдің пайда болуын төмендету мына жолдармен жаслады:

1. 
   күкірт темірлерінің қалдықтарын жүйелік тазарту
   
2. 
   құралдағы өздігінен жанатын қалдықтардың тотығуы
   

Сұйық қоймаларда тоқтан болатын өртпен жарылыстардың алдын алу үшін келесі қауіпсіздік ережелерін сақтау керек:

1. Тоқ құрылғыларын сұйық қоймаларынан алшақ жерде орналастыру керек;

2. Электроқұрылысы жақсы жұмыс жасайтын құрылғыны сұйық қоймаға жақын жерде, өртке қауіпсіз жерде орналасытру қажет. Олар жанғыш газдар булар мен газды артық шығармауы керек.

6.6.Өрттің болмауының алдын алу үшін жасалатын профилактикалық іс шаралар.

Жанар-жағармай қоймасындағы өрттің жайылу себептерін, арматура және газ құбырлары төгілген мұнай өнімдері , жанатын қосындылар. Олар ЖЖМ қоймасысының ауласы газбен бүлінгенде пайда болған. Өрт жанармай толған сұйық қоймаларының демалу құбырларынан және дизель отын бар сұйық қоймаларында пайда болады. Сол себептен сұйық қоймалар өрттен өрт бөгеттерімен қорғалынған.

Жінішке түтікшедегі өртті сөндіру жылуды жалынның аймағынан шығару. Я.Б.Зельдовичтың зерттеулері бойынша сөну каналындағы критикалық диаметрдің есебін мына формула арқылы шығаруға болады:

Мұнда:

L- қосындының жылу өткізу қабілеті

R- газдың тұрақтылығы

M-қосындының молекулалық массасы

И-өрттің жойылуының жылдамдығы

Ср-қосындының жылу сиымдылығы

Р-қоспаның қысымы

Т-қоспаның қызуы.

Осыны есептей отырып қоршаған ортаның талабы бойынша мынаны қолдауға болады: Pekp=65; Uн=0.4 м/с; R=287 Дж/(кгК)

Формулаға келесі мәлеметтерді қоя отырып, мынаны аламыз:

λ=24,4^.10^-3 Вт/(м ^. К); С_р=10³ Дж/(кг ^.К); Т=293 К; Р=98100 Па; М=29.

d_гаш=d_кр/к_н=3,17/2=1,58 мм

1. 
   Өрт тосқауылдарын қорғау іс- әрекетәнәң уақыты азайуы;
   
2. 
   Өрт тосқауылдарының қорғау іс – әрекеттерінің уақытын анықтау.
   

Өрт тосқауылдарының ұзақ жануы ПВС-тің сұйық қоймалардан демалу құрал арқылы атмосфераға шығуы.

ПВС сұйық қоймадан шыққан жағдайда жалынның жайылуы қоспаның каналдағы жылжу жылдамдығына байланыстыы. Жалынның жайылу жылдамдығы 0,4 м/с. Егер Цсм <Ипл төмен болса, онда жалын өрт тосқауылының каналдарына ұмтылатын болады да, ол жалын сонымен өшіп қалады. Жалын сөндірілгеннен кейін ПВС каналдарынан қайта пайда болуы мүмкін және қызған арматурадан өршуі мүмкін. Егер Исм Ипл жоғары болса, жалын өрт тосқауылдарынан кері ұшады да , қоспаның қозғалысымен бірге ПВС ағындарымен в үлкен диаметрлі ағынға айналады. Жалынның диаметрінің үлкейуі нәтижесінде оның жайылу жылдамдығы үлкееді. Жалынның тұрақты жағдайы құрылғының құрылысынан және өрт тосқауылдың орналасуына байланысты.

КД демалу құрылғысында өр тосқауылы демалу клапанымен сұйық қойманың келте құбырының ортасында орналасқан. Сол себептен , исм Ипл жоғары болғанда өрт тосқауыл элементінде ПВС- тің үздіксіз жануы мүмкін. Бірақ бұл жағдай оншалықты қауіпті емес.

Ең қауіпті Исм Ипл тең болғанда. Өрттің аймағымен өрт тосқауылдың арақашықтығы өрт сөндіру арақашықтығына тең болғанда. Сөндіру каналдарының кесіп өтуі демалу құрылымының өтпелі кесіп өтуіне тең болса, онда қоспаның қимылының жылдамдығы Исм=И пл=0,4 м/с = 1440 м/сағ. Бұл жағдайды барлық демалу құрылымына жатқызуға болады.

Өрт тосқауылдың қорғану қимылының уақытын мына формуламен анықтауға болады:

Vp-сұйық қойманың жұмыс көлемі

f-демалу құрылымының кесіп өту жолы

n-демалу құрылымының саны

Сұйық қоймадағы 3000м көлеміндегі өрт тосқауылының қоғану уақытын анықтайық:


400 м сұйық қойма.


Өрт тосқауылының үздіксіз қызуының нәтижесінде қойылған уақыты өте нақты. себебі, жалынның өр тосқауылы элементтері бұндай жағдайда тек арнайы себептері болса ғана болады.

Біріншіден, қабырғалардың ысуы жалынның өшуінің негізгі себебі болуы мүмкін. Бұл жағдайда жылуды салқын қабырғаға ысырп тастайды.

Екіншіден, өр тосқауыл элементтерінің қызуы бүкіл қалындығының келесі бетіне де әсер етіп, қабырғалардың өздігінен жануына әкелуі мүмкін.

Үшіншіден, қызудың әсерінен өр тосқауыл элементтерінде еру пайда болып, үлкен диаметрде тесік пайда болуы мүмкін. Алғашқы екі құбылыс тіпті 200-300*С қызулықта пайд болуы мүмкін. Өр тосқауылының жалыны тұрақталғандықтан үш қызуда тез жылдамдықпен орындалуы мүмкін.

Өр тосқауыл қорғаныс әрекетінің уақытын күшейту үшін екі, үш немесе оданда көп кіші құндақтардан оның бір-бірімен шамалы арақашықтықта болғаны жөн. Өр тосқауылының мұндай жануы барысында құндақтардың қабаты арнайы уақыт ішінде өзіне жылу мен жалынның жартысын алып отырады және келесі қабатқа оны жібермейді.