«Архаикалық мәдениет» және Ежелгі дәуір мәдениеті курсының жоспары
Лекция: 15 сағат.
Лекция 1. Сенім объектілері, архаикалық қоғамдағы тыйым салу жүйесі. Діндік сана (1 сағат).
Табу жүйесі. Сенім объектілері. Алғашқы діндік наным-сенімі: тотемизм, анимизм, фетишизм, магия.
Архаикалық қоғамда тотемнің пайда болуы және тыйым салу жүйесі туралы З.Фрейд пікірлері. Тотемизмдегі табиғат пен мәдениетттің арақатынасының түрлері жөнінде К.Леви-Строс пікірі.
Лекция 2. Миф пен рәсім, магияның архаикалық мәдениеттегі ролі (2 сағат).
«Миф» - болмысты меңгерудің бірінші үлгісі, ежелгі мәдениеттің тіршілік ету тәсілі. Ежелгі Греция, Шығыс, Скандинавия мифтері. Мифтік тәжірбиелік қызметінің тәсілі – магия. Л.Леви-Брюльдің қатыстылық заңының концепциясы. Рәсімнің терминологиялық анықтамасы. Рәсім – әлеуметтің негізі ретінде миф – магия – рәсімнің өзара байланысы және өзара қатынасы.
Лекция 3. Архаикалық мәдениеттегі синкертизм (2 сағат).
Өнердің шығу тегі теориясы. Өнер – алғашқы өнердің негізгі аспектілері: мифологиясының, тәжірбиелік, ойындық түрлері. Палеолит дәуіріндегі бейнелеу өнерінің кезеңдері. Архаика мәденеттің синкертизмі.
Петроглифтер – жазу өнерінің негізі. Белгілер жүйесі, архаикалық адам тегі.
Лекция 4. Архаикалық қоғамдағы синкретикалық мәдениеттің феномені: наным-сенімі, рәсімі, мифологиялық ойлау логикасы
(2 сағат).
Ежелгі синкертизмнің 3 аспектісі: а) адам, табиғат, әлемнің тұтастығын тануы; б) адамның өзінің руы мен тұтастығын тануы, адамның қоғамнан ерекшеленбеуі, жеке адам ықыласынан ұжымдық ықыластың басымдылығы; в) мәдениеттің өзінің бөлімдерге бөлшектенбеуі « Мифология» ұғымының көпқырлылығы. Мифологиялық ойлаудың логикасы.
Миф қызметі: идиологиялық, компенсаторлық, белгілік.
Лекция 5. Архаикалық қоғамның қалыптасуы және оның ғылыми зерттелуінің дамуы (2 сағат).
Мәдени-тарихи сілтемелер және адамның пайда болуының теориясы.
Ежелгі тарихи бірлестіктер формасы: тайпа, ру, отбасы. Архаикалық қоғамның меңгерілуіне негізін салғандар – А.Морган және Э.Тайлор.
Достарыңызбен бөлісу: |
