«Ойлау типі» әдістемесі (Г. В. Резанкинаның модификациядағы ойлау типін айқындау өдістемесі) Мақсаты
жүктеу/скачать 34.45 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Тестке арналған нұсқау.
|
«Ойлау типі» әдістемесі (Г.В.Резанкинаның модификациядағы ойлау типін айқындау өдістемесі) Мақсаты: Жауап берушінің ойлау типін айқындау диагностикасы. Тестке арналған нұсқау. Әрбір адамның бойында ойлау типінің белгілі бір түрі басым болады. Бұл сауалнама сіздерге өз ойлау типіңізді айқындауға көмегін тигізеді. Егер де сіз келесі пікірмен келіссеңіз, парағыңызға плюс қоясыз, ал келіспесеңіз -минус таңбасын қойыңыз. Аты-жөні:_____________________ Сыныбы:___________ Жасы : ______ 1. Басқа біреуге түсіндіргенше, өзім істеген жеңілірек. 2. Компьютерлік программаларды құрастырған маған қызықты болады деп ойлаймын. 3. Кітап оқығанды ұнатамын. 4. Маған көркемсурет, мүсіндеу және сәулет өнері ұнайды. 5. Алдын-ала істеп қойған істі де жақсартуға тырысамын. 6. Маған суретгер мен заттар арқылы түсіндіргенде, жақсы түсінемін. 7. Шахмат ойнағанды ұнатамын. 8. Ауызша да, жазбаша да өз ойларымды жеңіл айта аламын. 9. Кітап оқығанда, кейіпкерлердің образдарын көз алдыма елестетемін. 10. Өз жұмысымды жеке дара жоспарлағанды ұнатамын. 11. Барлығын өз қолыммен жасағанды ұнатамын. 12. Бала кезімде достарыммен араласу үшін белгілі бір шифрді пайдаландым. 13. Айтылған сөзге үлкен мән беремін. 14. Таныс әуендер өтіп кеткен шақтарды еске түсіреді. 15. Әр түрлі әуестіліктер адам өмірін қызықты, әрі мол етеді. 16. Мақсатыма жету кезінде маған байқау мен қателік жасау әдісін қолдану жеңілірек. 17. Физикалық құбылыстардың табиғатын жете түсіну мені қызықтырады. 18. Маған теле-радио бағдарламалардың жүргізушілері мен журналист қызметі қызық. 19.Маған табиғатта кездеспейтін жануар мен заттарды елестету қиын емес. 20. Маған көбінесе істің нәтижесі емес, оның үдерісі қызығырақ. 21. Бала кезімде белшектерден конструктор жинағанды ұнататынмын. 22. Мен айқын ғылымдарға әуеспін (математика, физика). 23. Кейбір өлеңдердің дәлдігі мен тереңдігі көңілімді толтырады. 24. Таныс иіс есімдегі өткен жағдайларды қайта жаңғыртады. 25. Маған өз өмірімді белгілі бір жүйеге салу қиынға ұшырайды. 26. Әуен естісем, билегім келеді. 27. Математикалық формулалардың кереметтілігін түсінемін. 28. Қандай да болмасын аудитория алдында сөз сейлеу мен үшін киын емес. 29. Мен көрмелерге, спектакльдерге және концерттерге баруды ұнатамын. 30. Мен басқаларға айқын мселелерде де күмәнданамын. 31. Мен қолөнермен айналысқанды ұнатамын, әсіресе бірдеңкені жасап шығарғанды. 32. Көне символдардың мағынасын ашу мен үшін өте қызықты. 33. Тілдің грамматикалық құрылымын жеңіл меңгеремін. 34. Табиғат пен өнердің кереметтілігін түсінемін. 35. Бір жүрген жолмен жүргенді ұнатпаймын. 36. Физикалық белсенділікті қажет ететін жұмысты ұнатамын. 37. Мен формуланы, символдарды, шартты белгілерді жеңіл жаттаймын. 38. Достарым менің оларға бірдеңені айтқанымды ұнатады. 39. Фильм немесе әңгіменің мазмұнын елестету оңай. 40. Өз жұмысымды мүлтіксіз жетілдірмей, мен тынышсызбын. Ойлау типі № тесттің кілті Сүрақтар Пәндік-әрекеттік 1 5 0 5 0 5 0 5 Абстрактылы-символдық 2 6 1 6 1 6 1 6 Сөздік-логикалық 3 7 2 7 2 7 2 7 Көрнекілік-образды 4 8 3 8 3 8 3 8 Креативтілік (шығармаш ылық) 5 9 4 9 4 9 4 9 Тест қорытындыларын өңдеу Әр бес жолдардағы әр плюс санын сананыз. Әрбір жол тиісті ойлау типіне сөйкес келеді. Әрбір бағанадағы балл саны белгілі ойлау типіне сөйкес. Әрбір бағанадағы балл саны тиісті ойлау типінің даму деігейін көрсетеді: 0-2 - төмен. 3-5 - орташа, 6-8 - жоғары. Тест нөтижелерін интерпретациялау 1) Пәндік-орындаушылық ойлау істің адамдарына төн қасиет. Олар ақпаратты қозғалыс арқылы қабылдайды. Әдетте олардың қозғалыс координациясы жақсы дамыған. Бізді қоршаған заттық өлем солардың қолымен жасалған. Олар көлік жүргізеді, станоктың жанында түрып, компьютерлерді жинайды. Олардың көмегінсіз ең 71 жақсы деген идеяларға қол жеткізу қиынға соғады. Ойлаудың бұл типі спортсмендерге, бишілерге және әртістерге тән; 2) абстракылы-символдық ойлаудың түрін көптеген ғалымдар физик-теоретиктер, математиктер, экономист пен программисттер және аналитиктер иеленеді. Олар қолмен ұстауға болмайтын және елестетуге келмейтін математикалық шартты белгілер жүйесі мен формулалар және операциялар арқылы ақпаратты қабылдайды. Ойлаудың осы түрінің ерекшеліктерінің арқасында, болжам негізінде, ғылымдардың басқа жүйелерінде ашылған жаңалықтар жүзеге асырылды; 3) сөздік-логикалық ойлаудың арқасьгада адамдар айқын көрсетілген вербалды интеллекттісімен (лат. сөздік) ерекшеленеді. Сөздік-логикалық ойлаудың көмегімен ғалым, оқытушы, аудармашы, жазушы, филолог жене журналист өзінің ойларын бір жүйеге келтіріп, адамдар санасына жеткізе алады. Бүл ептілік басшыларға, саясаткерлерге жөне қоғам қайраткерлеріне өте қажет; 4) көрнекілік-образды ойлауы бар адамдар ешқашан болмаған және болмайтын, енді болатьга және өтіп кеткенді елестете алатын миының көремдік құрылымы бар суретшілер, ақындар, жазушылар мен режиссерлер жатады. Архитектор, конструктор, дизайнер, суреткер мен режиссерлер жақсы дамыған көрнекілік-образды ойлауға ие болуы қажет; 5) креативтілік бүл көркемдік ойлай білу қабілеттілігі, міндеттерді шешудің стандартты емес түрін таба білу. Бүл ғылымның басқа салаларындағы талантгы адамдарды ерекшелендіретін өте сирек кездесетін, сштеңемен алмастьіра алмайтьга қасиет. Ойлаудың осы түрлері таза түрінде кездеспейді. Көптеген мамандықтар үшін ойлаудьщ барлық түрлерінің қосындысы өте қажет, мысалға психолог үшін. Бұндай ойлауды синтетикалық ойлау депатайды. Оздеріңіздің басты ойлау типіңізді таңдаған іс-әрекетіңіз бен оқу түрімен сөйкестіріңіз. Ойлау типінің айқын көрінісі іс-өрекетгің тиісті түрлерін игеру кезінде белгілі бір септігін тигізеді. Бірақ ең бастысы сіздердің қабілеттеріңіз бен қызметіңізге іеген қызығушылығыңыз. Авторы Галина Резапкина, Москва. Ресей - психолог-профконсультант Бақылау сүрақтары: 1) Болашақ экономист маманы не білуі жөне не істей білуі тиіс?; 2) экономист профессиограммасы; 72 3)
маңызды санасы жөне оның қадыптасуы; 4) студенттердің КҚҚ айқындалуы мен психологиялық үрдісті диагностикалау; 5) тест түріндегі тапсырма: Ь Экономист қызметіне қажетті дағдылар (артығын алып тастаңыз): а) когнитивті дағдылар; 6) кәсіби дағдьшар; в) қодцанбалы дағдылар; г) әлеуметтік дағдылар; д) қарым-қатынас дағдылары; е) өзін-өзі дамыту дағдылары. 2. Мөселені құбылыстың мәнін оқшаулап терең қарастыруға септігін тигізетін дағдылар қалай аталады? 3. Нақты өндірістің ерекшеліктерін, ұйымның өзгешелігін білуді өзіне шоғырландыру_____________________ деп аталады. 4. Қызметті жоғары деңгейде ұйымдастыра алу жөне сол кезде уақытты үнемдей алу дағдылары қалай аталады? а) когнитивті дағдылар; б) көсіби дағдылар; в) қолданбалы дағдылар; г) қарым-қатынас дағдылары; д) өзін-өзі дамыту дағдылары; 5. Кәсіби тапшылықты жеңу және құндылықты дамыту қалай аталады? а) когнитивті; б) кәсіби; в) қолданбалы; г) қарым-қатынас; д) өзін-өзі дамыту; дағдылары. 6. «Экономист» мамандығының профессиограммасы: а) 25; б)28; в) 54; г)64; д)68 73 7. «Экономист» қызметінің кәсіби маңызды сапалары құрайды (2,3,4) топтар а) тиімді қызметтің «алғышарггары»; б) «тиімді келісімдер жасай білу қабілеті»; в) өз ұйымының екілі; г) іскери қарым-қатынас ұйымдастырушысы 8. Экономист КҚҚ (бірінші, екінші, үшінші) топтары ерекшеленеді: а) жұмыс істеу, денсаулық, табыс табу ықыласы және өріптесін алмастыру қабілеті; б) кәсіби құзырлық, тапқырлық, алғырлық; болжау дәлдігі және есті тәуекел; маманның психикалық және тұлғалъщ ерекшеліктері; в) міндеттілік, дер кезінде орындау, шынайылылық, парасаттылық 7 Матема гик — студен ггердің психологиялмқ ерекшеліктері Математик мамандарын дайындауды екі басты бағытка бөліп қарастыруға болады. Олар шынымен математиктер, олардың іс—әрекет негізін теориялық ізденістер, жаңа математикалық теорияларды іздестіру, казіргі кезде белгілі түсініктерді, категория мен ғылыми мәселелерді дамытумен шұғылдану, сонымен қатар әлі делелденбеген теорема мен болжамдарды дөлелдеу толықтырып отырады. Мамандарды дайындау кезіндегі екінші бағыт - қолданбалы математика. Оның мақсаты - математикалық моделдеу арқылы адекватты модель құрастыру мен математикалық құралдар арқылы басқа ғылыми салаларда қарастырылатын мәселелерді шешу болып табылады. Осы жағдайда математика физика, химия, биология, медицина, әлеуметгану, экономика және т.б. сияқты кең ауқымды ғылымдармен езара әрекеттеседі. Мұнда қолданбалы математика маманынан математикалық өдістерді ғана біліп қоймай, сонымен қатар басты тұсініктерді, мақсаты мен міндетін аньпстайтын пәнніңкатегориялары мен меселелерін жақсы білу талап етіледі. Қазіргі кезде ЭЕМ араласпаған кәсіби іс-ерекет қалмаған да шығар. Математика — компьютерлер кең ауқымда қолданылатын ғылымдардын бірі болып табылады. Олар математик-маманға қиын жене кеп еңбекті қажет ететін есептеулерді еңдеуге кемегін тигізіп, оны біртипті ерекет пен есептеп шығарудан арылдырады. Қазіргі замандағы «қолданбалы» математик компьютермен жұмыс істеудің шеберлігі мен дағдыларын жетік біліп қазіргі кездегі багдарламалау тілдерін білуі тиіс. талаптарды қаж ет ет ед і. 74 Қолданбалы математиктер мен теоретиктер де, маман ретінде ортақ психологиялық ерекшеліктермен мінезделеді. Ең бастысы, осы ғыльшға деген таңдаулы-жағымды қарым-қатынаспен, математика саласына терең қызығушылық танытумен, онымен айналысу қажеттілігі мен тырысушылықпен, іске берілгендікпен айқындалатын математика саласындағы жетістік шарты болуы тиіс. Жаңа ізденістерге ұмтылуға себепкер болатьш, белсенділік пен еңбекке қабілеттілікті жұмылдыратын қызметке толық берілмей, математика саласында шығармашыл жұмыскер болу мүмкін емес. Математикаға бейімділіксіз оған деген нағыз қабілет бола алмайды. Егер де адам математика ғылымына ешқандай бейімділік сезінбесе, онда ең жақсы деген қабілеттілік те математиканы тиімді де толық меңгерте алмайды. Осы жағдайдағы бейімділік мен қызығушылықтың мәні математикаға көңіл аударатын адамдардың онымен тырысып айналысуы мен өзінің қабілеттерін дамытуында. Адамның басынан кешіретін эмоциялары қандай да болмасын қызметке, соның ішінде математикаға деген қабілеттілік дамуының басты факторы болып табылады. Шығармашылықтың қуанышы, күш салып жүмыс істегеннен дем алу, осы үдеріспен эмоционалды тұрде рахатгану адамның ақыл-ой тонусын көтермелейді, кұшін жұмылдырады, қиындьщтарға төзуге можбүрлейді. Немқұрайлы адам жасаушы бола алмайды. Математикаға дарынды балаларды зерттеу кезінде, олардың математикалық іс- өрекетке деген терең эмоционалдьиқ қатынасымен, өрбір жаңа жетістіктері үшін шын мәнінде қуанатындығымен ерекшеленетіндігі байқалды. Математикалық шығармашылықта белгілі бір эстетикалық сезім үлкен мағынаға ие. Әйплі математик А.Пуанкаре математиктер өткеретін нағыз эстетикалық сезім жөнінде - яғни математикалық әсемдік сезімі, сандар мен формалардың үндестігі, геометриялық көркемдік сезімі жөнінде жазған болатын. Ал Г.Ревеш «ойлағыштық құрылымдар өсемдігі оған шын мөнінде қуаныш өкелетіндіктен математик жасаиды», деп түжырымдаған. Шеішм көркемдігін өткеру математикамен өуесқой оқушыларға төн қасиет. Математикалық қабілетіліктердің толық жөне қарқынды дамуы толыгымен мінез-қүлық ерекшеліктеріне, соның ішінде қайратгылық ерекшелігіне байланысты. жүктеу/скачать 34.45 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|