Қоршаған орта және биологиялық әртүрлілікті сақтау

6М060800-Экология мамандығының магистранттарына арналған

Қоршаған орта және биологиялық әртүрлілікті сақтау

Кафедра меңгерушісі ___________ Жумадина Ж.М. 2012 ж. «____» ________

Химииялық технология және жаратылыстану факультеті

Биология және экология кафедрасы

б.ғ.д., докторы Ұлықпан Қаман.

Тел. (8-7182) 67-36-85 (ішкі.1257)

Қабылдау сағаттары сәрсенбі – сағат 15⁰⁰ -16⁰⁰ № ауд.358

Осы пәнді меңгеру нәтижесінде магистранттардың:

− жергілікті халықтың мұқтаждарын, азық-түлік, денсаулықты сақтау, шикізат, жылу-жүйелері, техникалық, рекреациялық және басқа ресурстармен қамтамасыз ету, биологиялық әртүрлілілкті қорғау және тиімді пайдалану принциптерін;

− қазіргі экологиядағы қолданылатын зерттеу әдістері, сонымен қатар табиғи және антропогенді мониторингтік зерттеулерді жүргізу принциптерін;

− қоршаған ортаны қорғаудың негізгі тәсілдерімен жолдарын білуі.

− Экологиялық қолайлы жағдайды, кәсіби міндеттерді және туылған қаупті жағдаяттарды шешуже қолдана алуда;

− алған білімдерді теорияда және тәжірибеде қолдануда;

− экологиялық жағдайларды және табиғатты қоршаған ортаның сараптауда икемді болуы қажет.

Осы пәнді меңгеру үшін төмендегі пәндерді меңгеру кезінде алынған білім, икемділік және дағды-машықтар қажет: ғаламдық экология, жер бетіндегі және судағы экожүйелерді қоғау, экологиялық нормалау және сараптама, ҚР экологиялық мәселелері, биологиялық экология, биогеохимия және экотоксикология.

Пәнді меңгері кезінде алынған білім, икемділік және дағды-машықтар келесі пәндерді меңгеру үшін қажет: әлеуметтік экология, экологиялық сараптама, табиғат қорғау заңдары.

1) 2 Тақырып. Экожүйенің тұрақтылығы және биологиялық әртүрлілікті қорғау жөнінде мониторингті зерттеулерді жүргізу принциптері.

Биологиялық әртүрліліктің қазіргі жағдайына экологиялық баға беру. Мониторинг жүйесін жетілдіру, зерттеулерді жүргізудің принциптрі.

2) 4 Тақырып. Биологиялық әртүрлілікті сапалы пайдаланудың Ұлттық стратегиясы.

Стратегияның маңызы. Биологиялық әртүрлілікті сақтаудың стратегиясы. Ұлттық стратегияның мақсаты мен міндеттері, негізгі бағыттары.

3) 5 Тақырып. Жер бетіндегі және судағы әкожүйелер, олардың сипаттамасы.

Биосфера және экологиялық жүйелер. Жер бетіндегі экожүйелер және оларды қорғау. Су экожүйелері, олардың экологиялық проблемалары, алдын-алу және биологиялық әртүрлілікті қорғау.

4) 10 Тақырып. Популяция- биоценоздың негізгі құрылымының өлшемі.

Популяция құрылымы. Популяцияның тұрақтылығы және оны сақтаудың әдістері. Популяцияның қызметтері және олардың биологиялық әртүрлілікті сақтаудағы маңызы. Популяцияға әсер ететін экологиялық факторлар, антропогендік ықпал.

5) 11 Тақырып. Биологиялық әртүрлілікті сақтаудың заңды негіздері.

Биологиялық әртүрлілікті қорғаудың халықаралық қатынасы. Биологиялық әртүрлілікті қорғаудың заңды негіздері, олардың жүзеге асуы.

СӨЖ-дің мазмұны

№	СӨЖ түрі	Есеп түрі	Бақылау түрі	Сағат көлемі
1	Дәріс сабақтарына дайындық		Дәріс сабақтарына қатысу	30
2	Практикалық сабақтарға қатысу	Жұмыс дәптері	Конспект	50
3	Бақылау шараларға дайындық	Бақылау жұмыс	МБ 1, МБ 2	40
4	Аудиториялық сабақтардың мазмұнына кірмеген материалдарды оқу	Конспект	Сабаққа қатысу	60
Барлығы				180

Студенттердің өздігінен оқуына бөлінген тақырыптардың тізімі

1) Қазақстан территориясын экологиялық аймақтарға бөлу-биологиялық әртүрлілікті қорғаудың негізі.

2) Биологиялық мониторинг жүйесі және оны ұйымдастыру.

3) Табиғи және антропогендік экожүйелердің түрлік құрамы және популяциялық бірлестік.

4) Қазақстанның табиғи ресурстары және олардың қазіргі жағдайы мен болашағы.

5) Қазақстанда биологиялық әртүрлілікті қорғаудың және пайдаланудың заңды негіздері.

6) Қазақстанның экологиялық жағдайы, биоресурстар және оларды тиімді пайдалану.

Қорытынды бақылау мен ағымдағы үлгерімді бақылау бойынша салмақты үлестердің бөлінуі

Бақылау түрлерінің үлестері

№	Нәтижелік бақылау түрі	Бақылау түрі	Үлестері
1	Емтихан	Емтихан	0,4
		Ағымдағы үлгерімді бақылау	0,6

Студент дәріс сабақтарына міндетті түрде қатысуы тиіс. Сабаққа қатысу әрбір сабақта белгіленеді (сабақтың басында немесе аяғында). Егер белгілеу кезінде студент болмай, белгілеп болғаннан кейін келсе де сабақта жоқ деп есептеледі.

Сабақтардағы кез келген бұзушылық жазаланады, тіпті аудиториядан шығарып жіберуге де жету мүмкін. Ал, белсенді жұмыс бағаланады. Сабақтан қалмау керек және кешігіп келуге болмайды. Сабақты босатқаны үшін төмендегі айыпты санкциялар қолданылады:

• 
  орынды себепсіз дәріс сабағына қатыспағаны үшін – минус екі балл;
  
• 
  аудиторияда тәртіпті бұзғаны үшін – сабаққа келгені үшін алған баллдан айырылады.
  

1. 
   Оқу процесіне белсенді қатысу.
   
2. 
   Сабаққа кешікпеу.
   
3. 
   Аудиторияға сыртқы киімді шешіп кіру.
   
4. 
   Сабақ барысында бір-бірімен сөйлеспеу, газет оқымау, ұялы телефондарды өшіру, сағыз шайнамау.
   
5. 
   Оқу бөлмелерінде шылым шекпеу және тәртіпсіз сөздерді қолданбау
   
6. 
   Босатылған дәрісті өздігінен игеріп тапсыру негізгі балл мөлшерінің 50%-мен бағаланады.
   

Аталған талаптарды орындау емтиханға қатысуды қамтамасыз етеді.

1. 
   Дәріс сабақтарына қатысу
   
2. 
   Дәріс сабақтарына белсенді қатысу және барлық зертханалық жұмыстар мен СӨЖ орындау және қорғау
   
3. 
   Білімдердің шекті бақылауы
   
4. 
   Емтихан бағасы
   

Орынды себеппен зертханалық жұмысты орындамаған студент оны келесі жұмада тапсыра алады.

Шекті бақылау кезінде басқа студенттен жазбаша жұмысты көшіріп алуға тыйым салынады (көшірілген жұмыс есептелмейді).

Емтихан ауызша түрде өтеді. Студент үш сұраққа жауап беру тиісті. Емтиханда берілген жауап төмендегідей бағаланады:

• 
  90-100 балл – барлық сұрақтарға толық жауап үшін;
  
• 
  60-70 балл – екі сұраққа толық жауап үшін;
  
• 
  50-60 балл – барлық сұрақтарға толық емес жауап үшін;
  
• 
  70-89 балл – екі сұраққа толық жауап, ал үшіншісіне толық емес жауап үшін;
  
• 
  50 балл – бір сұраққа ғана толық жауабы үшін;
  
• 
  0 балл – жауабы болмаған жағдайда.
  

1) Воробьев А.Е., Пучков Я.А. Человек и биосфера: глобальное изменение климата. М.: Издательство Российского ун-та дружбы народов, 2006. − 912с

2) Гальперин М.В. Общая экология. М.: Изд-во «Форум», 2006. – 336с

3) Баганба В.Р. Социальная экология. М.: Высшая школа, 2005. – 309с

Қосымша:

4) Акимова Т.А., Хаскин В.В. Экология. М., 2002. -532с

5) Горелов А.А. Экология. М.: Юрайт, 2002. – 280с

6) Никаноров А.М., Хоружая Т.А. Глобальная экология. М.: «Книга сервис», 2003. – 320 с.