Программа вступительных испытаний для абитуриентов, поступающих на направления подготовки впо по балкарскому языку и литературе



Дата19.06.2016
өлшемі139.6 Kb.
#147387
түріПрограмма
МИНИСТЕРСТВО ОБРАЗОВАНИЯ И НАУКИ РОССИЙСКОЙ ФЕДЕРАЦИ

ФГБОУ ВПО «КАБАРДИНО-БАЛКАРСКИЙ ГОСУДАРСТВЕННЫЙ УНИВЕРСИТЕТ им. Х.М. Бербекова»


ПРОГРАММА

ВСТУПИТЕЛЬНЫХ ИСПЫТАНИЙ ДЛЯ АБИТУРИЕНТОВ,

ПОСТУПАЮЩИХ НА НАПРАВЛЕНИЯ ПОДГОТОВКИ ВПО

ПО БАЛКАРСКОМУ ЯЗЫКУ И ЛИТЕРАТУРЕ

Малкъар тилден бла литературадан абитуриентлеге программала

МАЛКЪАР ТИЛ

Фонетика. Графика. Орфоэпия. Орфография

Фонетика. Фонетикада окъулгъан затла: таууш, сёзню бёлюмю, сёзде басым, интонация.

Тилни тауушлары. Ачыкъ эм къысыкъ тауушла. Зынгырдауукъ эм тунакы къысыкъла. Ачыкъ тауушла. Аланы къауумлары: базыкъла, назикле; эринлиле, эринсизле; кенгле, тарла. Ачыкъ тауушланы къарыулу эм къарыусуз орунлары. Къысыкъ тауушла. Аланы къауумлары, къарыулу эм къарыусуз орунлары. Сингармонизм (къысха ангылатыу). Сёзню бёлюмю. Сёзню тизгинден тизгиннге кёчюрюу. Сёзде басым. Сёзню фонетика жаны бла тинтиу.



Графика. Алфавит. Малкъар алфавитде харфланы къаллай тауушланы белгилегенлери. Аланы баш эм сансыз таууш магъаналары. Е, ё, ю, я, у, ж харфланы къаллай тауушланы белгилегенлери. Ь, ъ харфланы малкъар тилде жюрютюлюулери. Малкъар тилни графикасыны тарыхындан къысха билдириуле.

Орфоэпия. Малкъар тилни баш орфоэпия жорукълары.

Оpфогpафия. Аны баш жорукълары.

Лексикология

Сёз эм аны лексика магъанасы. Бир магъаналы сёзле эм кёп магъаналы сёзле. Сёзлени тюз эм кёчюу магъаналары.

Омонимле. Синонимле. Антонимле. Битеу халкъны тилинде эркин жюрюген сёзле. Аны жаланда бир кесегинде жюрютюлген сёзле: диалект сёзле, жаргон сёзле, усталыкъчы сёзле. Жангы сёзле бла эски сёзле. Малкъар тилни лексикасыны къурамы. Фразеологизмле, аланы тилде жюрютюлюулери. Малкъар тилни лексикасыны тарыхындан къысха билдириуле. Сёзню лексика жаны бла тинтиу.

Сёз къурау

Тамыр бла жалгъау. Сёз тюрлендириучю эм къураучу жалгъаула. Ноль жалгъау. Сёз къурау. Малкъар тилде сёз къурауну баш амаллары.



Морфология

Тилни энчи эм болушлукъчу кесеклери. Тилни энчи кесеклерини бир бирден магъана, грамматика эм синтаксис къуллукъ жаны бла башхалыкълары.



Ат. Затланы атларын кёргюзтген сёзле. Аланы тюрлю-тюрлю шартлагъа кёре къауумлары. Энчи атланы жазылыулары. Атланы сёз тюрлендириучю эм сёз къураучу жалгъаулары. Атланы къуралыулары. Атны айтымда тюрлениую, аны морфология категориялары. Атны сан категориясы. Жангызлыкъ эм кёплюк санда жюрюген атла, жаланда кёплюк санда жюрюген атла. Атны ие-лик категориясы. Иеликни кёргюзтген мадарла. Атны болуш формалары. Иесиз атланы болушлары. Аланы айтымда къуллукълары. Атны баш болушуну синтаксис къуллукълары. Атны иеликчи болушуну формалары эм аланы синтаксис къуллукълары. Атны бериучю, орунлаучу эм башлаучу болушларыны синтаксис къуллукълары. Атны тамамлаучу болушуну формалары, аланы айтымда къуллукълары. Иели атланы болуш формалары. Аланы энчиликлери эм айтымда къуллукълары. Атланы жазылыулары. Сёз тюрлендириучю эм сёз къураучу жалгъаулары. Къуралмагъан атлада ачыкъланы эм къысыкъланы тюз жазылыулары (5-чи классда окъулгъан жорукъланы къайтарыу). Къош атланы къуралыулары эм жазылыулары.

Сыфат. Затланы тюрлю-тюрлю шартларын кёргюзтген сёзле. Сыфатланы магъана жаны бла баш къауумлары. Сыфатланы къуралыулары. Бош сыфатла эм къош сыфатла. Къош сыфатланы жазылыулары. Сыфатланы айтымда жюрюулери (атны аллында эм атсыз) эм къуллукълары. Сыфатны даража формалары. Аллай формалары болгъан эм болмагъан сыфатла. Даража формаланы къуралыулары, жазылыулары эм айтымда къуллукълары.

Санау. Санаула эм аланы къауумлары. Санчы санауланы къуралыу жаны бла тюрлюлери: бош санаула, къош санаула. Аланы жазылыулары. Санауланы 11-ден 19-гъа дерилерини бирге жазылыулары. Къош санчы санауланы жазылыулары. Тизгинчи санауланы къуралыулары. Санчы эм тизгинчи санауланы айтымда къуллукълары. Аллай санауланы, айтымда ачыкълагъан сёзлери болмай келселе, энчиликлери. Юлюшчю санауланы къуралыулары эм айтымда къуллукълары. Къауумлаучу санауланы къуралыулары, магъана жаны бла энчи-ликлери, синтаксис къуллукълары эм жазылыулары.

Сёзлеу. Сёзлеуле эм аланы къуралыулары. Бош сёзлеуле эм къош сёзлеуле. Сёзлеулени магъана жаны бла къауумлары. Аланы синтаксис къуллукълары. Сёзлеуню тенглешдириу даража формасы. Сёзлеулени жазылыулары.

Алмаш. Алмашла. Аланы атланы, сыфатланы, санауланы эм сёзлеулени алмашындырып жюрюулери. Алмашланы къауумлары. Атланы алмашындырыучу (бетлеучю, кесимлеучю, соруучу, белгисиз, угъайлаучу) алмашла. Сыфатланы алмашындырыучу (кёргюзтюучю, белгилеучю, соруучу, белгисиз) алмашла. Санауланы алмашындырыучу (соруучу, белгисиз, кёргюзтюучю) алмашла. Сёзлеулени алмашындырыучу (кёргюзтюучю, соруучу) алмашла. Алмашланы болушлада тюрлениулери, айтымда къуллукълары, жазылыулары.

Этим. Этимни магъана жаны бла къауумлары. Этимни къуралыуу. Морфология мадар бла къуралгъан этимле. Толу магъаналы этимле эм болушлукъчу этимле. Тилде болушлукъчу этимлени къуллукълары. Бол, эт, башла, тебире, боша, тур, къой, ий, жибер деген бо­лушлукъчу этимле. Эсе, эди деген кесекчиклени аладан башхалыкълары. Аланы болушлукълары бла къуралгъан къош этимле. Аланы къауумлары. Къош этимлени къуралыу жаны бла къауумлары.

Этимни иели формалары. Этимни айтымда иели эм иесиз формалада жюрютюлюую. Этимни морфология категориялары. Аны бет эм сан формалары. Этимни хаулаучу эм угъайлаучу формалары. Аны угъайлаучу формасыны къуралыуу. Этимни къарыулаучу эм къарыуламаучу формалары. Этимни соруучу формасы, аны къуралыуу. Этимни айырма категориясы. Этимни айырмаларыны къауумлары. Аны баш айырмасыны ноль жалгъаулу болгъаны. Хапарчысы аллай айырмадан къуралгъан айтымла. Этимни араш, зорлаучу, къысыучу эм къайтыучу айырмалары. Аланы къуралыулары эм магъана жаны бла энчиликлери. Этимни айырма формаларыны жазылыулары. Кёчюучю эм кёчмеучю этимле. Этимни туруш категориясы. Этимни туруш формалары, аланы къуралыулары эм жазылыулары. Этимни заман категориясы. Этимни заман формалары, аланы къуралыулары, айтымда жюрютюлюулери эм жазылыулары.

Этимни иесиз формалары. Этимни белгисиз формасы (инфинитив). Аны къуралыуу, айтымда жюрютюлюую. Этимни белгисиз формасы къурагъан айланчла. Аллай айланчлы айтымда тыйгъыч белгиле. Этимсыфат. Аны заман формалары, аланы къуралыулары. Этимсыфатны айтымда жюрютюлюую. Этимсыфат айланч, аллай айланчлы айтымда тыйгъыч белгиле. Этимсыфатны заман формаларыны жазылыулары. Этимча. Этимчаны биринчи тюрлюсю. Аны къуралыуу. Этимчаны айтымда къуллугъу. Этимча айланч, аны айтымда къуллугьу. Этимчаны жазылыуу.

Этим ат. Аны айтымда къуллугъу, айланч къурап жюрюую, жазылыуу.



Тилни болушлукъчу кесеклери. Сонгурала. Болуш жалгъауланы бла сонгураланы айтымда къуллукълары. Сонгураланы къуралыу эм магъана жаны бла баш къауумлары. Сонгура атла. Аланы айтымда сонгурала бла тенглешдириу. Сонгураланы бла сонгура атланы жазылыулары.

Байламла. Аланы морфология шартлары эм синтаксис къуллукълары. Бош байламла эм къош байламла. Тенг жарашдырыучу байламла эм бойсундуруучу байламла. Аланы айтымда жюрютюлюулери. Байламланы жазылыулары.

Кесекчикле. Аланы къуралыу жаны бла къауумлары; кесекчиклеге саналгъан сёзле эм жалгъаула. Кесекчиклени магъана жаны бла къауумлары, жазылыулары.

Междометияла. Аланы жазылыулары. Междометиялы айтымлада тыйгъыч белгиле.



Синтаксис

Сёз тутуш. Сёз бирлешле бла сёз тутушла. Сёз тутушда баш эм бойсуннган сёз. Сёз тутушда сёзлени бирге байланыулары. Сёзлени бир бирге тенг жарашыу халда байланыулары. Сёзлени бир бирге бойсунуу халда байланыулары; этим сёз тутушла эм ат сёз тутушла. Аланы тюрлюлери. Синтаксис сёз тутушла эм фразеология сёз тутушла. Сёз тутушланы къуралыу жаны бла тюрлюлери. Сёз тутушланы магъана жаны бла тюрлюлери. Сёз тутушланы магъана жаны бла къауумлары.

Айтым эм аны баш шартлары: хапарчылыгъы, къарамчылыгъы, ахыр интонациясы.

Айтымланы тилде къуллукъларына кёре тюрлюлери. Аланы ахырларында тыйгъыч белгиле. Айтымда логика басым. Аны къуллугъу. Айтымда сёзлени орунлары.

Эки баш членли айтымланы ангылатыу. Аллай айтымланы къауумлары: жайылмагъан айтымла эм жайылгъан айтымла.

Башчы эм аны къуралыу жаны бла тюрлюлери. Хапарчы, аны тюрлюлери эм аланы къуралыулары. Башчыны бла ат хапарчыны араларында тирени жюрютюлген кезиую. Башчыны бла хапарчыны бир бирлери бла келиш иулери.



Толтуруучу. Аны формалары эм айтым къурауда магъанасы. Толтуруучуну хапарчыгъа къалай байланнганына кёре тюрлюлери: тагъылгъан толтуруучула, къысылгъан толтуруучула. Сёдегей толтуруучу. Аны къуралыуу. Туура толтуруучу. Аны формалары эм къуралыуу. Толтуруучуну къуралыу жаны бла къауумлары.

Болум. Болумланы хапарчыгъа къалай байланнганларына кёре къауумлары: къысылып келген болумла, тагъылып келген болумла. Аллай болумланы къуралыулары. Болумланы магъана жаны бла къауумлары (орунчу, заманчы, сылтаучу, ёлчемчи, муратчы, шартчы, халчы болумла). Болумланы къуралыу жаны бла къауумлары.

Айгъакълаучу. Айгъакълаучуланы къуралыу жаны бла тюрлюлери. Аланы айтымда айгъакъланнган сёзге къалай байланнганларына кёре тюрлюлери. Айгъакълаучуланы магъана жаны бла къауумлары.

Бир баш членли айтымланы иелери къаллайла болгъанларына кёре тюрлюлери. Иесиз айтымла. Аталгъан айтымла. Аланы магъана жаны бла баш къауумлары.

Кем айтым. Тюрлю-тюрлю членлери жетмеген айтымла.

Айтымны бир туудукъ членлерини юсюнден окъулгъанны къайтарыу. Айтымны бир туудукъ членлерини бир бирге тенг жарашдырыучу (жалгъаучу, айырыучу, къаршылаучу) байламланы болушлукълары бла жалгъаныулары. Бир туудукъ членли айтымлада жыйышдырыучу сёзле. Аллай айтымлада тыйгьыч белгиле.

Айтымда кийдирилген сёзле эм айтымла, тилде аланы къуллукълары. Аллай сёзлю айтымлада тыйгъыч белгиле. Айланыу. Жайылмагъан эм жайылгъан айланыу. Айланыулу айтымда тыйгъыч белгиле. Къошакъ
айтым. Ол кийдирилген айтымда тыйгъыч белгиле. Междометиялы айтымла, Алада тыйгьыч белгиле.

Айтымны членлерини айырылыгулары. Айырылгъан айгъакълаучула эм болумла. Айырылгъан болумлу эм айгъакълаучулу айтымлада тыйгъыч белгиле. Айырылгъан толтуруучула. Аллай толтуруучулу айтымлада


тыйгъыч белгиле. Айтымны белгилеучю членлерини айырылыулары. Айырылгъан къошулуучу членли айтымлада тыйгъыч белгиле.

Тюз сёз бла сёдегей сёз. Тюз сёзлю айтымла, алада тыйгъыч белгиле. Ушакъ. Цитата. Цитаталы айтымда тыйгъыч белгиле.

Къош айтымны ангылатыу. Къош айтымланы къауумлары: тенг жарашхан къош айтымла эм бойсуннган къош айтымла. Аланы кесеклерини бир бирге магъана эм грамматика жаны бла байланыуларында болгъан энчиликле.

Тенг жарашхан къош айтымны кесеклерин бир бирге байлар ючюн хайырланылгъан мадарла: тенг жарашдырыучу интонация, тенг жарашдырыучу байламла, кёргюзтюучю алмашла, иеликчи жалгъаула, къош айтымны кесеклерини экисине да бирча къарагъан сёзле. Байламлы тенг жарашхан къош айтымла (жалгъаучу байламлы, айырыучу байламлы, къаршылаучу байламлы). Аллай айтымлада тыйгъыч белгиле. Байламсыз тенг жарашхан къош айтымла. Алада тыйгъыч белгиле.

Бойсуннган къош айтым. Аны баш кесеги эм бойсуннган кесеги. Бойсуннган къош айтымны кесеклернни байланыуларына кёре тюрлюлери: байламлы къош айтымла, байлам сёзлю къош айтымла, байламсыз къош айтымла. Бойсуннган къош айтымланы бойсуннган кесеклерини къаллайла болгъанларына кёре къауумлары (бойсуннган башчы, хапарчы, толтуруучу, айгъакълаучу, болумчу, сансыз кесеклери болгъан къош айтымла). Ортакъ членли бойсуннган къош айтымла. Бойсуннган къош айтымланы къауумларында тыйгъыч белгиле. Талай бойсуннган кесеги болгъан къош айтымла. Алада тыйгъыч белгиле.

Стилистика. Тилни стильлери. Литература тил, аны мардалары. Тилни баш тюрлюлери (стильлери): сёлешиу стиль, китап стиль, ишчи стиль, илму стиль, публицистика стиль, литература стиль. Тилни тазалыгъы.
МАЛКЪАР ЛИТЕРАТУРА
Литератураны теориясы. Гыллыу бла рифма. Малкъар поэзияда рифма къурауну амаллары эм аны айныу жоллары. Рифма къурауда ачыкъ тауушла бла къысыкъ тауушланы магъаналары. Тамырлы рифмала. Къара сёз бла назму тилни энчиликлери. Литературада жигитни юсюнден ангылам. Хапарны юсюнден ангылам. Чыгъарманы къуралыуу бла сюжетни юсюнден ангылам. Поэманы юсюнден ангылам. Суратлау чыгъарманы темасы, ниети. Гиперболаны (семиртип айтыу) ангылатыу. Эпитет бла жан салыуну юсюнден ангылам. Суратлау проза чыгъарманы юсюнден ангылам. Хапар. Повесть. Суратлау сыфатны юсюнден ангылам. Метафораны юсюнден ангылам. Драма жанрланы энчиликлери (трагедия, комедия, фарс д.а.к.). Поэманы жанр энчиликлери. Лирика поэма, лиро-эпикалы поэма, эпикалы поэма. Антитеза деген суратлау амалны юсюнден ангылам. Литературада повестьни бла трилогияны юсюнден ангылам. Чыгъармачылыкъ амал (метод) деген ангыламны баш илишанлары. Суратлау тил. Аны энчилиги, шартлары. Сёз искусствода жанрланы юсюнден ангылам. Роман, аны жанр энчилиги. Поэзияны энчи шартлары. Рифма. Гыллыу. Тенглешдириу. Лирика сезимлик. Адабиятны теориясы. Жангыртмачылыкъ. Романтизм бла реализм. Инсан лириканы амаллары. Суратлау къылыкъ бла сыфат. Жыйышдырыу. Жашау шартланы айыртлау. Чыгъарманы магъанасы бла кеби (формасы). Тюзюнлей айтыу. Диалог. Жаз тил. Драматургия жанрла. Драма. Комедия. Трагедия. Тамсил жанр къадарында. Лириканы тюрлюлери. Чам, масхара жанрланы тюрлюлери. Хапар бла очерк жанрла. Назму ёлчемле. Сахна чыгъарманы тил энчилиги. Халкъ тил бла адабият тил.

Фольклор эм литература чыгъармала.

Малкъар халкъ жомакъла. «Къызчыкъ бла къозучукъ», «Билдим, билдим билляча….», «Батыр жашчыкъ», «Акъыллы устаз».

Жомакъланы тил байлыкълары, къуралыу энчиликлери. Аланы суратлау амаллары. Жомакъланы сюжетлери литературада, суратда, музыкада жюрютюлгенлеринден юлгюле.

«Элбер» деген сёзню магъанасы. Элберде халкъыбызны эслилиги, жютюлюгю, ётгюрлюгю, огъурлулугъу, дагъыда ала кибик башха шартланы ачыкъланыуу. Элберлени къуралыуу эм суратлау энчиликлери. Адамны, жерни, сууну, мюлкню, къанатлыланы, жаныуарланы эм башха затланы юсюнден элберле.

«Нарт сёз» деген сёз тутушну магъанасы. Нарт сёзледе малкъар миллетни огъурлулугъуну, намыслылыгъыны, адет-къылыгъыны ачыкъланыуу. Аланы аманлыкъгъа бла терсбоюнлукъгъа къажаулукълары. Халкъны Ата журтуна кертичилиги, жигитликге, чёрчекликге багъа биче билгени, урунуугъа магъана бериую.



Малкъар нарт таурухла. «Нарт темирчи Дебет», «Сосурукъ бла эмеген», «Ариу Сатанай», «Пелиуан Къарашауай», «Ачей улу Ачемез», «Ачемез бла Хубун», «Шырдан бла нёгер», «Батыр Къарашауай бла Гемуда», «Ёрюзмек бла къына сакъаллы къызыл Фук».

Малкъар халкъ жырла. «Апсаты», «Эрирей», «Долай», «Ийнай», «Бёлляу», «Алтын Хардар», «Къанамат», «Гошаях бийчени кюйю», «Орусбийлары», «Бекболат», «Гапалау», «Ал эмина».

Малкъар жарыкъландырыучула. Орусбийланы Исмайылны, Орусбийланы Наурузну, Орусбийланы Сафар-Алийни, Абайланы Мусосну, Абайланы Солтанбекни, Абайланы Ханифаны, Шаханланы Басиятны, Шакъманланы Фатиматны миллет культураны айнытыуда ишлери.

Мёчюланы Кязим. «Иги сёз», «Суу бойнунда ёсген жангыз талчыкъгъа айтылгъан назму», «Къар кюн арбазыбызгъа къоннган чыпчыкъгъа», «Ата-ана», «Жауур эшекге», «Эски юйюм», «Адамды бизни атыбыз», «Аллай бийле керек бизге», «Жаралы жугъутур», «Бузжигит», «Сагъыш», «Мен – Беккини жашы Кязим», «Бирликни атасы ёлдю», «Дин къарындашларыбыз», «Тёреле сурала кибик», «Парийим», «Аллахны атындан сёлешген», «Аллай бийле керек бизге», «Таукел этейик биз бюгюн», «Атанг келди да гюрбежиге», Къоншубуз, ожакъ тютюнюнг», «Аллах бизге сюймеклик жазды», «Ачыкъ сёз», «Парийим», «Къонгур ташым, бийик къаянгдан тюшюп…», «Жарлы халкъым», «Къартлыкъ бла ушагъым», «Мен бир инсан. Жашадым, жанды отум», «Акъны къарадан тюз айыра билген», «Мусаны къатлап, тур таууна чыкъдым», «Биз – бу дунияны къонакълары», «Арбазыма къоннган чорбат чыпчыкъ», «Бызынгы къабырлары», «Осуят», «Таукел этейик бюгюн», «Жарлы халкъым», «Жашыма», «Тынгылагъыз», «Бузулгъанды жашауубуз», «Бири - къача, бири – къууа», «Муратлагъа жетдирмейле», «Ишибиз онг тюйюл – солду».

Къулийланы Къайсын. «Жорт, жорт, гылыуум!», «Жашчыкъгъа бешик жырчыкъ», «Балам, бу жерге…», «Умут жырчыгъы», «Таукеллик жырчыгъы» «Тау суучукъну жырчыгъы», «Тукъузгю», «Жерибизни хар ташы», «Туугъан жериме айтама», «Жаралы таш», «Прометей, Кавказны къаясына…», «Сиваш», «Перекоп», «Осуят», «Салам, эрттенлик», «Жангы китап», «Жаралы таш», «Тиширыу сууда жуунады», «Музыка», «Бетховен», «Аскер башчы бла поэт», «Шопенни согъадыла», «Поэзия бла сёлешеме», «Бешиклеринг тебиретилгенлерин…», «Сабийле ёлмесинле», «Скопле шахарда жазылгъаан назму», «Ленинни юсюнден таулу поэма».

Отарланы Керим. «Чыпчыкъ жырлайды», «Жылы желчик», «Тау аязы шош урады», «Кимни сакълай болур?», «Жайлыкъда», «Жаралы комиссар», «Чалбаш майор», «Аугъан бешик» «Жиляй эди кёк», «Жесирле базары», «Зурнукла къайтырла», «Сазбет къызчыкъ», «Алтынындан багъалы жерим», «Жолну тас этмейк», «Уланлыкъ сёз», «Жашадыкъ», «Партизан къабырла», «Жолла», «Сынла», «Таулу жашчыкъ», «Кечеги жолоучула», «Зурнукла къайтырла».

Бегийланы Абдуллах. «Тау суучукъ кесин бузады», «Жангы жылны алгъышы», «Терек», «Игиликге ийнаныу», «Тилек».

Токъумаланы Жагъафар. «Нартла уялгъан эдиле». Хапарлары, повестьлери, романлары.

Зумакъулланы Танзиля. «Пелиуан Жанболат», «Асиятны жырчыгъы», «Ата журтум-Малкъарым», «Кюн ахшы болсун, адамла!», «Таулу адетле», «Урушха къажау поэма», «Шайырны назмулары», «Будай бюртюк», «Ташны сёзю», «От жагъа тютюню», «Назмучу таулу къызла», «Къарт терек», «Боламыды адамны артыкъ заты», «Халкъымы шайыры», «Адамны журтуна, журтну да адамгъа термилиую».

Толгъурланы Зейтун. «Тюлкюню кюйю», «Айыуташ», «Кёк гелеу», «Ашыкъ оюн», «Къызгъыл кырдыкла», «Эрирей», «Акъ гыранча», «Акъ жыйрыкъ».

Бабаланы Ибрахим. «Шаудан», «Къара къузгъунну ёмюрю», «Туугъан жериме», «Жауун», «Гёбелек», «Къысхач», «Бийик сын», «Илхам», «Башиллик къаяда жугъутур», «Сурат», «Элия бешик», «Ара боран», «Бийик сын».

Тёппеланы Алим. «Кёз тутхан жер», «Асыралгъан алмала», «Принчни сютлей акълыгъы», «Саскылы къол», «Тейри чыракъ», «Жол кюйю», «Ташыуул», «Артутай», «Азап жолу», «Коммунист».

Гуртуланы Берт. «Бекир», «Чалгъычыла», «Мардакемле».

Гуртуланы Элдар. «Хасанчыкъны юсюнден хапарла», «Къарт эшекни къадары», «Ёр жол», «Къобузчу Марзият», «Къыз къачырыу», «Шамсудин къаласы», «Балтаны багъасы», «Мёлекледе къонакъда», «Халал адам».

Мокъаланы Магомет. «Жарыкъ чыпчыкъ», «Мени юйюм», «Биз да халкъбыз», «Зурнукла», «Ёксюзле ушхуууру», «Исламей», «Къызгенде къычырады кукук», «Хар ким ушайды жерине», «Бийик жулдузла»..

Ахматланы Сафарият. «Сабанла жетип, къызып, жаз башы», «Анама», «Ай макъамы», «Жангызлыкъ».

Ёлмезланы Мурадин. «Эрттен назмучукъ», «Ётмекни багъасы», «Сабийлигими жыры», «Малкъар», «Гошаях бийче», «Таурух», «Эрирей», «Жюзген ташла», «Той этдик, ойнай кетип».

Созайланы Ахмат. «Жаяу жолчукъ», «Къарт жер сюреди», «Акъ сыртдан манга дери сени ауазынг…», «Жер», «Сейирди дуния уллу шахарда», «Гитара», «Адам дуниядан кетсе», «Манга ариу сёзле айт», «Тангым тепсей келеди», «Адам урлукъ себеди», «Галилео Галилей».

Маммеланы Ибрахим. «Ахмат дерслерин этеди», «Акъыллыла айтхандыла».

Гюлюйланы Мажит. «Чум бюртюк».

Къудайланы Маштай. «Мен таулума», «Жамычы».

Шауаланы Хасан. «Тузакъ», «Кюбюрде табылгъан повесть», «Ыйыкъны ахыр кюню», «Бир жашауну минг бети», «Ит жыйын», «Дуния жаханими», «Асият».

Моттайланы Светлана. «Алтын гебенек», «Къара чаукалы сабийлигим», «Къарылгъачла», «Россия», «Къарылгъачла», «Мермер жомакъ».

Табакъсойланы Мухтар. «Жаннет юйю, туугъан жерибиз», «Атам», «Туугъан элим», «Темиркъазакъ», «Тилек», «Терек ёседи алай», «Чарх оюн», «Черек».

Гуртуланы Салих. «Жер татыуу», «Кеседиле тереклени», «Жортады желчик», «Махтауну аты», «Жиляйды терек», «Мудах кёк», «Агъач къалауур», «Ёмюрню кёзлери».

Гулаланы Башир. «Къуш уя», «Сын таш».

Гадийланы Ибрагим. «Элсюер къуш».

Беппайланы Муталип. «Ыннаканы тилеги», «Бёледи жабалакъ», «Къарт бёрю», «Отрар», «Солтанбек», «Теп, тепсе, шыйых Балкъар!».

Додуланы Аскер. «Алгъыш», «Арба», «Черек», «Насып», «Танг аласы».

Байзуллаланы Алий. «Къыш назмула», «Къызыл кёрюмдю», «Жер баллада», «Гладиаторну монологу», «Адамлыкъ», «Жулдуз романс», «Къысыр къаяла», Гапалау».

Батчаланы Муса. «Кюмюш Акка», «Элия», «Элчилерим», «Хорланнган жазыу», «Тёппесине жулдуз тийген».

Боташланы Исса. «Эгер», «Солтанны къадары», «Къушла бийикни сюедиле».

Мусукаланы Сакинат. «Кюн батып барады», «Шош кире жашаугъа къыш кюнде…», «Ала да бизнича», «Тюшюм ушайды жомакъгъа», « Жауун», «Ата журт».

Хочуланы Салих. (хапарла)

Шахмырзаланы Саид. «Сырыйна» (назму жыйымдыкъ), «Къая къызы – къарылгъач», «Иртишни жагъасында».

Будайланы Азрет. «Телефон», «Мараучуну хапары».

Кациланы Хабу. «Жер жулдузла», «Аланла, сизде уа не хапар?», «Темирбекни дерти».

Залийханланы Жанакъайыт. «Тау къушла».

Этезланы Омар. «Нарт къала», «Къаяла унутмагъандыла».

Маммеланы Ибрагим «Шаудан бла тонгуз», «Кёкбаш эшек», «Тюз оноу», «Жаралы жугъутур».

Достарыңызбен бөлісу:




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет