|
ҚРДСМ «Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік фармацевтика академиясы» ШЖҚ РМК Неврология, психиатрия және психология кафедрасы
|
044 -56-(18)
11 беттің 1-беті
|
Әдістемелік нұсқау
|
ОҢТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТІК ФАРМАЦЕВТИКА
АКАДЕМИЯСЫ
НЕВРОЛОГИЯ, ПСИХИАТРИЯ ЖӘНЕ ПСИХОЛОГИЯ КАФЕДРАСЫ
«Бекітемін»
Оқу-әдістемелік және
тәрбие ісі жөніндегі
проректор М.Ұ. Анартаева
_______________________
«____» ____________2014 ж.
2014-2015 оқу жылындағы «Неврология» пәні бойынша дәрігер-интерн-ЖТД арналған науқастың төсегінің жанында жүргізілетін
клиникалық емтиханның жүргізу әдістері
Әдістемелік нұсқау
Шымкент, 2014 ж
Әдістемелік нұсқау «Неврология, психиатрия және психология» кафедрасының мәжілісінде талқыланды және мақұлданды
Хаттама № ____ «____» ________20___ж.
Кафедра меңгерушісі, м.ғ.д., профессор ______ Г.А. Дущанова
Әдістемелік нұсқау клиникалық пәндердің жүйелік әдістемелік комиссиясында талқыланды және мақұлданды
Хаттама № ____ «____» ________20___ж.
ЖӘК төрайымы, м.ғ.к., профессор _______ Абуова Г.Н.
Әдістемелік нұсқау факультеттер кеңесінде талқыланды және мақұлданды
Хаттама № ____ «____» ________20___ж.
Медициналық факультетің деканы, профессор _________ Қарабеков А.Қ.
Әдістемелік нұсқау ОҚМФА әдістемелік кеңесінде бекітілді
Хаттама № ____ «____» ________20___ж.
Әдістемелік кеңесің төрайымы, м.ғ.д. ___________ Анартаева М.У.
«Неврология» пәні бойынша науқастың төсегінің жанында жүргізілетін клиникалық емтиханға арналған
бекеттер мен дағдылар тізімі
Бекет №
|
Бекеттер атауы
|
Жалпы балл
|
Өтпелі балл
|
Уақыты
|
1.
|
Жалпы тәжірибелі дәрігер интерннің науқастың төсегінің жанында шағымдар мен анамнез жинаудағы коммуникативті және клиникалық дағдыларын бағалау
|
20
|
10
|
10 мин
|
2.
|
Жалпы тәжірибелі дәрігер интерннің науқастың төсегінің жанында неврологиялық статусты тексеру әдісін жүргізуін бағалау
|
20
|
10
|
20 мин
|
3.
|
Жалпы тәжірибелі дәрігер интерннің науқастың тапсырған анализдері бойынша зертханалық зерттеу әдістерінің нәтижелерін талдауын бағалау
|
20
|
10
|
10 мин
|
4.
|
Жалпы тәжірибелі дәрігер интерннің науқаста жүргізілген аспаптық зерттеу әдістерінің нәтижелерін талдауын бағалау
|
20
|
10
|
10 мин
|
5.
|
Науқастың төсегінің жанында анықталған мәліметтер негізінде диагноз қоюда және емін жүргізуде жалпы тәжірибелі дәрігер интерннің клиникалық ой-өрісін және тәжірибелік дағдыларын бағалау
|
20
|
10
|
10 мин
|
|
Барлығы
|
100
|
50
|
60 мин
|
Ескерту:
Жалпы балл – 100
Өтпелі балл – 50
90 – 100 балл – өте жақсы
75 – 89 балл – жақсы
50 – 74 балл – қанағаттанарлық
0 – 49 балл - қанағаттанарлықсыз
Берілген 5 бекеттің біреуінен болса да өтпелі балдан төмен балл алған жағдайда, емтихан нәтижесіз деп саналады.
1 бекет – Жалпы тәжірибелі дәрігер интерннің науқастың төсегінің жанында шағымдар мен анамнез жинаудағы коммуникативті және клиникалық дағдыларын бағалау
Максимальді балл – 20
Максимальды уақыт – 10 минут
№
|
Қадамдық әрекеттер
|
Баллдар
|
1.
|
Екі жақты амандасқан соң науқастың қасына отырып, атын, тегін, жасын, мамандығын, жұмыс орнын сұрады.
|
1,0
|
0,5
|
0
|
2.
|
Мына сұрақты қойды: Сіз неге шағымданасыз? Жауап алған соң аталған симптомдардың күшеюі мен пайда болу шарттарын анықтады. Симптомдардың пайда болу уақытын және басылуын нақтылады. Білікті сұрастыру арқылы аурудың жетекші синдромын анықтады.
|
4,0
|
2,0
|
0
|
3.
|
Ауру анамнезінде оның ұзақтығын, басталуын, пайда болуын анықтады. Хронологиялық реттілікпен аурудың ағымын, қайта- лануын, олардың ұзақтығын, алған емін және емнің эффективтілігін сұрады. Соңғы жағдайының нашарлауына алып келген себептерді сұрастырды.
|
4,0
|
2,0
|
0
|
4.
|
Емтихан тапсырушы өмір анамнезінде өмір сүру шарттары мен балалық шақта дамуын, сонымен қатар қазіргі кездегі социалды экономикалық жағдайын тактикалық түрде анықтады. Хронологиялық реттілікпен болып өткен ауруларын анықтады.
Науқастың туған туыстарының денсаулығын сұрап, туберкулез, вирусты гепатитпен ауыратын науқастармен қарым-қатынаста болғандығын анықтады.
|
2,0
|
1,0
|
0
|
5.
|
Жанұялық жағдайын анықтау (үйленген, тұрмыс құрған). Жұбайының денсаулығын, балаларының санын және олардың денсаулығын. Егер науқас әйел болса, онда алғашқы етеккір басталуын, оның тұрақтануын, сипатын (аз мөлшерде, бір қалыпты, көп мөлшерде, ауырсынумен), неше жүктілік болды соның ішінде нешесі босанумен аяқталды. Жүктіліктің ағымы, жасанды, өздігінен, асқынған түсіктер. Климакс, ағымы.
|
2,0
|
1,0
|
0
|
6.
|
Өмір сүру ерекшеліктерін анықтады, әскер қатарында болғандығын сұрастырды. Қазіргі кезде және бұрынғы шылым шегуі мен алкоголь қолдануы туралы сұрастырды.
|
1,0
|
0,5
|
0
|
7.
|
Сұрастыруды психологиялық сенімділік атмосферасында жүргізді. Науқаспен оптимальді қарым қатынасқа вербальді (сөздік) және вербальді емес (мимика, қимыл, дауыс интонациясы) коммуникация әдістерін қолданды.
|
2,0
|
1,0
|
0
|
8.
|
Коммуникативті дағдыларды толық игерді.
|
4,0
|
2,0
|
0
|
|
Қорытынды:
|
20
|
10
|
0
|
2 бекет Жалпы тәжірибелі дәрігер интерннің науқастың төсегінің жанында неврологиялық статусты тексеру әдістерін жүргізуін бағалау
Максимальді балл – 20
Максимальды уақыт – 20 минут
№
|
Қадамдық әрекеттер
|
Баллдар
|
1.
|
Алдын-ала жинаған шағымдары мен анамнезіне негізделе отырып, науқастың жалпы жағдайын сипаттады.
|
1.0
|
0.5
|
0
|
2.
|
Сана деңгейін анықтады. Қоршаған ортаға және уақытқа бағдарын анықтады. Менингеальды белгілерді тексеру: Керниг симптомы, Брудзинский симптомы, шүйде бұлшық еттерінің ригидтілігі.
|
2,0
|
1,0
|
0
|
3.
|
Аяқ-қолдағы қозғалыс қызметін симметриялы түрде анықтады: аяқ-қолдың активті және пассивті қозғалысын, бұлшық еттердің тонусын, бұлшық еттердің күшін, қол-аяқтың беткей және терең рефлекстерін, патологиялық рефлекстерін зерттеді, Барре сынамасын жүргізді.
|
2,0
|
1,0
|
0
|
4.
|
Ауырсыну, тактильді, температуралық сезімталдықты анықтады. Бұлшық ет буын, вибрациялық, кинестетикалық және қысым және салмақ сезімдерін зерттеді. Күрделі сезімталдық түрлерін зерттеді: дискриминациялық, орналасу, екі өлшемді кеңістікті сезімталдық.
|
2,0
|
1,0
|
0
|
5.
|
Бас ми жүйкесінің 1 иіс сезу жұбын тексеру – иіс сезу сақталған екі жақты.
2 көру жүйкесін тексеру – көру өткірлігі, көру аймағы
5 үшкіл жүйкенің қызметін зерттеу: беттегі сезімталдықты анықтау, Зельдер зоналары бойынша, бет ауырсынулары. Шайнау бұлшық етінің қызметі (m. masseter, m. temporalis), астыңғы жақтың ауытқуы.
7 бет жүйкесінің қызметін анықтау – беттің тыныштықтағы көрінісі (симметриялы не симметриялы емес). Мимикалық сынамалар (қасты көтеру, қасты қосу, көзді жұму, ұртты үрлеу, күлімдеу, ерінді шүйіру).
8 есту жүйкесін тексеру – есту қызметін тексеру, нистагм.
|
3,0
|
1,5
|
0
|
6.
|
Бас ми жүйкелерінің 3,4, 6 (көз қозғалтқыш, шығыр тәрізді, алып кетуші) жұптарын тексеру – көз қуысының кеңдігі, көз алмаларының қозғалу көлемі (шетке, жоғарыға және төменге қозғалу толықтығы) Қарашықтың көлемі (кеңейген не тарылған, бірдейлігі), жарыққа екі қарашықтың тіке және қосарланған реакциясы. Конвергенцияны және аккомодацияны зерттеу.
9 тіл жұтқыншақ және 10 кезбе жүйкелерінің қызметін тексеру: жұтыну (кедергісіз, дисфагия). Фонация кезіндегі жұмсақ таңдайдың түрі (қозғалуы – симметриялы не симметриялы емес), тілше орта сызықтың бойында. Жұтыну, таңдай рефлекстерін зерттеу. 11қосалқы жүйкені тексеру - m. sternocleidomastoideus және m. trapezoideum қимылы, күші, тонусы.
12 тіл асты жүйкесін зерттеу – тіл орта сызықтың бойында, оңға не солға ауытқуын анықтау, гипотрофиялық өзгерістерді, фасцикуляцияларды анықтау.
Оральды автоматизм симптомдарын анықтау: дистант-оральды назолабиальды, алақан – иек (Маринеску-Радовичи) рефлекстерін тексеру.
|
3,0
|
1,5
|
0
|
7.
|
Статикалық атаксия белгілерін анықтау – Ромберг сынамасын, Бабинский синергисы сынамасын тексерді.
Динамикалық атаксия – саусақ-мұрын, табан-тізе, көрсету сынамаларын тексерді, Стюарт-Холмс, Шильдер симптомдарын анықтады, диадохокинез, дисметрия сынамаларын (оқ не теріс) тексерді. Жүрісі өзгермеген, атактикалық степпаж, штампты.
|
2,0
|
1,0
|
0
|
8.
|
Сөйлеу қызметін және оның бұзылыстарын анықтау (эфферентті, афферентті, оптико-мнестикалық, акустико-мнестикалық, семантикалық, динамикалық, тотальды). Праксис және оның бұзылыстарын анықтау – кинетикалық, кинестетикалық, гнозис және оның бұзылыстарын анықтау - көру, есту, иіс сезу, дәм сезу, астереогнозия, аутотопогнозия. Есте сақтау қызметін зерттеу –қысқа мерзімді және ұзақ мерзімді есте сақтау.
|
2,0
|
1,0
|
0
|
9.
|
Дермографизмді зерттеу – қызыл, ақ, жайылмалы, төмпешік тәрізді. Бернар-Горнер симптомын анықтау. Клиностатикалық сынама – жүрек қағысының жиілігі, қан қысымы турғанда және жатқанда, ортостатикалық сынама - қағысының жиілігі, қан қысымы жатқанда және турғанда, Ашнер сынамасы.
|
2,0
|
1,0
|
0
|
10.
|
Синдромды дұрыс құрастырды және синдроммен жүретін ауруларды атады.
|
1.0
|
0.5
|
0
|
|
Қорытынды:
|
20
|
10
|
0
|
3 бекет – Интерн-дәрігер терапевтің науқастың тапсырған анализдері бойынша зертханалық зерттеу әдістерінің нәтижелерін талдауын бағалау
Максимальды балл – 20
Максимальды уақыт – 10 минут
№
|
Қадамдық әрекеттер
|
Баллдар
|
1
|
Жалпы қан анализінің нәтижелерін талдады.
|
3,0
|
1,2
|
0
|
2
|
Жалпы зәр анализінің нәтижелерін талдады.
|
3,0
|
1,5
|
0
|
3
|
Биохимиялық қан анализінің нәтижелерін талдады.
|
3,0
|
1,5
|
0
|
4
|
Жұлын ми сұйықтығы анализінің нәтижелерін талдады
|
4,0
|
2,0
|
0
|
5
|
Коагулограмма нәтижелерін талдады.
|
3,0
|
1,5
|
0
|
6
|
Қандағы электролиттер мөлшеріне талдау жасады.
|
4,0
|
2,0
|
0
|
Қорытынды
|
20
|
10
|
0
|
4 бекет – Интерн-дәрігер терапевтің науқаста жүргізілген аспаптық зерттеу әдістерінің нәтижелерін талдауын бағалау
Максимальды балл – 20
Максимальды уақыт – 10 минут
№
|
Қадамдық әрекеттер
|
Баллдар
|
1
|
Электроэнцефалография талдады
|
4,0
|
2,0
|
0
|
2
|
Бастың магистральды артерияларының ультрадыбыстық допплерографиясын талдады
|
4,0
|
2,0
|
0
|
3
|
Бас миының компьютерлі томографиялық, магнитті-резонансты томографиялық суреттерін талдады
|
4,0
|
2,0
|
0
|
4
|
Омыртқаның компьютерлі томографиялық, магнитті-резонансты томографиялық суреттерін талдады
|
4,0
|
2,0
|
0
|
5
|
Қосымша тексеру әдістеріне талдау жүргізді
|
4,0
|
2,0
|
0
|
Қорытынды
|
20
|
10
|
0
|
5 бекет – Науқастың төсегінің жанында анықталған мәліметтер негізінде диагноз қоюда және емін жүргізуде интерн-дәрігер-терапевттің клиникалық ой-өрісін және тәжірибелік дағдыларын бағалау
Максимальды бал -20
Максимальды уақыт -10 минут
№
| Қадамдық әрекеттер |
Баллдар
|
1
|
Аурудың синдромадарын атап шығып, жетекші синдромын анықтады.
|
4,0
|
2,0
|
0
|
2
|
Жетекші синдром бойынша ұқсас аурулар шеңберін құрастырды.
|
4,0
|
2,0
|
0
|
3
|
Қысқа түрде ұқсас аурулармен ажыратпалы диагноз жүргізіп, негізді түрде оларды жоққа шығарды.
|
4,0
|
2,0
|
0
|
4
|
Топикалық және клиникалық диагнозды негіздеді.
|
4,0
|
2,0
|
0
|
5
|
Тиімді ем жүргізді.
|
4,0
|
2,0
|
0
|
|
Қорытынды:
|
20
|
10
|
0
|
Әдебиет
негізгі:
-
2011-2015 жылдарға ҚР денсаулық сақтауды дамытудың «Саламатты Қазақстан» Мемлекеттік Бағдарламасы.
-
Внутренние болезни по Дэвидсону. Общие принципы медицины: учебное пособие / под ред. Н.А.Буна и др.; пер. с англ. под ред. Н.А.Мухина. – М., 2009. – 384 с.:
-
Берзегова Л.Ю. Классификация болезней. Симптомы и лечение: учебное пособие. – М., 2008. – 320 с.
-
Баркер Р., Барази С., Нил М. Наглядная неврология: учебное пособие / пер. с англ. под ред. В.И.Скворцовой. – 2-е изд. – М., 2009. – 136 с.
-
Руководство по амбулаторно-поликлинической инструментальной диагностике + CD / под ред. С.К.Тернового. – М., 2008. – 752.
-
Штрибель Х.В. Терапия хронической боли. Практическое руководство: пер. с нем. Под ред. Н.А.Осиповой. – М., 2006. – 304 с.
-
Баранов А.А. и др. Стандарты ведения больных. Клинические рекомендации. – М., 2010. – 1376 с.
-
Стерн С., Сайфу А., Олткорн Д. От симптома к диагнозу: руководство для врачей: пер. с англ. – М., 2008. – 816 с.
-
Планы ведения больных / под ред. Е.И.Полубенцевой, О.Ю.Атькова, О.В. Андреевой. – М., 2007. – 528 с.
-
Российский терапевтический справочник + CD / под ред. А.Г.Чучалина. – 2-е изд. – М., 2008. – 976 с.
-
Жилагий П.Г., Биклей Л.С. Руководство по клиническому обследованию больного: пер. с англ. под ред. Н.А.Мухина, И.Н.Денисова. – 2-е изд. – М., 2011. – 992 с.
-
Бейтс Б. Руководство по клиническому обследованию больного: пер. с англ. под ред. А.А.Баранова, И.Н.Денисова, В.Т.Ивашкина и др. – М., 2007. – 648 с.
-
Русович В.З. Особенности амбулаторного консультирования врачами общей практики. – Мн., 2007.
қосымша:
-
Акшулаков С.К.,Шевелева Н.И, Абдрахманова М.Г, Беляев Р.А, Махамбетов Е.Т, К.Б. Нургалиев. Реабилитация больных с инсультами. Методические рекомендации. Астана. - 2009. – 105 с.
-
Дербісалина Г.Ә. Жалпы практикалық дәрігердің жұмысындағы коммуникативті дағдылары. - Ақтобе.- 2009. – 62 б.
-
Дербисалина Г.А. Коммуникативные навыки в работе врача общей практики. - Актобе.- 2009. – 78 с.
Достарыңызбен бөлісу: |
