С. Б. Жәутікова, Е. К. Умирбаева, Г. Н. Иманбаева «патологиялық физиология – 2» ПӘні бойынша ситуациялық есептер жинағЫ

32 жастағы В. деген науқас ауруханаға кенеттен басталған оң қабырға астындағы ауырсынуға, лоқсу, құсу сезімдеріне, терісінің сарғаюына шағымданып түскен.

Анамнезінде соңғы 5 жыл бойы оң қабырға астында ұстамалы түрде қайталанатың ауырсынулар болғанын айтады.

Объективті тексеру кезінде анықталғаны: терісінің сарғыштануы, пальпация жасағанда оң қабырға астының ауырсынуы. Дене температурасы -38,7º С.

Лабораториялық тексеру нәтижелері: қандағы тура билирубин – 68 мкмоль/л. Зәрдің түсі жасыл-сарғыш, билирубинге реакциясы оң, уробилинді денешіктер жоқ. Нәжісі саз тәріздес, түссіз.

1. 
   Сарғаю түрін анықтаңыз.
   
2. 
   Зәрде уробилиндік денешіктердің болмауы нені дәлелдейді?
   

Тәжірибелік жануардан қан плазмасын алу мақсатында ішінде натрий цитраты бар пробиркаға қан алынды.

Осы антикоагулянтты қолдану кезінде қан ұю үрдісі қай кезеңінде тоқтайды?

Есеп № 2

Гемофилияның түрін анықтау мақсатында тексеріліп жатқан науқастан алынған қан плазмасының үш өлшеміне құрамында қан ұюдың не VIII немесе IX немесе XI факторлары жоқ плазма үлгілері қосылған. Қан ұюының жалпы уақытының қалпына келуі VIII және XI фактордың айқын жеткіліксіздігі байқалған тест-плазма қосылған өлшемде қалыптасқан.

1. 
   Науқаста гемофилияның қандай түрі дамыған?
   
2. 
   Бұл ауру гемостаз патологиясының қай түріне жатады?
   

Айқын геморрагиялық синдром дамыған 2 жастағы ауру баланың қан плазмасында антигемофильдік глобулиннің (VIII фактордың) жоқтығы анықталған.

1. 
   Бұл жағдайда қан ұюының қандай кезеңінде гемостаздың біріншілік бұзылыстары туындайды?
   
2. 
   Бұл жағдайда протромбиназа белсенділігі қалыптасуының қай, ішкі, әлде сыртқы механизмдерінің ақауы байқалады?
   

Науқас XIІ Хагеман факторының ақауымен көрінетің коагулопатияның тұқым қуалайтың түрімен ауырады.

1. 
   Бұл жағдайда гемостаздың біріншілік бұзылыстары қан ұюының қай кезеңінде туындайды?
   
2. 
   Науқаста фибринолиз үрдісінің қарқыны өзгереді ме?
   

Ұйқы безіне жасалған операциядан кейін науқаста қан ұюының үшінші фазасының айқын бұзылысымен геморрагиялық синдром дамыған.

Бұл жағдайдағы гемостаз бұзылысының даму механизмі қандай?
Есеп № 6

Туылғаннан кейін 2-і күн өткенде нәрестеден тексеруге қан алынған.

Жалпы қан анализі

Эритроцит 5,7х_ 1 мкл-де

Гемоглобин 212 г/л

Түсті көрсеткіш 1,1

Лейкоцитарлық формула

Миелоциттер 1%

Метамиелоциттер 2%

Таяқша ядролы 5%

сегменттік ядролы 49%

Эозинофилдер 3%

Базофильдер 0

Лимфоциттер 30%

Моноциттер 10%

Тромбоциттер 308х_ 1мкл-де

Жұғындыда: нормохромия, ретикулоциттер - 2,0%.

Нәрестенің шеткері қанында патологиялық өзгерістер бар ма?

2 жастағы баладан тексеруге қан алынған.

Жалпы қан анализі

Эритроциттер 4,7х_/л

Гемоглобин 117 г/л

Түсті көрсеткіш 0,9

Лейкоциттер 10,0х_/л

Лейкоцитарлық формула

Метамиелоциттер 0,5%

Таяқша ядролы 3,5%

Сегменттік ядролы 34%

Эозинофилдер 2,5%

Базофильдер 0,5%

Лимфоциттер 49%

Моноциттер 10%

Тромбоциттер 280х_/л

Жұғындыда: нормохромия, ретикулоциттер - 0,6%.

Баланың шеткері қанында патологиялық өзгерістер бар ма?

Постгеморрагиялық анемия дамыған тәжірибелік жануарлардың үш тобына келесі гормондық дәрілер, бірінші топқа – андрогендер, екінші топқа –эстрогендер және үшінші топқа – глюкокортикоидтар енгізілген.

Аталған гормондардың қайсысының әсерінен эритропоэздің белсенуі байқалады?
Есеп № 9

Науқас К., 34 жаста, асқазаннан қан кету күдігімен ауруханаға түскен. Қанын тексеру кезінде анықталғаны:

Эритроцит 3,0 х_/л

Гемоглобин 100г/л

Түсті көрсеткіш 1,0

Лейкоциттер 3,4х_/л

Лейкоцитарлық формула

Метамиелоциттер 0

Таяқша ядролы 1%

Сегменттік ядролы 50%

Эозинофилдер 0

Базофильдер 0

Лимфоциттер 40%

Моноциттер 9%

Тромбоциттер 120х_/л

Жұғындыда: нормохромия, ретикулоциттер - 0,7%.

1. 
   Алынған қан анализінің нәтижесі жедел қансырауға тән бе?
   
2. 
   Шеткері қандағы тромбоциттер мөлшерінің төмендеуі неге негізделген?
   
3. 
   Жедел қансыраудан кейін қанша уақыттан соң гидремиялық реакцияның клиникалық белгілері байқалады?
   

54 жастағы Н. деген науқасқа операция жасалғаннан кейін 5 күн өткенде тексеруге қаны алынған.

Жалпы қан анализі

Эритроцит 3,6х_/л

Гемоглобин 95г/л

Түсті көрсеткіш 0,78

Лейкоциттер 16х_/л

Лейкоцитарлық формула

Миелоциттер 1%

Метамиелоциттер 2%

Таяқша ядролы 8%

Сегменттік ядролы 64%

Эозинофилдер 3%

Базофильдер 1%

Лимфоциттер 18%

Моноциттер 3%

Жұғындыда: айқын емес анизацитоз, пойкилоцитоз, ретикулоциттер - 3,8%.

1. 
   Науқастың шеткері қанындағы анықталған өзгерістерді сипаттаңыз.
   
2. 
   Қандай өзгерістер қан түзу жағынан компенсациялық механизмдердің іске қосылғандығын көрсетеді?
   
3. 
   Бұл жағдайда гемопоэзді ынталандыру қандай факторлардың әсерінен жүзеге асады?
   

Науқас И., 42 жаста, ауруханаға ішінің ауырсынуына, шырыш және қан араласқан үлкен дәреттің жиі (тәулігіне 3-4 рет) болуына, жүдеуге, әлсіз-дікке шағымданып келген. Бұл белгілердің пайда болғанына 1-жылдай уақыт болғанын және жағдайының бірде жақсарып бірде нашарлап отырғаның айтады.

Ауруханаға түске кездегі қан анализі

Эритроцит 2,9 х_ /л

Гемоглобин 63г/л

Түсті көрсеткіш 0,7

Лейкоциттер 14х_/л

Лейкоцитарлық формула

Метамиелоциттер 1,5%

Таяқша ядролы 8%

Сегменттік ядролы 52%

Эозинофилдер 2%

Базофильдер 0,5%

Моноциттер 6%

Тромбоциттер 220х_/л

Жұғындыда: нормоцит, аздаған микроциттер, пойкилоцитоз, аздап полихроматофильдер, ретикулоциттер - 2,6%.

1. 
   Бұл гемограммада шеткері қан құрамының қандай өзгерістері берілген?
   
2. 
   Қан жүйесінің қандай патологиясына бұл өзгерістер тән?
   
3. 
   Қан анализінде қанның регенерациялану белгілері бар ма?
   

Науқас В., 40 жаста, ауруханаға ішінің ауырсынуына байланысты тексерілуге жатқызылған.

Ауруханаға түске кездегі қан анализі

Эритроцит 3,8х_ 1 мкл-де

Гемоглобин 68г/л

Түсті көрсеткіш 0,51

Лейкоциттер 5,4х_ 1 мкл-де

Лейкоцитарлық формула

Метамиелоциттер 0

Таяқша ядролы 6%

Сегменттік ядролы 54%

Эозинофилдер 2%

Базофильдер 1

Лимфоциттер 30%

Моноциттер 7%

Тромбоциттер 280х_ 1 мкл-де

Жұғындыда: гипохромия, аздаған микроциттер, пойкилоцитоз, анулоциттер, ретикулоциттер - 1,2%.

1. 
   Науқаста шеткері қан құрамының қандай өзгерістері бар?
   
2. 
   Бұл өзгерістер қанның қандай патологиясына тән?
   
3. 
   Бұл өзгерістердің даму механизімі қандай?
   

Науқас В., 13 жаста, жалпы әлсіздікке, басының айналуына, жиі естен таңуға шағымданады.

Жалпы қан анализі

Эритроцит 3,8х_/л

Гемоглобин 56г/л

Түсті көрсеткіш 0,52

Лейкоциттер 6,7х_/л

Лейкоцитарлық формула

Метамиелоциттер 0%

Таяқша ядролы 2%

Сегменттік ядролы 52%

Эозинофилдер 3%

Базофильдер 0

Лимфоциттер 37%

Моноциттер 6%

Тромбоциттер 270х_ /л

Жұғындыда: гипохромия, айқын микроцитоз, пойкилоцитоз, ретикулоциттер - 0,8%.

1. 
   Шеткері қан құрамындағы өзгерістер қандай патологияға тән?
   
2. 
   Шеткері қан құрамының мұндай өзгерістеріне қандай патологиялық үрдістер әкелуі мүмкін?
   

Науқас Д., 54 жаста, баспаханада теруші болып қызмет атқарады. Ауруханаға жалпы әлсіздікке, басының ауырсынуына, басының айналуына, ұйқысының нашарлауына шағымданып келген.

Қанын тексеру кезінде анықталғаны:

Эритроцит 3,2х_/л

Гемоглобин 69 г/л

Түсті көрсеткіш 0,65

Лейкоциттер 6,1х_/л

Лейкоцитарлық формула

Метамиелоциттер 0

Таяқша ядролы 6%

Сегменттік ядролы 62%

Эозинофилдер 3%

Базофильдер 1%

Лимфоциттер 24%

Тромбоциттер 220х_/л

Жұғындыда: гипохромия, микроанизоцитоз, аздаған полихромато-фильдер, нысана тәріздес эритроциттер, базофильдік түйіршікті эритроцит-тер, ретикулоциттер - 1,8%. Сарысулық темірдің деңгейі – 63 мкмоль/л.

1. 
   Бұл анализ қанның қандай патологиясын дәлелдейді?
   
2. 
   Анықталған қан патологиясының патогенезі қандай?
   

Ащы ішектің полипоздық зақымдануына байланысты жасалған резекциядан кейін 4 ай өткенде науқаста мегалобластық анемия дамыған.

Бұл жағдайда анемияның дамуы қай фактордың, В₁₂ витаминінің, әлде фолий қышқылының жеткіліксіздігіне негізделген?
Есеп № 16

Науқас Д., 62 жаста, асқазан обыры диагнозымен ауруханада ем қабылдауда.

Ауруханаға түскен кездегі қан анализі:

Эритроцит 1,3 х_ 1 мкл-де

Гемоглобин 58 г/л

Түсті көрсеткіш 1,3

Лейкоциттер 2,8х_ 1 мкл-де

Лейкоцитарлық формула

Метамиелоциттер 1%

Таяқша ядролы 8%

Сегменттік ядролы 45%

Эозинофилдер 1%

Базофильдер 0

Лимфоциттер 40%

Моноциттер 5%

Тромбоциттер 120х_ 1 мкл-де

Жұғындыда: макроанизоцитоз, пойкилоцитоз, Жолли денешігі, Кебот жүзігі, полисегменттелген нейтрофильдер, ретикулоциттер - 0,1%.

1. 
   Шеткері қан құрамының өзгерісі қанның қандай патологиясына тән?
   
2. 
   Науқаста дамыған қан патологиясының мүмкін болатын механизімі қандай?
   

Науқас Б., 54 жаста, әлсіздікке, аз ғана физикалық күш түскеннің өзінде ентігу байқалатынына, қол саусақтарының ұшының жансыздануына, тілінің ауырсынуына шағымданып ауруханаға түскен.

Ауруханаға түскен кезіндегі қан анализі:

Эритроцит 1,44х_/л

Гемоглобин 66 г/л

Түсті көрсеткіш 1,4

Лейкоциттер 2,8х_/л

Лейкоцитарлық формула

Жас жасушалар 0

Таяқша ядролы 1%

Сегменттік ядролы 43%

Эозинофилдер 5%

Базофильдер 0

Лимфоциттер 48%

Моноциттер 3%

Тромбоциттер 100х_/л

Жұғындыда: айқын анизацитоз, пойкилоцитоз, мегалобластар, базофиль-дік түйіршіктелген эритроциттер, гиперсегменттелген нейтрофильдер, рети-кулоциттер - 0,4%.

1. 
   Шеткері қан құрамының анықталған өзгерістері қан жүйесінің қандай патологиясына тән?
   
2. 
   Осы патологияның дамуында эритропоэздің қандай типі орын алады және оның ерекшелігі неде?
   

Науқас К., 24 жаста, үдемелі әлсіздікке, тез шаршағыштыққа, ентігуге шағымданып, ауруханаға тексерілуге келген. Үш жыл бұрын науқасқа ішектің түйнелуіне байланысты операция жасалынып, бүйірлік анастомоздар қою арқылы ащы ішектің 60 см резекцияланған. Осы операция жасалған соң кейде ішінің ауырсынуы, үлкен дәретінің тұрақсыздығы байқалған.

Ауруханаға түскен кезіндегі қан анализі

Эритроцит 2,23х_/л

Гемоглобин 85г/л

Түсті көрсеткіш 1,2

Лейкоциттер 3,5х_/л

Лейкоцитарлық формула

Метамиелоциттер 0

Таяқша ядролы 0,5%

Сегменттік ядролы 58%

Эозинофилдер 5%

Базофильдер 0,5

Лимфоциттер 30%

Моноциттер 6%

Тромбоциттер 120х_ /л

Жұғындыда: макроанизоцитоз, пойкилоцитоз, шизоцитоз, аздап мегалоциттер, нормохромия, ретикулоциттер - 0,4%.

1. 
   Бұл анализ қанның қандай патологиясы дамығаның көрсетеді?
   
2. 
   Алынған мәліметтерге сүйене отырып анықталған қан патология-сының даму механизімін түсіндіруге болады ма?
   

18 жастағы Г. деген әскер қатарына шақырылушы тексерілу үшін ауруханаға түскен. Медициналық комиссиядан өту кезінде қан анализін зерттеу жүргізіліп, нәтижесі анықталған:

Эритроцит 2,7 х_ 1 мкл-де

Гемоглобин 81г/л

Түсті көрсеткіш 1,0

Лейкоциттер 7,5х_ 1 мкл-де

Лейкоцитарлық формула

Жас жасушалар 0

Таяқша ядролы 4%

Сегменттік ядролы 54%

Эозинофилдер 2%

Базофильдер 0

Лимфоциттер 37%

Моноциттер 3%

Тромбоциттер 230х_ 1 мкл-де

Жұғындыда: нормохромия, микросфероцитоз, ретикулоциттер - 12%.

1. 
   Тексерілушінің қан құрамында қандай өзгерістер бар?
   
2. 
   Анықталған өзгерістер қан жүйесінің қандай патологиясына тән?
   

Науқас Г., 19 жаста, ауруханаға тексерілуге келген. Гемоглобин мөлшерінің 90-95 г/л дейін төмендеуі бала кезінен байқалған. Темір препараттарымен емделу ешқандай нәтиже бермеген.

Ауруханаға түскен кездегі қан анализі

Эритроцит 3,2х_/л

Гемоглобин 85 г/л

Түсті көрсеткіш 0,78

Лейкоциттер 5,6х_/л

Лейкоцитарлық формула

Метамиелоциттер 0

Таяқша ядролы 4%

Сегменттік ядролы 58%

Эозинофилдер 3%

Базофильдер 0

Лимфоциттер 29%

Моноциттер 5%

Тромбоциттер 210х_/л

Жұғындыда: анизоцитоз, пойкилоцитоз, нысана тәріздес эритроциттер, базофильдік түйіршіктелген эритроциттер, ретикулоциттер - 16 %. Сарысулық темір деңгейі - 30 мкмоль/л.

1. 
   Бұл гемограммада қан жүйесінің қандай патологиясы берілген?
   
2. 
   Бұл жағдайда шеткері қандағы ретикулоцитоз нені дәлелдейді?
   

12 айлық Витя С. туылғаннан бастап жиі тұмауратып ауратын болған. Анасының бақылауы бойынша, сульфодимезин, ацетилсалицилдік қышқыл, тетрациклинді қабылдаған кезде баланың терісінің және склерасының сары түске боялуы, зәр түсінің қараюы байқалып, дәрілерді қабылдауды тоқтақан кезде бұл көріністердің біртіндеп жойылуы болған.

Жалпы қан анализі

Эритроцит 3,0х_/л

Гемоглобин 70 г/л

Түсті көрсеткіш 0,7

Лейкоциттер 19х_/л

Лейкоцитарлық формула

Метамиелоциттер 0

Таяқша ядролы 2%

Сегменттік ядролы 33%

Эозинофилдер 3%

Базофильдер 0

Лимфоциттер 55%

Моноциттер 7%

Тромбоциттер 280х_/л

Жұғындыда: айқын анизо- және пойкилоцитоз, полихроматофилия, ретикулоциттер - 10%.

Эритроциттердің глюкоза-6-фосфатдегидрогеназа белсенділігі - 2,3 бірлік. (қалыптыда - 5,4±0,3).

1. 
   Балада қан жүйесінің қандай патологиясы дамыған?
   
2. 
   Бұл патологияның даму механизімі қандай?
   

15 жастағы гемолиздік анемиямен ауратын В. деген науқастың гемоглобинін тексеру кезінде А₂ гемоглобині жалпы гемоглобин мөлшерінің 10%, ал гемоглобин Ғ фракциясы - 7% құрайтындығы белгілі болған.

Науқаста гемоглобин молекуласының қай тізбегінің синтезі төмендеген?

Есеп № 23

Жаңадан қосылған ерлі-зайыптыларда глобиннің α-тізбегінің синтезіне жауапты, мутанттық реттеуші геннің гомозиготалық тасымалдаушылық жағдайы анықталған.

Бұл ата-аналарда дені сау бала туылуы мүмкін бе?

Есеп № 24

Ерлі-зайыптыларда глобиннің β-тізбегінің синтезіне жауапты мутанттық реттеуші геннің гомозиготалық тасымалдаушылық жағдайы анықталған.

1. 
   Бұл жағдайда олардың баласында гемоглобин А-ның түзілуі мүмкін бе?
   
2. 
   Балада патологиялық гемоглобиннің қандай түрлері анықталуы мүмкін?
   

Миша С., 3,5 жаста. Үш ай бұрын бронхопневмониямен ауырған. Емха-нада емделген. Бірақ сол аурудан кейін әлсіздік, терісінің бозруы байқалған.

Жалпы қан анализі

Эритроцит 3,3х_/л

Гемоглобин 99г/л

Түсті көрсеткіш 0,9

Лейкоциттер 8,2х_/л

Лейкоцитарлық формула

Метамиелоциттер 0

Таяқша ядролы 3%

Сегменттік ядролы 43%

Эозинофилдер 4%

Базофильдер 0

Лимфоциттер 44%

Моноциттер 6%

Тромбоциттер 290х_/л

Жұғындыда: макроциттер, аздаған микроциттер, пішіні өзгерген эритроциттер, ретикулоциттер - 19 %

1. 
   Балада шеткері қан құрамының қандай өзгерістері байқалған?
   
2. 
   Бұл өзгерістер қан жүйесінің қандай патологиясына тән?
   

Б. деген нәресте өз уақытымен, 2950 г салмақпен, бірінші жүктілік жағдайында туылған. Туылғаннан кейін 16 сағат өткен кезде терісінің, шырышты қабаттарының аздап сарғаюы байқалған.

Қан анализі

Эритроцит 4,2х_ 1мкл

Гемоглобин 140 г/л

Түсті көрсеткіш 1,0

Лейкоциттер 16,2х_ 1 мкл

Лейкоцитарлық формула

Метамиелоциттер 2%

Таяқша ядролы 6%

Сегменттік ядролы 61%

Эозинофилдер 3%

Базофильдер 1%

Лимфоциттер 20%

Моноциттер 7%

Тромбоциттер 327х_ 1мкл

Қан жұғындысында: анизоцитоз, пойкилоцитоз, полихроматофилия, ретикулоциттер - 17%. Ана қаны: Rh-; бала қаны: Rh+;

1. Бұл анализ көрсеткіштері қан жүйесінің қандай потологиясы дамығаның дәлелдейді?

2. Анықталған патологияның патогенезінде қандай фактор негізгі болып саналады?
Есеп № 27

Науқас Г., 19 жаста, студент. Ауруханаға жалпы әлсіздікке, бас айналуға, жүрген кездегі ентігуге шағымданып түскен. Ешқандай дәрі-дәрмектер қабылдамаған. Нақтылап сұрастыру барысында, 1 ай бұрын, ауыл шаруашылық жұмыстарында жүргенде, таныстарының берген кеңесі бойынша, ішек инфекцияларының алдын алу үшін, ұзақ уақыт бойы левомицетин қабылдағаны анықталған.

Түскен кездегі қан анализі

Эритроцит 1,8х_ 1мкл

Гемоглобин 54 г/л

Түсті көрсеткіш 0,9

Лейкоциттер 3,2х_ 1 мкл

Лейкоцитарлық формула

Таяқша ядролы 0

Сегменттік ядролы 26%

Эозинофилдер 0

Базофильдер 0

Лимфоциттер 63%

Моноциттер 11%

Тромбоциттер 94х_ 1мкл

Қан жұғындысында: айқын емес анизо- және пойкилоцитоз, ретикулоциттер - 0,2 %.

1. 
   Бұл гемограмма қан жүйесінің қандай патологиясы дамығаның дәлелдейді?
   
2. 
   Анықталған қандағы өзгерістер левомицетинді қабылдауға байланысты болуы мүмкін бе?
   

Науқас С., 27 жаста, мамандығы бойынша рентгент-лаборант. Жедел лейкоз жағдайына күдік туындап, ауруханаға жатқызылған. Ауруханаға жатқызылғаннан 1 ай бұрын үдемелі әлсіздік, жоғарғы қанағыштық байқалған.

Түскен кездегі қан анализі

Эритроцит 1,46х_ 1мкл

Гемоглобин 42 г/л

Түсті көрсеткіш 0,85

Лейкоциттер 3,1х_ 1 мкл

Лейкоцитарлық формула

Метамиелоциттер 0

Таяқша ядролы 2%

Сегменттік ядролы 18%

Эозинофилдер 1%

Базофильдер 0

Лимфоциттер 68%

Моноциттер 11%

Тромбоциттер 97х_ 1мкл

Қан жұғындысында: нормохромия, ретикулоциттер - 0,1 %.

1. 
   Науқастың шеткері қан құрамының қандай өзгерістер бар?
   
2. 
   Анықталған өзгерістер жедел лейкозға тән бе?