Сабақтың жоспары Пән аты: Кәсіптік қазақ тілі І. Сабақтың тақырыбы: Грамматикалық тақырып



бет3/36
Дата15.04.2022
өлшемі480 Kb.
#456694
түріСабақ
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   36
кәсіби қазақ тілі

Жаңа сабақта қаралатын сұрақтар.

  • Етіс және оның түрлері.

  • Көсемше және оның түрлері.

  • Есімше және оның түрлері.

  • Буын шыққанда көрсетулетін алғашқы көмек.



1.Етіс және оның түрлері.




р/с

 
Түрі

 
Ереже

 
Жұрнақтары

 
Мысалы:

 
1

 
Өздік етіс

 Іс-қимылды адам өзі істейді

 
-ын/-ін/-н
 

Аз уақыт ішінде көркі көз қуантар керемет астана салынды

2

Өзгелік етіс

Адам іс-қимылды өзге біреуге орындатқызады
 

1. -дыр/-дір, -тыр/- тір,-ыр/-ір/-р
2. -ғыз/-гіз, -қыз/-кіз
3. -т
4. -сет

  ЭКСПО-ға дейін әлі де талай таңдай қақтырғызар ғимараттар салынуы мүмкін

3

Ырықсыз етіс

Іс-қимыл өздігінен жасалғандай көрінеді
 

1. -ыл/-іл/-л
2. -ын/-ін/-н
(түбірде «л»әрпі болса)

Осының барлығы елбасының көрегенділік саясатының арқасында жасалынды.

4

Ортақ етіс
 

Іс-қимыл бірлесіп, ортақтасып істелінеді
 

-ыс/-іс/-с
(жаз-ыс-ты)
 

Қаланың сәулетіне барлық елдердің ең керемет сәулетшілері тартылып, барлығы атсалысты



2. Көсемше де –етістіктің ерекше түрі.
Есімше сияқты көсемше де екі түрлі мәнде,екі түрлі қызметте қолданылады.Іс-әрекеттің жай күйін білдіріп, пысықтауыш болады,жіктеліп немесе көмекші етістікпен тіркесіп,баяндауыш болады. Көсемшенің жұрнақтары
1 -а, -е, -й Айт-а, кел-е-, сөйле-й
2 -ып, -іп, -п Айт-ып, кел-іп, қара-п
3 -ғалы, -гелі, -қалы, -келі Ал-ғалы, бер-гелі, бас-қалы, төк-келі
Көсемшенің –а,-е, -й және –ып,-іп,-п жіктеледі, -ғалы, -гелі,-қалы,-келі жіктелмейді(Ауызша бір-екі етістікті алып жіктету)
Көсемшелер көптік, септік,тәуелдік жалғауларды қабылдамайды
2.1-2оқушыны тақтаға шығарып, мақалдарды сөз табына талдату. 
Мыс: 1. Әкеге қарап ұл өсер, Шешеге қарап қыз өсер.
2.Батыр жауда көрінеді.
3. Сыныпта 257-жаттығу көсемшелерді теріп жазыңдар(Дәптерлеріне теріп жазады да, оқиды.)
№3 Тапсырма.
№6.Көсемше жұрнақтарын қатыстыра отырып,мағынасы сәйкес сөзбен тіркестір.
1.Таң----------------------жымыңда+ п тұр
2.Жұлдыз---------------------ағар+ып атты
3.Ай-----------------------------жау+ғалы тұр
4.Боран------------------------- сыңғырла+й соғылды
5.Қоңырау-----------------------жарқыра+й+ды
6.Жаңбыр------------------------- гуілде+й соқты
№4 «Ойлан, тап!» ойыны(плакатқа 1-бағанның тапсырмасын сызу.Қалғанын оқушылар өздері орындайды.)


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   36




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет