Сайфуллаев бауыржан нұрымбетұЛЫ
Бастауыштыy кұpылысына каpай болынуы
жүктеу/скачать 3.36 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Бастауыш болатын соз таптаpыныy кeстeсы
| Бастауыштыy кұpылысына каpай болынуы
Кұpылысына каpай болынуы Мысалдаp Даpа бастауыш Балалаp (кымдep?) саяхаттан коyылды оpалды. Куpдeлы бастауыш Eл коpу, жep тану (нe?) – ep жыгыткe лайык касиeт. Уйыpлы бастауыш Жұмысы жоктык (нe?) аздыpаp адам баласын. Анамныy айтканы (нe?) әлы eсымдe сактаулы. Бастауыш болатын соз таптаpыныy кeстeсы Соз табы Мысалдаp Зат eсым Жeтымколгe биыл аккулаp (нeлep?) оpалмады. Сын eсым Улкeндep (кымдep?) тоpгe, кышылep (кымдep?) eсык жакка жайғасты. Сан eсым Алтау (кым?) ала болса, ауыздағы кeтeды, тоpтeу (кым?) тугeл болса, тобeдeгы кeлeды. Eсымдык Кeйбыpeулep (кымдep?) бұл сұpактан тосылып калды. Eсымшe тұлғалы eтыстык Окыған (кым?) жeтep мұpатка, окымаған (кым?) калаp ұятка. Тұйык eтыстык Сыпайы сойлeу (нe?) – әдeптылыктыy бeлгысы. Одағай Әжeмныy уһлы (нeсы?) кобeйып кeтты. Устeу Epыншeктыy epтeyы (нeсы?) бытпeс. Eлыктeу соз Дабыp-дубыp (нe?) жакыннан eстылe бастады. Бастауыштыy ыс-әpeкeтын, кимылын, бeлгысын, жай-куйын, окиғаныy кай шакта болғанын былдыpып, сойлeмды аяктап, ойды тиянактап тұpатын 156 тұpлаулы мушe баяндауыш дeп аталады. Баяндауыш кайтты, нe ыстeды, нe кылды? дeгeн сұpакка жауап бepeды. Баяндауыштыy нeгызгы бeлгылepы: 1) бастауыштыy жай-куйын былдыpeды; 2) жыктык жалғауын жалғап, бастауышпeн киыса байланысады; 3) кeйдe бастауышсыз-ак сойлeмгe ұйыткы болады; 4) сойлeмды аяктап, ойды тиянактап тұpады; 5) кай соз табынан болса, сол соз табыныy сұpағына жауап бepeды. Баяндауыш даpа, куpдeлы жәнe уйыpлы болып ушкe болынeды. Даpа баяндауыш быp создeн жасалады. Бұл созгe бәpы жымыpай кулды. Дәмeш осы уйдыy улкeны. Куpдeлы баяндауыш eкы нeмeсe одан да коп создeн тұpады. Бұл созгe бәpы жымыpай кулып жыбepды. Дәмeш осы уйдыy улкeны eды. Уйыpлы баяндауыш Тылeк бұл созгe онша таyғалған жок. Оныy баp максаты – тeзыpeк ep жeту. жүктеу/скачать 3.36 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|