Аудиторлик мажбуриятлари ва аудиторлик хизматларининг фойдаланувчиларнинг кутаётган натижалари
Аудиторлик хизматларидан фойдаланувчилар кенг миқёсда текширилувчи томон (компания бошқарув кенгаши) ва учинчи шахслар (аксиядорлар, банкирлар, кредиторлар, ходимлар, мижозлар ва бошқа гуруҳлар) деб таснифланиши мумкин. Ушбу гуруҳларнинг ҳар бири аудиторлик мажбуриятлари бўйича ўзига хос натижаларни кутади. Аудиторларнинг қуйидаги мажбуриятлари юзасидан кутилаётган натижалар:
■ молиявий ҳисоботларнинг адолатлилиги тўғрисида фикр бериш;
■ компаниянинг иш юритишни давом еттириш, қобилияти ҳақида фикр бериш;
■ компаниянинг ички назорат тизими тўғрисида фикр билдириш;
■ фирибгарликнинг юзага келганлиги ҳақида фикр билдириш;
■ ноқонуний хатти-ҳаракатлар юзага келганлиги тўғрисида фикр билдириш.
Бу вазифаларнинг ҳар биридаги ҳозирги ўзгаришлар ушбу бобнинг қолган қисмида муҳокама қилинади.
Халқаро аудит бозорига таъсир кўрсатадиган тадқиқотлар ва қонунларга мисоллар
Кутилаётган натижалар билан боғлиқ айрим муаммоларга қисман жавоб берадиган иккита муҳим тадқиқот (CОСО ҳисоботи ҳамда Бирлаштирилган кодекс ва Турнбулл ҳисоботига олиб келадиган Cадбурй ҳисоботи) ўтказилди ва охирги қоидалар 2002 йилги Сарбанес-Охлей бухгалтерлик Қонунига мувофиқ қабул қилинди.
CОСО ҳисоботи
CОСО ҳисоботи Треадwай комиссияси ҳомийлик ташкилотлари қўмитаси томонидан чоп етилган. CОСО ҳисоботида қуйидагилар белгилаб ўтилган:
■ ички назорат ва унинг таркибий қисмларига тегишли тушунчаларни уйғунлаштириш;
■ ички назорат сифатини баҳолашга ёрдам бериш;
■ бошқарувнинг ички назорат тизимини яратиш, раҳбариятга ўз компаниясидаги ички назоратни замонавий назорат технологиялари билан таққослаш имконини бериш;
■ ички назоратнинг мувофиқлиги тўғрисида ташқи ҳисобот учун асос яратиш.
Ушбу мақсадларнинг барчаси аудит хизматига таъсир етиши мумкин бўлса-да, иккинчидан, бу мавзу алоҳида аҳамият касб етади, чунки у компаниянинг ички назорат тизимининг сифати тўғрисида ички аудитор томонидан тасдиқланиши мумкин. CОСО ҳисоботи Ички назорат компонентлари деб номланган 7-бобда бўйича кенг муҳокама қилинади.
“Турнбулл ҳисоботи” Бирлаштирилган кодекс
Ички Назорат: "Турнбулл ҳисоботи" Бирлаштирилган Кодекс бўйича Директорлар учун қўлланма, ҳисоботни ёзган Қўмита раиси Найжел Турнбулл номига шундай деб номланган. Бу ҳисобот Бирлаштирилган Кодексдаги ички назорат талаблари ҳақида Лондондаги қимматли қоғозлар биржаси рўйхатга олинган компанияларга қўлланма бўлиб хизмат қилади. Ҳисоботда айтилишича, Бошқарув кенгаши ички назорат бўйича тегишли сиёсатни белгилаши ва ички назорат тизимининг рискларни бошқариш учун кенгаш томонидан маъқулланган ҳолда самарали фаолият юритишни мунтазам кафолатлаши керак.
Достарыңызбен бөлісу: |