1.2. Бухгалтерия ҳисоби ва аудит ўртасидаги фарқ
Компанияларда йиллик бухгалтерия ҳисоби жараёни тугаши билан, аудиторлик текшируви ишлари бошланиб ҳисоб китобларининг ҳақиқийлиги ва уларнинг амалдаги қонунчиликка мувофиқ юритилганлиги сифатини аниқлаш мақсадида ўтказилади. Бухгалтерия ҳисоби - хо`жалик операцияларини бухгалтерия ҳужжатларида акс еттириш, ҳисоботни сақлаш, молиявий ҳисоботни тайёрлаш ва тақдим етишга маъсулдир. Бухгалтерлик фирмалари корхона томонидан уларнинг пул муомалаларини юритилишини олиб боради. Бу бизнесни тушунадиган тилдир, чунки у тадбиркорлик субъектининг молиявий ҳисоботини тақдим етиш воситасидир.
Аксинча, Аудит - бу молиявий ҳисоботни текшириш ва баҳолаш фаолияти. Корхонанинг бухгалтерия ходимлари томонидан тайёрланган молиявий ҳисоб-китоб операцияларининг ҳақиқийлигини текшириш ва тасдиқлашга қаратилган. Шундай қилиб, у бухгалтерия ҳисоби маълумотларининг ҳақиқийлиги ва ишончлилигини белгилайди.
Бухгалтерия ҳисоби ва аудит ўртасидаги фарқни тушуниш учун қуйидаги жадвални кўриб чиқамиз.
Бухгалтерия тавсифи
Бухгалтерия ҳисоби - бу бизнеснинг ўзига хос тилидир, яъни корхонанинг иқтисодий фаолиятини тушунишга ёрдам беради. Бугунги куннинг кунлик валюта операцияларини мунтазам равишда ушлаб туриш ва уларни турли гуруҳларга ажратиш, бу операцияларни тезкорлик даврида осонгина мурожаат қилишлари мумкин, кейин еса уларни таҳлил қилиш ва тушуниш йўли билан умумлаштирилади. Молиявий ҳисобот натижалари ва якуний натижаларни манфаатдор томонларга етказиш бухгалтериянинг асосий функсиясидир, хусусан, қарорлар қабул қилиш учун моддий маълумотни тақдим етишдир.
Таққослаш жадвали
Таққослаш учун асос
|
Бухгалтерия ҳисоби
|
Аудит
|
Маъноси
|
Бухгалтерия ҳисоби - молиявий ҳисоботларни тайёрлаш ва молиявий ҳисоботларни тайёрлашни мунтазам равишда ҳисобга олишни англатади
|
Аудит - ташкилотнинг ҳисоб китобларини ва молиявий ҳисоботларни текширишни англатади
|
Тартибга соладиган асос
|
Бухгалтерия ҳисоби стандартлари
|
Аудит стандартлари
|
Ишни бажарувчи
|
Бухгалтер
|
Аудитор
|
Мақсад
|
Ташкилотнинг ишлашини, рентабеллигини ва молиявий ҳолатини кўрсатиш
|
Ташкилотнинг молиявий кўрсаткичлари қанчалик даражада тўғри ва адолатли кўринишга ега еканлигини аниқлаш
|
Бошланиши
|
Бухгалтерия ҳисоби тугаллангандан кейин кейинги йил бухгалтерия ҳисоби бошланади
|
Бошқариш бухгалтерия ҳисоби тугагандан сўнг бошланади
|
Давр
|
Бухгалтерия доимий ишлайди, яъни кунлик рўйхатга олиш жараёни амалга оширилади
|
Аудит - даврий жараён
|
Молиявий ҳисобот, Бошқарув ҳисоби, Солиқ ҳисобини юритиш, Молиявий ҳисоб, Инсон ресурсларини ҳисобга олиш, Ижтимоий жавобгарлик Бухгалтерия соҳаси ҳисобланади. Бухгалтерия ҳисобининг асосий вазифалари қуйидагилардан иборат:
• Журнал, ёрдамчи китоблар, китоб ва синов баланси орқали тўғри ёзиш;
• фойда ва зарар ҳисобварақлари орқали сақланадиган ёзувлардан натижаларни (даромадлилик ҳолати) аниқлаш;
• Корхонанинг молиявий ҳолатини баланс орқали кўрсатиш;
• Манфаатдор томонларга тўлов қобилияти ва ликвидлиги ҳолати тўғрисида зарур маълумотларни тақдим етиш;
Корхона ва ташкилотлар хо`жалик операцияларини ҳужатларда акс еттириш ва уларни қонунчиликка мувофиқлигини та`минлаш;
Достарыңызбен бөлісу: |