ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ ШЫМКЕНТ УНИВЕРСИТЕТІ
Қуанышов С.Ә., Азтаев А.А., Садыкова Д.Б., Қожатаев Д.Ж.
ЕРКІН КҮРЕС
Дене шынықтыру және спорт мамандығы студенттеріне арналған оқу құралы
Шымкент, 2020
УДК 796 (075.8)
ББК 75.715 я7
Қ 78
Оқу құралы Шымкент университетінің ғылыми кеңесі мәжілісінде (№5 хаттама, «24» желтоқсан 2020ж.) талқыланып, баспаға ұсынылды.
Пікір жазғандар:
Оңалбек Ж.К., п.ғ.д., профессор Жолдасбеков А.А., п.ғ.д., профессор Шегенбаев Н.Б., философия докторы PhD
Қуанышов С.Ә., Азтаев А.А., Садыкова Д.Б., Қожатаев Д.Ж. Еркін күрес оқу құралы. Шымкент, 2020. - 98 бет.
ISBN 978-9965-897-31-3
Дене тәрбиесі саласындағы барлық болашақ маман иелеріне, сондай-ақ студенттерге, білім беруші мамандарға арналған. Ұсынылып отырған оқу құралының негізгі міндеті:
«Еркін күрес» пәнінің негізгі категорияларының көлемі мен мазмұны, оның жақындас ғылымдар жүйесіндегі орны мен ЖОО-н бітіруші маман иелеріне маңыздылығын ашып көрсету.
Спортқа дене шынықтырудың құрамдық бөлігі ретінде сипаттама беру, спорттық жаттығулардың мәнін, оның мақсатын, міндеттерін, өзіне тән қағидаларын, мазмұнын, құрылымын және жоспарлау мен басқару техналогиясын ашу.
УДК 796(075.8)
ББК 75.715 я7
ISBN 978-9965-897-31-3
© Қуанышов С.Ә., Азтаев А.А., Садыкова Д.Б., Қожатаев Д.Ж. 2020
© Шымкент университеті, 2020
АЛҒЫ СӨЗ
Бұл кітапта дарынды спортшылар мен жаттықтырушылар еркін күрестің техникасы мен тактикасы саласында жасаған ең маңыздылары жинақталған. Автордың өзі тікелей кілемде жұмыс істеді: күрескен, көрген, салыстырған, үйренген және үйреткен. Сондықтан оқу құралы тәжірибе алмасу ретінде қарастырылуы керек.
Оқу құралында қабылданған және қалыптасқан терминология қолданылады, бірақ мыналарды ескеру қажет:
тіректе бағыт шабуылдаушының іс-қимыл бағыты бойынша, ал партерде қарсыластың төңкеріс бағыты бойынша анықталады;
егер шабуылдаушы қарсыластың бүйір тұсында болса, оның жақтары жақын және алыс (алыс қол, аяқ) ретінде анықталады, бірақ жақын қол-аяқты ұстаған кезде "жақын" сөзі түсіп қалады;
балуандар бетпе-бет немесе артқа қараған кезде бір жақты аяқ-қолдарға қарсы бағытталған әрекеттер (бетпе-бет орналастырылған кезде шабуылдаушының оң қолы және қарсыластың сол қолы бір жақты, "қолды ұстау" немесе "аяқтың ілмегі" деп аталады, тек диагональ бойынша әрекет еткен кезде біз әр түрлі немесе бірдей атпен қолды немесе аяқты ұстау (ілгек) туралы айтамыз;
аудару-қарсыласты партерге қою. Оны лақтыру немесе құлату арқылы, яғни кілемнен жұлқып алу арқылы немесе кілемнен жұлқып алмай-ақ жүзеге асыруға болады. Қарсыласты қауіпті жағдайға қоюды көздейтін әрекеттер әдістер деп аталады. Алайда, егер қарсыластың қорғаныс әрекеттері немесе шабуылдаушының орындауындағы әдіс сәтсіз болғандықтан партерде болса, онда бұл аударуға жатпай , толық орындалмаған әдіс болып табылады;
"қарсы күрес" термині балуандар ұпайлармен бағаланатын әрекеттерді жасамай, өзара ұстасу кезінде тізе бүктірген жағдайды білдіреді (олардың біреуі отыруы немесе кеудесінде жатуы мүмкін).
Достарыңызбен бөлісу: |