1-тақырып. Қазіргі әлемдегі журналист және журналистика Дәріс жоспары: «Журналистикаға кіріспе»
Бұқаралық ақпарат құралының мәнін түсіну үшін, кем дегенде, келесі сұрақтарға жауап беру керек
жүктеу/скачать 193.42 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Журналистік ақпараттың өзіне тән ерекшеліктері бар.
| Бұқаралық ақпарат құралының мәнін түсіну үшін, кем дегенде, келесі сұрақтарға жауап беру керек: кім? кімге? қалайша? Қалайша жеткізеді? Сонымен қатар толық картина үшін: бұл коммуникативті акт қаншалықты тиімді? -дегенді де білген дұрыс.
Ең көп таралған, жиі қолданылатын "бұқаралық ақпарат құралдары" терминіне келетін болсақ, мұнда әр сөзді дұрыс түсіну керек. "Бұқаралық" - бұл қанша бұқара. Жүздеген, мыңдаған, миллиондаған ақпарат тұтынушылар. Ірі мемлекеттегі жалпыұлттық теледидарлық бағдарлама үшін бұл миллиондаған көрермендер. Қалай болғанда да, бұл ақпаратты жеке тарату туралы емес, көптеген адамдарға тарату (бұқарамыз қанша адамнан тұрса да). Бұқара – басқаша сөзбен айтылған – ҚОҒАМ. «Мен және сен» де қоғам бола алады. «Ақпарат» термині (лат. informatio-түсіндіру, презентация) көптеген анықтамалары бар. Бір жағынан, бұл тірі және өлі табиғаттың бейнелену қабілетін сипаттайтын жалпы философиялық ұғым ("Бейнелеу теориясы"). Журналистік ақпараттың өзіне тән ерекшеліктері бар. Біріншіден, бұл әдетте жаңалық. Қоғамдық өмірдің барлық саласында – саясатта, экономикада, ғылымда, мәдениетте, спортта жаңасын іздеу – журналист үшін ең бастысы. Алайда, журналистика әлеуметтік тақырыптармен шектелмейді, бірақ көбінде сол әлеуметтік тақырыпты таңдайды. Табиғаттың аз зерттелген құбылыстары, жердегі, аспандағы, мұхит пен ғарыштағы, макроәлем мен микроәлемдегі, адамдар мен жануарлардың мінез – құлқындағы жаңалықтар, өнертабыстар-шексіз рухани және материалдық әлем, бізді қоршаған орта, сағат сайын көптеген тосынсыйлар дайындап отырады, олар туралы журналистер жазып, өз аудиториясына хабарлауы керек. Екіншіден, журналистік ақпарат дара, ерекше болуы керек. Баспасөз күн сайын бір нәрсені айтқан кезде, аудитория ақпаратқа да, оның дереккөзінеде (БАҚ) қызығушылықты жоғалтады. Қоғамдық маңыздылығы сол ақпаратты қызықты етеді. Үшіншіден, журналистік ақпарат пайдалы болуы керек. Өкінішке орай, БАҚ қызметкерлері сенсация үшін бұл туралы жиі ұмытып кетеді. Оқырман мысалы: ит адамды қауып алды-бұл сенсация емес; сенсация – егер адам итті қауып алған болса. Алайда, осы парадокстың екінші бөлігінде психиатрлар үшін қызығушылық тудыратын клиникалық жағдай туралы айтылады; жалпы алғанда, қоғам мұндай хабардан пайдалы ақпаратты алуы екіталай. Әрине, баспасөз қызықты ақпарат алуға құқылы,бірақ бұл маргиналды (негізгі мазмұннан тыс) жаңалықтар. Мұндай материалдар әдетте "нөмір соңында", "алаңдардағы жазбалар", "қызықты қосымша» деп аталады Осылайша, журналистік қызметтің пәні-оның барлық алуан түрлілігіндегі нақты шындық. Журналист субъект ретінде әрекет етеді, ал бұқаралық аудитория журналистің қызметіне бағытталған объектіге айналады. Әрине, бұл жерде жанама, сырттай әсер туралы айтып отырмыз. Аудиторияға журналистік жұмыстың түпкі нәтижесі болып табылатын әртүрлі журналистік шығармалар – жазбалар, репортаждар, радио және телебағдарламалар, фильмдер әсер етеді. жүктеу/скачать 193.42 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|